Katalog

25 KASIM 2010 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA emek@cumhuriyet.com.tr EMEK (Fotoğraf: CİHAN ORUÇOĞLU) 7 TRT’de son iki haftada 33 kişinin çeşitli bölgelere sürgün edilmesi çalışanları ayağa kaldırdı. Kurumun Ankara’daki genel müdürlüğünün yanı sıra İstanbul ve İzmir bölge müdürlüklerinde de eylem kararı alan KESK’e bağlı HaberSen, İbrahim Şahin yönetimini protesto etti. TRT Genel Müdürlüğü’nün Ankara OrAn semtindeki yerleşkesinde toplanan sendika üyeleri, “Yaşasın özgür, demokratik TRT mücadelemiz”, “Katıl, diren, mücadele et”, “İnadına emekli olmayacağız, baskılara boyun eğmeyeceğiz” sloganları attı. HaberSen Genel Başkanı Ali Yılbaşı, TRT yönetiminin siyasi kadrolaşmayı hiç olmadığı kadar hızlandırdığını söyledi. TRT çalışanı 33 kişinin rızası dışında görev yerlerinin değiştirildiğini ifade eden Yılbaşı, “TRT yönetimine sesleniyoruz. Haklı bir gerekçeye TRT çalışanları sürgünleri protesto etti dayanmadan işten çıkarılan bu arkadaşlarımızın mağduriyetine son verilmesini talep ediyoruz” diye konuştu. Eyleme destek veren KESK Genel Başkanı Sami Evren “TRT herhangi bir siyasi iktidarın, hükümetin sesi ve borazanı değildir” diye konuştu. İstanbul’da, Harbiye’deki TRT İstanbul Müdürlüğü önünde toplanan kalabalık grup, “Razı değilim, sessiz değilim TRT emekçisiyim”, “TRT iktidarın değil, halkın sesi olmalıdır” dövizlerini taşıyıp, sloganlar attı. Grup adına açıklama yapan HaberSen üyesi Mehmet Demir, TRT’de büyük tasfiye operasyonunun başladığını belirtti. İstanbul’daki eyleme DİSK Başkanı Süleyman Çelebi de destek verdi. Haber Sen üyeleri İzmir’de de İzmir TRT Müdürlüğü önünde eylem yaptı. AKP işçi haklarını istihdama kurban edecek 200 bin kişiye istihdam sağlayacağı ileri sürülen paketini, güvencesizliği arttıracağı, geçici çalışmayı kalıcı kılacağı, asıl işlerde de taşeron çalıştırmaya olanak sağlayacağı ve bölgesel asgari ücretle, ücret farkını yüzde 40’a kadar çıkaracağı belirtildi. yüzde 40 fark öngörülüyor. Şu anda 599 lira olan net asgari ücret, bazı bölgelerde 359 TL’ye düşebilecek. KP hükümetinin bir seçim yatırımı olarak kısa bir süre önce açıkladığı “istihdam paketinin” gizli yüzüne ilişkin bilgiler ortaya dökülmeye başladı. Kısa bir süre önce “200 bin kişiye yeni iş sağlanacak” şeklinde sunulan paket için öngörülen yasa değişikliklerinin gündeme geleceği belirtiliyor. Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Aziz Çelik’in verdiği bilgiye göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından başlatılan ancak henüz kamuoyuna açıklanmayan “Ulusal İstihdam Stratejisinde Öngörülen Kanun Değişiklikleri” başlıklı bir çalışmayla 4857 sayılı İş Yasası’nda önemli değişiklikler öngörülüyor. Henüz taslak aşamasında olan taslak bir dizi değişiklik içeriyor. İşte “Ulusal İstihdam Stratejisinde Öngörülen Kanun Değişiklikleri” başlıklı çalışmada öngörülen belli başlı değişiklikler: Asgari ücret 395 liraya inecek Hazırlanan taslak ile İş Yasası’nın Asgari Ücret başlıklı 39. maddesine şu fıkra ekleniyor: “Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nca ülke düzeyinde belirlenen asgari ücret, belirlenen miktarın yüzde 20’si ile sınırlı olmak üzere altında veya üzerinde bölgesel düzeyde de belirlenebilir. Bölgesel düzeyde asgari ücreti belirleyecek komisyonun teşkili ve uyulacak usul ve esaslar bir yönetmelikle belirlenir.” Değişikliğin