Katalog

Gıdaların hazırlanması ve saklanmasına dikkat! Çiğ kırmızı et ve kanatlı etlerinin 04 derecelerde de uzun süre bekletilemeyeceği unutulmamalı... Kanatlı etleri 12 gün içinde, kırmızı etler ise 34 gün içinde tüketilmeyecekse, buzdolabının dondurma bölümünde – 18 derecede muhafaza edilmeli... TMMOB Gıda Mühendisleri Odası ıda, insanoğlunun temel ihtiyaçlarından biridir. Tarihsel gelişim sürecinde yüzyıllardır evlerde gıda tüketimine ve muhafazasına yönelik kimi yöntemler geliştirilmiş ve alışkanlık haline gelen bu uygulamalar, zaman içerisinde nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar gelmiştir. Gerçekte; bugün kullanılan birçok teknolojinin temelinde, geçmişte geliştirilen bu yöntemler vardır. Ancak diğer yandan, gerek araştırma ve bilgi teknolojilerinin, gerekse analiz tekniklerinin gelişmesi, yıllardır bilinmeyen birtakım gerçekleri ve doğru olarak bilinen kimi yanlışları da ortaya çıkarmıştır. Bununla birlikte aslında başından beri yanlış olduğu bilim adamlarınca bilinen, ancak tüketicilerle sağlıklı iletişim yolları kurulamaması nedeni ile doğru bilginin aktarılamadığı hatalı uygulamaların da sürüp gitmekte olduğu bir gerçektir. Bu yazımızda evlerde yapılan yaygın hataları irdelemeye çalışırken; gıda güvenliğine yönelik olarak oluşan riskler kadar, insanların gereği gibi beslenmesi, yani gıdaların işleme aşamasında besin değerleri yönünden kayba uğramaması için dikkate alınması gereken birtakım noktaları da açıklamaya çalışacağız. Gıda maddelerinin büyük bir çoğunluğu evde tüketim öncesinde basit de olsa mutlaka bir hazırlama işlemine (yıkama, ayıklama gibi) tabi tutulur. Bu işlemler kimi zaman hemen tüketilmek üzere hazırlanan gıdalara uygulanırken, kimi zaman ise gıdanın dayanıklılığını arttırmak üzere gerçekleştirilir. Kış aylarına girmeden önce sebzelerin kurutulması, salça yapılması, ev konserveleri hazırlanması, dayanıklılığın artırılması amacıyla gerçekleştirilen uygulamalara örnek verilebilir. Bunların yanı sıra, ekonomik kaygılarla, büyük ambalajlı ürünlerin satın alınarak uzun süreli muhafaza edilmeye çalışılması, büyük bir yanlış olmakla birlikte gıdanın bozulmuş veya küflenmiş kısımlarının ayrılarak kalan kısımlarının tüketilmesi gibi uygulamalara başvurulduğu da bilinmektedir. Gıdaların hazırlanması, muhafaza edilmesi veya dayanıklılıklarının artırılması amacıyla yapılan uygulamalarla ilgili olarak bir noktayı göz ardı etmemek gerekir, tükettiğimiz gıda maddelerinin oluşturduğu sağlık riskleri sadece ishal, bulantı gibi belirtilerle kısa vadede ortaya çıkmazlar; kimi zaman kanser, kalp damar rahatsızlıkları gibi hastalıklar şeklinde uzun vadede etkilerini gösterirler. Tüm bu bilgilerin ışığı altında gıdaların hazırlanması, muhafazası ve dayanıklılığın artırılması G amacıyla gerçekleştirilen uygulamalarda şu hususlara dikkat etmek gerekir: Sebzeler ve meyveler doğranmadan önce bol su ile yıkanmalıdır. Bu şekilde mikrobiyolojik, fiziksel ya da kimyasal birçok riskin önüne geçmek mümkündür. Meyveler ve sebzeler doğrandıktan ya da suyu sıkıldıktan sonra hemen tüketilmelidir. Aksi takdirde vitamin değerlerinde ciddi kayıplar söz konusu olur. Kırmızı et ve tavuk, hindi gibi kanatlı etleri ile bunlardan elde edilen et ürünleri ve süt ve süt ürünleri gibi çabuk bozulan gıdalar buzdolabında (04 derecede) muhafaza edilmelidir. Buzdolabı dışında, daha yüksek sıcaklıkta bekletilmesi, sağlığımızı riske atacak mikroorganizmaların gelişmesine neden olacaktır. Çiğ kırmızı et ve kanatlı etlerinin 04 derecelerde de uzun süre bekletilemeyeceği unutulmamalıdır. Kanatlı etleri 