Katalog

Marcel Schwob ve ÜçRomanınadair Kimbu Marcel Schwob?Marcel Schvvob, 19. yüzyılın en ilginç kişiliklerinden biri. Marcel Schvvob, Borges tarafından yirmi birinci yüzyıl edebiyatının yıldızı ilan edildi. Schvvob, Altın Maskeli Kral, Düşsel Yaşamlarve Monelle'in Kitabı isimli üç romanla okurun karşısma çıkıyor. O CüvenTURAN I m ^ debiyat dünyası hatta daha I • da genellersek tüm sanat I • dünyası ya zamanmda ta- * * nınmış bir adken unutul- muş ya da hiç farkına varılmamış bir seçkin yazar ya da sanatçıntn birden keşfedilme öyküleriyle dolu- dur. Bu keşifler yirminci yüzyılda yoğunlaşır. Öyle ki, örneğin Franz Kaf- ka'yı düşünerek, zamanında bir avuç ya- kın dostunun tanıyıp izlediği biri oluşuna şaşırabiliriz. Şimdilerdc bir başka ad daha ağır ağır yükseliyor geçmişin karanlığı içinden: Marcel Schwob. Şu soyadı ya- nıltmasın sizi; Alman ya da Avusturyalı değil, Fransız. Ama Fransız edebiyatı bil- gisüıe güvendiğim kime sorsanı, tanıma- dıklarını, hatta duymadıklannı söyledi. Ben aduia Alfred jarry'nin Kral Ubu'sün- de rastlamıştını ilkin, Jarry ona adamıştı bu başyapıtı. Sonraki aranıalanm sadece edebiyatçı sözlüklerinde tıkanıp kalmıştı. Her neyse, şirndi en önemli üç yapıtını nihayet okuyabileceğimiz şu Marcel Schwob kim, bir kurcalayalım bakalım: Marcel Schwob 1867 yıluıda Fransa'nın Ile-de-France bölgesinde, Chaville'de do- ğar. Çocukluğu Nantes'da geçer. Ailenin erkekleri ya hahamdır ya tıp doktoru. Onıın için, çok iyi bir öğrenimin ardın- dan 1882'de Paris'te College Sainte-Bar- be'a girer. Almanca, lngilizce ve klasik dilleri daha önce öğrenmiştir. Burada okumalarını derinleştirir. Apuleius'a, Pet- ronius'a, Hugo'ya ve Poe'ya hayrandır. Bunlar ileride yazarlığı beürleyecek adlar- dır bir bakıma. Sainte-Barbe'ın ardından Lycee Louis-le-Grande'a kaydolur. Leon Daudet, Paul Claudel sınıf arka- daşıdır. Kendini bütünüyle edebiyata ver- mek peşindedir. Yepyeni bir Faustus, yepyeni bir Prometeus yazma düşleri ku- rar. Villon ve çağdaşlarıyla ilgilenir. Onla- rın dillerini didik didik inceler. Şiir yaz- maya başlar. Sanskritçe öğrenir. Schwob yazarlık mesleğine Evenement gazetesinde başlar. Bu arada öyküler gön- derir dergilere. 1890'larda art arda kitap- ları çıkmaya başlar: Etude de l'argot fran- çais, 1889; Lejargon des Coquiüards en 1451, 1890; LeBeau doubk (öyküler), 1892; Le Roi au masque d'or (Alün Mas- keli Kral), 1893; Mimes (düzyazı şiirler), 1894; Le Livre de Monelle (Monelle'in Kitabı). 1894... Bu tarihte birden hastalanır. Geçirdiği ameliyat, onu iyileştirmek bir yana, tam anlamıyla sakat bırakır. 1927'de Marcel Schvvob, Et son temps adıyla onun tek biyografisini yazan Pierre Champion'a göre, artık sadece "efsanele- rin Schwob"udur yaşayan. Gene de o hasta, bitkin, çökmüş halinde bile boş durmaz. Paris'in kütüphanelerini, arşivle- rini hallaç pamuğu gibi atar. Bu çalışma- lardan iki yapıt çıkar ortaya 1896 yılında: La Croisade des enfants ve Vies imaginai- res (Düşsel Yaşamlar). Bu son yapıt ilk bakışta bir biyografi gibi görünse de öyle- sine yeniden kurgulanmıştır ki bu önemli kişilerin yaşamları, artık birer kurmacaya dönüşmüştür. Aynı yıl, süreli yayınlarda çıkan çeşitli yazılarını Spicüege'de toplar. Döneminde bu yazılar, Schvvob'un kişili- ğini en fazla yansıtan çalışma diye adlan- dırılır. Sağlığınm bozuk oknasına karşın, kütüphaneleri ve arşivleri boşlamadığı gi- bi, dostlarını da boşlamaz. Ingiliz yazar dostları Meredith ve Stevenson'la mek- tuplaşır, Gournıont, Valery ve Mirbe- au'yla görüşür. 