Katalog

Çiftlikten sofraya beyaz et Erdal ÇİMENCİ Aytaç Gıda Yat. A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı nsanoğlunun sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için vazgeçilmez temel öğelerinden olan sağlıklı beslenmede hayvansal kökenli proteinlerin ve bunların yapıtaşları olan esansiyel amino asitlerin ne denli önemli olduğu yaşamımıza katkı sağlayan her türlü hayvansal protein kaynağının hızla ve hoyratça tüketildiği dünyamızda bu tüketim hızına üreterek cevap verebilen, bu açığı regüle edebilen ender sektörlerden birisidir beyaz et sektörü. Yine hızla ve kontrolsüzce artan dünya nüfusunun ihtiyacı olan açığı hızla ve kontrollü bir biçimde karşılayabilecek tek sektördür. Dünya hayvansal et üretimi 240 milyon ton/yıl dır. Bu miktarın içerisinde piliç üretimi ilgili miktarın %32 si yani 76.8 ton/yıl dır. Ülkemizde de durum çok farklı değildir. Kişi başı yıllık piliç eti tüketimimiz 13 kg/yıldır. Belirtilen üretim miktarları ile gerek ülkemiz gerek dünya nüfusunun dengeli bir beslenme sürecine sokulabilmesi hiç değilse asgari standartlara getirilebilmesi piliç eti üretiminin pratize olmasından geçmektedir. Ucuz ve kolay ulaşılabilir bir hayvansal protein kaynağı olan pilicin soframıza gelene kadar yaşam serüvenini hiç merak ettiniz mi? Beyaz et uzman veteriner hekimlerin ve gıda mühendislerinin kontrolü altında olan ve azami hijyen ve sanitasyon kurallarına tabii birbirine entegre beş ayaklı bir üretim modeline sahiptir. Bu süreçler : a Damızlık : Menşei yurt dışı kökenli olan Ross 308, Cobb, Hybro, Hubbard gibi ırkların 01 günlük civcivleri %90 ı dişi %10 erkek olacak şekilde seksüel ayrıma tabii tutulduktan sonra entegrasyonun damızlık kümeslerine getirilir. Getirilen bu civcivlerin genel isimleri parent stok tur. Parent stokların bu kümeslerde 19 haftalık yetiştirme ve 46 haftalık yumurtlatma olmak üzere toplam 65 hafta boyunca bütün süreçleri kontrol altında döllü damızlık yumurta elde edilir. Bu üretimin hedefi bir damızlık hayvandan 65 haftalık yaşam süreci içerisinde asgari 170180 adet 145150 adet sağlıklı civciv elde etmektir. İ b Kuluçkahane : Damızlık tesislerde parent stoklardan elde edilen döllü yumurtalar entegrasyonun başka bir bölgesinde bulunan kuluçka tesislerine bu işe özel araçlarla getirilir. Gelen yumurtaların dezenfeksiyonu ve tasnifi yapıldıktan sonra kuluçka makinelerine yerleştirilen yumurtalardan 21 günlük süre sonucunda sağlıklı civcivler elde edilir. Çıkan civcivlerin aşılama ve sağlık kontrol işlemleri yapıldıktan sonra yetiştirileceği kümeslere gitmeden önce 6 saat uygun ortamda dinlendirilir. c Kümes : Her entegrasyonun yüzlerce anlaşmalı kümes müstahsili (üreticisi) olup entegrasyonun kuluç kahanesinden özel araçlarla gelen 01 günlük civcivler entegrasyonun görevli veteriner hekimleri nezaretinde üretici kümeslerine yerleştirilir. Yerleştirilen bu civcivlerin sadece bakımı müstahsilin ait olup diğer bütün sorumluluklar entegrasyonun yükümlülüğündedir. Azami 45 gün süresince entegrasyon veteriner hekimleri kontrolü altında firmanın gönderdiği hijyenik ortamda hazırlanmış insan sağlığına hiçbir katkı maddesi içerme yen özel yemlerle beslenip besi süreci sonunda piyasanın talebine göre değişmekle birlikte 2000 gr – 2600 gr arasında canlı ağırlık kazandırılarak entegrasyonun kesimhanesine özel taşıma araçları ile hayvan refahıda göz önünde bulundurularak sevk edilir. Entegrasyonun sözleşmeli kümes müstahsilleri bir dönemlik besi periyodu sonunda piliçlere kazandırmış oldukları canlı ağırlık nispetinde firmadan belli bir ücret alırlar. Örneğin 20000 lik bir kümes müstahsili bir üretim süreci sonucunda üretim performansına da bağlı olarak 7.500 – 10.000 YTL arası net bir kazanç sağlar. Buda beyaz et entegrasyonlarının istihdama olan sosyal bir katkısıdır. d Kesimhane : kümesleden uygun şartlarda ve araçlarla entegrasyon kesimhanesine getirilen piliçler kümesin kesimhaneye olan uzaklığına bağlı olarak değişmekle birlikte asgari 46 saat dinlendirilir. Bu esnada entegrasyonun görevli veteriner hekimleri tarafından antemortem (kesim öncesi) muayenesi yapılan piliçler hekim raporunu takiben kesime alınırlar. Kesim sonrası elde edilen karkaslar yine görevli hekim ve gıda mühendislerince post mortem (kesim sonrası) muayeneleri yapıldıktan sonra pazarın talep ettiği ürünler haline