Katalog

CMYB C M Y B 15 NİSAN 2010 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Putin Usulü ‘Katliamla’ Yüzleşme İki yıl önce Rusya’ya gittiğimde, devlet TV’si “RTR” de Rus büyüklerine ilişkin bir oylama vardı. BBC’nin “En büyük Britanyalılar” formatından, “Rusya’nın Adı” ismiyle uyarlanan programa “SMS” ve “internet”le katılan izleyiciler, “Rusluğu” temsil eden gelmiş geçmiş “en büyük Rus şahsiyetini” “interaktif oylamayla” seçmeye hazırlanıyordu. Aylardır süren programa ilgi çok canlıydı. Basında nabız tutulan oylama sonuçlarına göre, kâh “Çarlık Rusyası’nın” “kanlı” hükümranları, “Korkunç İvan”, “Deli Petro” ve Bolşeviklerin kurşuna dizdiği “Çar II. Nikola” öne çıkıyor, kâh “Sovyet döneminin” en acımasız diktatörü “Stalin” birinciliğe yükseliyordu… Dostoyevsky, Puşkin gibi… “Rus dünyasının” ölümsüz kahramanları; “Rusya’nın adı”nı bir “korku tüneline” dönüştüren bu yarışta çok gerilerden geliyordu. Enteresan bir “tarihi revizyonizm” sürecine giren “Putin Rusyası”nda, devlet TV’si yoluyla verilmek istenen mesaj belli ki totaliter geçmişin her biçiminden kopuşu simgeleyen “hümaniter” bir yeni Rusya’yı müjdelemekten çok, “milli değerler” ve “devlette devamlılık” esasının öne çıkarılması üzerineydi: “İster Çarlık Rusyası, ister Sovyetler Birliği olsun; ‘devleti âlâ’ nın tüm büyükleri bizimdir. ‘Rusya’ nın adı’ bu isimlerin ezcümlesidir. Bu ‘adın’ altında her birinin imzası vardır!” denmekteydi. Yerinde, doğrudan tanık olduğum bu “revizyonizmi” çok çarpıcı bulduğum için, “Katin Katliamı” üzerinde, Putin’in -son “uçak kazası” öncesinde- Polonya Başbakanı Donald Tusk’la birlikte verdiği demeçler, hemen ilgimi çekti. Rusya hükümet başkanı, tarihi katliamın “sorumluluğunu”, sürpriz bir U dönüşle milyonlarca Rusun “tevecühünü alan” “Rus büyüğü Stalin” ve “Stalin diktasına” fatura ediyor, “devlette devamlılık” saplantısından kaş göz arasında vazgeçiyor, “Sovyet diktası başka, günümüz demokratik(!) Rusyası başkadır!” diyordu… Bu, -bize hiç yabancı olmayan “kutsal devlet” anlayışından- 180 derece çark eden devrimci bir yaklaşımdı... Geçtiğimiz “Sağnak”ta (13 Nisan) altını çizmeye çalıştığım Rusya’nın bu yeni çizgisi nitekim- “Katin trajedisi” anma törenlerinin en ayırt edici hususuna dönüştü. Polonya’nın “Berlin Duvarı” sonrası ilk Başbakanı Tadeusz Mazowiecki -misal- “Putin’in, Katin Katliamı’ndan ilk kez doğrudan ‘totalitarizmi’ sorumlu tutması, öyle böyle değil, çok etkileyicidir!” (14 Nisan, “Repubblica”) demekteydi… 70 yıllık ‘resmi tarih yalanı’ Rusya’nın “bu yeni çizgisine” girmeden önce, “Katin Katliamı’nın” ne olduğunu -kısaca- hatırlatmakta yarar var. Polonya bundan 70 yıl önce, Nazi Almanyası ile Sovyetler arasında paylaştırıldığında, Stalin’in