Katalog

Tarihi bir kişilik 'Kasabalı Lorca' Cemal süreya'nın "Kasabalı Lorca" diye adlandırdığı ve erken yaşta aramızdan bir kaza sonucu ayrılan Abdülkadir Bulut'un yaşamı F.Saadet Bilir ve Ali F.Bilirin kaleme aldığı Abdülkadir Bulut: "Kasabalı Lorca"adlı kitapla okura sunuluyor. Kitapta aynı zamanda Bulut'un şiirlerinden örnekler de yer alıyor. Abdülkadir Bulut: I "H; 1 • AIİTAŞ mediğinde, Bezirci'nin, Güngör'ün değerlendirmesiyle paradoks bir bağ kuran yaklaşımı da, Bulut'un şiir poetika sının değişimi oranında gerçekçilik payı taşıyabilir. Daha sonra bu çizgiyi terk eden Bulut, şiir ve folklor ilişkisi konusunda da, Bezirci'nin tam tersi olarak, olumlu övgüler almış olabilir diye de düşünülebilir. Bulut, toplumcu gerçekçiliği türkü kıvamında zaman zaman içinden geçirdiği ikinci Yeni şiir anlayışıyla folklor ve şiir örtüşmesine, kendine özgü bir iarklılıkla yanıt verir. Abdülkadir Bulut; şiir poctikasında "şiiri yazan anlasın yÜer"den (s. 24), "İkinci Yeni'de imgenin gözlerinin bağlı olduğunu Nâzun'ı okuyunca anladım" sonucuna ulaştığı gibi değerlendirmelere neden olabilir. Abdülkadir Bulut aslında güç olanı yapmış. Şiirfolklor bütünleşmesinin. zorluğuna rağmen, o daha zor bir yola koyularak, kendine özgü bir şiir poetikasımn temelinde, kapalı şiir ve folklor ilişkisinin harcını karmış. ÜNLÜ ŞAİRLER ARASINDA BİR GENÇ Abdülkadir Bulut, Toroslar'dan lstanbul'un yedi tepesine taşıdığı şairin aydın, çağdaş ve toplumcu sorurnluluğuyla "alnında ışığı ilk duyma" erdemini taşıyan bir sanatçı olarak, zaman ve yaşama tanıklığıyla da, sonuçta artık o halkın ozanıdır. Bir anlamda, çoğulcu bir tanımla, o herkestir, herkes odur. Aramızdan aynlışı da biraz bu nedenledir. "Kasabalı Lorca", kasabalısının mahkeme kaygısına ortak olmak için, halk arasında dendiği ölümcül deyim üzere, belki de "kan çekerek" düşer Anamur yollarına. Adli tatil olması nedeniyle duruşma yapılmaması üzerine de Silifke'den dönerlerken, minibüsteki hüzünlü sessizliği bozmak için, oturduğu koltuktan kalkıp, köylülerinin yanına çömelerek, onlara sigara tuttuğu bir sırada, minibüsün yola serilen mucura girip, sırtının kapı koluna değmesiyle de açılan kapıdan. Anadolu'nun Anamur'una "Pir Sultan" sevdasıyla savrulur bir sabah..." Akincli türkülerle; kekik ve nane kokularının" dayanılmaz ,ılbenili çağrısına bir yağmur öncesi karışıp gider Bulut. Hani derler ya, "şair olunmaz, şair doğulur", Abdülkadir Bulut da bu örneğe uyanlardan. "Okulun duvar gazetesine yazüar yazar" öğrencilik yıllarında. "Akşehir ()ğretmen Okulu'nda parasız yatılı olan Abdülkadir, edebiyat öğretmeni ve araştırmacı yazar Muammer Yüzbaşıoğlu'nun ilgi ve önerisiyle kendini şiir yazmaya verir. El er şeyi türkü kıvamında eriten; yerel görünüm. lerc, durumlara dayanan; soylu imgelerin yaratıcı* sı;'Kasabalı bir Lorca" (s. 15). Cemal Süreya böyle sesleniyor 1975'ten... Bulut, şiirini şiir yapan yerelliğe, kasabahlığa dönme özlenıini gidcrdiği bir ağustos sabahında Anamur yollannda bir tedbirsizlik sonucuyla da, "Günnük ağaçlarının, ladinlerin/ Harnup çiçekleriyle, yarpuz kokulanna" karışır Anamur'un halk âşığı Lorca'sı olarak. Sevenlerinin, Türk şiirinin Mctin Demirtaş'ın sesinde kaygılanması boşuna değil: "Kim yazacak şimdi/ çalı dibinde biten/ Anamurlu çiçeğ'in şiirini" (s. 20). "Yapitlarını öteden bcri ilgivle ızledigini" vurgulayan Cemal Süreva "soylu imgelenn yaratıcısı" olarak onnre edici bir övgüylc tanımladıgı Abdülkadir Bulut'un şiir poetikası