Katalog

".r 17 Ağustos depremi öncesi Yaşadığımız depremlerden ders aldığımızı görmek istiyoruz. Bunun için yapılması çok acil işlere bir an önce işleriik kazandınlmasını, deprem sonrası yapılanmanm bilimsel verilere görehemen gerceklestirilmesinibekliyoruı. • i ~1 *" ;. + SS i$>r\<: U lîfivıui Aykut Barka Agustos sabaha karşı saat 03.02 de vaklaşık 20 müyon insan kuvvetli bir yer sarsınusı üe uyandı. Sarsıntı, ha şimdi kesilir, derken bitmek bümedi. Yatak odasının duvarlannın gürültü üe sarsüması ve eşyalann gıcırdamasını unutmak mümkün degü. Hemen çocuklan alıp dışan çıktik. Bizim dışan çıkmamızdan sonra büe sarsıntı devam ediyordu. Bu duygulan depremden yaklaşüc 80 km uzakta kaya zemine oturan dört katlı binanın zemin katmda hissettik. Ya depremin meydana geldigi fayın yakınmda kötü zeminde ve kötü binalarda oturanlar, onlann bu depremi tariflerine inanmak çok zor; örnegin odanın bir ucundan diger 3. Adapazan'nda zayıf zemin kofullan sebeblyle ucuna savrulmak, bınalann aşm egüip kalkması, ytk,ian apartmanlar. komşu apartmanın nasü ilk anda çoktugü, binanın denizin içine çokmesi sonucunda ük başta kızlanyla bedıger ülkelerden birçok araşnrmacı ülkemize geldi nızı içı faylan tartışmalan başladı. Bazüan tek fay derraber olan annenin onlan suyun içinde kaybetmesi, yan ve bızlerle bırlikte gece gündüz çakştı. NSF (Naüonal ken, bazüan birkaç parçalı fayı savundu Neticede veriduvarlann patlayıp insanlann dışan ürlamalan Science Foundation, Amerika'daki TUBITAK benzen bılerin eksik obnası sorunun aylarca gereksiz yere günlimsel araşurmalan destekleyen kuruluş) depremin ıkınYaklaşık 90.000 ev yıküdı, toplam yaklaşık 15 müdemde kalmasını sagladı. Kimisi faylan, dolayısıyla depci gunü yaklaşık 250 bın USD destek vererek, yuzey kıyar dolar ekonomik zarar meydana geldi Butun bunlaremleri küçülterek insanlann rahatlamasını sagladı. 12nklannın haritalanması, GPS olçümleri ve depremhann sonucunda resmi rakamlara gore 18 bin kusur, ama 17 Arahk tarihınde Amerıkan Geophysıcal Unıon Konfesar ilişkısinm anlaşüması konusunda Turk bilim adamlagerçekte çok daha fazla insan oldu. Bu sayıda insanı haransı'na (dunyanın en önemli yer bilimlerı konferansı) n ile hızla ortak bügı uretımıni sagladı. Agustos sorüayal etmek büe zor, ancak nkabasa dolu bir futbol sahadogrudan bügı uretmış 12 Turk bilım adamı NSF' ten ahnndan itibaren 17 Agustos depreminin özellikle baü ucu sı duşünun, bu depremde işte o kadar insan öldü Tabınan destekle katüdı. Turkıye'deki kurumlardan bu konutaruşmalan başladı. ki kaybedüen her can çok onemlidır ancak bu depremda gelen destek çok sınırh kaldı. de kaybedüen canlar ülkemızin gelişmesine yogun katAgustos sonunda Düzce faymın üzerınde de Fransızlar Marmara Denızi ve çevresı çalışmalakıda bulunan yetışmiş ışçı, ögretmen, mühendis, doktor, önemli bir risk oldugu ortaya konuldu 17 Agustos kınn için destek vermeye karar verdi ve bu proje kapsaasken personeli ve gençlerden oluşmaktaydı. gının Hersek Deltası batısına uzanmadıgı yuzey kıngı mmda Haziran 2000'de Fransız araştırma gemısının hantalamalan sonucu ortaya çıktı, fakat birçok bilim Marmara'da çalışma yapması ve Marmara'nın biünmiv> ! adamı kıngın Yalova baüsına uzandıgını iddia