Katalog

KİTAPÇI A. Akal, Ç. Gündeş, N. Yılmaz, M. Yener Yakamıza llisen RüzO^o^jy^ ^ ^ ^ M ü n Q r ^ ^ ğı/2010/63 a/13+yaş MEB Çocuk Kitaplan Şiir ödülü ve TYB Çocuk Edebiyatı ödülü sa- hibi Gökhan Akçiçek, bu kez on üç yaş üstü okurlara şiirin sesini duyuruyor. "Ben sana bilerek gü- lümsedim/Küçük tırtıl/Kaybolma- yasın diye/Koca ormanda/Dut ağacını kolayca bulman için/Elle- hmle/Araladım dallannı/Diğerieri- nin/Sana uzun biryol kaldı/Heves- lerim kadar uzun/Mümkünse/Gü- lüşüm kadar kı$a"(s. 44). Şiirin etki gücü onun imge örüntüsünden gelir, Akçiçek imgeleıie düşünen bir şair. Şiirierinde bilgilendirme amacı yok, doğrudan doğruya bir şeyler öğrenmiyoruz. Düş gücümüzü büyütüyoruz... bü- yütüyoruz... Uykusu Gelen Çiçek Abdülkadlr Budak/ Resimleyen: Buket Genoer/ Tudem/ 2010/ 54s77+yaş "Doğadan özür Dileme Kam- panyası" şiiriyle başlıyor: "Deniz- den özür dileriz/Mavisini aldık on- dan/Kuşlardan özür dileriz/Dağıl- mış yuvalardan. Tepeden özür di- leriz/Büyüyüp dağ olacaktı/Kırlar- dan özür dileriz/Çaldık onlardan atlan." Gerçekten de özür dilene- cek ne çok şey yarmış meğer, şair bir bir sayıyor şiirinin devamında. Otuz bir şiir var kitapta. "Sınıfta bir çocuk var/Adı Banş, kendi değil. Kavga onda, kıskançlık da/Adı Banş, kendi değil." Çocuklann karşılaştıklan haller ve en önemlisi de başetmeye çalıştıklan sorunlar... Benzetme şiiri, boşanma konusunu işliyor: "Annesiyle babası/Aynlmış çocuğun bi- ri/Kanatlannı kopanp/Kuşa uç demek gibi." Var-Yok oyununu bilenler var mı? Şair ilginç bir oyun sunuyor çocuklara şiirle: "Kemanım yok/lslığım var. Glta- nm yok/lslığım var. Piyanom yok/lslığım var. Daha ney'im olsun benim/lslığımla güzelim." Keşke bütün çocuklann babalan, "Şair Babam" şiirinde- kine benzese: "Benim babam akşamlan/Bir poşet dolusu meyve/Birkaç dizeyle gelir. Benim babam sabahlan/Bir- kaç güzel öpücükle/Bırşiirle gider işe." Denizi içinde taşıyan kayıklar, şiir de taşır mı acaba ço- cuklara? Okumalan, sevmeleri ve kendi şıirlerini yazmalan için... ŞHrAmcanmDüşleri Esref Karadağ/ Resimleyen: Anıl Tortop/Top Yayınalık/2010/64s7 Gızlıce çizgili defter yaprağına dökülüveren dizelerin içtenliğinde 29 şiir bekliyor çocuklan bu kitap- ta... Sevimli resimleriyle canlanan şiirler şarkı söylüyor sanki: "Içimde bir çocuk şarkı söylüyor./Duyuyor musunuz?' 1 Şarkılan duymak, düşleri yakala- mak için şiir yazmalı, şiir okumalı. "ŞiirAmca'dır benim adım/Bir tek çocuklara inandım./Uykuya daldım şarkılaria/Annemin ku- cağında uyandım." diye başlıyor dizelerin birinde Şiir Am- ca. Masal'ıda var Şiir Amca'nın: "Bana bir masal oku- yun/Tilkiyi kargayı kandırmasın/Ağustosböceği aç kalma- sınJBana bir masal okuyun/Keçiler aç kalmasın." Masal şiir nasıl biter, düşler gerçekleşir mi, kim bilebilir? "Parma- ğıma sor istersen/Uğurböceğidir sırdaşım." Elimizde dili- mizde şiirler, hep biriikte çıkıp soralım uğurböceklenne, ne dersiniz? Pembe Kedi BeceriMİ Marb ve Ben öztem K. Sözbilir/ Resimleyen: Deniz Ücbaşaran/ TudenV 2010/ 56376+yaş . "Ne zaman güneş açsa/Deniz ayaklanma serilse/Unutur içimdeki çocuk büyümeyi"diyor şair. Kırk şiirin kırkını da içindeki büyümeyi unutan çocuk yazmış olsa gerek... 