Katalog

iir Atlası CEVATÇAPAN Jumoke VVERISSIMO/ Şiirler/ Çeviren: İLYAS TUNÇ 'Kıhçlar umursamaz savaştaki demircilen J umoke Verissimo, 26Aralık 1979'daLagos'ta doğdu. Lagos State Üniversitesi'nin Ingiliz Dili Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. llk kitabı lam memory(DADA Books Yayınlan, 2009) ile Anthony Agbo Şiir ödülü'nü aldı. Bazı şiirleri Arapça, Japonca ve Makedonca'ya çevrildi. Ayrıca, Nijerya Yazariar Birliği'nin Flora Nvvapa ödülü'nde mansiyona değer görûldü. Lagos'ta yaşayan Verissimo, gazeteci- lik, editöriük ve reklam metni yazarlığı yapıyor. TECAVÜZ EDİLENLER Nijer-Delta, Nijerya için Bu akıntı; petrol mu, kan mı? vicdan azabı mı yoksa tropikal suçlar yığınında delinmiş vulvalann? Bu akıntı; yakıp kül ediyor bakire göklerin zariannı; çileden çıkanyor, tutuşturuyor parçalanmış umutlan. Bu akıntı, sızıyor tükenmez bir kalemden, petrol mü kan mı? Kutsal vulvalardan içeri salıvererek nefreti, yoksun bırakıyor alçakça saldınlar onurlu bakireleri; ikilik tohumlan ekiyor bahşedilmiş döl yataklanna. Petrol mü kan mı dölyatağından dışan fetusu zorlayan- anlaşılmaz erken doğumlar yaptıran, göbek bağı olmadan? Bu günlerde, sapık korkusuyla yaşıyorlar yaşlı vulvalar, değişim istiyorlar cılız kalçalar iktidarsız arzular üzerindeki şiddetli baskılar nedeniyle. çok sıfatlı bulaşıcı hastalıklara yakalanmış vulvalar; kaygısını doğuruyorlar ulaşılmayan orgazmın. Sır tutmuyor pis kokulu özel giysiler, yemekli bir görüş alışverişidir onlannki. Bir zamanlann bu bakire kalçalan: tecavüz edilmiş üst üste, yalvanyorlar menopoz olalım diye... * Niçin Güney-Güney Işbirliği* tutkusu Güney-Güney gidiyor? Güney'de olduklan için mi bu ülkeler? ya da güneye baktığı için mi onlann vulvalan, bu yüzden güneye yöneliyor verilen sözler, batıyor her şey, gömülüyor sulara. Güney-Güney gidiyor onlann düşleri Güney-Güney gidiyor öfkeleri Sürükleniyor düşünceleri Güney-Güney: yenileştirme, düşünüp taşınma karşıtı. Bu petrol mü bu kan mı arzulan Güney-Güney yönlendiren? * Işte. biçimsiz beceriler ve yorgun öfke, sarkıntılık ediyor egemen isteklere, konuşuyor zaman, biliciliğin çağnsına rağmen. Amacı nedir Ogoni Halkını Yaşatma Hareketi'nin- duygusallık mı? Bu petrol mü: bu kan mı onun liderinin kanını sülük gibi emen? Nedir amacı Nijer-Deltası Kurtuluş Hareketi nin- iyileştirme mi? Bu petrol mü: bu kan mı beyazlatan kendi kanını? Suçu kabul etmek değil mi Güney-Güney Işbiıiiği'ne yönetmek, toplanmak iyi günlerin yurtseverleriyle sadece, Bu sülükleıie bu kan çıbanı şirketlerle, soyumuz ayaklansın diye paydaş gemisinin dümen çevirdiği bu hastalıklı kişilerle, Nijeryalı'yı, Wiwa'yı" dönüşü olmayan yerlere sürükleyenlerle. Kurutuncaya kadar nehiıierimizin suyunu çeken bu orospu çocuklanyla. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1060 Bakın ne duruma düştük biz, aynı vulvanın çocuklan, bakın ne duruma düştük bakın bataklıklara, nehirlere bakın, aynlmışlar- uzaklar nehirier ki sakınıyorlar bataklıklardan paylaşmak istemiyorlar sanki sulu ilişkileri. Onlann kanı olacak bu petrol, zamanıdır; zamanıdır onlara karşı koymanın. Kılıçlar umursamaz savaştaki demircilen, bu kan acıyla yağlayacak onlann zevklerini, Onlann kanı olacak bu petrol, petroldur bu kan. Onlann, bu Irz Düşmanlan'nın aleyhine dönecek bu doğum. Kaputlar takarsanız korunmak için döllenmeden, patlatacağım uçlannı, bebekler yapacağım. Irz