gerekçesinde bölgesel asgari ücretin istihdamı arttıracağı iddia ediliyor. Değişiklik ile bölgesel düzeyde DÜNYADAN Komşuda grev dalgası sürüyor Yunanistan’da iş koşullarını protesto eden çalışanlar, 3 ile 48 saat arasında değişen grev ve iş bırakma eylemine gitti. Toplu sözleşmelerinin yenilenmesini talep eden liman işçilerinin başlattıkları 48 saatlik grev süresince, ana kara ile adalar arasındaki deniz seferlerinde aksamalar olması bekleniyor. Öte yandan, Yunanistan Kamu Çalışanları Konfederasyonu (ADEDY), İşçi Sendikaları Federasyonu (GSEE) ve Mücadeleci İşçi Kolları Birliği (PAME) de çalışanlara bugün için iş bırakma ve gösteriler düzenleme çağrısında bulundu. GSEE ile ADEDY’nin 15 Aralık’ta da ülke genelinde 24 saatlik greve gidilmesini kararlaştırdıkları belirtildi. Yunanistan’da, bugün de şehiriçi toplu taşıma araçlarının 3 ila 4 saat değişen sürelerde kontak kapatacakları bildirildi. A 2 3 4 Asgari ücret yaşı 18’e çıkacak Mevcut uygulamada işçilerin 16 yaşını doldurup doldurmadıklarına bağlı olarak iki ayrı asgari ücret belirleniyor. Mevcut düzenlemeye göre 16 yaşından küçük olanlar için asgari ücret daha düşük ve net 518 TL. Asgari Ücret Yönetmeliği’nin 7. maddesinde öngörülen değişiklik ile asgari ücrette yaş sınırı 18’e çıkarılıyor. Böylece 18 yaşından küçük olanlar için daha düşük bir asgari ücret saptanabilecek. 1 Asıl işte taşeron çalıştırılabilecek İş Yasası’nın 2. maddesinin alt işveren uygulamasına ilişkin hükümleri değiştiriliyor. Asıl işte taşeron çalıştırılmasına ilişkin tüm sınırlamalar kaldırılıyor ve asıl işyardımcı iş ayrımı yapılmaksızın asıl işverenin işyerinde her türlü işin alt işverenler (taşeron) tarafından yapılmasına olanak tanınıyor. Böylece asıl işyardımcı iş ayrımı ortadan kaldırılarak bir işverenin işinin tümünü alt işverene devretmesine olanak tanınıyor. Geçici çalışma 36 aya çıkacak Bakanlık bir başka değişiklik ile İş Yasası’nın 11. maddesini değiştirerek geçici çalışmayı 36 aya kadar uzatmayı hedefliyor. İş sözleşmesinin belirli süreli (geçici) veya belirsiz süreli (devamlı) olması, işçiler için son derece yaşamsal bir konu. İş hukukunda “belirli süreli sözleş me” olarak adlandırılan sözleşmeler, geçici ve belirli bir süreyi kapsayan sözleşmeler. Bu sözleşmeyle çalışan işçi ihbar tazminatı ve kötü niyet tazminatına hak kazanamıyor. Belirli süreli iş sözleşmeleri, işçilerin haklarını engellemek için işverenler tarafından başvurulan yollardan biri. Bakanlığın hazırladığı değişiklik ile, belirli süreli çalışmanın hem süresi esaslı bir neden olmadan 36 aya kadar uzatılıyor hem de üç kez üst üste yapılmasına olanak tanınıyor. Kiralık işçilik için ayrı yasa Taslak metinde, mesleki anlamda geçici iş ilişkisi olarak adlandırılan ve kamuoyunda “kiralık işçilik” diye bilinen uygulama için İş Yasası’nda bir değişiklik yapılmayacağı, bunun ayrı bir yasa ile düzenleneceği belirtiliyor. Bilindiği gibi bu çalışma biçimi ile Özel İstihdam Büroları, işçi kiralama bürolarına dönüştürülüyor. Güvenceli istihdama büyük bir darbe vuruluyor. ABD’de iş bulmak hayal Ekonominin küresel krizi, işsizliği de küreselleştirirken ABD’denin de bu dalgadan fazlasıyla pay aldığı görüldü. Fed’in son toplantı tutanaklarına göre, işsizlik beklentileri revize edilerek, işsizlikte artış yaşanacağı belirtildi. Tutanaklarda, “İşsizliği düşürmedeki ilerleme, hayal kırıklığı yaratacak denli yavaş” denildi. Tutanaklara göre, işsizlik oranı 2011’de yüzde 8.9 ile yüzde 9.1 seviyesinde olacak. Hazirandaki projeksiyonlarda 2011 yılında işsizlik oranının yüzde 8.3 ile yüzde 8.7 arasında seyredeceği tahmin ediliyordu. 