Catalog

r O K U R L A R A Kjumburiyet Kitap'm çocuk kitapları ilgili duyarltğı okur- lanmıvn ve yayınctlarımıyn malumudur. Çocuk kitabt ya- yıncıltğımtztn geçmiş ytllarda- ki başt bofluğu ve savrukluğu ilgimizi bu alana yöneltmi} ve dergimizde bir çoçuk kitapları sayfası oluşturmuştuk. 1990'It yıllartn ortalarmdan bu giine bu sayfalartmız sürmekte ve hem okurlarımızdan hem de yayıncılarımızdan destek gö'r- mektedir. Yine 90 lı yıllartn ortalarmdan itibaren okulla- rtn yaz tatiline bafladığı stra- da yıl içinde çtkan önemli ço- cuk kittplanm ve yeni kitap-, ları bir kez İtha çocuklarıı ztn ve büyükkrimizin ne sunmak için çocuk, rı özel sayısı düzenlemejf t . , ladık. Epeydir ara verdtğmiz* bu uygulamayt bu yılitihany- la yeniden bajlatıyoruz. Der- gımiziu say/alarının elverme- diği durumlarda bu özel sayı- ları, bir ayrt ek olarak da okurlartmmn bizmetine sun- mayı düşünüyoruz. Çocuk ki- tapları sayfalarımtzı ve bu özel saytmızı haztrlayan arka- ddjlartmız Aytül Akal. Nilay Yılmaz, Mavisel Yener ve Çiğdem Gündeş'e bir kez da- ha tejekkür ediyoruz. Yazar Erol Toy'un üç ciltten olufan "Bade llarab" dizisinin ilk cildi ObaJan U/usj-Geç- mı'fi/t IzıGe/eceğın Özü-Bade Harab I, Oğuz boylarıntn bir- le;erek bir imparatorluğa doğ- ru yolalmasını ve Büyük Sel- çuklu împaratorluğu'nun ku- ruluşunu anlatıyor. İlk ciltte, 96O'ta Cend'de toplanan Oğuz kurultayımn, Oğuz boy- larını tek bir ditı çatısı altında birle$tirmesi öyküle$tirüiyor. Bade Harab dizhi gözchn gtt çirdiği belgelerle, içinS bu$ lunduğu ortatnı karştldjtıran tbniBibi'nin kendi kendisiyle hesaplaşmasıyla gcli$iyor ve kurulacak imparatorluğa adınt veren Selçuk Bey'in habast Kt- ntk Beyi Dokak'ın, Oğuz Yab- gusu Beygo'ya bafkaldınsıyla devam ediyor. Yapttı okurken o dönemde yaşananlarla Cunt- huriyet tarihimiz arasındaki benzerlikler göze çarpıyor. Ki- tabın yazart Erol Toy ile kita- bt üzerine söyleftik. Bol kitaplı günler... TVRHANGÜNAY e-posta: tufhangunay@cumhuriyet.com.ti 1 cumkitap@cumhuriyct.com.tr GeorgesPerec'ten 'BahçedekiGldonlarıKromajlıPırpırdaNeyinNesl?1 Ismi gibi kendisi de tuhaf bir roman Bahçedeki Gldonları Kromajlı Pırpır da Neyln Nesl? Savaş- m§k istemeyen, Ce- zaylre gitmeye ya- naVmayan bir aske- rin ve ona yardıma koşan bir grup gö- nullünün komik ve igtıeleyici hikâyesi. perecin, askerlik sanatı ve insanlık hallerine dair kenar- dan patlattığı bir kahkaha. Perec, yazarlık ya da yazma tutku- sunu "çaflın tttm edeblyatını adım- lamak" şekllnde özetler. Blranlam- da -yürümek. sürekll yol almak- demektlr bu. Anlamak istiyorsan, debelen ey okur!D All BULUNMAZ • _• smini «Juyunca kimilerinin"eyvah!" de- I diği biri Georges Perec. Edebiyat tarihi- I nin garip adamlarından. Yazdıldarıyla, JLgörünüşüyle ve yaşayışıyla ilginç bulu- nan, uzak durulabileceği gibi benzeri bir acayiplikle merak cdilcn bir adam. 1936-1982 yılları arasında yaşayan Perec, "e" harfi kullanmadan veya noktalama işare- tine gerek duymadan yazdığı kitaplarla da biliniyor. Hep yeni biçemlerle okuyucusunu şa- şırtmaktan mutluluk duyma gibi bir özelliği dc var. 1965'te Şeyler'le Renaudot Ödülü'nü kazan- dığında çoktan Raymond Queneau ile tanışmış; onun, François le Lionnais'yle kurduğu "Oulipo" akımına kcndini kaptırmıştı. 8u akımın ana ama- cı, yazarların nasıl isterse öyle kullanabileceği yeni biçim ve yapılar geliştirmekti. Perec, bu akım vc amacı doğrultusunda kitaplar kaleme alırken, "başka yapıtlardan oluşan bir bü- tiinün parçası" diye nitelediği eserlerinin hemen hepsine otobiyograrik öğeleri yediriyordu. Elbette etkilcndiği önemli isimler de vardı: Flaubert, Kaf- ka, Joyce, Verne, Queneau ve Leiris. Perec, yazarlık ya da yazma tutkusunu "çağın tüm edebiyatını adımlamak" şeklinde özetler. Bir anlamda "yürümek, sürekli yol almak" demektir bu. Perec'in bu yolda yarattığı romanlardan biri de, Bahçedeki Gidonlan Kromajlı Pırpır da Ne- yin Nesi? SAVAŞSEVERLERLE İNSANSEVERLER Bahçedeki Gidonları Kromajlı Pırpır da Neyin NesiP'nde belirgin bir karşı duruş; işgali evetle- meme anlayışı var. Perec bunu yaparken insanın saflığından ve naif duygularından yola çıkıyor. El- bette burada savaş ve işgale karşıtlığın ana ekseni- ni, romantr yazıldığı dönemde Fransa'nın aydın çevreleıindı- epey