Katalog

BİR YILDA KİM NE DEDİ S NEYAPILDI? sunda, Adapazan güneyinde. Bunun anlamı iki deprem ard arda oluşmustur. Bu konuyu Prof. Dr. Erçin Kss^pofİn şöyle açıklıyor: iki farklı hareket var, biri kuzey güney dogrultusunda, ancak bu engelle karşüaşınca hareket do^u baü yönünde devam etmisnr. Yani kınlma yavaş olmuştur, bu nedenle deprem uzun sürmüş, etkisi fazla olmuştur. Uzun süren depremlerde yüksek yapılann rezonansa girme olasılıgı ar1999 depremini anlamak ve gelecekte Marmara etrafındakl kentkri ve htanbul'u etkileyecek otası tar. Kbçyigit: Karada 112 km ve denizde 22 km uzunlukta fay depremin yerini tahmin etmek üzere yerli, yabancı olmak üzere bilim insanlan muhtelif modeller kurgulanmi}tespit edildi. Dogudan, Gölyaka, Yeniköy'den başlayan, Satır. I / tır.lBu konuda eldeki bilimsel veriler ve deprem konusundaki bilgiler yeterii olmadığı için kurulan modeller, ile Gölü'nün içinden geçen fay daha sonra Degirmendepanca ri sürülen öngörüler çok çesitli olabildiği gibi bazen birbirleri ile de çatışmaktadır. Bilimin yeterii bilgi birikiml olmadığı deprem denize giriyor ama, daha baüsında kınk görülemedı. re'den gibi konularda arayışa girmesi, modellerin birbiri ile çatifması, sade insan için bilime kary güvensizlik yaratan bir tutumGelecekte, Marmara denizini Silrvri'ye dogru geçen hatta bir da olusturmustur. Ancak, doğanın kes.fi için, depremlerin aydınlatılabilmesi için bu bilimsel temellere dayanan tartısmalann ya Istanbul'u etküeyeceknr. Silivri kıngında 235 yıldır deprem pılması zorunlu görülüyor. Aşağıda 17 Ağustos depremini izleyen aylar içinde basında ve televizyonlarda yer alan bilimsel ha olmamışur. TEM otoyolu Arifiye'de zarar görmüş, deprem ber ve tartısmaların bir özeti bir yorum eklenmeden verilmektedir. Bu aktanmdan amaç bu zahmetli yolda ilerierken konu drenaj borulan aümlanmış, aynca TEM yolu Sapanca çelik girişinde, ToyotaSa'da kınlnuşür. Deprem yerin 17km alünda şulan ve yazılânlann unutulmamasını sağlamak ve bu tartifmalann hangi boyutlara gelebildiğini ve hangi beklenilmeyen yan oluşmustur. Adalann 2530 km güneyinde 34 çukur var, sonuçlar verebildiğini göstermektir. Bu nedenle beyanlar meâlen, söylenenler özetlenerek ve sade bir dille verilmiftir. Kronobbunlann jik bir sırada belirtilen asağıdaki açıklamalann büyük bir bölümü kiylerin değisik televizyon kanallarındaki sözlü beyanlan ol kenarlan faylı ama 17 Agustos depremi bu çukurlann ortasından geçti. 1943 ve 1987'deki depremlerde ise kıdukktn için kaynak olarak sadece kifilerin adlan belirtilmi}, yazılı haberier ise gazete adı ve tarih verilerek kaynaklandınlmifnk çukurun kenannda oldu. Yani, gelecekte kıngın ortadan tır. mı kenardan mı geçecegı, depremin nerede olacagı bilınmıyor. rak Istanbul merkezlı bir deprem yoktur, Marmara'da oluşaErcüment Erman* 9 . 1 Eylüll999, Milliyet: AB.D. nin baü kıyısında kuzey cak deprem Istanbul'u etkileyecektir. Bu deprem Marmara güney dogrultusunda yer alan San Andreas fayı KAF (Kuzey Denizi'nin güneyinde olacakür. Anadolu Fayı) ile benzer özellikler göstermektedir. USGS Bilimsel model ve açıklamalar: 3 . 6 Eylül 1999, MTA Sismik 1 gemisinden gelen ilk (United States Geological Survey) araşürmasında San And1.4. Eylül. 