Katalog

toprağa bağlı değil. Ama özgürlük aynı zamanda emeğini satamazsa aç kalacak olan mülksüz insanın durumunu tanımlıyor. Sermaye ilişkisinin ortaya çıkışının gerisinde bu anlamda mülksüzleşme var. İkinci Dünya Savaşı sonrasında yürürlüğe giren sosyal politika önlemleriyle ulusal kalkınmacı model bağlamında uygulanan tarım destek politikaları veya KİT’lerde istihdam gibi önlemler, insanın geçimini piyasa ilişkilerinin dışında bir şeylere de bağlayarak emeğin mülksüzleşmesini sınırlandırıyor. Bu anlamda kapitalizmi dönüştüren bir rol oynuyorlar. Bunun için, Polanyi’nin insan toplumuyla bağdaşması imkansız bir acaiplik emekçi güzellemeleriyle dolu reel sosyalizm deneyiminin de insadediği 19. yüzyıl piya İşçi nın insani potansiyelini gerçekleştirmesine zemin hazırlamak açısınsa ekonomisiyle İkin dan pek başarılı olmadığını söylüyor Ayşe Buğra. ci Dünya Savaşı sonmakta kullanılabileceğini ümit ediyorası düzen arasında gerçek bir fark var. rum. Burada, kaybedilen piyasa dışı Bu fark, 1980 sonrasında ortadan geçim olanaklarını ve ilişkileri yeniden kalkmaya başlıyor. ele geçirmek üzere girişilen bir mülkFABRİKA DIŞINDAKİLER süzleşmeye direnme stratejisinden söz ediyorum. Yani işçikapitalist ilişkisiTarımın ve onunla birlikte tarım işnin ötesinde bir hak mücadelesinden çisinin metalaşmasını, sosyal hakları söz ediyorum. elinden alınan insanların güvencesizli Gelişme, neyi öteletti, global çağ ğe mahkum edilmelerini, sendikal örörgütlülüğü nasıl bastırdı? Ayrıca Sengütlenmenin önündeki engellerle çalınett’in dediği gibi “zamanın oku nasıl şanların piyasaya direnmelerinin gidekırıldı? rek güçleşmesini, ben yeni bir mülk Örgütlülüğün bastırılması çok gesüzleşme dalgası olarak görüyorum. niş bir konu ama işyeriyle amele pazarı Bu süreç içinde mülksüzleşen insanlar arasındaki ilişkiyle, amele pazarının ise Marx’ın ele aldığı fabrika işçilerini içerdiği süreksizlik, belirsizlik ve güde içeren ama onların ötesinde, çoğu vencesizlik olgularıyla ilişkili. Kitabın zaman birlikte düşünmediğimiz çok önsözünde değindiğim gibi işverenle geniş bir kesimi de içine alan bir çopazarlık sürecinde işçilerin bastığı zeğunluk oluşturuyor. Kitapta anlatılan min ayaklarının altından kayıyor. Ama da fabrika dışındaki kesimin hikâyesi. Sennett’in kullandığı biçimiyle “zamaKitabın ilk bölümü olan “Yolda”da, nın okunun kırılması” daha genel bir Özgür Burçak Gürsoy’un mevsimlik sorunla, esnek üretimi tanımlayan süziraat işçileriyle ilgili makalesi yer alıreksizlik, belirsizlik, güvencesizlik içinyor. İkinci bölüm “Yıldızların Altınde iş yaşamını ve özel yaşamı birbirleda”ki iki makale, Sevecen Tunç ve Ayriyle olan ilişkileri içinde tanımlayıp sun Kıran’ın makaleleri güvencesiz çabu tanım doğrultusunda tutarlı bir lışan futbolcuları ve Yeşilcam figüran“hayat hikâyesi” oluşturabilme imkâlarını ele alıyor, buradaki örgütlenme nının ortadan kalkmasıyla ilgili. sorunları ve çabalarını tartışıyor. Amele pazarında kalıcı ilişkiler kurÜçüncü bölümdeki iki makalenin mak, karşılıklı güven ve dayanışma Esin Ertürk ve Taylan Acar’ın makalebağları oluşturmak çok kolay değil; lerinin konusunu, piyasa mantığı amele pazarında çalışan insanın düzendoğrultusunda dönüştürülen eğitim ve li bir özel hayatı olması da çok kolay sağlık sektöründe çalışanların durumu değil. Bu yüzden Ebru Işıklı’nın kove hizmet alanlarla ilişkileri oluşturunuştuğu ofis çalışanları yaşadıkları hayor. Son bölüm “Hayat Başka Yeryattan kaçıp “başka yerdeki” hayat tade”de ise Ebru Işıklı, durumları ekohayyüllerine sığınma eğilimindeler. Kinomik olarak çok kötü olmayan ama iş tabın son cümlesi de bu konuşmalarsürecinin piyasa mantığına göre örgütdan birinden alınma: “Gerçekçi bir yalendiği bir işyerinde çalışan insanların şam için bir şekilde toplumsallığın da neyi kaybettiklerini, bu kaybedilen şeparçası olmalısın ama nasıl yapılır bilyin hayatın anlamını nasıl etkilediğini miyorum.” ? göstermeye çalışıyor. Tüm bu [email protected] yimlerle ilgili makaleleri birlikte okuduğunuz zaman, bir kader birliğinin Sınıftan SınıfaFabrika Dışında Çave bir ortak çıkarın farkına varabiliyorlışma Manzaraları/ Ayşe Buğra/ İletisunuz. En azından ben bu farkındalışim Yayınları/ 216 s. ğın ortak bir direniş stratejisi oluşturCUMHURİYET KİTAP SAYI 1073 SAYFA 19 ¥ la serfler gibi