Düşmanı sevgiyle çittleşmezsen eğer, karşılık verirsin geçmiş dertlere. Bu petrol kandır, bu petrol bukan akacak akması gerektiği gibi. Temiz kan sızdırmalı bu vulva, yumurtlasın menopozlu düşlerimiz, âdet görsün; pıhtılaşmamış kan, siyahlaşmış utanç yoksulluğun ve erken başlayan ağnnın belirtisi. Bu borç ertelemelere girişmek nedir bu petrol bukan? bu kanşık imzalar, vadeler... Bu kokuşmuş, direnen akıntı. Taşıverdi fokurdayan bu öfke umut çiftliklerimiz üzerine akarsulanmızın gücüyle. Senin yaşı tutmaz vulvalara erkenci saldınlann, bekâretini bozdu bizim soy akrabalığımızın, öldürerek gelecek dölleri ve aç kalmış arzulanmızı. Şimdi, tecavüz edilmiş vulvalar yalvanyorlar menopoz için, aşın seks yapmış vulvalar yalvanyorlar cinsiyet değiştirmek için, şiddete rağmen hücum ediniz onlann iktidarsız arzulanna. DİZİLİŞ (ARZULARIN DlZtÜŞl) I. Ajani. Izini sürüyorum suyumun, akıp giden soyumun, biçiyorum dayanma gücümün dalgalannı bir akarsu oluyorum susuz akan bir ırmak * Yatağı olmayan bir akarsuyum ben; bir bakireyim boncuklan kararmış; hatırasıyım uzak bir sevginin. II. Ajani. Belimdeki boncuklar sevdamın ateşi, sancılanmın zevkidir, hatırasıyım yanmış ve yakıcı kasıklann. Bekleyişin boncuklan, isteğin boncuklan, gülle gibi ağır boncuklar, bekliyorum. Yakıcılığını özlüyor belim, senin beğeninle parlayan değersiz boncuklarla yüklü. Dokununca can geliyor belime, boncuklanm kanşıyor etime. III. Ajani. kola ağacı meyvem benim. Oynaşmalanmızdan damağımda kalan tat, acılığa akan tatlılık. sensiz hatıra yoktur, sorular ambansın sen yann dünü sorduğunda seslenirim ben sana. Ajani. Damağımda kalan ürpertici tat. Kola ağacı meyvem benim. IV. Tadına vanyorum senin. Oyalanabilir miyim dilinde? Ürperiyorum. Unutkanlık beklenmedik bir yağmur gibi sızınca içeri, Hatııiamak için dokunuyorum sana. Dokunur musun sen de kendine dokunurmuş gibi bana? Hatırlar mısın kokumuzu? Hatırlar mısın yaptığımız şakalan? öğrendik insanın üzüntüsüyle yutulmuş bir dünyaya kendiliğinden geldiğini. Seni biliyorum Ajani öğrendim seni Donakalıyorum ben birbirimize dokunduğumuzda V. Tanıyorum kokunu Içime gömdüm onu... Parmak izlerindeki gizemsin sen: Iki Ajani yok. Eğer bulabilsem bir başka Ajani, temizlerdim bu çatlak dudaklan, kapatırdım ağnyan kalbimi. Ama senin ellerinin dürüstlüğü tutanaklardır tenimin üzerindeki. Tanıyorum kokunu, Ajani gözeneklerimin içinde tuzağa düşürüldü yazgılann yüzlerde kalıba döküldüğü yere gömülmüş kimsesiz hatırasın sen. Boşluktur senin benzerliğin, seçeneğin olgun bir acıdır. Senden başka seçeneğim yok incinmiş bir hatırayım Ajani, iyileştir beni...ı 4 Ç.N: "South-South: Güney-Güney Işbirliği, (South-South Cooperation) Birleşmiş Milletler Kalkınma Pıogramı'nın(UNDP) Kalkınmnkta Ülmı Ül keler Arasında Teknik Işbirliği'ni (TCDC) geliştirmek için kurduğu özel bir birim. ÇN: **Wlwa: Ken Saro-Wiwa. Ogoni Halkını Yaşatma Hareketi'nin lide- ri. 1950'li yıllardan beri petrol arama ve çıkarma faaliyetleri yüzünden çevre lelaketı boyutlannda kirietiten Nijer-Delta bölgesinin kurtanlması amncıyla eylemlerde bulundu, yabancı şirketlerin ülkenin yağmalanma- sına izın verdiği gerekçesıyle Nijerya hükümetlerini eleştirdi. 1995 yılında General Sani Abacha tarafından çok kısa sürede yargılanarak sekiz ar- kadaşıyla birlikteasıldı. Ken Saro-Wiwa'nın yargılanma sürecinde Shell'in parmağı olduğu düşünülmektedir. SAYFA 23