Katalog

Paul Austerın 'Cörünmeyen'i üzerine Neşeli bir ruh hali Paul Aus- ter'ın kur- gusunda, gerçek (her ne olursa olsun) söz- cükler ara- sındaki boşluklar- da bulunur; ve son romanı Cörünme- yen'üe bu boşluklar alışıl- mışın dışında bir açıklıkta. Roman farklı anılarla şe- killeniyor. »' • * D Jane SCHILUNC | >f 967'de Walker, Columbia'da I ikinci sınıfta okuyan bir öğ- I renci, 'bir gün kendine şair J L diyebilecek kadar iyi oldıığu inancına (veya kuruntusuna) sahip cahil bir oğlandır. Bir partide, iini- versitenin Uluslararası llişkiJer Fa- kültesi'ne konuk olan Isveçli profe- sör Rudolf Born'la ve Born'un sev- gilisi ve varoluşsal bir şıklığa bürünmüş sessiz Margot'yla tanışır. Dostlukları hızla ilerler; ilk buluşmala- rında Born, Walker 'benirn biyografimi yazma işini haUedebilir,' fikrine kapılır ve tekrar görüştüklerinde Walker'ın edi- törii olacağı bir edebiyat dergisini finan- se etmeyi önerir. Born'un yaptığı ve Walker'ın bizzat şahit olduğu aşırı şiddet içeren rasgele bir hareketle sekteye uğra- yan Bom, Walker ve Margot arasındaki iiçlü ilişkinin, yinc Borıı tarahndan yapı- lan koreograf isinde lıayat denen oyunun zorlu bir öğesi su yüzüne çıkar. 38 yıllık bir ara, hikâyenin ilk kısmını ikincisindcn ayırır. Anlatıya Walker'ın Columbia'dan eski bir arkadaşı -ve ya- zar- olan ve bir gün bir paket teslim alan Jim devarn ediyor. Bu pakette kitabm buraya kadar okuduğumuz ilk kısmının metni ve Walker'ın, lösemiden ölmek üzere olduğuna ve anılarına dayanan öy- küsiinün devamında Jim'in önerilerine ihtiyaç duyduğuna dair üçıklamalarını içeren bir mektup var. Buluşmaya karar veriyorlar. Bu sırada Walker Jim'c kita- bının bir sonraki bölümü olan 'Yaz'm müsveddesini gönderiyor. Bu bölüın, Walker'ın sonbaharda öğ- renimine Paris'te dcvam etmeye başla- madan önce kız kardeşi Gwyn'le aynı daireyi paylaşarak Ne\v York'ta geçirdiğl Paul Austerın etkileyici kurgusunun yanında, günlük tutma fikri kitaba heyecan verici bir sürükleyicilik katıyor. Austerın kitaplarında her zaman olduğu gibi, hikâye kendini yaradılış eylemine kaptırıyor. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1041 1967 yazını anlatıyor. Walker ateşli bir edebi erotizmin etkisi altında çocukluk anılarından bahsetmeye başlıyor: Küçük erkek kardeşinin kaza sonucu ölümünü ve kız kardcşiyle yaşadıgı cinsel deneyinıi anlatıyor. Erkek kardeşlerinin ölüm yü- dönümünde çift, Walker'ın deyişiyle 'la- netli evliliklerini' gerçekleştiriyor. Auster'ın romanı, üçüncü bölümü olan "Sonbahar"da yapısal olarak kar- maşık bir hal alıyor. Artık Walker'ın edi- törü olarak hareket eden Jim, aldığı not- ları üçüncü şahıs ağzından anlatılan bir hikâyeye dönüştürme görevini üstleni- yor. Walker Paris'e gidip tekrar Mar- got'yla görüşüyor. Hemen ardından, ak- lma -Born'un New York'taki şiddet içe- ren hareketinin cezasını