haklunda "Kasabaiı bir Lorca, her jjiınn de şiir var"' (s. 15 i derken: kayınbıradeh O?.demir lnce de "Halk kültürünün sahıp olduğu süreklilıği, tarihsel birikimi ve gızli dinamizmi içinde yaşayarak görmiiş ve şiirine aktarmıştır. Şiirlerinde okura sıcak gelen ne varsa buradan yani 'bizden olandan' kaynaklanır (...) gündelik yaşaınm, tarihin, kırsal ve sözel kültürün derinliklerinden gclir onun şiiri (...) Abdülkadir 'hcrkestir' ve şiirleri de 'herkesleşmiştir" (s. 1516) diye kesinleştirir değerlendirmesini. HALKIN YAŞAYIŞINDAN ÇIKAN ŞİİRLER "Son yıllarda dergilerde okudugum şiirlerinizin çoğu büyülemişti beni" diyen Talar Halnıan, "kırkına ulaşmanıış Türk şairleri arasmda beş isim sayarsam biri adınızdır mutlaka" (s. 286287) der. Türk şiiri de bu kanıyı doğrular. Behçet Necatigil, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Hilmi Yavuz, Necati Cumalı ve Oktay Rıfat gibi Türk şiirinin köşe taşları olan önemli şairlerin seçici kurulunda yer aldıkları, Milliyet Sanat'uı açtığı, "1974'ün En Başarıh Genç Şairi" yarışmasında Veysel Çolak, Mehmet Taner, Ismail Uyaroğlu ile birlikte şiirleri "övgüye değer bulunan" şairler arasında yer alır. Cemal Süreya kendisinc "Kasabalı Lorca" adını takar: "Güneş al bir atın uzun boynudur/ ya da çok cski bir hüzündür Ispanya'da/ güzeîlcr çağdaş bir öldürümü güne/ özgürlük türküleriSAYFA 10 nin hiç söylenmediği/ o ağartılarda bozuk bir nice zaman/ ve o zamanlarda Federico Garcia Lorca// güneş al bir atın uzun boynudur/ mor görünür eski bir dağ gölünde/ çünkü o dağ gölünde savaşın gülü/ çağdaş bir ölüyü saklar koynunda" (Federico Garcia Lorca, s. 64). Ataol Behramoğlu hazırladığı antolojide, Bulut'un şiirleri için "doğrudan, halk insanının yaşamından çıkan görüntülerle (...) konuşma tonu ve edası, halksal bir bilgelik, alçakgönüllülük ve ağırbaşlılıkla yazılmış" (s. 277) derken, Doğan Hızlan "Güneydoğu'nun yumuşak, sıcak Akdeniz'e özgü onun şiirinde en iyi anlatımını bulmuştu" (s. 309) değerlendirmesıyle poetik bir vurgulama yapar. Öykücü Necati Güngör, "günümüz T.irkiye'sinden motifler, sesler, insan yüzlerı getiriyor. Söyleyeceklerini şiirsel oır kapalüıkla söylüyor. Sıcak, duyarlık yüklü. özenli dizelerle koruyor şiirini. Ölenler, mahpuslara düşenler, gurbette yitenler için söylenmiş türküler tadında. Bir Yörük kilimi albenisi taşıyor Bulut'un şiirleri" (s. 307) değcrlendirmesini yaparken bir anlamda da, eleştirmen Asım Bczirci'nin "Bulut, halk edebiyatina, kültürüne dayanmıyor" vurgu Ataoi Behramoğlu, Metin Demirtas ile Antaiyada (1981). lanıasını çürütür (s. 202). Kitabm sonunda, Bulutun folklorik duyarlılığma uygun bir biçimde verilen yerel "Sözcükler" ı.s. 517î22) ile "Deyim ve Deyişler" ı.s. 323) imlemesine koşut, Abdülkadir Bulut'un, "Yanından ayırmadığı not defterine halkın kullandığı yerel sözcükleri de yazdığı da" (s. 247) bilinir. Fakat yine de, Bezirci'nin, Bulut'ta şiir ve folklor ilişkisinin olumsuzluğu konusunu, cdebiyat tarihi ve Bulut poetikası koşutluğundaki süreçsel bir olasılık olarak da değerlendirmek gerekir. Bezirci, Bulut'un ikinci Yeni sürecindeki şiir poetikasına göndemie yapmış olabilir. Necati Güngör de şiir ve folklor ilişkisinin olumsuzluğundan öte, kapalı şiir ve folklor iletişimini kuran bir ozan olarak Abdülkadir Bulut'u över. Bunlar göz ardı edil Abdülkadir Bulut, Akşehir öğretmen okulu'nda Varlık derglsl okurken (sauda.1960). Anamurda arkadaşlanyla. solda basta (1966). CUMHURİYET KİTAP SAYI 1084