güvenlik güçleri, Leh Kaçinski’nin uçağına mezar olan Smolensk yakınlarındaki Katin ormanlarında, 22 bin Polonyalıyı kurşuna diziyor. Kurşuna dizilen Polonyalılar, rastgele seçilmiş değil. Ordu, devlet erkânı ve aydınları temsil eden bu insanları- sırf “bağımsız yeni bir Polonya’nın doğuşunu önlemek amacıyla”- kurşuna dizen Kızıl Ordu mensupları, 1940’ta cesetleri toplu mezarlara gömüyor. Toplu mezarlar ‘43’te, Naziler tarafından gün ışığına çıkarılıyor. Polonya’nın, II. Dünya Savaşı sonunda Sovyet cephesinde kalmasıyla olay, mezarları bulan Almanlara yıkılıyor. II. Dünya Savaşı sonundan, ‘89’da Berlin Duvarı’nın yıkılışına dek geçen sürede, “resmi tarih”, “Katin Katliamı’nı”, “savaştan yenik çıkan” cepheye, Almanların hesabına yazıyor. “Katin Katliamı’nın” dünden bugüne uzanan serüveni, “kazananlarla/kaybedenler” arasında yazılan “resmi tarih” öyküsü açısından bize kati bir gerçekliği gösteriyor: Başta İngiltere… “Sovyetler’in” müttefiği olan Batılı güçler ezcümle bu “yalana ortak oluyorlar”. İngiliz istihbaratı ve Batılı devletler, “Katin Katliamı’nın Nazi değil bir Sovyet katliamı olduğunu” ilk günden biliyor. Ama “Sovyet halkına”, “katliamı savaşta yenik düşen Nazilerin yaptığının” söylenmesine “reel politika” adına göz yumuyorlar. ‘Kazananların tarihi’ bugün nasıl değişiyor? Ne zamana dek? 1989’da “Sovyetler Birliği” yenilene ve “Berlin Duvarı” düşene dek… Demek neymiş? Batı’nın “resmi tarihinizle yüzleşin!” dayatması, aslında “hakikatten” çok, “tarihin yenilen tarafında olup/olmakla” ilgili bir şeymiş… “Katin olayı”, “resmi tarihin” bir “reel politika gerçeği” olduğunu, gözler önüne serdiği için çok ilginç. Bu bir. Bir o denli ilginç ikinci unsur, “yüzleşmenin, neden bugün ve nasıl” yapıldığına ilişkin.. Putin, düne kadar “en büyük Rus büyüğü” kontenjanından, devlet TV’sinde milyonların “oylanmasına” geçit verdiği “Rusya’nın adı, Rus büyüğü Stalin’i” yok yere harcamıyor… Putin’in U dönüşü fevkalade sıra dışı ve trajik bir olay olan son uçak kazasından uzun süre önce taa… 2009’un yaz aylarında - II. Dünya Savaşı’nın 70. yıl kutlamalarına-uzanıyor. Putin -“Polonya Ulusal Bellek Enstitüsünün” açıkça “soykırım” olarak tanınmasını istediği “Katin Katliamı’nı”, “Valla bizim -modern Rusya’nın- hiç ilgisi yok! Bu bir önceki rejimin işi!”savunmasına rotayı, yaklaşık bir yıl öncesinde kırıyor… Neden? Türk kamuoyunda büyük “hayran kitlesi” olan Putin’in bu “tarihi yüzleşmedeki” “taktik”, “stratejik” gerekçeleri de gelecek yazıya… KKTC’de nefesler tutulduREŞAT AKAR LEFKOŞA - Kuzey Kõbrõs’ta bu pazar günü yapõlacak cumhurbaşkan- lõğõ seçimleri için geri sayõm sürerken adaylar kampanyalarõna hõz verdi. Barõş Harekâtõ’nõn gerçekleştiği 1974 yõlõndan sonra 7’nci, Kuzey