Katalog

TezerÖz/ü,James Joyee’unmezarıbaşında, “Mezarlık/ardaen büyük huzuruduyar oldum, ölmek isteğimyok, yaşamak isteğimolmadığıgibi”der. Biz de bir yanıylaiçimizi ısıtan.bir yanıylada üşüten bu tümceleri Ozlü’nün FentEdgü’yeyazdığı inektup/ardanokuruz. .S’onundawm’da Öz/üEdgümektuplaşmalarıy/a, iki yazarın, iki arkadaşın, iki dostun, hayatlarını, yazdıklarını,birbiriyle uzun yıllaradayanan mektuplaşma/arda paylaşmalarınatanık oluyoruz.Fenit Edgü mekıuplaş,ua yıllarınagiderek, Tezer(>2- lü’yledostlukları, hayatları üzerıiıesöyleştık. Ekonomi önculerinden (;üngiir tiras, 1kw, İaıa ‘adlıkıtahında o çok iyi hildığimizıç1<’ıı üsluhuyla,(1ev/etkurumları ve özelsektördeki çalışma yaşamıile yakın tarihin kimisivri köşelerinden sözdüğüanılarını pay/aşıyor okurlarla. Eski zamanlara, eski insanlara ve eski Is. tanhul’a dair hoş bir okuhıkda sunuyor. IJras‘la, fla,4 Ben,S’a,,aA,ı/aıayım ıızerinekonuştuk. William Wordsworth, 1X. yüzyıls<mlarındabaşlayıp 19.yiizyılauzanan Romanlizrnakımının en önemli şairlerinden. 17X9‘da Fransa‘viasüren savaşın, hayal krnklığı-vl.a sonuçlanantoplumsal reform planlarının yarattığı karamsarlıkhavasının içinde insanlara yeniden ımıııtlanmanın,yollarını öğrçtecekfelsefibir metin yazmayakoyu/ur. Kitabının adı “Münzevi”ya da “insanaTabiat ve Insan HayatıUzerineDüşünceler” olacaktır.Ancak birkaçyüz dizeden sonra kendi içine eğilerektahiatın ve eğitiminona kattığı gücü inceleme’yekarar verir. Işte bu içebakış, dilimize “Bir ŞairinZihinsel Gelişimi”alt- başlığıylaçevrilen doğurur. Kitabı Nurduran Duman değerlendirdi. Bolkitaplı günler... TURHAN GÜNAY e-poıta: hangunaycumhurıyet.com.tr -tl z > ‘4 lrwine Welsh’in Trainspottingadlı romanı, ilk yayımlanışındanbu yana hep gündemde. Sinemave tiyatroya da uyarlanan roman,tam anlamıyladipte yaşayan ve ayrıksı tlpleri anlatırken, hayatın kimilerince görülmekistenmeyen gerçeklenni çarpıcıbir üslupla dile getiriyor. AliBULUNMAZ İskoç yazar lrwine Welsh’in Trainspolting’i,1993’tesessiz sedasız yayınılanmıştı.Ancak beklenmedik bir satış patlaıııası yaşanınca Welsh ve kitabı büyük üne kavuştu. Bu da yetmedi, roman, sinema ve tiyatroya uyarlandı. l)aııny Boyle’unyönettiği 1996yılına ait aynı adlı film, beyazperdcde fırtınalar kopardı. () fırtına, hem kitabın sarışlarını ve romana duyulan merakı arttırdı hem dc Welsh’in şöhretini. Trainsp ıting’i özelkılanvepekçok benzeri arasıııı.laöne çıkaran şey, yeraltı edebiyatının samsürsüz,apaçık ve valın bir örneği olması. Ay. nı zamanda, yanından geçerken ıslık çalınan, şarkısöylenen ya da görmezden gelinen gerçekleri; bir başka dünyanın varlığını da ifşa etmesi. Romanı daha önce okuyan veya filmi izleyenler o dünyaya, içindekiler kadar aşina zaten. Getto. bira sıkıştırılan ya da en azından sıkıştırılmaya çabalanan büyük bir insan grubunu temsil ediyor Ortaya konan ise rahatsızlık veren, korkulan, tiksinti duyulan ve tedirginlik uyandıran aıııa hepsinin ötesinde, içten içe meraklabakılan aykırı; “anormal” insanların dünyası:Yııkarı çıkıp çıkmayacağını asla kestirerneden dipte yaşayanve çevresini de bu insanlardan oluşturan bağımlıların evreni. Kitaptaki kahramanların sosyalliğisanal bir bakıma. Yani Welsh’in anlatımı, uyuşturucu yoluylasosyalleşmeyeçalışan, kendilerine özgü bir dünya yaratan kitlenin güçlü akıntısını yansıtıKimne derse desin. arka sokakların böylesine bir canlılığı var. Farklı bir dünya, farklı bir dil; burada özgün bir argo çıkıyor karşımıza. Bir açıdankeşfedilmeyi ve anlaşılmayıbekleyen “gerçekhayatın” dili. Bu yüzden, romanda sayfaları kaplayan ne varsa, kurgunun kalıplarını yıkıp o dünyayı gözümüzün içine sokuyor. i’rainspotung’iilgi çekici kılan da buların toplamı;kitap, şoka giren birini kendine getirmek için atılan tokat gibi güçlü. Ama bir farkla, Welsh’inki şoka sokan cinsten. Çünkü anlattıkları,çekinilen sokağın veya mahallenin kendisi: Kimizaman ürkek, suskun, çoğunlukla da bazılarıncaanlamsız hatta abartılı bulunan her daim dumanlı yıkıcı bir cesaret... Welsh’in yapmaya çalıştığı,damarlarda dola. şan uyuşturucunun temizlenmesi gereken bir pislik olduğunu kanıtlamak değil. 