1999, Milliyet, Prof. Dr. Ayknt Barka (ITÜ): Marmara zemini fay haritalanna göre çukurlann sırtlannda reas fayı özelükleri göz önüne alınarak KAF'ın 17 Agustos Istanbul depreminden önce bir deprem daha olacakür. Bu paralel çift kınklar var ancak, Adalar'ın güneyindeki lorık depreminin uzanüsında büyük artçı deprem olasılıgı şu şeda son depremde kırümayan YalovaÇınarcık hatü olabilir. bunlardan bagımsız olarak duruyor. Aynca 1942 yapımı olan küdedir: Olası Istanbul depremi ise, bu üç derin çukur üe aralannda Sismik 1 'in metal yorulmasından ötürü her an batabilecegı, kalan sırtlann güney baü, kuzey dogu istikametinde Istanbunun karşısında ilgili devlet bakanının Tarih 6 richter'den büyük 7 richter'den büyük bul'a dogru kınlması üe oluşacakür. Bu kıngın her sırttan uyanlanna cevap bile verümedigı söylen17 Eylül 1999 geçen biribirine paralel iki çift kınktan olabüecegı muhtemel mektedir (14 Eylül 1999 Hürriyet). 1 30 Eylül 1999 %20 görülüyor. Ancak yeni ve tek uzun bir kınk ta olabilir. Daha %3 Prof. Dr. Naci Cörür, 1TÜ (Maden önce olan depremde (1509) Marmara, tek hamlede Saroz 1 Eylül 199929 Şubat 2000 %50 %7 Fak.Dekanı, MTA Sismik 1 Koord.): MTA Körfezi'ne kadar kınlmışü, şimdi de öyle olması olasıdır. 17 Fransız'larla Marmaranın üç boyutlu hariAgustos depremi rıski arürmısür. Istanbul'u etkileyen bir Kandilli verilerinde, deprem kayıtlan oluşturulan on tasını çıkarmak ıçın proje gelişuriyorlar. Sismik 1 'in çalısmadeprem mutlaka olacakür. Adalann güneyindeki kınk yülar öncesinden bu yana göre KAF'ta 5.9 üzerinde artçı şok lan Ekim 1999 sonu veya Kasım'da açıklanacakür. Depremde 1766'dan berı kmlmamışür. Barka, daha sonraki günlerde yok. Nitekım Temmuz 2000 tarihine kadar da yukandaki taben kritik yerlerdeki yapılaşma alanlann da bile, ayakta kalan 'Önce Çınarok çukuru kırüacak, sonra eger tek bir kınk lodan beliruldigi gibi 6 dan büyük bir artçı deprem olmabina sayısı yıkılanlardan çok, bu önemli bir tespittir. olursa 7.17.2 büyüklügünde, iki kınk ard arda olursa 7.4 ve mıştir. 12 Kasım 1999'da 7.2 lik bir deprem Kaynaşlı merkez 4 . Istanbul'un 12 km açıgındaki Sivri adada kınklar 3 kırüc olursa 7.4 ten büyük bir depremi Marmara'da bekleolarak KAF üzerinde doguya dogru uzanmıstr ancak bu artvar. Ancak bunlar dogu batı dogrultusunda, Istanbula dogru riz' dıyor. Ataköy'de, Emlak bankasının yaptigı binalann üst çı bir deprem degildir. degil. Bunlar acaba Büyük Ada güneyindeki (1894) kıngının yapısı sağlam ama zemin koşullan iyi degilse, zeminde sıvı1 0 . 15 Eylül 1999, Kanal 7, Y Doç. Dr. Hfiseyia ö ı devamı mı? Jeologlar bunlann yer çatlaması ve kayması ollaşma olur ise depremde yüksek yapüann (15 kat) yana yattttrk, (IÜ): İki deprem modelı var. Birinde (ÎTÜ, Istanbul Ttekdugunu söylüyorlar. malan olabilir. Boğaz da büe faylar vardır ama önemli olan nik Üniversitesi), Saroz'dan Yalova'ya direkt bir kınlma öngö5 . Eger artçı depremlerin sıralandıgı hat, deprem hatdiri fay olmasıdır. En geç 30 yü içinde Istanbul da deprem rülüyor ki bu 7.4'ten de büyük bir depremdir, Istanbulu datı ise bir tehlike yok, eger yeni bir hat olusturuyor ise bu başolması kaçınümazdır ancak, bu süre içinde Türkiye nin başha ziyade bu etkiler. Ikinci model (IÜ, Istanbul Üniversitesi), ka bir kınkta oluşacak depremlerin öncü depremleri olabilir. ka yerlerinde 910 tane büyük deprem olacagı da bir gerTrakya'daki Saroz kıngı Kuzey dogu hatnnda Marmara'nm 6 . 