Kõbrõs Türk Cumhuriyeti’nin ilan edildiği 1983 yõlõndan sonra ise 4’ün- cü kez cumhurbaşkanlõğõ seçimi ya- põlacak. Geçmiş 7 seçimin 6’sõnõ ka- zanan Rauf Denktaş, 2005’te aday ol- mamõş ve Mehmet Ali Talat cum- hurbaşkanõ seçilmişti. KKTC’de 18 Nisan Pazar günü yapõlacak seçimde 6’sõ bağõmsõz olmak üzere 7 aday ya- rõşõyor. Ulusal Birlik Partisi’nin ada- yõ, Başbakan Derviş Eroğlu ile Cum- hurbaşkanõ Talat arasõndaki yarõşõn ilk turda tamamlanabilmesi için aday- lardan herhangi birinin yüzde 50’nin üzerinde oy almasõ gerekiyor. Güve- nilir araştõrma şirketi KADEM’in yapmõş olduğu son kamuoyu araştõr- masõnõn sonuçlarõna göre, Eroğlu ilk turda yüzde 50’yi aşõyor. Eroğlu ile ikinci sõradaki Talat arasõnda yaklaşõk 10 puanlõk bir fark bulunuyor. Talat’õn, bu farkõ kapatmak için yoğun bir ça- lõşma içerisinde olduğu gözleniyor. Adaylardan herhangi biri yüzde 50 barajõnõ aşamadõğõ takdirde, seçim ikinci tura kalacak ve 25 Nisan Pazar günü en çok oyu alan iki aday arasõnda yapõlacak. Seçimlerde 164 bin 72 seçmen oy kullanacak. Kimler yarışıyor? Cumhurbaşkanlõğõ seçiminde UBP lideri, Başbakan Eroğlu’nu, Serdar Denktaş’õn lideri olduğu Demokrat Parti’nin yanõ sõra, parlamento dõşõ sağ partilerden Halk İçin Siyaset Partisi ile Milliyetçi Adalet Partisi destekliyor. Bağõmsõz aday Talat’a ise geçmişte li- derliğini yaptõğõ sol çizgideki Cum- huriyetçi Türk partisi ile parlamento- da 2’şer sandalyesi bulunan Toplum- cu Demokrasi Partisi ve Özgürlük Re- form Partisi destek veriyor. Parla- mento dõşõndaki Birleşik Kõbrõs Par- tisi de Talat’õ destekleyenlerden. Tah- sin Ertuğruloğlu, Mustafa Kemal Tümkan, Arif Salih Kırdağ, Zeki Beşiktepeli ve Ayhan Kaymak se- çimde bağõmsõz aday olarak yarõşõyor. Eroğlu dün akşam Girne’de, Cum- hurbaşkanõ Talat ise Gazimağu- sa’da halkõn karşõsõna çõktõ. Eroğlu, bu akşam 19.30’da Gazimağusa’da, Talat ise 20.30’da Güzelyurt’ta mi- ting yapacaklar. ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON - Başbakan Tayyip Erdoğan, ABD Başkanõ Barack Obama’nõn Ermeni savla- rõna yönelik tutumu konusunda “Gö- reyim Mevlam neyler. Neylerse güzel eyler” diye konuştu. Washington’da “Piri Reis’ten Kâtip Çelebi’ye Osmanlı Harita- ları” konulu serginin açõlõşõnda ga- zetecilerin sorularõnõ yanõtlayan Er- doğan, Obama’nõn 24 Nisan’da soy- kõrõm sözcüğünü kullanmasõnõ “şah- sen beklemediğini” ifade ederek “Gerekli mesajlar zaten karşılık- lı olarak alınmıştır diye düşünü- yorum” dedi. Ermeni soykõrõm sav- larõna yönelik görüşlerini Obama’ya net bir şekilde iletip iletmediği yö- nündeki bir soruya Erdoğan, “Tay- yip Erdoğan’ın bir huyu vardır. Kapının önünde başka, kapının arkasında başka konuşmayı hiç sevmez” diye yanõtladõ. Net mesaj- larõna Obama’nõn