2012 yılı için daha önce yüzde 7.1 ile yüzde 7.5 aralığında olacağı düşünülen işsizlik oranı tahmini ise yüzde 7.7 ile yüzde 8.2 aralığına çekildi. Fransa’da on binler sokakta Fransa’da Sarkozy hükümetinin emeklilik yaşının 60’tan 62’ye çıkarılmasını kapsayan emeklilik reformunu protesto eden on binler sokaklara aktı. Bu ayın başında yasalaşan reforma karşı sendikalar geniş katılımlı sokak gösterileri yürütmeyi sürdürüyor. Portekiz’de sendikalar ayakta Portekiz’de kamu sektörü çalışanları, dün ülke genelinde greve çıktı. Ülkede sosyalist hükümetin, kamu açığını azaltmak ve uluslararası mali yardım alma olasılığını önlemek amacıyla hazırladığı, 2011 bütçesinde öngörülen kesintileri protesto etmek için bugün yapılan genel greve özellikle ulaşım, eğitim ve sağlık sektörlerini etkiledi. Portekiz’de 22 yıl aradan sonra ülkedeki tüm işçi sendikalarının ortak çağrısıyla yapılan genel grev ile ilgili Portekiz İşçi Konfederasyonu’ndan yapılan açıklamada greve katılımın yüzde 80 civarında olduğu belirtildi. Grevden dolayı ülkedeki limanlar ve havaalanları tamamen kapatılırken gün içerisindeki 500 kadar uçuşun iptal edildiği duyuruldu. 5 Esnek çalışmaya yeni biçim Taslak metin ile İş Yasası’nın 14. maddesinin “Çağrı üzerine Çalışma” olan başlığı “Esnek Çalışma Türleri” olarak değiştiriliyor ve maddeye eklenen yeni fıkralarla 14/A evde çalışma, 14/B Teleçalışma, 14/C iş paylaşımı gibi yeni esnek çalışma türleri yasal hale getiriliyor. 6 GÖRÜŞ ATİLLA ÖZSEVER CHP Dışındaki Solun Görevi Yukarıdaki başlığı okuyunca “CHP ne kadar sol?” diye de bir soru sorulabilir. Şimdilik CHP’yi “sosyal demokrat” bir parti kabul edip tartışmayı başka zamana bırakalım. Sol deyince gerçekten emekten yana, emek eksenli mücadeleyi esas alan unsurları, siyasi eğilimleri kastediyoruz. Bu çerçevede sol, sosyalist unsurların önümüzdeki dönemde hareket tarzı ne olabilir, biraz onun üzerinde duralım. Çünkü böyle bir yaklaşım CHP de dahil tüm sosyal demokratları, antiemperyalist, sosyal devlet anlayışını benimseyen unsurları, cumhuriyetçi kesimi ve tüm emek dünyasını da ilgilendirip etkileyecektir. Türk siyasal hayatına baktığımızda 1965 seçimlerinde 15 milletvekili ile parlamentoya giren sosyalist eğilimli Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) varlığı, o zamanki CHP’yi etkilemiş ve bu parti siyasi eğilimini “ortanın solu” şeklinde ifade etmiştir. Kuşkusuz o dönemde yükselen bir toplumsal muhalefet ve güçlenen bir sendikal hareket söz konusuydu. Günümüzde ise 12 milyonu aşan bir ücretli kesim olmasına rağmen bu kesimin ancak 500600 bini yani yüzde 45’i sendikalı olup toplu sözleşme hakkından yararlanabilmektedir. Sendikal hareket dibe vurmuştur. İşçi hareketine yol gösterecek güçlü bir siyasal oluşum da yoktur. Tüm bu olumsuz koşullara rağmen umutsuzluğa mı düşmeliyiz? Hayır. Anayasa referandumundaki yüzde 42’lik “hayır”, önemli bir oran ve güçtür. Bu süreçte sosyalist eğilimli ve emekten yana olan üç parti (ÖDP, TKP, EMEP) ile Halkevleri (HE) sınırlı gücüne rağmen CHP’yi bile etkilemiştir. CHP başlangıçta anayasada yapılan 26 değişiklikten sadece HSYK