2009 Tudem Edebiyat ödülleri- nin çocuklara kazandırdığı şiirler, yanşmada üçüncülük ödülünü almjş. "Söz dinlemiyor gölgem/Düş önüme diyorum/Arkamdan geliyor/Takıl peşime diyo- rum/Alıp başını gidiyor/Kimi zaman uzadıkça uzu- yor/Kimi zaman benden bile kısa." Ah bu yaramaz gölgeler, acaba şiirin sonunu nasıl bitiririer? Masallara gönderme yapan şiirler de var kitapta. "İz" şiiri, belleklerde de iz yapacak türden: "Cebindeki sözcük- leri bırakmış/Yol boyunca/Bakmış ki/Dönüş zamanı/Her kuşun gagasında bir sözcük." "Bir Varmış Bir Yokmuş" adlı şiir de bakın hangi masala götürüyor bizi şair: "Pren- ses elma sevmezmis/Kötü kalpli kraliçe de bunu bilmez- miş." OyunOkulu Fazıl Hüsnü Dağlarca (1914- 200ffi/ Resimler Mustafa Deüoğlu/ YKY/2010/50877+yaş Şiirinde çocuğu en çok banndı- ran birTürk ozanı olan Dağlar- ca'nın, yirmiden fazla çocuk kitabı vardır. Bütün edebi yaşamını şiire adayan Dağlarca'nın şiirleri pek çok dile çevrildi. Delioğlu'nun re- simleriyle canlanan şiirler, her dö- nemin bütün çocuklanna sesleni- yoryine: "-Büyük bir oyuncaktır evlerimiz/Sayısızdır Oyunlan. Masa dört ayaklı oyun/Perdeler uzamalı oyun/Soba yanıcı oyun/Mutfak köfteli kurabiyeli oyun/Bayram geldi mi/Bü- tün kapalı kutular şekerii oyun." İçindeki çocuğu son nefesine kadar yaşatan ozan, belli ki çocukluk oyunlannı da hiç unutmamış. "Uyanır uyan- maz oyun başlar" diyor bir şiirinde. "Oyuna oyunlara/En uzak dûşen kim" diye soruyor bir başka şiirinde. Dağlarca'nın Delioğlu çizimleriyle 2010'da Yapı Kredi Yayınlan basımı iki kitabı birden yayımlanmış. Biri Oyun Okulu, diğeri Su Yıkamak. Mehmet AtHla/ Resimleyen: De- niz Clçbaşaran/ TudenV 88s7 7+ KafestekiÇikolata : yerine şiir koyarşa şair, sonsözü de şiirle bitirir elbet: "Ben kafes deyince/Sen de kafes/Anlı- yorsun. Ama başka bir kafes. Sen çikolata deyince/Ben de çikola- ta/Anlıyorum. Ama başka bir çiko- latayı. Kafesteki çikolata deyince biri/lkimiz de bilmiyoruz aslında/Ne demek istediğini. ışte budur bir şii- rin aüzelliği..." 2009 Tudem Edebiyat Ödülleri "Dizeler Çocuk Açsın" şiir yanşmasında ikincilik ödülünü alan "Kafesteki Çikola- ta" böyie bitiyor, ama nasıl başlıyor? "...Hayır söylemeye- ceğim/Bundan sonrasını/Zaten siz anladınız değil mi?/Sö- zün nereye varacağını?" Bugüne kadar çocuklara ve ilkgençlik çağına yönelik on beş kitabı yayımlanan Atilla'nın dile verdigi önem ve özeni sezmemek olası değil: "Küçülür insanın yaşaması/An gelir bir oda/Bir kutu kadar daracık/Anlanz o zaman/Bazı şey- lerin bozulduğunu. Sözcûklerazalmıştırbelleğimizde." Dizelerden ömek vermek yerine, çocuk ya da yetişkin, tüm okurlan davet edelim bu şiirleri okumaya. Yoksa baş- ka nasıl görebilirler şairin "Şeytan Uçurtması" ile okurlan- na sunduğu sürprizi? Büyuyormuyum Ne? Ertuğrul Deveci/ Resimleyen: Deniz ÖçbaşaraıV TudenV 2010/ 54879+yaş 2009 Tudem Edebiyat ödülleri "Dizeler Çocuk Açsın şiir yanşma- sında birincilik ödülünü alan yapıt, 22 güzel şiirle selamlıyor okurlannı. "Görebe" şiirinden tadımlık dize- ler "Renkler öğle uykusuna yat- mazmış/rengHarenk ıslan- dık hepi- miz/yağ- muru uyandırdık dûşûnün ortasın- dan/yayıldı gökyüzünün gü- len ağzı/renkli kuşağını çı- karsın artık gök." Farklı ve yenilikçi im- gelerle her okunu- şunda bellekte ayn bir iz bırakan dizeler, duyarlı göndermelerle büyükleri de okumaya davet ediyor: "Arap kızı camdan bakmıyorsa/bir kız çocuğu azarianmıştır/merdiven altındaki dar mutfağın- da/izinsiz aldığı için cezveyi/ve dantelli örtüleri." Çocuklan inciten konuları da incelikle ele almış ve hep çocuktan yana olmayı seçmiş şair. "Alay Etmeyin Benim- le" diyor bir şiirde çocuk: "Çarpıkmış dişlerim/meger ken- dime sihirbaz olmuşum/dişçimin taktığı tellere/kuşlar kon- durmuşum." Naif birduyarlılıklaelealınan konulararasın- da, "kekemelik" de var. Bu dizelerden de tadımlık isteyen- lere, kitabı alıp okumalannı