1895'te, hastalanmadan hemen önce tanıştığı, Comedie Françai- . se'in seçkin oyuncularmdan Marguerite Moreno ile 1900'de evlenir.l901'de, gü- nün modasına uyarak ya da Stevenson'un teşvikiyle, Sarnoa adasına gider, bir yıla yakın k;üır orada. Döndüğünde Paul Mo- rand'la birlikte, tiyatro tarihinin en ilginç çahşmalanndan birini yapar, Hamlet'in Saralı Bernhardt için bir uyarlamasını ha- zırlar. îtalya'ya, lspanya'ya ve Portekiz'e gider. Dönüşünde Villon üzerine yaptığı çalışmaları yeniden ele alır ve Ecole des Hautes Etudes Sociales'de Grand Testa- ment üzerine ders vermeye başlar. Sağlığı birden kötüleşir ve 1905 yılında ölür. Schvvob'un adı ölümüyle hemen silin- mez ortadan. Onun biyogralisini yazan Pierre Champion, toplu eserlerini on cilt olarak 1907-1930 yıllan arasında bastınr. Ama çağ değişmiş, bu gizemli, tutkulu ya- zar, "dekadant bir sembolist" olarak damgalanıp, yirminci yüzyılın sonlarına dek, şurada burada ortaya çıkan gizemli bir ad olarak kalmıştır. Bugün, çağ da edebiyata bakış da değişmektedir ve bir- denbire Marcel Schvvob, bugünün bakışı- na yanıt veren bir yazar olarak yeniden çıkmaktadır ortaya. Külünde ne kadar kabrsa kalsın, her gerçek yaratıcı sanatçı, bir Anka'dır. • Üç Roman: Altın Maskeli Kral, Monel- le'in Kitabı, Düşsel Yaşamlar/ Marcel Schwob/ Çeviren: Aykut Derman/ Yapı Kredi Yayınlan/198 $. BERFIN Y A Y I N L A R I BERFIN BASIN YAYIN VE TIC. LTD. ŞTI. Cagaloglu Yokusu. Evren Han No: 29 / 62 Cağaloğlu 34112 istanbul Tel: (0212) 513 79 00 Faks: (0212) 512 37 20 e-posta: siparis6berfin.net / www.berfin.net Toplumcu ve Aydınianmacı Bir Ç/zgı... ARİF TEKİN Kur'an'da Kadın ve Hz. Muhammed'in Hanımları İslami kaynaklara göre, erkek ile kadın arasındaki ilişkiler nasıl düzenlenmiştir? Cennette erkek huri var mı? Kur'an'a göre, kadın kocasını boşayabilir mi? islam peygamberi Hz. Muhammed'in hanımları ve cariyeleri. Hz. Ebubekir'in hanımları. Hz. Ömer'in hanımları ve cariyeleri. Hz. Osman'ın hanım ve çocukları. Hz. Ali'nin hanım ve çocukları. Sahabelerin hanım- ları. Arif Tekin bu çalışmasında, bilinen ve kabul edilen İslam kaynaklarından hareketle, Hz. Muhammed, halifeler ve sahabelerin evlilik yaşamlarından çarpıcı örneklerle islam'ın ilkyayılma döneminde kadın erkek ilişkilerine ışık tutmaktadır. Ana kaynakların ve yüzlerce makalenin incelenmesi ile, çok ciddi bir araştırma yürüten Arif Tekin, çalışmalarında ortaya çıkan sorulara yanıtlar arayarak gerçeği bulmaya çalışmıştır. Araştırma-lnceleme, 294 Sayfa, 14 TL. AHMET KERİM GÜLTEKİN Tunceli'de Sünni Olmak Ulusal ve Yerel Kimlik Öğelerinin Tunceli-Pertek'te Etnolojik Tetkiki Bu çalışma, Tunceli ilinde yaşayan hâkim Alevi nüfus içerisinde azınlıkta kalan Sünni toplulukları, kültürel kimlik ve din çerçevesinde, etnolojik açıdan değerlendirmeye çalışmaktadır. aylık bir antropolojik alan çalışmasının ürünüdür. Sünni toplulukların, din kimlikleri üzerinden, ulusal sosyo-politik kimlikle gösterdikleri özdeşliğin; egemen sosyo-politik kimlik içerisinde ötekilik kazanmış olan Alevilik ve Kürtlük algıları içerisinde kazanmakta olduğu ötekilik konu edilmektedir. Sünni toplulukların, yakın tarihi geçmişte ve günümüzde sergiledikleri, kimlik eksenli, varlık stratejileri ve çevreleriyle olan ilişkileri, çalışmada, karşılaştırmalı olarak analiz edilmektedir. AHMET KERİM GÜLTEKİN TUNCELİ'OE Sünni Olmak•)•») »e Itrtl llmllt t | i lııacall - Ptrttt Iı lın«ıo|ı« C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 0 4 1 Araştırma-lnceleme, 430 Sayfa, 20 TL. ARİF TEKİN Sumerler'den İslam'a Kutsai Kitaplar ve Dinler Arif Tekin, Sumerler'den islam'a Kutsai Kitaplar ve Dinler, adlı incelemesinde, kutsai kitapların tarihteki izini sürerken, Sumer tabletlerinden ve birçok kaynaklardan yararlanarak okuru aydınlatıyor. Kâinatın, insanın yaratılış efsanesini; cennet, cehennem inancını, eğitim, adalet, demokrasi ve de yaşamın birçok kavramını kutsai kitaplardan ve öncesinden araştıran yazar, karşı- laştırmalan en uç noktalara taşıyarak yeni bir tartışmanın kapısını aralıyor. Sor- gulamalarını beşbin yıllık belgeler ışığında yaparken, yanıtlarıyla birçok karanlık noktanın da aydınlanmasını sağlıyor. Dinsel öğlerin, günümüz koşullarındaki kimliğini çözümleyen "Sumerler'den İslam'a Kutsai Kitaplar ve Dinler" kitabı, kutsai kitapları ve peygamberleri insanla yanyana getirirken, dinlerin eski inançlann üzerine kurulduğunu belirtiyor. Araştırma-lnceleme, 266 Sayfa, 14 TL Arif Tekin'in Diğer Kitapları: Kur'an'ın Kökeni, 3. Baskı, 314 Sayfa, 15 TL Kur'an'da Allah, 236 Sayfa, 14 TL. Kitapçılarda... Kitapçılarda... Kitapçılarda. SAYFA 19