12 gün içinde, kırmızı etler ise 34 gün içinde tüketilmeyecekse, buzdolabının dondurma bölümünde – 18 derecede muhafaza edilmesi gereklidir. Ayrıca – 18 derecede muhafaza edilen etlerin de belli bir raf ömrü olduğu göz ardı edilmemelidir. Yumurtalar yıkanmadan buzdolabına yerleştirmeli, pişirilmeden önce mutlaka yıkanmalıdır. Pişirilmiş gıdalar hemen tüketilmeli; daha sonra tüketilecek ise buzdolabında (10 derecenin altında) saklanmalı ve ısıtılırken bir defada tüketilecek olan miktar ısıtılmalıdır. Birkaç kez ısıtmaktan kaçınılmalıdır. Pişirme işleminde dış yüzey kadar içinin de iyi pişmiş olmasına dikkat edilmelidir. Bu amaçla, çok yüksek sıcaklıkta dış yüzeyin ani pişirilmesi yerine, daha düşük sıcaklıkta içinin de pişmesi sağlanmalıdır. Pişirme aşamasında özellikle etlerin dış yüzeyinde meydana gelen yanmalarda kanserojen bileşikler oluşmakta, buna karşın etin merkezi hala zararlı mikroorganizma içerebilmektedir. Gıdaların temizliğinde deterjan gibi temizlik maddeleri kullanılmamalı; gıda ile temas edecek malzemeler deterjanla yıkamayı takiben çok iyi durulanmalıdır. Gıdaların doğranması, ayıklanması, hazırlanmasında kullanılan bıçak tahta gibi ekipmsnlar, et ve çiğ sebze gibi ürünler için farklı olmalı, veya biriyle temas ettikten sonra deterjanla yıkanıp, iyice durulandıktan sonra diğeri ile temas ettirilmelidir. Küflenmiş gıdaların küflü kısımları atılarak, kalan kısımları tüketilmemelidir. Bozulma bütün gıdayı etkilemiş ve bu bozulmaya bağlı olarak oluşan bazı toksik ve kansorejen etkili maddeler gıdaya geçmiş olabilir (ör: salça ve yoğurt). Evde dondurulmuş sebze ve meyve hazırlanırken öncelikle temiz soğuk suyla iyice yıkanmalı, çürümüş, zedelenmiş ve yumuşamış olanlar ayrılmalıdır. Sebzeler hazırlanırken kaynamış suyun içinde 34 dakika kadar haşlanması faydalıdır. Haşlanan sebzeler hemen soğutulmalı, bekletmeden paketlenmeli ve dondurucuya yerleştirilmelidir. Dondurulacak her türlü gıda, bir seferde tüketilecek miktarlarda paketlenip dondurulmalıdır. Gıdalar hiç bir zaman sıcak veya ılık olarak dondurucuya yerleştirilmemelidir. Dondurucuya yerleştirmeden önce paket içindeki havanın olabildiğince çıkarıldığından emin olunmalıdır. Dondurulmuş gıdalar 18 derecede muhafaza edilmeli, dondurucuya ilk yerleştirilen gıda, ilk önce tüketilmelidir. Depozitolu ambalajlar yıkanarak / çalkalanarak geri verilmelidir. Beypazarı’nda organik tarım sempozyumu yapıldı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Beypazarı Belediyesi Organik Tarım Birimi; "Beypazarı Organik Tarım Sempozyumu" düzenledi. Tarım Bakanlığı ve Sürdürülebilir Tarım Dernekleri Federasyonu’nun işbirliği ile düzenlenen sempozyuma, Ankara Vali Yardımcısı Mesut Taner Genç, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı TÜGEM Genel Müdürü Dr. Hüseyin Velioğlu, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Alternatif Tarımsal Üretim Teknikleri Daire Başkanı A.Müfit Engiz ve çok sayıda öğretim görevlisi katıldı. Sempozyumda konuşma yapan Mesut Taner Genç; kendi kabuğunu kendi çabasıyla yırtmayı başaran Beypazarı’nın, çoğu konuda olduğu gibi organik tarım çalışmalarında da güzide bir örnek olduğunu belirterek, başta Belediye Başkanı Mansur Yavaş olmak üzere Beypazarılıları canı gönülden tebrik ettiğini sözlerine ekledi. Organik tarım konusunda yerel bazda ilk defa böyle bir sempozyumun Beypazarı’nda düzenlenmesinden dolayı memnuniyet duyduklarını belirten Beypazarı Belediyesi yetkilileri, ilçedeki tüm üreticilerin sempozyum sonunda organik tarımla ilgili merak ettikleri sorulara yanıt alabildiklerini söylediler. 21