tartışılan Cezayir meselesi oluş- turuyor. Cezayir'in Fransı/.laştınlması sürecindcn dem vurduğu anlatını, "Afrika'nın necip tepelcrini kanlarıyla sulamaya gidecck askerlcrin" belirlen- me aşamasına geçtiğinde, hem ironik hem de ga- yet ciddi bir hale bürünüyor. Bu ikisi başta çelişir görünse de, Perec'in sürükleyici biçemi burada ete kemiğe bürünüyor. Yüksek Komutanlık tarafindan Cezayir'e yol- lanmaya çalışılan asker ile buna engel olmaya ça- balayan; Perec'in deyimiyle "bir grup yiğit"in çe- kişmesi. Bir başka ifadeyle, savaşsevicilerlc insan- severler arasındaki mücadele. Perec'in adını bir türlü denk getiremediği (Ka- ramanlis, Karanmo, Karafol...) askerin savaş sev- jmezli^i, ona yardıın etmek için çırpınanlara tiirlö yollar aratır. Bu arada Karabilmemne ağzıtulaki baklayı çıkanr: "Savaşı sevmiyorum, savaşmak is- temiyorum, Cezayir'e gitmek istemiyorum, vuru- lup sevdalandığım kızın yaşadığı Paris'te kalmak istiyorum, onu güçlü kollarımla sarıp sarmalamak istiyorum." Karabilmemne'nin bu tavrı, onu ve pek çok as- keri Cezayir'e yoüamaya kararlı "yüksek" komu- tanlar tarafindan "dangalakça" bulunur. Yapıla- cak şey bellidir o noktada: Karabilmemne'yi sa- katlayıp bir yere kıpırdamamasını sağlamak ya da hasta etmek, dövdürmek, delirtmek... Kafadarların, Karabilmemne'yi Cezayir'e yolla- mama çalışmaları sonucunda ortaya çıkacak du- rum için kilıf da hazırlanıyor elbet: Karabilmem- ne'ye dengesiz, var oluşundan bıkkınlık duyan, intihara eğilimli, umutsuz, yaşamaktan sıkılmış bir adam görüntüsü vermek ve işleri böylece kolay- laştırmak. Ona verilecek ilacın adı bile belli olur bu arada: Azrailum Telefat! Hiç kimsenin gücünden şikâ- yetçi olmadığı, etkili vc bu etkisi garanti altına alı- nan bir karışım! Nam-ı diğer teneşir tabletleri... FÜTURSUZ KİTAP Ne haplar ne alkol; ne intihara eğilimli olduğu- nu sanan saftirik askcr kılıfı ne de Arapsavarlara direnen yiğitlerin telaşı... Karabilmemne'yi res- mcn salak bir halde kışla bahçesinde gören, yiğit ekibin akıl hocası çavuş Henri Pollak... Her şeyin sallandığı, Polak'ın sinirinin daglan taşları aştığı sahne. (Perec'in sinematografik anlatımının başa- rısı da diycbiliriz buna.) Hangi trenle, ne zaman gittiği tam da belli ol- mayan; sevdalanmış ama ordunun kcndisine aşıla- dığı disiplinlc, gitmek istemediği Cezayir'e yolla- nan (ya da kendini akıntıya kaptıran) Karabil- memne'nin ağır mizahla yüklü hikâyesi. Perec'in destansı metni, alaycı hatta dozu yüksek iğneleyici anlatımla birleşince ortaya, hem absürd hem de yolundan sapmış; benzerine ancak yine Perec'te rastlanabilen bir roman çıkarmış. Perec'in romanı, 1960'larda Fransa'yı kasıp ka- vuran Cezayir Savaşı ve Fransa'nın, Cezayir'de yaptıklanna ilişkin tartışmalara yergi dolu bir ba- kış. Perec bunu, savaşa karşı duran; ülkesi tarafin- dan Cezayir'e yollanmayı reddeden bir askerin gözünden anlatıyor. Anlatırken, kendine özgü di- lini korunıayı ve olay örgüsünü yerli yersiz besle- yen kimi sapaklara da girmeyi unutmuyor. Öbür kitaplarında yaptığı gibi okuru silkeleyen fütursuz tavrı ve kitaba dalanların zihnini gıdıkla- yan bir yola girmesi, Perec'in, sevenlerini hüsrana uğratmayan bir roman kotarmaijinı sağlamış.B bulunmaz_ali@hotmail.com httpy/bulunmazali81.blogspot.com Bahçedeki Gidonları Kromajlı Pırpır da Neyin Nesi?/ Georges Perec/ Çeviren: Cemal Yardımcı/ Metis Yayınhn/ 88 s. KİTAP Imtlyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına llhan Selçuk 0 Genel Yayın Yönetmeni: Ibrahim Yıldız 0 Yayın Yönetmeni: Turhan Günay 0 So- rumlu Müdür: Miyase HknurOGörsol Yönetmen: Dilek AkıskalıOYayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.Oİdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar öktel Sok. No: 2,34381 Şişli- Istanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0(212) 343 72 64 0 Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri. Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt - ISTANBUL 0 Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden/ Reklam Mü- dürü: Eylem ÇevikOTel: 0 (212) 25198 74-75-0 (212) 343 72 740 Yerel süreli yayın0Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. ,' *r ^ C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1062 SAYFA 3