ve Anayasa Mahkemesi ile ilgili düzenlemeye karşı çıkarken dörtlü sol birlikteliğin özelleştirmede yargı engelini ortadan kaldıracak “yerindelik denetimi” maddesine de karşı çıkması, bu partiyi de etkileyip gündemine almasına neden olmuştur. Yine olumsuz koşullara rağmen emek hareketinde yerel düzeyde kıpırdanmalar söz konusudur. Gebze ve Kocaeli’nde yerel emek kurultayları düzenlenmiş, İzmir’de Türkİş, DİSK ve KESK şubelerinden oluşan İzmir Sendikalar Birliği kurulmuştur. Esnek ve güvencesiz çalışmanın yaygınlaşması, profesöründen doktoruna, mühendisinden teknik elemanına emek kesiminin tabanını genişletmiştir. Yeni bir sendikal oluşum olan EnerjiSen, işçisini, taşeron çalışanını, mühendisini aynı çatı altında buluşturmuştur. Sol, sosyalist parti ve oluşumların geniş bir birlikteliği, önümüzdeki seçim sürecinde de daha iyi tahkim edilir, somut sorunlar ve haklar temeli üzerinde bir mücadele hattı oluşturabilirse yeni bir umut ışığı olabilir. Nâzım’ın dediği gibi “Yeter ki kararmasın sol memenin altındaki cevahir”… atillaozsever@ttmail.com Yumurtalı protestoya sert müdahale: 3 yaralı İstanbul Haber Servisi Levent’teki TekGıda İş Sendikası binası önünde 52 gündür direnişte olan TEKEL işçileri, Genel Başkan Mustafa Türkel’i taşıyan makam aracına yumurta fırlattı. Sendika görevlileri ile TEKEL işçileri arasında çıkan sopalı kavgada bir sendika görevlisi ile iki TEKEL işçisi yaralandı. Ankara’da gerçekleşen TEKEL direnişinin ardından TekGıda İş Sendikası’nın 4C’ye karşı görevini yapmasını isteyen bir grup işçi 52 gündür sendikanın Levent’teki binası önünde “Bize sahip çıkın” diyerek çadır kurdu. Sendika yöneticilerinin kendileriyle görüşmemesini protesto eden işçiler dün sendikaya gelen Türkel’in makam aracına yumurta fırlattı. Yumurtalar, aracın içinde bulunan Türkel’e isabet etmedi. TEKEL işçileri sendika binasına girmek isteyince çıkan arbedede 2’si işçi 3 kişi yaralandı. Yaşanan saldırıların ardından işçiler, aydınlar ve demokratik kitle örgütü temsilcileri sendika önünde yaşananları protesto etti. “Baskılar bizi yıldıramaz”, “Türkel istifa” sloganları atan kalabalık grup adına yapılan açıklamada “Avrupa’da artık komik sayılan yumurta atılması karşısında insanlar darp edilip saldırıya uğruyor. Bunu kınıyoruz” denildi. ASGARİ ÜCRET PAZARLIĞI BAŞLIYOR ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Asgari ücretlinin dört gözle beklediği zam pazarlığı başlıyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, gelecek yıl geçerli olacak yeni asgari ücretin belirlenmesine yönelik çalışmalar için bir araya gelecek. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, komisyonun ilk toplantısı için tarafları bakanlıkta 2 Aralık Perşembe günü toplantıya çağırdı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 5’i işçi, 5’i işveren, 5’i de devlet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşuyor. Komisyonda işçi tarafını Türkİş, işveren tarafını TİSK temsil ediyor. Asgari ücret, halen 16 yaşından büyük bekâr bir işçi için brüt 760.50, net 599.12 lira olarak uygulanıyor. Beş işsize bir işsiz daha eklendi Kardemir’de 800 işçi topun ağzında MUSTAFA ÇAKIR ANKARA Türkİş Genel Sekreteri ve Türk Metal Sendikası Genel Başkanı Pevrul Kavlak, Kardemir’de işverenin 800 işçiyi daha atmaya hazırlandığını savunurken, tazminatsız olarak işten atılan işçilere aylık 1000 lira ücret verdiklerini söyledi. İşvereni, ILO’ya, Dünya Bankası’na ve Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) şikâyet ettiklerini belirten Kavlak, Kardemir’de yetkinin Türk Metal’e geçmemesi için işe alınan 1200 işçinin önce Hakİş’e bağlı Çelikİş’e üye yapıldığını, sonra işe başlatıldığını ileri sürdü. Kardemir’de örgütlülüğü bulunan Türk Metal Sendikası’nın Başkanı Pevrul Kavlak, işletmede yaşananları şöyle anlattı: Atılan işçiye 1000 lira ücret: Kardemir’de 226 işçi işten atıldı. 