öneriyoruz... ryiGeceler Kitabı Yazan ve Resimleyen: Salih Mercanoğlu/ TudenV 2010/ 64s7 8+yaş "lyi Geceler" başlığı sizi şaşırt- masın, masal kitabı değil bu... 2009 Tudem Edebiyat Ödülleri Şiir Yanşması'nda Kemal Özer özel ödülü'yle ödüllendirilen yapıtta, dünya ülkelerinin çocuklan ve bu çocuklann geceleri var. Afganis- tanlı Çocuğun Gecesi, Fransalı Ço- cuğun Gecesi, Meksikalı Çocuğun Gecesi, Norveçli, Sudanlı, Şilili, Türkmenistanlı ve tabii Türkiyeli Çocuğun Gecesi... Şair dizeleriyle çocuklarda "öteki"ne karşı farkındalık uyandınrken, bir yandan ülkelerin tarihi ve coğrafyası üze- rine de göndermeler yapıyor. Pakistanlı Çocuğun Gece- si'nden: "Adım Ikbal Mesih/Dört yaşında satıldım/Halı fab- rikasınaJBeş yaşımda ipler/llmek ilmek dans etti/lncecik parmaklanmda. "Filistinli Çocuğun Gecesinden: "Sonra ben hep uyuyacağım,/Hiç açmayacağım gözlerimiJlste- sem de bir daha göremem/Yanan bahçemizi, yıkılan evi- mizi." "Başında hasır şapkaJYorgunluktan uyar babam/Uyur güneşin altında"diye başlayan şiir acaba hangi ülkenin çocuğunun gecesini anlatır? Ya bu şiir hangi üike, hangi çocuğu hatıriatır?: "Sabah kalkıyorum, okul/Sonra ders/Akşamsa test, test, test.../Pesyani!" Şiiri birine okuyun ve sorun, hangi ülke? Bu şürierte böyle oyunlar da oynanabilir... BimSende Zübeyde Seven TurarV Resim- ler Ayse) GüntürkürV Lacivert Ya- yınlarV 2010/s.64/7+yaş Duygulardan, düşlerden, özlem- lerden oluşmuş yaşantı birikimleri- nin ürünleridir şiirler. Şiirin dili, oku- yanı da düşlere, özlemlere çağırıp yeni bir yasantıya davet bağlamın- da kullanılmışsa yazınsaldır. Işte, Elim Sende'den bir şiir örneği: "Zili çalsa postacı/Mektup getirse bi- ze/Uzak dursa bizden acı/Getirdiği mektuplarAyi haberyazsa/Sevinç- ler fılizlense/Gül gül açsa çocuklar/lşsiz insan kalmasa" (s.37). Bu dizeler sizi heyecanlandırdıysa, bir şiir de siz ya- zın çocuklar... Komik Şiirler Mavfsel Yener/ Resimleyen: Mu- rat SayırV Bikjl Yay7 72s/s+ yaş Çocuklar için şiir yazarken, yaş seviyesini gözetmek kolay olmasa gerek. Hele okulöncesi çocukluk dönemine seslenebilen şiir bulmak da pek zordur, ama işte size bu konuda başanlı bir örnek: "Komik Şiirler". 5-6 yaş çocuklara bile okunabilecek şiirler var bu kitapta. Okundukça şiiri sevdirecek ve du- yarlı bir birey olmalan yönünde on- lara katkı verecek... "bahçemizdeki musluk/su damlatıyor diye/tamir edeyim de- me/serçeler her sabah/orada duş yapıyor dede." "Komik Şiir"'de yer alan eili yedi şiirde çocuk, bize kendini anlatıyor sanki: "aydan dünyaya bak- tım/annemin gözlerini gördüm..." Hüzün banndıran şi- irler bile çocuk bakış açışıyla dönüşmüş, dizelere...: "nineler hep üç kişidir/ninnisiyle/şalı kalır/kendi gider." Ya da şu şiire ne dersiniz?: "her gece/uyumadan ön- ce/ıki kere öpüyorum/annemi/babam için biri." Şiirleri okuyup da kendi şiirierini yazmak isteyen çocuk- lar da düşünülmüş ve kitabın son altı sayfası çocuklara ayrılmış. Ressam, çocuklann yazacağı şiirleri resimlemiş de. Çocuk okurların tek yapması gereken, sayfaya dizele- rini dökmek. Henüz okuma-yazma bilmeyen çocuklar ise, annelerine, babalanna, öğretmenlerine söyleyecek şiirieri- ni, onlaryazacak... Yoksa, yalnızca çocuklar değil, yetişkinler de mi oku- malı bu şiirleri? "insanlar az savaşsaydı/tarih kitabım/daha mı ince olurdu abla?" m Nllay Yılmaz • Istanbul Bilgl Üniversltesl • Inönü Cad. No: 28 Kustepe/ Istanbul Tel: 0216- 38117 50 www.nllayyllmaz.coni • sihlrfldegnekramhurlyet0gmall.eom C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1060 SAYFA 25