verecek bir yol olan- 'şeytani bir fikir' geliyor ve bu se- beple Born'la karşı karşıya geliyor. Born'un niyeti dul olan Helene fuin'le cvlenmek. Walker'ın planıysa kendini Helene ve Helene'in kızı Cecile'e sevdir- mek ve onlara Born'un tehlikeli geçmi- şinden söz etmek. Fakat Born'un yırtıcı zekâsı, Walker'm intikam planlarını onun aleyhine çeviriyor. Finalde Walker'ın hikâyesindeki ka- rakterler öyküyü kendi yorumlarıyla an- latıyorlar. O sırada orta yaşlı bir edebiyat araştırmacısı olan Cecile Juin, artık uzak bir Karayip adasında yaşayan Born'a yaptığı rahatsız edici ziyareti anlattığı günlüğünü Jim'e yolluyor. Orada kaldığı süre boyunca Bom ona tedirgin edici bir teklifte bulunuyor: (kırk yıl önceki ilk buluşmalarında Walker'dan istediği gibi) Cecile'den onun yaşamöyküsünün baş- yazarı -onun "Boswell"i- olmasını istiyor. Cecile bu teklifi reddedince, sonunda Born'un bütün çirkinliği açığa çıkıyor ve Cecile oradan ayrılıyor. Austerın etkileyici kurgusunun yanın- da, günlük tutma fikri kitaba heyecan ve- rici bir sürükleyicilik katıyor. Roman, kötü ruhlu ana karakteri, ıstırap içindeki kahramanı ve nedense hepsi edilgen olan kadın karakterlerinin yanı sıra, gizli kal- mış sırlara düşkünlüğü, raslantılara me- rakı ve finaldeki grotesk betimlemeleri ile son derece güçlü bir Gotik roman- tizm esintisi yayıyor. Auster'uı kitaplarında her zaman oldu- ğu gibi, hikâye kendini yaradılış eylemi- ne kaptırıyor. Walker yazmayan bir ya- zar, "Anlaşılmaz, gnostik şiirlerinden" oluşan ilk ve tek kitabını tanımlarken Krapp'ın Son Bandı'ndan şu alıntıyı ya- pıyor: "On biri yabancı ülkelerdeki para- sız kitap veren kütüphanelere maliyet fi- yatından olmak üzere on yedi adet satıl- dı. Şanım yürüdü." Sonuçta anı kitabı da redaksiyonda eklenen katmanları yüzün- den hiç de "onun" ol- mayan bir hâl alıyor. Başka eller tarafından kaleme alınarak varo- luyor. Görünme- yen 'deki yolculuğun, Auster'ın harika düz- yazısının pırıltısını ye- niden keşfetmek için yapıldığı hissine kapı- lıyorsunuz. • Çcviren: Serap Işık, Tekgrnph, 07.11.2009 Türk Edebiyatında Farklı Bir Ses BERRİN KARAKAŞ Üç Noktalar Sarayı "Orta sınıfm kederi benzemez en alttakine. En alttakinin hikâyesi seni ağlatır, ortadakininki, kendisini. Doğuyla batının birleşimi Türkiye, üç çocuklu bir orta sınıf ailenin ortanca çocuğuna benzer. Onlar, birbirlerine benzerler. Tutunmak istemez bir yanlan, hep serseridirler" Berrin Karakaş tutunmak zorunda olanların, tutunmaya itilenlerin hikâyesini yazdığı romanında insan hallerini şiirsel, yalın bir üslup ve sürükleyici bir kurguyla anlatıyor. Görünmeyen/ Paul Auster/ Çeviren: Seç- kin Selvi/ Can Yayın- lan/212s. TURKUVAZ KİTAP [email protected] I www.turkuvazkitap.com.tr Barbaros Bulvarı No: 153 Kat: 8 Balmumcu - Beşiktaş / İstanbul Tel: 0212 354 30 00 I Faks: 0212 288 50 67 SAYFA 5