Katalog

ıda stiyoamışsa, iusepak mamaugün n bu ok öntaraini isti Ruşen Hakkı’yı anarken EK Her yol Ruşen Hakkı’ya çıkar... Kadir İncesu’yla birlikte umutlarımızı tazeleyerek çıkmıştık Umuttepe’ye. Kocaeli Tıp Fakültesi Hastanesi’nin Kardiyoloji Servisinde yatan Ruşen Hakkı’yı ziyaret edip dönerken de aynı duyguları taşıyorduk. Ne var ki, 11 Nisan günü Özgür Kocaeli gazetesinde yıllarca kalem arkadaşlığı yapan Ruhan Odabaş, Ruşen’i yitirdiğimizi bildirdi telefonla. Bu yüzden, yaşamı mahmuzlama dileğinde bulunmak için ele aldığım yazı, anma yazısına dönüştü. le Osgörüerin etmüzik mek lerinde a yön assa m var. ekilde ar koOsu besm seyasedir’in tein duğu Carlo esindetesinHoaşa Ë Güngör GENÇAY debiyata gönül veren yazar ve okurlar arasında Ruşen Hakkı imzasını tanımayan yok denecek kadar az. Adı anılınca, akla ilk gelen, ortasından tren geçen İzmit. Çünkü emek yoğunluklu bu kentle ve kent halkıyla özdeş Ruşen Hakkı. Bunun da, yaşamından kaynaklanan nedenleri var elbette. 1936’da Kütahya’da doğan ve kimlik adı Ruşen Hakkı Özpençe olan sanatçı, babasının Hava Kuvvetleri’nde yağlı boyacılık yaparken yaşamını yitirdiğini anımsıyor. O zaman ilkokulun üçüncü sınıfında olan Ruşen Hakkı, ilkokulu bitirinceye kadar simit satıcılığı, ayakkabıcı, marangoz ve demirci çıraklığı gibi çeşitli işlerde çalışır. İlkokulu bitirdikten sonra da Kütahya Erkek Sanat Enstitüsünün Demircilik bölümüne girer. Mezun olduktan sonra, 1955 baharında Yıldız Teknik Okulu’nun açtığı bir yıllık kursu bitirerek kadastro teknisyeni olur. Tapu fen memuru olarak son görev yeri olan İzmit’te, 1982’de emekliliği gerçekleşir. Daha önce amatör olarak başladığı gazeteciliği, bu kez aynı kentte profesyonel olarak sürdürür. Kendisi de çocukluktan başlayan zorlu bir yaşamı taşıyarak geldiği için, çeşitli gazetelerde yazdığı yazılarıyla işçinin, emekçinin sesi olur. Ayrıca, onların direniş, grev gibi tüm eylemlerinde yanlarında yer alarak katkı sunar. Hakkı’nın, edebiyatta da emekten, emekçiden, barış demokrasi ve özgürlüklerden yana olan tavrının yansıması tüm yapıtlarında da görülür. Titiz bir şiir işçisidir Ruşen Hakkı. Dizelerini yazarken ince elekten geçirerek seçtiği sözcükleri, bir telkâri ustası gibi örer. Şiirinin diyalektik bütünlüğünü önemle gözeten şair, öyküsel anlatımın tuzağına da düşmez. Yaş aldıkça da şiirlerinin daha bir yalınlaştığı görülür. Duygusallığı sulandırmadan ve imge batağına saplanmadan, şiirini hayatın üzerinde yükseltir. Her yeni kitabıyla bir öncekini aşan, zaman zaman ironinin elinden tutan Hakkı, aynı zamanda “doğanın yatılı öğrencisidir.” Onun için, şiirlerinde dostluğu, tutkuyu, sevgiyi, hüznü, direnci ve değişen mevsimlerle birlikte yüzü de değişen insancıl doğayı da görürüz. Çizgisinden ödün vermeyen Ruşen Hakkı, öykülerinde çeşitli edebiyat sa E kompoSiz unuz edebiHinu göar’ın? n hepsi esasınparçalaaraç olımın türleri, rı, daha rak ulaarayıartık ığı hisrleri birer an bir tmakütlesi alnızlınü göse sımsıMuhtegündeyine lara bdülünle atıma tarmarının ana buattaki unu arı E. Ivory ulan o un kahmadeleiokula Fotoğraf: Kadir İncesu Ruşen Hakkı racı/ 1114 natlarından yararlanır. Öykülerinde, kimi zaman eşyayı, kimi zaman kuşu ve balığı, kimi zaman da börtü böceği kişileştirir. Kimi zaman da gerçeküstücü anlayışın öğelerinden yararlanır. Hakkı, günlük köşe yazılarının ve sayısı belirsiz olan kitap tanıtımlarının dışında, yirmi iki eser bırakarak aramızdan ayrıldı. Hakkı, Balkonda Akşamüstü kitabıyla, 2005 Yunus Nadi Şiir Ödülünü, Kentin Konukları‘yla da Anakent Öykü Birincilik Ödülünü kazanır. Hakkı ve yaşdaşları, üç askeri darbe gördü, İkinci Dünya Savaşı’ndan başlayarak günümüze kadar geçen süreçte emperyalizmin fitilini tutuşturduğu birçok savaşa tanık oldu; yokluk, yoksulluk ve savaş hastalıklarını taşıyan karneli günleri, karartma gecelerini yaşadı. Onun için Ruşen Hakkı kuşağı özgürlüğe, barışa, emeğe ve demokrasiye özlemli bir kuşak. Onun için Ruşen Hakkı bir şiirinde “kuş uçuşlarını çizdim/ el kadar yüreğime” diyor. Burada kendi duygu ve düşünceleriyle birlikte döneminin özlemini de yansıtıyor. Biz, İzmit deyince Haydarpaşa’dan kalkan bütün trenlerin, Kadıköy’den kalkan bütün otobüslerin, onu tanıyanların tümü tarafından “insan gibi insan” olarak tanımlanan Ruşen Hakkı’dan geçtiğini biliyoruz. Tren yollarını sökmüşler. Olsun. Sanatın engel tanımadığını hepimiz biliyoruz. Doğa yanına aldıktan sonra da, İzmit’ten havalanan kuşlar, sanat dünyası ile Türkiye toprağının her ili ve ilçesindeki emekçileri Ruşen Hakkı şiiriyle buluşturacak. 23 HAZİRAN 2011 SAYFA 9 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1114