1 7 Agustos depremi 7.4 büyüklügü ile tüm Anadoçektir. kuzey kıyısı boyunca uzanırken, Gemlik'ten geçen kınk Yalu plakasını harekete geçirmistir. Bu nedenle 7.4 ten küçük lova dogrultusunda uzanıyor, yani Marmara denizinde aynı 2 . 13 Eylül 1999, Prof. Dr. Şener Üfomezsoy (IÜ): olmakla beraber 6 ve üzerinde 56 artçı depremler olacakdogrultu üzerinde olma durumu yok. Bu nedenle bu daha az Deprem kınk hatü Sapanca'dan, Izmit körfezi içinden Maror. Tüm bu oynama yeni bir denge oluşuncaya kadar 612 tehlikeli bir deprem oluşturacakür. mara'ya uzanırken, bir başka kınk Saroz'dan Marmara'nm ay devam edecektir. Ingiliz bilim adamlanna göre (Roeuters kuzey sahilini takiben Şarköy'e uzanmaktadır. Bu durum 1 1 . Prof. Dr. Simav Bargn: 17 Agustos depremi tek ajansı) küçük artçı depremler yıllarca devam edecektir. Dr. GPS üe belirlenmiştir. Bu iki kınk arasında 3 adet 1.5 km debir hatta, tek bir fayın kınlması ile olmuştur. Bu fay denizde E>er Dnrnkal: 30 günde (17 Agustos17 Eylül 1999) yaklarinliginde çukur bulunmaktadır, Geçmiste hiç bir deprem de karadaki gibi teknr. Kuzey ve güneyindeki faylarda şımşık 3 000 artçı deprem olmuştur. Marmara'daki 1.5 km derinligindeki bu üç çukuru oluşturadiük hareket yoktur. Kınk, Marmara'nın ortasından geçebiZ. Eylül 1999: Jeologlann araşurmalanna göre, 17 maz, son deprem büe 2.64m lik bir aüm yapabümiştır, lir. Agustos depreminin sonucu yer yüzeyinde oluşan kınk ba1.5km derinliginde bir dücey aüm yapması gerçek olamaz 1 2 . 1 7 Eylül 1999, Kanal 7, Prof. Dr. Ahmet Ercan a) uda Karamürsel'den, doguda Hendek, Akyazı'ya kadar 130Bu nedenle çukurlarla deprem kınklan üışküi degüdir. Dola5.56.5 büyüklügünde deprem Istanbul'da herzaman olabilir 140km lık bir hatta uzanıyor . yısıyla, Barka'nın ifade etügı çukurlar arasındaki faylann kuçünki tüm olasüıklar biürıişür, b) IzmitGelibolu arası kınla8 . 13 Eylül 1999, Prof. Dr. JUİ Koçyiğit, (ODTÜ, Jezey doguya, Istanbul'a dogru kınlması söz konusu olamaz. cak belki, Istanbul'a yakm belkı de uzak bir hatta, Marmaoloji Böl.): Deprem bölgesınde araştrma yaptıktan ve kınk En son 1894 te kınlan Izmit fayı ise 105 yü sonra 17 Agusra'da olacak. Bu deprem 7 veya daha büyük olacak, en geç hattını tespit ettikten sonra açıklama yapmayı uygun bulduktos'ta tekrar kınlmısür, bu Istanbul depremidir. Nitekım tarih2030 yü içinde. Geçmisten gelen Istanbul depremleri sankı lannı belirtiyor ve ekliyorlar; Kınk üzerinde yapılan araştırteki Istanbul depremleri IzmitKörfez hatü üzerinde olmuştur. merkez Yeni Cami imiş gibi aktanlmışür. Çevredekı yerleşma sonucu farklı iki merkezde büyük aumlar ölçtük. DepŞimdi beklenen en son 1912 de kınlan Şarköy faymın tekrar meler hemen yok gibi oldugu için merkez burası zannedürem merkezinden uzaklastkca atımlar küçülür. Bırincı merkırümasıdır, çünki 87 senedır orada enerjı bırikmiştır. Adalamiştir. 17 Agustos depreminden 1520 sn önce gökyüzünde kez Gölcük cıvan (2.83.5m aüm) digeri Sapanca'nm dogunn güneyinden geçen fay ise ölü, hareketsizdir. Sonuç olagörülen ateş topu denüen şey ortaya çücan elektrik akımının Olası Marmara depreminin anlaşılması için kurgulanan modeller ve yapıcı bir eleştiri... I /dep 700/30