0, bunun nedenve nasıl hayata girdiğini anlatmak niyetinde, sadece anlatmak. Oyle olunca roman kendini ikiyekatlıyor ve ağırlığı artıyor. Trainspotting’in insanda acıma veya nefret duygusıı uyandırma gibi bir amacı da yok. Tuhaf bir hareketliliği ve aynı ölçüde durgunluğu olan hayatlar, dalgalanma ve uyumsuzluklar konu ediliyor Welsh tarafından. Kitapta büyük lafhırın yerine, ilgi uyandıran behrlemeler var sadece; “insanın içinden eroini söküp atabilirsin ama eroinmanı asla” bunlardan biri yalnızca. Welsh’in anti kahramanları, kendilerinin toplumtarafından “anormal” sayılıp “duzeltilnwye” çalışılnıasmdan da rahatsız. 1layatı seçmemeyi seçiyor hepsi: Kariyer, araba, kanepe, aptal televizyonprogramları gibi şeyleri, çemherin dışındatutuyorlar. Bağınilılar belki ama bu durum, onların insan-dışı ya (la duyarsız varlıklar olduğu sonucuna goturmuyor bizi. Hatta şöyle de denebilir:Anti kahramanların önemli bir bölümü gizliromantik. Bu özelliklerinin yanında, dürüst olduklarınısöylemek de münıkiin. Neredeyse hiçbirşeyi içinde tutmuyor ve olduğu gibi; lafı dolantlırnıadankontışuyorlar. Welsh’in kahramanlarının bir başka dikkat çekenözelliği, birbirlerine karşı sadık olmaları. Bu bağlılığa en küçük bir ihanette, her kim o hataya düşmüşse, giivenilmcz damgası yiyor ve geri dönemeyeceğişekilde dışlanıyor. Welsh’in kahramanları ve romandaki anlatım, ilk bakışta nihilist özellikler taşıyor gibi görünse de, bunu doğrulamayan bazı tutamaklar bulunuyor.Oncelikle kahramanların hayattan vazgeçmişbir tarafları yok, aksine kendine göre bir yaşamatutunuş göze çarpıyor. Ute yandan onlar, belli oranda gelecek planı yapıyor. Sekteye uğrasada, çemheri kırmak adına bir şekilde mücadeleyegırişiyorlar. l)oğallıklartndıın ve kendi yaşamtarzlarından vazgcçmcmeleri, bazı eleştirmenlerinsöylediğinin aksine nihilizmlc bağdaştırılamaz.Bu, olsa olsa hayatı farklı algılama biçimindenitelenebilir. Trainspotting. olay örgüsüyle, anlattıkları ve kahramanlarıyla sert bir roman. Kimilerinin yabancısıolduğu bir dünyayı ele alması, bunu yaparkende o dünyanın yaşam biçimi ve dilinden hiç kopmaması, belki rahatsızlık uyandırabilir. Ama madalyonun diğer tarafından bakılırsa, uyuşturucu, seks ve AIDS’le örülü bir hayatın içindekilere Trainspottinghafif bile gelebilir. Her şey bir yana Trainspotting, asla göz ardı edilemeyecek bir ağırlığa sahip. Romanın sinema ile tiyatroya uyarlanması ve defalarca sahnelen- mesi de bunu destekliyor. Ustelik ilk yayımlantşındanberi gündemde kalması ve arka sokak gerçeğini; başka bir hayatın nefesini güçlü şekildehissettirmesi, kitabın ne denli önemli olduğununbir başka göstergesi.• bulunmazali®hotmail.com http://bu1unmazali81.blogspot.com Trainspotting/ JrwineWeishiÇeviren:AvI Pardo/ SirenYayınları/350s. imtiyaz Sahlbi: CumhuriyetVakfıadına IlhanSelçuk0 Genel YayınYönetmeni: IbrahimYıldız0 YayınYönetmeni: TurhanGünay0 Sorumlu MiyaseIlknur0 Görsel Yönetmen: DilekAkıskalı0 Yayımlayan:YeniGün Haber AjansıBasın ve YayıncılıkA.Ş.0 idare Merkezi:Prof.NurettinMazharÖktelSok.No:2,34381 Şişli-Istanbul,Tel:0(212)34372 74(20 hat)Faks:0(212)34372640 Baskı: DPC DoğanMedyaTesisleri,Hoşdere Yolu,34850 Esenyurt- ISTANBUL.0 Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür. ÖzlemAyden/Reklam MüdürüEylem Çevik0 Tel:0(212) 2519874-75-0(212)343 72 740 Yerelsüreliyayın0 Cumhuriyetgazetesininücretsizekidir. lrwineWelsh’tensarsıcıbir kitap:‘Tralnspottlng’ Başkabirdünyanınromanı yor. WwlfleWelsh ırwıne Weishın 1993’te yayımıananveaynı ısımıe1996da sınemaya uyarlandıOındabüyük Qürüıtükaparan romanı Trainspotting. dıpteIdInsanıann aynksı hayatını oıabıldığlnceaçık bırdıııe anıatıyor. CUMHURİYET KiTAP SAYI 1054 SAYFA 3