Katalog

İMAR MÜFETTİŞLERİ VE RÜŞVET • Istanbul'daki binaların güvenliğiyle ilgili kutnun yıkanmasından söz etmiştiniz. Başka yöntemler de var mı? D.M. Istanbul da şu anda çok sayıda bına var Bunların yapımında denız kumu kullanümışsa bu bınalann omru yaklaşık 20 senedır Bu demektır kı bu bmalan her 20 senede bır yenüe mek zorunddsınız Eger bır plan yapıp şımdı bıı yasa çıkartırsa nız 20 sene sonra evlerınız guvenlı olacaktır Tabıı bu yasanın uygulatüması geıekmektodır Anladıgım kadanyla yapılan bınalann denetlenmesı konusunda Turkıyede cıddı sorunlar yaşaruyor Eger bınalar ımar yasası çerçevesınde ınşa edılırse depreme dayanıkh olacaklardır Ancak bu boyle olmuyor çunku yeterlı dene tım yok Emınım denetımlerın neden yapümadıgını sız benden daha ıyı büıyorsunuzdur Yapılacak ük şey denetımlerın yapılmasıdır Ve bunu da hukumet yapmak zorundadır Bunu yapmanın yollanndan bırı muteahhıtlere ek vergı getırerek bu denetımlerın parasını onlara odetmektır Tabıı bunu yaparken ayn bır kurum oluşturmak gerekır Bu kurum qerektıgınde deneüm gorevlılerı ne ruşvet teklıf etme yontemıyle onlan tuzaga duşurebüır ve ruşvet alan memurlar ışten atılır Bu şeküde denerım gorevlılennı muteahhıtlerden ayırarak ruşvet almalan konusunda korkutabüırsınız Bu sorun sadece Turkıyede degıl Calıfornıada da vardır Calıfornıa'dakı imar müfettişleri de eger paçayı sıyırabileceklerlni düşünürlerse rüçvet alırlar. Ama orada paçayı sı'prem korkunç bır hasara neden oldu Şu ıda en kotu bolum bıtmış durumda, ank acüar hâlâ devam edıyor Bu ınsanlar ıtun tasarruflarıru yenıden ev yapımına jrcayacaktır Çunku hukumetın bu ınsana ev yapmak ıçın yeterlı maddı olanagı >k Eger bıraz dıkkat ederek evler guneyÎ ınşaa edılırse benzer sorunlarla karşıjmaktan kurtulabüınz Guneyde bır depm büe olsa bu mumkundur * Ya bay Şengör haklıysa? D.M. Tek bır fay hattı olması duruunda büe guneyde bu çakşmalann yapılası hâlâ onemlıdır Çunku bu tek fay hare• ederse hem guneyı hem de lstanbul'u t küeyecektır ve lstanbul'u bu son deprem>n daha fazla sallayacaktır Bu son dep m Istanbulun guney banlıyolerınde olıkça fazla hasara neden olmuştu Eger ly Şengor haklıysa Istanbul çok daha fazhasar gorecektır ve bu ayrıca guneyde 1 hasara neden olacaktır Burada onemlı an bu üa fikırden hangısı dogru olursa oln bınaların duzgun bıçımde yapümasır • Marmara'da başka ne tür bilu e l araştırma yapümalıdır. D.M. Marmara Denızı'nın altında an bıtenı gormek ıçm pek çok degışık >ntem kullanabılırız Burada degışık ses dgalan kullanabılırız Bunlar bıze denızın ındakı katmanlardan yankı gonderırler Jer dıpte bır fay hattı veya katmanlarda r degışım varsa bunu venlerde açıkça )rebüırsıruz Bız bu ışın nasıl yapüacagını hyoruz Ancak bu ış ucuz degıl Marmara snızı'ne açılıp boyle bır ışı yapabüecek r gemırun 1 gunluk malıyeü 40 bm dolarr ve bu ış yaklaşık 3 ay surecektır Geçen şam bay Şengor'le bırlıkte yapngımız îsaplamalara gore, boyle bır araştırmanın ze maüyetı yaklaşık 10 müyon dolan bucakor Eger yapabüeceklerımızın hepsını ıpmaya kalkarsak bu rakam 50 mılyona ıklaşacakur Ancak depremın neden olıgu maddı hasara bır bakm Bence yapabüen herkes ınsanlann nasü yaşayacagı konusuna etkı yapabüecek her turlu büımsel araştırmayı yapmalıdır Çunku 2030 bın ınsan yaşamını kaybettı ve yaklaşüc 10 