Katalog

/ T t ürkçe Günlükleri FEYZAHEPÇİÜNGİRLER J[ 6 KASIM CUMARTESİ li Murat Atay'ın saptadığı çeviri yanlışlannın bir bölümüne de bu günlükte yer veriyorum: (Bir filmde) "Biri, birini bir şey içmeye davet ediyor, 'my treat' diyor. 'Ben ısmarlayacağım' anlamında. Çevirmen 'treatmenf sözcüğünü bildiği için 'benim tedavim' diyor. Bu tip çevirilerde çevirmenler hiç 'Bunda bir tuhaflık var' demiyorlar mı acaba?" (Başka bir) "Filmde bir grup insan başkan seçecekler, bağınyorlar. Bir tür bilimkurgu filmi, her insan numaralandınlmış. 'We want 6,6 is the one' diyorlar. Anlamı '6'yı istiyoruz, 6 o'dur' gibi bir şey. Burada 'one' sayı olarak değil kişi oiarak kullanılıyor. Çeviri: '6 yı istiyoruz, 6 aslında 1'dir'. Kendimizi zorlayıp şefin aslında 1 numara olacağını düşünebiliriz ama çevirmenin öyle düşündüğünü hiç sanmıyorum." "Boş bir yere giıildiğinde 'Kimse yok mu?' yerine 'merhaba'lara, 'Kahretsin George'lara, birini onurlandırmak (takdir etmek) anlamında kullanılan 'to give credit'in 'kredi vermek' olmasına şimdilik girmiyorum!" diyen Ali Murat Atay'dan "muzungu" diye bir sözcük oğrenmişliğim de var. Bir nedenle Svahili diline değinmiştik bu sayfalarda. Işte o sırada Ali Murat Bey, Afrika anılarından £öz etmişti. öğrendiklerim, paylaşılmayı gerektirecek güzellikteyse onları kendime saklayamıyorum. Sözü Ali Murat Atay'a bırakayım. O yine tatlı tatlı anlatsın: "Yaptığım iş gereği yıllarca Afrika'ya gittim geldim. Aslında bir seçimdi bu, Orta Asya'ya da Uzakdoğu'ya da yolum düşebilirdi ancak ben Afrika'da olmak istedim. Çok sevdiğim bir dostum nedeniyle de Kenya'da üç kez uzun süreler kaldım. Dostum John Kabuga, Nairobi'ye yaklaşık 100 km. uzaklıkta bir köyde oturur, eiektriği suyu olmayan, çamur duvarlı bir evi vardır. Çevrede köylü1er de tek bir beyazın rastlanmadığı bölgede ara sıra görünmeme artık alıştılar, kızlan karpuz büyüklüğünde papayalann töplandığı bahçede ateş yakar, torunlan ortaJıkta koşturur, eşi hep gülümserdi. Son kez gittiğimde iJohn'la bir kabile bölgesindeyken ne yazık ki eşini yitirjdik. Geri döndükten şonra sevgili eşinin gömülmesini jbekledim. Yaklaşık bir hafta çevre köylerden gelenlerin <Swahili ve Kikuyu dilinde uzun konuşmalannı, söylenen ağıtlan dinledim. Daha önce yalnız günlük yaşamda A duyduğum dilleri farklı bir boyutuyla duyumsama ortamında buldum kendimi. Svvahili kadar insanın kulağını / yüreğini dolduran, anlamadan günlerce kendini dinletebilecek başka bir dil var mıdır bilmiyorum. Svvahili'de 'Muzungu' diye bir sözcük vardır. Genelde beyazlar için kullanıldığını gözlemledim. Anlamını sorduğumda 'yabancı' anlamına geldiğini söylediler. Ancak sözcüğün anlamının daha fazlası olduğunu düşünerek 'Peki Çinliler ve Hintliler de Muzungu mu?' diye sordum. Hayır, onlar muzungu değildi. Artık çok iyi biliyorum ki muzungu 'paralı aptal beyaz' anlamına geliyor." Hiçbir dili tıor görmemek gerek. Her dilin kendine göre güzellikleri var. Mustafa Kemal Oyman, Cumhuriyet Kitap ekinin TÜYAP Kitap Fuarı haftasında yayımlanan sayısında yazımı görmeyince, "Kitap ekinde perşembe günleri ilk