Katalog

T azı yayımlandığında büyük olasılıkla Varan’dan da tepki gelecek; ama internet aracılığıyla yapılan bilet Y satış işlemlerinde kadınla erkeğin yan yana oturtulmamasıyla ilgili yazdıklarımdan dolayı önce oğlum tepki gösterdi. Benim “harem selamlık” lafları etmemi, “Şeriat düzenine hazırlanma uygulaması mı bu yoksa?” biçiminde paniğe kapılmamı, bilgisayar mühendisi olarak hatanın nereden kaynaklandığını anladığı için anlamsız buldu. Soyadları aynı olmayan kadınla erkeğin yan yana oturmalarına izin verilmediğini söylerken ciddi bir yanlışlık yapmışım. Soyadları aynı olsa da kadın ve erkek yan yana oturtulmuyormuş. Bu da bilgisayar programcısının kolaya kaçmasından kaynaklanmaktaymış. Bence bunda da pek bağışlanır bir yan yok. Varan’dan internet aracılığıyla bilet almaya çalışan ayrı cinsten iki arkadaş da baba ile kız ya da karı ile koca da birlikte yolculuk yapma şansına ulaşamıyor. Basit bir çalışmayla düzeltilebilecek böyle bir bilgisayar programı yüzünden kadınsanız bir kadının yanına oturabiliyorsunuz ancak; erkekseniz bir erkeğin yanına. Bunu önlemenin biricik yolu olarak size önerilen, cinsiyetleri aynı gösterip sahtekârlık yapmak. Bu da ayıp değil mi? atilde okurum” diye beklettiğimiz ne çok kitap “T var. Ben en çok çocukları ve gençleri önemsiyorum. Yazın okul gibi, okumak da tatile girmesin. Tahsin Şentürk’ün Çevrenin Çığlığı çocuk kitabı değil; ama çocuklar tarafından okunsa çevre duyarlılığı kazandıracak bir kitap. Ali Günay’ın çocuklar için yazdığı doğa öyküleri Kanguru Yayınları arasında çıkmış: Dilini Yitiren Kuş ve Dünya Adlı Gemide. Fahrettin Koyuncu şiirli hayvan masallarını Samuray Saksağan adlı kitapta toplamış. Betül Tarıman’ın çocuklar için yazdığı şiirlerin yer aldığı kitabın adı ise Elma Dersem Çık (Can Çocuk). Can Çocuk’tan bir de Faruk Duman kitabı: Gagalar, Patiler ve Başka Güzel Şeyler. Sırada Tudem Kültür yayınları var: Ekrem Güneş’ten Erken Düşen Kar, Aydın Balcı’dan Kelkaya’nın Meşesi, Eray Karınca’dan Keçi Adası, Mehmet Atilla’dan Tansel Tozan Serüvenleri’nin ilki: Uçan Dalgalar, Ferda İzbudak Akıncı’dan Mutluluk Sokağı, Ayşe Kilimci’den Benim Kendimin Sözlüğü ve ürkçe Günlükleri FEYZA HEPÇİLİNGİRLER 23 HAZİRAN SALI yabancı yazarlar: Andy Stanton’dan iki kitap: Bay Çiklet ve Milyarder Bisküvi ile Sen Kötü Bir Adamsın Bay Çiklet; Ian Whybrow’dan Küçük Kurt’un Zor İşler Günlüğü. min Sınır’ın sorusuydu. “Tanı ‘koyulur’ mu, ‘konulur’ mu?” Kendisini yanıtladım; ama birçok kişinin aklına E alizden hâlâ haber yok. Hiç değilse iç çamaşırı, birtakılan bir soru olduğu için buraya taşımakta da yarar V kaç parça giysi almak için alışverişe çıktık bugün. görüyorum. “Konmak” denince, yalnız Emin Sınır’ın İlk gözlem: “Niye üzerinde ‘Los Angeles’ yazan bir tideğil, çoğumuz aklına, uçan şeylerle (kuş, helikopter, toz vb) ilgili olan anlam gelir. Oysa “konmak” eyleminin bunun dışında bir anlamı daha var. TDK Türkçe Sözlük’te bu anlam bir başka madde olarak verilerek şöyle denmiş: “Koyma işi yapılmak: Yemeğe tuz konur.” Bu anlamdaki “konmak”, “komak” eyleminin edilgeni. Yani “koymak” gibi, bir eylemimiz daha var: komak. Eğer eylem belli bir kişi tarafından yapılmışsa, “Falan doktor şu tanıyı koydu.” biçiminde kullanılabileceği gibi, eylemi yapan belli değilse ya da söylenmek istenmiyorsa “komak” eylemi “n” ekiyle edilgen yapılarak “Hastaya şu tanı kondu.” da denebilir. Sanılanın tersine, “konuldu” denmesi yanlıştır; çünkü bu durumda iki tane edilgenlik ekini (konulmak) üst üste kullanmış oluyoruz. Benzer bir yanlışlık “denmek / denilmek” ikilisinde de yapılıyor. “Dendi” demek yeterliyken çoğu kez “denildi” dendiğine rastlıyoruz. ugün kızım geliyor. Bu kez damatla birlikte. HaftaB lardır düğün telaşı içindeyim, telaş daha da sürecek, 4 Temmuz’a kadar. Amerikalıların gözüyle Türkiye nasıl görülüyor; doğrudan gözleme fırsatı da doğuyor bana. uğla fabrikasına bile İngilizce bilen eleman aranır; ama gelin görün ki İngilizcenin en çok gerektiği yerT de, havaalanında İngilizceyi