Katalog

Dünya kooperatifçileri Kolombiya’da toplandı Cevdet KOCAMAN (KöyKoop Yönetim Kurulu üyesi) E konomik, sosyal ve kültürel gereksinimleri için gönüllü olarak bir araya gelip çeşitli alanlarda kooperatif kuran 800 milyon kişiyi temsilen 1500 delege 1724 Eylül tarihleri arasında Güney Amerika’da Kolombiya’da buluştu. Dünya Kooperatiflerinin bu yılki toplantısının ev sahipliğini yapan Kolombiya Kooperatifler Konfederasyonu Başkanı Carlos Palacino Antia’nın davet mektubundaki "Kooperatifçiliğe inanç ve imanla bağlanmış ülke" betimlemesi daha Kolombiya’ya varmadan dikkatimizi çekmişti. 44 milyon kişinin yaşadığı ve dış satımını ağırlıklı olarak kahve ve diğer tarım ürünlerine dayandıran bu ülkeye vardığımızda bu sırrı anlamak kolay oldu. Kolombiya’lılar Simon Bolivar öncülüğünde kazandıkları bağımsızlıklarından sonra yoksulluğa ve geri kalmışlığa karşı yürüttükleri ekonomik savaşımda Katolik kilisesinin öncülüğünde kurulmaya başlayan kooperatifleri bu ülkede kullanılan önemli bir kalkınma aracı olmuş. Kolombiya’da bugün bizde olan kooperatif modelleri dışında, sağlık, sigortacılık, hizmet, bankacılık, okul ve özel güvenlik kooperatifçiliği toplumla iç içe geçmiş durumda. Kısa adı (ICA) olan Dünya Kooperatifler Birliğinin bu yılki genel kurul nedeni ile bir çok önemli konuda toplantılar gerçekleştirildi. Bunlardan en ilginci genç kooperatifçilerin toplantısı idi. 2 gün süren gençlik toplantısında bizim yıllar evvel terk ettiğimiz okul kooperatifçiliğinin geldiği noktaları görünce biraz içimiz burkuldu. Çocuk yaşta bisiklete binme, yüzme gibi yaşam boyu kullanıp unutulmayan bir yetenek gibi kooperatife ortak olma, genel kurula katılma, yönetimine seçilmeyi öğrenip bu aracı yaşam seviyesini yükseltme için nasıl kullandıklarını imrenerek izledik. Üniversitelerde kurulan ve çok başarılı uygulamalardan biri olan Kanada’daki kooperatif uygulaması umarım ülkemizdeki birçok üniversiteye bu alanda örnek olur. (www.zone.ul.ca) Dünyanın en geniş ve en eski sivil toplum kuruluşu olan kooperatiflerin en üst kuruluşu olan ICA Genel Kurulunda kooperatif prensiplerinin son 10 yıldaki başarıları, küreselleşmenin kooperatiflerin aracılığı ile adil gelişmesi, bu alanda MİGROS gibi dünyaca ünlü Tüketim kooperatifleri ve üretim kooperatiflerinin uyumlaştırılması tartışılan konular arasında idi. Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO) ile ICA’nin dünya çapında uyguladıkları barış için kooperatifçiliğin Orda Doğu ve Balkanlardaki olumlu sonuçları ile açlık ve yoksulluğa karşı yine bu iki örgütün uyguladıkları projelerin olumlu sonuçları umutlarımızı artırdı. Dünya üzerinde başarılı 300 kooperatif örneğinde ülkemizden bir katılım bulamazken yine dünya kolektif kooperatif birikimine çok katkı ve temsilci veremememiz Türkiyeli kooperatifçiler olarak bizi üzdü. Neyse ki, Kolombiya’dan futbol takımlarımızın kalelerini koruyacak iki kalecinin Türkiye’ye transferi ile nereden geldiğini anlatmak oralarda kolay oldu. Türkiye’nin ilk kooperatifinin binaları yıkılmak üzere SİLİFKE (A.A) Büyük Önder Atatürk'ün, örnek uygulamalar gerçekleştirmekamacıyla 1936'da 1 numaralı üyesi olduğu Mersin'in Silifke İlçesi'ndeki Türkiye'nin ilk kooperatifi ''Gazi Çiftliği''nin harabeye dönen binalarının kaderine terk edildiği ileri sürüldü. Gazi Çiftliği'nde, 2 bin 790 metrekare üzerine yapılan 11 odalı kooperatif binası ile 130 metrekare üzerine yapılı karakol binasının duvarlarında yıkılma, çatısında çökme meydana geldi, binaların kapı ve pencereleri çürüdü. Atayurt Belediye Başkanı Kadir Ural, mülkiyeti Özel İdare Müdürlüğü'nde olan yapıların bir an önce tadilattan geçirilmesi gerektiğini belirterek, şunları söyledi: ''Ulu Önder Atatürk, Türkiye'de ilk kooperatifi kurmak amacıyla beldemiz sınırları içerisinde, eski adı Tekir, bugünkü adıyla Olukbaşı olan yerde 12 bin 607 dönüm araziyi, Silifke Tapu Sicil Müdürlüğü'nün 8 Temmuz 1925 gün ve 456 numaralı kayıtlarına göre satın almış. Atatürk, ilk traktörü de bu çiftlikte kullanmış. Tarımsal ve hayvansal yeni türler bu çiftlikte denenmiş, üretilerek illere dağıtılmış. Atatürk, daha sonra çevre köylülerin eğitilebilmesi için bir Bölge Ziraat Okulu'nu, yani kooperatif binasını yaptırmış. Kooperatif binasının zemininin seramik kaplı olduğu ve Selanik'ten getirildiği, ayrıca duvarlarında sfenksler olduğu tespit edilmiştir.'' Türkiye'nin ilk kooperatifi olması olayısıyla buranın manevi bir değer taşıdığını vurgulayan Ural, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Binaların kaderine terk edilmesi ve elimizde yetki olmadığı için hiçbir şey yapamamak, bizleri derinden yaralıyor. Yetkililer bu binalara bir çivi dahi çakmayacaklarsa bize devretsinler. Atayurt Belediyesi olarak bu binaları Atamıza yakışır bir şekilde restore ederiz.'' 20