203’ü Türk Metal üyesiydi. 30 işçi tazminatsız işten atıldığı için işsizlik ödeneği alamıyor. Bu işçilere sendikamız tarafından aylık 1000 lira ücret veriliyor. İşçiye işbaşı koşulu: Şu anda yetki mücadelesi mahkemede. 9 Aralık’ta duruşma olacak. Eğer Kardemir’de yetkiyi alırsak toplusözleşmede birinci koşulumuz, atılan işçilerin yeniden işbaşı yapması olacak. İşe almada Çelikİş koşulu: Biz Kardemir’de örgütlenmeye başladığımızda 2 bin 700 çalışan vardı. 2 bin 100’ünü Türk Metal’e kayıt yaptık. Bunun üzerine işveren 1200 işçi daha aldı. Oysa fabrikanın kapasitesi 3 bin işçi. Yani fabrikanın kapasitesinin üzerinde işçi aldılar. Bu işçiler önce Çelik İş’e üye oldular, sonra işbaşı yaptılar. 800 işçiyi daha atacaklar: Şu anda fabrikadaki işçi sayısı fazla. İşverenin yaklaşık 800 işçiyi daha atmaya hazırlandığı söyleniyor. Kardemir’de bunlar olurken yetkili sendika olan Hakİş’e bağlı Çelikİş tek bir açıklama bile yapmıyor. Üç aile yönetimi ele geçirdi: Kardemir’de üç aile yönetimi ele geçirdi. Muthullah Yolbulan, Kamil Güleç ve Cavit Yücel grubu. Yüzde 10’luk hisseleri ile Kardemir’in tamamını kontrol ediyorlar. Oysa bu Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararına aykırı. ÖYK kararı gereği sahiplik hisselerinin yüzde 1’i geçmemesi gerekiyor. Kârdan işçiye pay yok: Kardemir 2008’de 256 milyon lira kâr açıkladı. Bu işçiye yansıtılmadı. İstanbul Haber Servisi Türkiye Devrimci İşçi Konfederasyonu’nun (DİSK) İstihdam Raporu, ağustos ayında işsizlik oranlarının yüzde 10’a indiğini açıklayan Başbakan Tayyip Erdoğan’ı da yalanladı. DİSK Araştırma Enstitüsü’nün (DİSKAR) 2010 yılının Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarını kapsayan “istihdam raporu” gerçek işsizlik oranlarını gözler önüne serdi. Rapora göre, 2010’da her 5 işsize bir işsiz daha eklendi. İşsiz sayısı 2 yıl öncesi ile karşılaştırıldığında yüzde 19 arttı. İş aramaktan vazgeçenleri de kapsayan “geniş tanımlı işsizlik” oranları da işsiz sayısına eklendiğinde gerçek işsiz 4 milyon 856 bine yükselerek yüzde 17.3’e ulaştı. Raporda, “Kriz öncesinden bu yana işsizler ordusuna katılanların sayısı 469 bin kişi oldu. Bununla beraber aynı dönemde yaratılan 1 milyon 127 bin kişilik istihdamın yüzde 34’ü kayıtdışı olarak sisteme dahil oldu” denildi. NE YAPILMALI? Raporda, işsizlikle mücadele için acil alınması gereken önlemler de şöyle sıralandı: Haftalık çalışma süresi gelir kaybı yaşanmaksızın 40 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı 90 saate düşürülmeli. Herkese en az 1 ay ücretli izin hakkı tanınmalı. Herkes için iş güvencesi ayrımsız bir biçimde uygulanmalı. Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar, noter şartı kaldırılmalı. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı. Kamuda personel açığı derhal kapatılmalı. Taşeronlaşma ve kayıt dışı istihdam engellenmeli. C MY B C MY B