doğru dürüst bilen kimse yok. Dakika bir, gol bir: Damadın valizi kayboldu. Kayıp eşya bürosunda, böyle bir olayla ilk kez karşılaşılmış gibi, herkes birbirine sorup duruyormuş ne yapılması gerektiğini. Çocuk derdini anlatmaya çalışıyor; ama şört alayım ki!” Damadın lafı… eyse… Valiz bulundu geldi. Ben yine Türkçeye döN nebilirim. “Malamat olmak” deyişini bu yıl ve ilk kez dizilerden duyunca merak edip araştırmıştım. Arapça “melamet” sözcüğünün ağızlarda değişip “malamat” biçimini aldığını ve “açlık, kıtlık; sıkıntı, üzüntü; bozgun” gibi anlamlara geldiğini öğrendim. “Malamat etmek”, “eziyet çektirmek, birinin ayıbını açığa vurarak onu mahcup etmek, alay etmek, işi bozmak, üstünü başını kirletmek” gibi anlamlarda kullanılırmış. “Malamat olmak”, yine ağızlarda “kınanacak durumda olmak” anlamındaymış. Hatice Eroğlu Akdoğan, “malamat olmak” sözünün Malatya yöresinde “acele etmek, eli ayağı birbirine dolaşmak” anlamında kullanıldığını bildirdi. Örnek de verdi: “Malamat olma geliyorum”, “Ne malamat ediyorsun?”, “Malamat olmanın gereği yok” Atılım Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ulvi Keser de “Malamat etmek, malamat olmak” sözlerinin doğup büyüdüğü “Mersin’in Anamur ilçesi başta olmak üzere Mut, Gülnar ve Silifke gibi Yörük kültürünün yaşandığı bölgelerde çok kullanılan ve ilginçtir ki çok da sevilen bir fiil” olduğunu söyledikten sonra o yörelerde daha çok, “utandırmak, mahcup etmek, yüzünü kızartmak, yüzünün kızarmasına sebep olmak” gibi anlamlara geldiğini yazdı. Özellikle Anamur’da vurguyu daha da sağlamlaştırmak amacıyla “Malamat maççarıs etmek” olarak da kullanılırmış. ? www.feyzahepcilingirler.com / feyzahep@gmail.com Yıldız Teknik Üniversitesi, Türk Dili Bölümü Çukursaray Binası Kat: 2, Barbaros Bulvarı34349 Yıldız/İst. 25 HAZİRAN PERŞEMBE anlayan nerede? Kızım yardımcı olma iznini koparıp içeri girdiğinde, “Oh, siz Türkçe biliyorsunuz değil mi?” diye rahat bir soluk almış oradakiler. Valiz bulunmazsa ne olacak? Gelini hazırlamakla uğraşırken bir de damadı mı giydireceğiz? 27 HAZİRAN CUMARTESİ 29 HAZİRAN PAZARTESİ 24 HAZİRAN ÇARŞAMBA 26 HAZİRAN CUMA Yine 26 HAZİRAN CUMA B U L M A C A Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı yukarıdan aşağıya doğru Barlas Özarıkça’nın bir öykü kitabının adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, son deneme kitabından bir alıntı ve kitabın adı ortaya çıkacaktır. Dikkat: “I/10”, “Ç/57” ve “R/68” harfleri ipucu olarak yerlerine konmuştur. Ayrıca, sondaki kitap adınn sözcükleri arasına siyah nokta konmamıştır. 1 A 2 D 3 D 4 B 5 E 6 F 7 F 8 H 9 A 10 11 I 12 C 13 C 14 E 15 A 16 A 17 H 18 A 19 D 20 G Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU I F. Acınmasını sağlamak. 21 G 7 42 79 44 69 70 25 6 24 78 G. Hiçbir denemeye dayanmayan ve akıl yordamıyla bulunup ortaya konan, önsel. 22 E 23 D 24 F 25 F 26 D 27 D 28 I 29 C 30 I 31 H 32 D 33 D 34 C 35 E 36 I 37 D 38 A 39 E 40 E 41 D 76 81 20 58 21 45 43 H. 11921867 arasında, Japonya’nın askeri diktatörü. 42 F 43 G 44 F 45 G 46 C 47 D 48 D 49 A 50 A 51 D 52 E 53 A 54 D 55 E 56 D 57 Ç 58 G 59 A 60 H 61 A 77 31 60 17 8 62 E 63 I 64 I 65 I 66 D 67 A 68 72 D 73 I 74 I 75 E 76 G 77 H 78 F 79 R 69 F 70 F 71 B I. Ulvi Cemal Erkin’in, orkestra süiti. I F 80 B 81 G 82 B 83 65 28 63 64 74 11 73 36 30 82 Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Refik Halit Karay’ın bir romanı. C. İtalya’da bir ırmak. 16 50 59 53 49 9 38 15 67 18 61 1 B. Hatalı basılmış pullara verilen ad. 29 12 34 13 46 D. Alan Paton’un bir romanı. 32 33 3 37 19 47 E. Karl Marx ve Friedrich Engels’in bir ortak yapıtı. 1011. sayının çözümü: A. MÜNASE BETLERDEN, B. EZGİ, C. TINI, D. İSTANBUL BİR, E. NİKOS KAZANCAKİS, F. ERGİ, G. LİÇİ, H. ORİON, I. ĞIDI, J. LİRA, K. ULAHÇA. lar o denizi bir çanağa Bir çıkına elesinler o günlerimi” Şiir: “Hadi git azıcık İstanbul işte Kosun 82 71 80 4 26 54 23 48 72 2 66 27 41 5 56 52 5 39 14 75 35 62 40 22 55 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1012 SAYFA 31