mılyar dolarhk hasar meydana geldı Bu acüann bırazını olsun dındırmek ıçın yapüan her turlu büımsel araşürma bu ulkenın yarannadır • Yani karşüaşabileceğimiz hasar daha fazla olabilir. Peki bütttn bunlar sizce yeterli mi, yoksa başka bir şeylere de ihtiyacunız var mı? D.M. Herkesın yapmak ıstedıgı depremlerı onceden tahmın etmektır Pek çok ınsan da bana aynı soruyu soruyor Bu depremlerı onceden tahmın edebüır mıyız"? Cevap kesırüıkle hayır'dır Depremlerı onceden tahmın etme yolunda Amerıka Bırleşık Devletlerı 200 müyon Japonya ve Çın 2 müyar dolar harcamıştır ve butun bu ulkeler araştırmalanrun tam ortasmda ve hıçbır uyarı almadan deprem yaşadıktan sonra bu araştırmalarından vazgeçmışlerdır Depremden sonra büe bu depremlenn olacagına daır bır belırtı olup olmadıgına bakrüdannda hıçbır belırtıye rastlamadüar Boylece hemen herkes depremlerı onceden tahmın etme ükrınden vazgeçü Zaten ashnda bu ış fazla büımsel temeller çerçevesınde yapümıyordu Dunyanın parasını harcayıp bır suru aleu yerleştırdüer ve belkı bır şeyler gorebüırız dıye beklemeye başladüar Ama hıçbır şey gormedüer Sızlennde yapmaması gereken şey bu olmaü Başkalannın hatalanndan ders almalısınız Bunun yerıne bınalannızı daha uygun şekü de ınşa etmelısınız Izmıt'te ınceleme yapan muhendıslerden anladıgım kadanyla bınalann yapımında denız kumu kuUanümış Denız kumu tuz ıçerır Zamanla bu tuz bınanın yapımında kıülanüan çelıgın paslanmasına ve çurumesıne neden olur Zamanla çelık ıncehr ve betondan ayrüır bu da oynamalara neden olur Işte bu kadar hasar olmasının nedenı de kullamlan kumun denızyıramıyorlar Çunku bu memurlar sıze bıraz once anlattıgım yontem sayesınde yakalanıyorlar Bunun ıçın ınsanın tabıatıyla dogrudan baglantılı bır sıstem yerleştırmek zoıundasınız % 10 20 gıbı bır ekstıa masrafla guvenlı bınalar yapmak mumkundur Farz edelım kı bır bınanın yapım malıyetı 10 müyon dolar Guvenlı bır bına yapımı ıçın fazladan 1 müyon dolar daha harcamak yerıne bunun 100 bm dolan ruşvet olarak verüıyor Işte bu Turkıyedekı muteahhıtlerın zıhnıyetı Bu Gahfornıa'da da aynıdır Ancak orada bu ışı yapanlaı yakalanıyorlar. Ve yakalandıklannda da bina yıküıyor. Bu şekılde kazandüdarından daha faz lasını kaybederler Çunku 1 müyon dolar yerıne bu sefer 10 mıl yon dolar kaybedeceklerdır Bır başka konu ıse Cahforraa da bır deprem oldugunda ve eger bına ımar yasasına uygun bır şeküde ınşa edılmedıgınden dolayı yıküırsa muteahhıte tazmınat davası açabılıyoısunuz Bu da muteahhıtlere standartların uygulanması konusunda belırh bır sorumluluk geüır Bu şeküde muteahhıtler bırakın ruşvet vermeyı bınanın yasalara uygun olup olmadıgı konusunda daha fazla meraklanacaktır Çunku çok buyuk rruktarlarda para kaybetmelerı soz konusudur Insanın yapısı dunyanın her yerınde aynıdır Pek çok Turk dostum bana 'Bız Turkler bazı şeylerın nasü yapüacagını bümıyoruz çunku herkes bır yolsuzlugun ıçıne bulaşmış' dıyor Bunun Calıfornıa'dakınden hıçbır farh yoktur Calıfomıa'da farklı olan şey ıse bu olaylan durdurabüecek sıstemın varlıgıdır sına uygun bıçımde yapılmasını sağlayabı lırsınız Aksı takdırde ınsanlara olum tuzagı satarsınız Ve ımar yasası uygulatüana kadar bu boyle olacaktır Bu o kadar pahalı degü sadece her bırey kendıne duşen so rumluluk çerçevesınde ısrarcı bır turum or