Katalog

- Hiç kuşku yok, anlatıcı yalmz, mutsuz, mustarip değil, entelektüel anlamda büyük yalnızlık yaşayan biri aynı zamanda. Böylebir karakterin bütün bunları yaşaması, yaşamayı seçmesibiraz da kendi eğilimlerini veğlemesibiçiminde alınabilir. “Oteki”leşmiş bütün entelektüellerin başına gelebilecekbir durum bu. Erkek, ama genel erkekkalabalığına uymuyor; entelektüel ama ötekiler gibi hünerini öne çıkarmıyor.içine çekile çekile kendini koruyabileceğibir kabuğu, zarı da kalmamış artık. — Romanm çevresinde dolanalım istiyorum,kitabı okura tanıtni:ık için biraz da... Romaınn özellikle ilk iki bölümündeGükrb’uvan karakterinin vaşantısı.siyasi kiınligi. anlatıcımıza vaşarrığı heyecan dolavısıvia ter ı’erpolisive unsurları.ver ver de sineniaı(>gr:ıiık sahneleriyleromana başmdasözünü ettiğini çok katmanlılığı katıvar,ne dersiniz? - Le’nin kahramanı, Giilerguvan’la tam bir deprem yaşıyor. Karanlıktaışığa yakalanmışbii tavşan, bir av hayvanı gibi kalakalıyor.Bütün bildikleri, değerleri altüst oluyor. Kendi düşünsel yapısını,erkek olarak cinsel kimliğini, toplumunu. aile yapısını tanıması- nın ya da sorgulamasınında önünü açıyor bu. Galiba yaşamının önündeki perdelerin tümünün kalkmasını sağlıyor Gülerguvan. Anlatıcının üzerine si— linmez bir damga vuruyor.Asıl bundan sonra sorular üretmeyeçabalıvor kahramanımız.Olup bitenlerdenkalkarak bunlar üzerinde yeniden yeni- den düşünmeye başlıyor,bütün bunlardan sağlığı olumsuz etkilense de. GENİŞYERAÇIYORUM - Aklıma takıldı ve biraz konuyu baş çekme pahasına gene de sormak isterim: Yaşamserüveninde hevecanı, cinselliğin -ya da crotizmin fiirklı boyutlarıvia tanışıklığı, kahraınaııı az önce söz ettiğimiz eşiğe itmiş olabilir mi? Sapiantıhve bir o kadar da bağımlı bir karakteredönüştürmesi onu Gülerguvan‘m... Mümkün mü bu? - Cinsellik, yeme içme. barınma, korunmagibi yaşamın en önemli temel edimleri arasında başköşede duruyor. Cinsdllik konusunda utangaç davranmak,bunu örtük tutmaya veltenmek, anlatıyı havasız, susuz, güneşsiz bırakmakgibi bir şey olur... Bu bağlamda ben, kendi payıma romanlarımda olsun, öykülerimde, ovunlarımda olsun cinselliğegeniş yer açıyorum. Erotizm, sana- un olmazsa olmazlarından biri. Erotizın,alımlamalik sanat gibi çakılır kalır bellekte. Pornografi ise makineden yayılan yapaybir saman alevi gibidir, kabadır, sanatdışıdır. Bu da insana özgü bir kültür olmalda birlikte, insanın daha önce bin çahayla kültürleştirdiği cinselliği, cinsel ilişkilerini dışa atmanın aracıdır. Bir tiyatrocuarkadaşımm. birlikte olduğu bir kadm arkadaşı için, “Bu kadın tek bir erkeğin karısı olarak ömrünü tamarnlamamah, her erkeğin biraz biraz karısı olmalı” deyişini unutamam. Gülerguvan’ınbendeki tohumlarının, arkadaşınıınbu sözüyle atıldığını itiraf etmekten çekinmeyeceğim burada. Ancak bu kadınkarakterin, yaşadığı tecavüzden sonra,cinselliği, biraz da kendisini cezalandırırcasmayaşadığı unutulnıamah. Le’nin kahramanı, çok aykırı böyle bir Gülerguvan’la tamşuktan sonra onun büyüsüne kapilmavıp