ne yanõt verdiği konusunda ise Erdoğan, “Göreyim Mevlam neyler. Neylerse güzel eyler” dedi. Ermenistan Cumhur- başkanõ Serj Sarkisyan ile görüş- mesinde Erivan’a gönderdiği mek- tubu konuştuklarõnõ belirten Erdoğan, “Azerbaycan-Ermenistan kapısı- nın açılmasını ve bunun da bizim kapıların açılmasına vesile olaca- ğını görmemiz lazım” dedi. Erdoğan - Obama görüşmesine ilişkin Beyaz Saray’dan yapõlan açõklamada ise Obama’nõn Erdo- ğan’õ Ermenistan ile ilişkiler ko- nusunda övdüğü belirtilerek “Baş- bakanı, gelecek nesillerin yararı için protokollerin onaylanması doğrultusunda ilerlemeye teşvik etti” denildi. ‘3. taraflar gölge etmesin’ Dõşişleri Bakanõ Ahmet Davu- toğlu ile Ermenistan Dõşişleri Bakanõ Edward Nalbandyan’õn Nükleer Güvenlik Zirvesi’ndeki yemek da- vetinde yan yana oturduklarõ öğre- nildi. Davutoğlu ve Nalbantyan’õn görüşmesine yönelik başka bir ba- kanõn “Bu işi burada çözeceksiniz” şeklindeki yorumuna Davutoğlu’nun “Üçüncü taraflar gölge etmezse çö- zeriz” yanõtõnõ verdiği öne sürüldü. Öte yandan Nalbandyan, Erdo- ğan-Sarkisyan görüşmesinin Tür- kiye’nin tutumu konusunda “net bir fikir” edinmeye imkân verdi- ğini söyledi. Ermenistan Devlet Radyosu’na göre Nalbandyan, “Türk tarafı, Karadağ konu- sunda görüşmeler yapmaya ça- lışıyordu ancak Ermenistan-Tür- kiye normalleşmesinin, Karabağ sorunun çözümüne bağlanama- yacağı yanıtını verdik” dedi. Eroğlu (solda) ve Talat kampanyalarına hız verirken KKTC sokakları seçim afişleriyle donatıldı. Bazı anketlere göre Eroğlu Talat’ın önünde gözüküyor. Kõbrõslõ Türkler yeni cumhurbaşkanlarõnõ seçmek için pazar günü sandõk başõna gidecek Lübnan’da rakip siyasi liderler, ülkede iç savaşın başlamasının 35. yıl- dönümünde birlik olduklarını göstermek için futbol maçı yaptı. Baş- bakan Saad Hariri, 14 Mart Hareketi üyelerinden oluşan takıma kap- tanlık ederken, 8 Mart İttifakı takımının kaptanı Hizbullah hare- ketinden bir milletvekili oldu. 13 Nisan 1975’te başlayan iç savaşın yıldönümünde Beyrut’taki stadyumda yapılan maçın oyuncuları da bakanlar ve milletvekillerinden oluştu. “Tek takımız” sloganıyla oyananan maçı mil- letvekili Sami Cemayel’in attığı gollerle Hariri’nin takımı 2-0 kazandı. 1975-1990 Lüb- nan iç savaşında 150 binden fazla kişi hayatını kaybetmişti. (AP/REUTERS) Ermeni meselesi ‘Allah’a havale’ Türkiye ve Brezilya, İran için hemfikir Dış Haberler Servisi - Washin- gotn’daki nükleer güvenlik zirvesinin ardõndan dikkatler Türkiye ve Bre- zilya’nõn, nükleer programõnõ dur- durmasõ için İran’a yaptõrõmlar uy- gulanmasõna sõcak bakmama yö- nündeki benzer tutumuna çevrildi. Brezilya Dõşişleri Bakanõ Celso Amorim, Obama’nõn, Brezilya Dev- let Başkanõ Luiz Inacio Lula da Sil- va ve Başbakan Tayyip