taya koymak zorunda Denız kumu kullanarak yapümış bınalar sanşa çıkartümamalıdır Bunu ogrenmek de çok kolaydır Butun yapmanız gereken bınadan bır parça almak ve bunun tuz ıçerıp ıçermedıgını oğrenmektır Daha sonra sıstemaük olarak bu denetımı yapan laboratuvarlar oluşturabılırsınız Herkes depremın ne kadar buyuk olacagını bümek ısüyor Bu behrL oranlarda fay hattının durumuna baglıdır Eger tek bır fay harü varsa ve bu tek bır hamlede hrüırsa deprem Izmıt'tekınden bıraz daha şıddetlı olacaktır Eger tek bır fay harü var sa ve bu degışık yerlerden parça parça hrdırsa kı tek bır fay hattı olma durumunda büe ben bunun boyle olacagına ınanıyorum 7 üa 7 2 şıddeünde bırkaç deprem yaşanz Eger durum benım tahmın ettıgım gı bı guneyde yer alan çok sayıda kuçuk fay hattında oluşabüecek hareketler 66 5 şıddeünde depremlere neden olacaktır Eger kırümalar Yunanıstan'da çok sü< rastlandıgı şeküde tek bır seferden fazla olursa 7 şıddeü cıvannda bır deprem bekleyebüınz Tabıı bu Marmara'nın guneyınde olacaktır Bunun da Istanbul'a etkısı daha az olacaktır Çunku depremler daha az şıddette ve Istanbul'dan uzakta olacaktır • Ya tek bir fay vana? D.M. Tek bır fay varsa ve bu 200 kılometre ıçınde, 34 metre hareket ederse depremın şıddeü Izmıt'tekı kadar olacaktır • 7.4 7.S civannda öyle mi? D.M. Evet Yaklaşüc olarak o avardı Eger tek bır fay hattı varsa ve bu tek bır hamlede hareket ederse bu yaklaşüc 7 5 şıddetınde bır depreme yol açacakür den alınmış olmasıydı Eger kum suyla yıkanarak tuzdan anndrnlsaydı çelıgın paslanması onlenebüırdı ve bu 20 30 bın kışının olmesıne neden olmazdı Ashnda bu çok kanşık bır şey degü ve buyuk büım adamlanna ıhtıyaç yok Sadece tehlıkenın ne oldugunun farkına varmak ve buna karşı onlem almak gerekıyor Bu da çelıgın betona yapışmamasıdır Yıküan bınalann bazüannı eünızde tutarak ınsanlara tehhkenın ne oldugunu gosterebüırsınız Boylece ınsanlar muteahhıtlere kumu yıkayıp yıkamadıgını sorabüırler Eger cevap hayır'sa o evı satın almazlar Bunun sonunda da muteahhıtler kumu yıkamak zorunda kalır Bu da buyuk bır degışüdığe yol açar ; , n*\ • Bu demektir ki şu anda tatanbul'da zamana karşı bir y a n ş töz konusu. Öyle mi? • <" • D.M. Haklısınız Ancak sızınle bahse gırerım ımar yasalan yıne de degışmeyecektır Ve yıne bahse gırerım butun bu saydıklarımın hıçbınsı gerçekleşmeyecektır Bu soyledıklenm kayıtlara geçmemelıydı Amamaalesefbunlannolacagınısanmıyorum Depremden sonra heıkes başka bı rüerını suçluyor Ama herkes suçu ük once kendınde aramak zorunda Nasü ınşa edüdıgıne bakmadan bu evlerı satın alan ınsanlar muteahhıtler hukumet, deneum gorevlüen, kısacası herkes kendı payına duşen suçu ustlenmehdırler Çunku her şey ucuza kaçüarak yapümış ve bu da çok tehhkelı Bu şehır en az Izmıt kadar tehhkelı Eger burada da tzmıt'tekı gıbı bır deprem olursa aynı yıkümalan burada da yaşarsınız Çunku bınalann yapüış bıçımı aynı, muteahhıtler aynı Ooncı kopruden geçerken şehrın kuzeyınde yenı yapüan bınalara uzaktan baküm Hepsı de Izmıt'tekı bınalara benzıyor ve boyle bır durumda hepsı yıküacakür Bu bınalann yıkümasını nasü onleyebüırsınız' Onleyemezsınız Çunku bınalar tamamlanmış durumda Ancak, bundan sonra yenı yapüan bınalann ımar yasa "Depremle Yaşamak" ariı belgesel (NTV) Içln yapılan söylefiden alındı. 700/17