da ne yapsın? Şairlerinsözünü ettiği “evin yolunu unutmak”olgusu şöyle dursun, tüm yaşamı, düşüncesi, değerleri, ilişkileri,elbette cinsdlliğide altüst olacaktır kahramanı- öyle değil mi? - Aile ortamı, insanın bu ortam içinde boy atması, bu ortamın koşullan kadar bunları kendine uydurması, evirip çevirmesiya da bunlarla çatışması büyük önem taşıyor. Anne-oğul, baba-oğul, erkek-kızkardeş ilişkileri,bu ilişki temelindekitürevler de buna eklendiğinde çok karmaşık bir yapı çikacaktır ortaya. Le’nin kahramanının böyle bir aile yapısıiçinde ama yine de bir yahtılmışhlda yaşadığı düşünülebilir. Anne-baba, iki çocuğunu, kökleri toprakta değil de saksıda büyütülen bitki gibi yetiştiriyor. Çünkü o anne babanın da kendi anne babalarından yaşadığı örselenmişlilder var. Burada roman kabramanmın aile ocağından aldıklarının, onu hayata karşı dayanıklı kılmaktan çok uzak kaldığı vurgulanabiir. Dolayısıylaen küçük bir olayda-karşılaşmadabile bu insanın şaşıracağı, dağılacağıöngörülcbilir. Nitekiın yaşamın bir yerinde Gülerguvan’rn anlatıcıyla ilişkilenmesi,kırılgan bir zemin doğmasınayol açıyor, sonrasında gerek ruhsal, düşünsel gerekse bedensel, cinsel bir sapma dizisi romandaki serüvenin tetikleyicisinedönüşüyor. Erkeklerin böyle bir dağılmadan kendilerini koruyabilmelençok güç! Velev ki metropol erkeği olsalar, cinsel anlamda yanardağlarm aktifliği değil dc pasifliği içinde yaşasalarda... Burada ceberut baba-silik anne etkileri de göz ardı edilmemeli tabii. İnciAral’ın “ölü erkek kuş” eğretilemesindekitrajik çökeki düşünülebilir burada... - Haliyle, son kertede, anlatıcmın alıp başını gidişi, bir dağ köyüne (Omer Lütfi Akad sağ olsun!) kendini bırakışı...Metoforik bir teslimivet -doğaya- simgesi olarak düşünebiliriz sanırım? - Derin bir korku yaşıyor anlatıcı. Birden yaşamına katılıvermiş Gülerguvan,geldiği gibi bir anda yaşamından çıkıp gidiyor; ölüyor-öldürülüyor. Ustelikonu erkek yapmış bir kadın bu. 11cmde ne kadın... Böylebiri yaşadığı travmanın, korkunun ardından başka türlü davranabiir mi? Roman kahramanıanlatıcı, bunu aşabilmenin ilk adı— mmda evini taşımayı düşünüyor çözüm olarak.Uyguluyor da. Ama bu kez de yaşamınakatılan öteki kadınöldürülüyor. Pasif yanardağ anlamındaki cinselliğiyleroman kahramanı yeniden taşınmakyerine kentten çıkıp gitmenin daha doğru olacağına karar veriyor bu kez. Sığınacağıyer, minik avlusununçiçeklerinden sonra uzak yerlerdeki dağlar, ormanlar olabilirancak. Kentteki o canavarca, barbarca kıyımların ardından en masum yer olarak böylesine bakir bir doğa parçasının seçilmesianlatıcı tarafındançok doğal sayılabilir.Bunu da ormanlarımızınSabahattin Eyüboğlu’dan sonraki ikinci belgeselcisi Omer Lütfi Akad sağlıyorkahramanımıza. Ama yine de anlatıcıyı bir travma karşılayacaktır. Kadınların yaşadığı her ortamda karşımıza çıkabilecekerkek vandallığı söz konusudur çünkü. Bu çerçevede kadmımıza sunulnıuşbir ağıt gibi de alınabilir Le. - Tıpkı yılkiinsanlar gibi... (Tabii buradada Tahsin Yücel’ianalım! Gökdelenromamnın