okuduğum Feyza Hepçilingirler'in yazısı niye yok? Bir açıklama da yok." diye Cumhuriyet Kitap yönetimine sitem etmiş. Aynı iletiyi bana da göndermiş. Böyle içtenlikle arandığım için çok teşekkür ederim. Şimdilik bir yere gitmeye niyetim yok Mustafa Bey, buradayım. Artemis Yayınlarının "Işte Sex and the City'den önceki Carrie" diye sunduğu "Carrie Günlükleri" kitabının yazan Candace Bushnell, çevirmeni Beril Tüccarbaşıoğlu Uğur. "Tarih kitaplan hep erkekleri anlattı. Erkeğin savaşı, banşı, taht uğruna döktüğü kan, aldığı can... Kadınlar büyük bir hikâyenin yan karakteriydi sanki. Tarih böyle bakmayı seçmişti ve yanıldı." Artemis Yayınlan tarafından yayımlanan, Turhan Tan'ın (Mehmet Samih Fethi) "Safiye"sinin arka kapağında böyle yazıyor. "Osmanlı'da kadınlar saltanatı adıyla anılan iki yüzyıllıkdönem boyunca birçok kadın, koca bir imparatorluğun yönetiminde kilit görevler üstlendi. önce Hürrem. Ardından Nurbanu. Safıye ve Handan Sultan." Artemis Yayınlarının bir başka kitabı: "Bir Aşkın Tarihi". Mehmet Rauf'un "Eylül" romanı edebiyat tarihinin başköşelerine oturtulur da yazdığı öteki kitaplann pek adı anılmaz. uzellikle, "erotik hatta bazı bölümleriyle pomografik" bulunan "Bir Zambağın Hikâyesi", "Yazannı yok eden, mahkum eden, Rauf'un edebi kariyerini sonlandıran zehirli bir çiçek" olagelmiştir. Oysa, "Bizim hayatımızda mektupsuz aşk yaşama imkânı yoktur." diye anlatılan bir dönemde epeyce cesur olmaktan başka günahı yoktur bu öykünün. O dönemde ayıplanmasa da dikkatle okunsa birçok kadının ve erkeğin cinsel yaşamlanna belki de renk katacaktı. Bütün yaz dinlemek zorunda kaldığım, "Gel hiç acımayacak / Söz hiç acımayacak" şarkısına bayılanlara ise hiç de "edepsiz" gelmeyeceğine eminim. Kıbnslılar "Magosa" değil, "Mağusa", "Gazimağusa" diyorlar; yol levhalannda da öyle yazıyor. Avrupa Yakası adlı dizide Ata Demirer'in yaptığı bir Kıbnslı taklidi vardı. Ne kadar başanlı bir taklit olduğunu Kıbns'ta anladım. öyle konuşuyor Kıbnslılar, öyle tatlı, öyle güzel. "Türk Edebiyatı Kıbrıs'ta" adlı bir etkinlik nedeniyle Kıbns'tayım. Bu hafta, aynı zamanda "Dünya Çocuk Kitaplan" haftasıymış. Türkiye'den gelen yazarlar arasında çocuk kitabı yazarlan çoğunluğu oluşturuyor. ("Çocuk kitabı yazan" yerine "çocuk yazan" denmesi yanlış olsa gerek!) Bugün açılışta Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Onur Bilge Kula konuştu. Verdiği sevindirici haberierden ilki, müze kütüphaneler konusundaydı. Adana, Ankara, Erzurum, Istanbul, Izmir, Trabzon gibi illerimizde müze kütüphaneler kurulması için çalışmalar başlatılmış. Karan henüz alınmamış olan ikinci sevindirici haber ise edebiyat alanında teşvik uygulaması ile ilgili. Edebiyatçıya bir yıl parasal destek sağlanması düşünülüyormuş. Sözgelimi Berlin'de, üç bin yazara böyle bir destek sağlanıyormuş. "Sinemaya, özel tiyatroya destek veriyoruz; yalnız edebiyata destek vermiyoruz." dedi. öyle ya, özel tiyatroya destek verilirken orada oynanacak oyunu yazacak kişiye de destek düşünülmeli. Romandan fılm çekildiğinde çekenlere destek var; ama o romanı yazana destek yok. Gecikmiş