dönüştürülür. (Bütün piliç, but, kanat, pirzola, fleto..vb) el değmeden hijyenik ortamlarda hazırlanan bu ürünler yine el değmeden gıda kodeksinin belirtmiş olduğu normlarda uygun ambalaj malzemeleriyle ambalajlanır. Taze sevkedilecek ürünler +4 derecede 8 ila 12 saat dinlendirilir. e Pazar : uygun şartlarda dinlendirilmiş (Rigor mortrisi gerçekleşmiş etler) tüketim noktalarına soğuk zincir muhafaza eden özel frigofrig araçlarla tüketim noktalarına ulaştırılır. Tüketim noktalarına ulaşan bütün beyaz et ürünleri ambalajlı olup üzerlerinde tarım köy işleri bakanlığının vermiş olduğu üretim izni, üretim tarihi, son kullanma tarihi ve diğer yasal bildirimler bulunmaktadır. Kısaca soframızda sıklıkla karşılaştığımız beyaz etin üretimdeki her aşamasının kayıt ve kontrol altında olmasından dolayı tüketicimizin karşılaşabileceği olası bir sorun halinde hayvanın yediği yemin hammaddesine kadar geriye dönük izlenebilirlik kabiliyetine sahiptir. Beyaz et entegrasyonu bilinci ve yasal prosedürlerin hedefi kümesteki piliçten, sofradaki ürüne ve daha sonrasında insan sağlığının korunmasına yöneliktir. Toprak Koruma Yasası tartışıldı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) – Türkiye’de toprakların korunması ve kullanılmasına ilişkin sorunlar "Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Sorunları ve Çözüm Önerileri" konulu çalıştayda ele alındı. Çalıştayda, "Arazi toplulaştırması konusu, ülke düzeyinde tek yasal düzenleme ve sorumlu tek kamu kurumu tarafından yaygınlaştırılarak yürütülmesi gerektiğini" vurgulandı. İki oturum şeklinde gerçekleşen çalıştayın birinci bölümünde; toprak koruma kurulları, tarım dışı izinler, kamu yararı kavramı ve tarımsal amaçlı yapılar; toprak koruma projelerinin hazırlanma ve onay süreci, arazi kullanım planlaması, büyük ova koruma alanları ile erozyona duyarlı alanların belirlenmesi konularının yanı sıra toprak ve arazi sınıflama sistemi, arazi toplulaştırması konuları da değerlendirildi. Serbest kürsü şeklinde gerçekleştirilen ikinci oturumda ise ağırlıklı olarak kurumsal yapının iyileştirilmesi ve güçlendirilmesi, denetim ve özendirme konusundaki eksiklikler ile parasal sıkıntılar dile getirildi. Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nun uygulanmasında karşılaşılan sorunların gündeme getirildiği çalıştay, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) ve Türkiye Toprak Bilimi Derneği tarafından ortaklaşa düzenlendi. Çalıştayda açılış konuşmalarını, Çalıştay Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. İlhami Ünver, Türkiye Toprak Bilimi Derneği Başkanı Doç. Dr. İlhami Bayramin, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Dr. Gökhan Günaydın, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı TÜGEM Genel Müdürü Dr. Hüseyin Velioğlu ve Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cemal Taluğ tarafından yapıldı. ZMO üyesi Yüksel Dizdar, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı temsilcisi Eyüp Köksal, düzenleme kurulu sekreteri Baki Remzi Suiçmez'den oluşan Sonuç Bildirgesi Komisyonu'nca, çalıştayda gündeme gelen konuları, katılımcıların ortak görüşü olarak kamuoyuna duyurulması kararlaştırıldı. Ayrıca sonuç bildirgesinin TBMM Başkanlığı, siyasi partilerin grup başkanlıkları, ilgili TBMM ihtisas komisyonları başkanlıkları, Başbakanlık ve 81 ilin Valiliklerine de ulaştırılması kararı alındı. Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nun, toprak koruma ve arazi kullanımı konularında ülkede önemli bir boşluğu doldurduğunun genel görüş olarak kabul edildiği Çalıştayda, kanunun etkinliğinin arttırılması ve uygulamadaki sıkıntıların giderilmesine yönelik düzenlemelerin yapılması gerektiği kaydedildi. Çalıştayda sağlıklı toprak ve arazi bilgilerine ulaşabilmek amacıyla temel toprak etüt ve haritalama çalışmalarına başlanılması ve çalışmalar belli aralıklarla güncellenmesi gerektiği ifade edildi. Güncel, sağlıklı toprak ve arazi bilgilerine ulaşabilmek amacıyla "ulusal toprak ve su kaynakları veri tabanı"nın oluşturulması gerektiği kaydedilen Çalıştayda, toprak ve arazi sınıflama sistemi konusunda, bilimsel, teknik ve dünya sistemleriyle uyumlu yöntemler geliştirmek amacıyla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından gerekli ve kesimlerinde katılımıyla "teknik komite" oluşturulması gerektiğinin altı çizildi. 28