Erdoğan ile üçlü bir görüşme yaptõğõnõ ve İran’a yaptõrõmlar konusunun da ele alõn- dõğõnõ söyledi. Brezilyalõ diplomatik kaynaklar BM Güvenlik Konseyi tarafõndan İran’a yeni yaptõrõmlar ilan edilmesini onaylamadõklarõnõ Obama’ya bildirdiklerini kaydetti. Öte yandan Dõşişleri Bakanõ Ah- met Davutoğlu yarõn Brezilya’ya ge- çerek mevkidaşõ Amorim ile Yüksek Düzeyli İşbirliği Komisyonu’nun ikinci toplantõsõ için bir araya gelecek. Davutoğlu, Washington’da ya- bancõ gazetecilere yönelik basõn top- lantõsõnda, Türkiye’nin İran’a yaptõ- rõmlara hâlâ karşõ çõktõğõnõ belirtti. Da- vutoğlu, BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesinin, yaptõrõmlarõn içe- riğine dair detaylarõ paylaşmadõğõnõ belirterek “Yaptırımlar konusunda bir fikrimiz yoksa nasıl karar ve- rebiliriz?” dedi. Obama umutsuz ABD Başkanõ zirve sonrasõnda yaptõğõ basõn toplantõsõnda İsrail’in de Nükleer Silahlarõn Yayõlmasõnõ Ön- leme Antlaşmasõ’na katõlmasõnõ is- tediklerini söyledi. İsrail’in nükleer programõ konusunda açõkça yorum yapmak istemeyen Obama, Ortado- ğu sorununu tek bir ülkenin çöze- meyeceğini ve ilerlemenin zaman ala- cağõnõ da söyledi. nilgun@cumhuriyet.com.tr Silivri’de “Duruşmaları İzleme Eylemi” ? Hukuk çiğnenerek ? Özgürlükleri ellerinden alõnan ve yargõlanan tüm insanlarõmõzõn ? Silivri’deki duruşmalarõna TANIK olmamõzõ isteyen M. Balbay ve T.Özkan’õn çağrõsõna uyalõm, “Duruşmaları İzleme Eylemi”ni sürdürelim. • Her Cuma günü • Saat: 08.30’da c’in bahçesinde olalõm. • Başvuru : 0535.636 59 11-0506.787 40 67-0532.713 22 43 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ MEZUNLARI DERNEĞİ AYDINLANMA SÖYLEŞİLERİ Yıl: 11 No: 7 Konuşmacılar Prof. Dr. NACİ GÖRÜR Marmara Denizi’nde Deprem Riski Çalışmaları Prof. Dr. NAMIK ÇAĞATAY Marmara Denizi Denizaltı Gözlemleri Projesi Yönetmen Prof. Dr. BÜLENT BERKARDA Tarih: 17 Nisan 2010 Cumartesi saat 11.00 - 13.00 arası. İletişim: İÜ Mezunları Derneği (Fatoş Taştan) 0212 238 03 21 Tüm Yurttaşlarımız Davetlidir. Yer: Levent Kültür Merkezi. Levent Çarşı içi. Çalıkuşu Sok. No: 2 1. Levent - İstanbul akip liderler sahada ‘tek takım’ Endonezya’da türbe çatışması Dış Haberler Servisi - Endonezya’da, bir İslam âliminin türbesinin bulunduğu yerden kaldõrõlacağõ haberi üzerine meydanlara dökülen 500 kişi polisle çatõştõ; çõkan olaylarda 2 kişi öldü, 90 kişi yaralandõ. Başkent Cakarta’nõn kuzeyindeki Tanjung Priok Limanõ’nõn yakõnõnda meydana gelen protestolar sõrasõnda 2 bin polis göstericilere tazyikli su ve gözyaşartõcõ bombayla müdahale etti. Türbenin yerinin değiştirileceğine yönelik iddialarõ reddeden yetkililer ise amaçlarõnõn sadece onarõm yapmak olduğunu savundu. RR Hariri. Erdoğan, Obama’nõn ‘soykõrõm’ demesini beklemiyor