bir karar; ama artık düşünülüyor ve konuşuluyor olması bile sevindirici. Tabii kimi bakan, milletvekili, müsteşar yakınlan birdenbire yazarlığa heves etmez de teşvik doğru yeriere giderse! önceki haftalarda, tarihsel zenginliklerimize karşı ne kadar umursamaz olduğumuzu vurgulamak amacıyla Çine'de Romalılardan kalan köprünün çakılla örtüleceğini yazmıştım. Ayşin Dora, oradaki barajın gövdesinin Türkiye'de ilk kez çakıllann sıkıştırılmasıyla yapıldığını ve o güzelim köprünün çakıllarla örtülmeyeceğini, sular altında kalacağını bildiriyor. Teşekkürler Ayşin Dora. • feyzahep@gmail.com feyzaOfeyzahepcilingii1er.com 8 KASIM PAZARTESİ YİNE 6 KASIM CUMARTESİ 7 KASIM PAZAR 9 KASIM SALI IBULMACA l 1 B 2 B 3 Fj 1 J 5 H ' önce aşağıda tanımlan verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlanndaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktann. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satınn sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satınn başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımlann karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukandan aşağıya doğru, Ekin Yayınlan'ndan Beni Hiç Göremezsin adlı şiir kitabı yayımlanan şairin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, aynı kitaptan dizeler ortaya çıkacaktır. 11 A 12 J 13 21 \ 31 42 53 64 F 1 1 1 1 1 11 22 32 D 33 45 43 14 F 15 1 1 6 G 7 D 8 9 A 10 F I 16 17 G 18 L 1 23 H 24 J 25 A 26 H L 34 L 35 E 36 46 1 1 27 1 1 19 J 20 1 1 B A J 52 A Haariayan: İLKER MUMCUOÖLU 59 23 5 26 63 I. "Gideceksin / Balıklar çıkacak yoluna karşıcı" (Orhan Veli Kanık). 81 61 79 42 53 45 70 58 8 44 73 16 13 51 64 27 49 15 38 22 68 36 J. Sean Connery'den sonra James Bond rolünü oynayan aktör. 41 12 19 4 56 24 60 28 85 84 K."... ve Slogan" (Ruşen Çakır'ın bir araştırma kitabı). 47 39 67 78 28 J 29 B 30 37 C 38 50 1 39 K 40 D 41 F 44 F 47 K 48 B 49 ' F 51 54 G 55 F 56 J 57 G 58 59 H 60 J 61 1 62 L 63 H Tanımlar ve sözcüklerinlz: A" Bir Deli" (Aziz Nesin'in bir hikâye kitabı). 11 9 72 25 89 30 76 83 52 65 C 66 C 67 K 68 1 69 A 70 1 80 F 81 75 D 76 A 77 c 78 K 79 1 1 71 82 E 83 c 72 A 73 1 74 F 1 1 1 1 A 84 J 85 J 86 G D. Okul. 7 32 40 75 E. Kuzey Defterleri, Buhurumeryem ve Uzak Fırtına adlı şiir kitaplannı da yaratan şairi simgeleyen harfler. 35 82 F."... Hıfzı" (Kars ve dolaylannın Ruslar B. "Fikret..." (Kısa Lodos Hikâyeleri ve Şizofreni adlı yaprtlan da olan yazar). 20 48 1 2 29 C. "Yürüdükçe gönlündeki... artıyor" (Y. K. Karaosmanoğlu). «6 71 37 65 77 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI dan geri alınması arasında, Ermenilerin katliamına kurban gidip, öldürülen saz şairi). 74 43 80 14 10 50 31 3 46 55 G."... Arif" (Hasretinden Prangalar Eskittim'in şairi). 17 6 57 86 54 H."... Ustaoğlu" (sinertıa yönetmeni). LBirtürderi. 21 34 33 62 18 1083.8ayınınçözümü: A. MAMELEK, B. İÇİMİZDEKİ ŞEYTAN, C. NAVÇAGAN, D. EDEBALİ, E. LEM, F. ŞÜHEDA, G. İHTİYAR BAUKÇI, H. İLK GİBİ SON, I. RUMUZ. Metln: "Kuşatırken meçhul bir ülkeyi metal çağ bizi sizden / başka hiç anlayan olmadı evimize gidelim" SAYFA 31 1084