finali dolayısıyla...) - Tahsin Yücel, soy yazıncılığının yanındaromanımızın bir doruk adı aynı zamanda. Onun her romanı, ilkinden sonuncusuna dek tümü de gerek yaydığıokuma tadıyla gerekse biçenısel, izlekselaçıdan taşıdığı yoğunlulda her zamandikkat çekici olmayı başarmıştır. Yainızlaşmış,yabancilaşmış, gide gide yaşam gerçekliğinden koparak yarattığı kendi sanal gerçekliği içinde debelennıeyekoyulınuş insan sorunsalı, onda hem çok ince, ayrıntılı bir açılım sergiler,hem de bunların roman evrenine yerleştirilişiher zaman özgün bir yapıylabelirginlik kazanır. Lc’nin kahramanı da bir açıdan kendini yenileme, onarma süreci bağlamında doğaya açılmıştır denebilir...Ama bunu Le’de ölüm öncesi bir suskunluk, yenilenmekten çok bir sonsuz huzur ölüm hazırlığı -ancak nasıl bir ölüm, bütün geçmişi, olup bitenleri kavrama olanağı sunan durak, eşik- olarak almak olası görünüyorbana. • Le! Sadık Aslankara,’Can 200 s. A Enver Ercan 211ebul’dadoğdu. 4’1984yılından itibarenyayıncılıkalanındaçalışmayabaşladı. SabahveHürriyetgazeteletinin sanat-kültür,kitapyayınıbirimlerindeçalıştı,1Vve radyolaraedebiyatprogramlanhazırladı. SombaharşiirdergisiveKotsanYayın’ın kurucularıarasındayeraldı(1990),Everest, inkılapyayınevletindedanışman-editörolarak çalıştı.KomşuYayınevi’nikurdu(2002), Yasakmeyveşiirdergisiniçıkarmaya(2003), aynıisimleşiirkitaplanyayımlamaya(2004) başladı.Aynıyayınevibünyesindesiyasibir• dergiolanSiyahi’yiveEşikCiniöykü dergisini,SıcakNaldergisiniçıkardı.1990 yılındanberiVarlıkdergisiningenelyayın yönetmenliğinisürdürüyor.TürkiyeYazarlar Sendikası’ndaGenelSekreterlikyaptı 1992),2005yılındaTYSbaşkanıseçildi.Uç dönemdirbugörevisürdürüyor.UçşiirkIta- bivar:EksikYaşam(1977),SürçüyorZaman (1988),GeçtiğiHerŞeyiÖpüyorZaman (1997).ŞairlerleyaptığısöyleşileriŞair ÇünküOnlar(1990)veŞiirUçarSözOlur(1994) adlıkitaplardatopladı.20dolayındaderleme veantolojihazırladı.AbdiIpekçiMektup YarışmasındaBirincilikÖdülü’nü(1996), GeçtiğiHerŞeyiÖpüyorZamanadlı kitabıylaCemalSüreyaŞiirOdülü’nüveYunus NadiŞiirÖdülü’nükazandı(1997).Komşu Yayınlan,2006MemetFuatÖdülü’neyayınevi dalındadeğerbulundu. KimseKımddamasın!.. şiinminhorozunukaldıran eriçokdaedebiyatınsesi elimkorkakdeğilAllahtan hakurusıkışiir, -nefarkeder- haiğdişkeyfi yerdeboşdörtkovan şaijördeikimermi kalpkırmakistememama herşiirsahibinebenzer kimidahayazılırken teslimederruhunu kimiölübile geçinlemezele buyüzden herşairkitabınauymaz kapakdörtrenk kağıtkuşe iyide karakterizayıfkalır puntosututmaz ne0? ikilafinucunubağlayalımdedik kaldınızöyle elletinizhavada yasakmeyve’yedelafimyokama yinede7.65’tençıksınisterim şiirlenm Eman mızın. - Tabii biraz da geçmiş aile yaşantısı, valnızhğıanlatıcının ve özellikle de geç- iniş baba-oğul ilişkisi.Anlatıcının geç dönem duygusal ve cinsel zevkkre ulaşımındaönemli etken hiç kuşkusuz bu, SadıkAslankara.üç yazınsaıtür üzerinde yoğunlaşmışbır yazar. Bu.üç farlcııcııı.üç ayn evren. üç ayn yaşama biçimianlamına geliyor. CUMHURİYET KİTAP SAYI 1068 SAYFA 5