Katalog

YUNUS NADİ ÖDÜLLERİ 1 9 8 9 1 9 9 0 Y A Y I M L A N M A M I Ş R Ö P O R T A J ce ekonomik açıdan iyi bir politika izlenmesine bağlı. Mithat Paşa'nın da dediği gibi "Gidemediğin yer senin değildir". Oraya yol, su, elektrik götüremiyorsan, onların da senden olmadığını söylemek zorundasın. Eğer sendense, sende olanı onlara götürmek zorundasın. yeremiyorsan, senden değil demektir. Ödül kazanan röportajınızda, soran kişiden çok bir gözlemci olarak yer alıyorsunuz. Sizce röportaj yazarken ve yaparken nelere önem verilmeli? SALIK Öğretmen olduğum için röportajı o klasik tanımın ötesinde daha değişik bir biçimde ortaya koymaya çalıştım. Zaten röportajı yaptığım kişi sanıyorum ki benim kendisine ne soracağımı hemen hemen bıliyor gibiydi. Önceden kafamda tasarladığım, kurguladığım bir olay vardı. Bir gün trende gelirken scksen yaşlarında bir adamı gördüm. Ona soru sormadım. Çünkü onun neler yaşadığım biliyordum. Aynı yaşamın içinden geldiğirn için kendimı o kişinin yerine koyabiliyordum. Diyarbakır'da çadırda yaşayan insanlann yaşamı, giyımleri, konuşma biçimleri, sıcaklıkları, ıçtenlikleri ve aynı insanların hor görülmelerı, itilip kakılmaları... Hepsi yaşadığım gerçekler. Röportaj yazılarını gerçek ile kurgu arasında hangi noktaya oturtuyorsunuz? SALIK Bence bir ınsanın kurgut'adığı olayları yaşaması gerek. Bizzat yajamışsa ve o yaşadıklarını kendi üzerinde değil de bir başkasını simge olarak ele alıp onun kişiliğinde aktarabiliyorsa, bunu gerçekçi bir atılım olarak kabul ediyorum. Örneğin tıp doktoru olan Ceyhun Atıf Kansu köy öğretmenlerinin sorunlarını onlardan daha iyi biliyor ve yansıtıyordu. Röportajda gerçeğin ve kurgunun ortak payı vardır. Bence yaşayan insan daha iyi yazabilir, gözlemi, gerçeği, kurguyu dengeyle yapabilir. Ropoıtajın diğer yazın dallarıyla ilişkisi nasıl size göre? SALIK Röportajı diğer yazın dallarından ayıramıyorum. Çünkü öteki yazın dallarında da toplumsal ıçeriğin ağır basması gerektiğine ınanıyorum. Röportaj toplumun yarasına parmak basan özcllıkte olmalı. Oteki dallardan ayrılan yanının da olmaması gerekir. Y.ılnız röportaj, öykü, şiir, romandan daha geniş bir kesimc sev lenebilir. Yunus Nadi ödülleri için neler düşünüyorsunuz? SALIK Yolun yarısını çoktan geçmış birisi olarak ya^amımda ılk kez çok mutlu oldum. Benim gö/iimde Cumhuriyct gazetesı Türkıye'dc başlı başına bir üniversite. Yunus Nadi adına düzenlenen yârışma manevı değeri çok büyük, erişilmez bir olay. D Trende Birincilik ödülünü Dinçer Sezgin'le paylaşan Fehmi Salık: 'Insan yaşadığım yazmalı' 'Trende' adlı röportajıyla Yayımlanmamış Röportaj dalında birinciliği paylaşan Fehmi Salık, öğretmenlık yapıyor. Salık, "Diyarbakırlıyım. Uzun yıllar o yörede çalışmış biri olarak trende gördüğüm bir adamın bende çağnştırdıklarından yola çıktım ve yöre insanlarının sorunlarını onun kişiliğinde' birleştirdim" diyor. tüm toplumsal sorunlarını bir kişide simgeleştirdim. Aynı insanları Güneydoğu'da çalıştığım sürece tıpkı onların ikizleri gibi gördüm. Bütün sorunlar Diyarbakır'da da, İzmir'de de aynı. Değışen hiçbir şey yok. Benim gözlemim bu. Bir büyük kentin içinde yaşamakla, bir çadırda yaşamak arasında onlar için değişen bir çizgi yok. Sorunlarının hiçbirine çözüm getirmiyor göç olayı. Diyarbakırlı oluşum, uzun yıllar orada çalışmam ve gözlemlerımle bir trende gördüğüm adamın çağrışımından yola çıkarak onların sorunlarını bir kişide simgeleştirdim. Güneydoğu'daki insanlann sorunları çözümlenmemiş. Yol, okul, su yok. Yoğun bir baskı altında yaşıyorlar. Bunu hiç kimse yadsıyamaz. Zorla o insanları bızım gibi düşünmeye mahkum edemeyiz. Bu ınsanlar oradaki baskıdan kaçıyorlar, bu baskı iki önemli olayı getiriyor gündeme: Ya işkenceye zulme teslim oluvorlar ya da kaçıyorlar. Bu kaçış, büyük kentlerde belki kendilerini kurtarırlar düşüncesiyle oluyor, ama buraya da geldiklerinde bu kez yoksulluğa teslim oluyorlar. O zaman da "Ne olacak? Madem ki zulüm, baskı, ölüm burada da var, ha Diyarbakır'da ölmüşüm ha burada" görüşünü paylaşıyorlar. Bunun çözümü ben I rende' başlıklı röportajınızın çıkış noktası • nedir? I SALIK İzmır Maltepe Çiğli'de oturuyoB rum. Orada yaşayan insanları görüyorum. SHP içinde politika yaptım, o insanlarla çok sıkı fıkı oldum. İçtenliklerini izledirri, gözledim. O insanlann B Seçici Kurul Prof. Aydın Aybay, Aydın Boysan, Muzaffer llhan Erdost, Zeynep Oral, Ali Sirmen NOT: Bu dalda yanşmaya 46 kışt 46 yapıiiı katılJı. P O R T R E F E H M İ S A L I K Fehmi Salık "Röportaıı dıjer yazın dallarından ayırmıyorum Çünkü ötekı dallarda da toplumsal ıçerığın aflır basması gerektlğine ınanıyorum CUMHURİYET KİTAP SAY1 20 Fehmi Salık, 1937 yılında Dıyarbakır'ın Büyükkadı köyünde doğdu. Ilkokulu köyündc, iki yıl da DILIL Köy Enstitüsü'nde okudu. Sonralan adı "öğretmen okulu" olan bu okuldan 1958 yılında mezun oldu. Aynı yıl Bursa Eğitim Enstitüsü'ne gırdi. 1960'ta bu okuldan Turkçe öğretmenı olarak çıktı. Yurdun değişik bölgelerindc, ortaokul ve liselerde, uzun yıllar öğretmenlik ve yönetıcilik yaptı. Çeşıtli gazete ve dergılerde öyku, yazı ve jıırlerı yayımlandı. Bu alanda değişik odüller aldı. 1982 yılında emekli edildi. S A YF A 2 3