etti. OlaKadercilik ve bilgisizlik ' ' ' yenlerınm çozulmesi karalaştırüdı. Ancak çalışma daha yın çözümu için MTA Sismik1 gemisı denize açıldı, sısDepremden sonra yapılan çalışmalarda deprem sonra eylul ayına ertelendi.Bu gemı dışında NATO desmik profillerle bu olayın çözulecegı saraldı ve bu konusırasında çoken binalann çogunun kötü zemine yapılmış teginde başka bir gemının de Marmara'da araştırma yada büyük umutlar venldı Ancak böyle bır şeyı bu meoldugu belirgin olarak anlaşıldı. Bu durumu deprem önpacagı açıklandı. Bunlann yanı sıra iki ayn araştırma getotla çözmek mümkün degildi Uç ay boyunca MTA Siscesinde belirlemek ve azaltmak mümkün degıl miydı misinin Marmara'da çalışma yapması konusunda projemık1 verilerinın ne oldugu halk ve medya taraundan sorusuna, evet, hem yerbılımlen ve hem de muhendisler verildi. Yüın ük aylan Marmara Denizi tartışmalan üe sürekli soruldu. lik açısından mümkündü denilebilir Niye yapümadı gectı. Bu arada çeşitli odalar ve kuruluşlar konferanslar Daha sonra, bu olayın anlaşüması GPS (Küresel dersenız, kimsenin deprem olgusunu deprem öncesinduzenleyerek depremlerin tartışümasını sagladı. Mayıs konum belirleme) ve SAR interferometry (deprem onde dikkate almaması, depremin ne kadar güçlü bir doayında NATO destegiyle, TUBITAK uluslararası bır koncesi ve sonrasında uydudan çeküen radar göruntuleriga olayı oldugunun ve neler yapabileceğinin bilınmeferans duzenleyerek depremin özellüden ve yapılması nin analizi) modellemelen üe saglandı; yer degiştirmemesi ve toplumun genelde her konuda oldugu gibı bu gereken projelen tarttşü. Burada üginç konulardan biri nin dennlerde 60170 cm arasında Aksa deltasına kadar konuda da kaderciligi tercih etmesinden kaynaklandıgı de, bu çalışmalann yapılması için 1015 milyon dolar uzandıgı ve buranın otesinden batıya geçmedigi sonuhemen sayüabilir. Adapazan, kmit, Golcuk ve Yalocuna varüdı. Bütün va'daki hasarlara baküdıgında hepsinin mühendislik bu çalışmalar henüz açısından anlaşılır ve bilinen nedenlerden kaynaklandıtamamlanırken 12 gı ve eger bilim ve mühendislik kurallan kullanılmış olKasım Düzce depresaydı bu zararlann minimumda kalabüecegi açıktı. mi meydana geldi. Deprem sırasında Kuzey Anadolu fayınınl30 km Her şey yeniden uzunlugunda 4 parçası 35 m sağyanal olarak hareket başladı; Amerikahetti. Bu fay parçalan arasında kalan Eften gblü, Sapanca lar, Fransızlar ve Jagölü, Izmit körfezınde Golcuk deltası da yer yer 2.5 m ponlar tekrar geri çöktü. Yuzey kmgının geçtigi yerlerdeki apartmanlar yıdöndü ve bizlerle küdı, fabrikalar önemli zararlar gördü. Meydana gelen tekrar 12 Kasım depzararlann diger bir kısmı da kıyüardaki sıvılaşma ile üremını çalıştüar. gili yanal yayüma, zeminlerin yenilmesi ve denizin içine 25 Arahk'ta dogru gocmelerden oluştu. İTÜ bir uluslararası Depremin hemen sonrasında birçok üniversite ve konferans düzenlearaşürma kuruluşu kendi var olan bütçeleri çerçevesınyerek depremin sode depremi yerbilimleri ve mühendislik açısından araşnuçlannı tarüştı. Bu tırdı. Depremin ilk gunlerinden itibaren başta Amenkaarada Marmara DeŞekll 1. 17 Agustos ve 12 Kasım 1999 depremkri sırasında hareket eden fay parçalan. hlar olmak üzere Fransız, Alman, Japon, Yeni Zelanda ve 700/4 17i