Katalog

HepatalojiBölümü olonverektumkanserinasıloluşur?Kolonektal konserlerkalınbağırsağınverektuınuniçyüzeyini oluşturanhücrelerinanormalbölünüpçrığalmasıyla ortayaçıkıyor.Anormal hölünüp bir kaç hücre zamaniçinde polipleri oluşturuyor. Polip,kalın bağırsağıniç yüzeyinedoğrubüyüyen kabartıgörünümündebir yapıdır.Poliplersaplıvesapsız olarakikiyeayrılır.Geneldekalınbağırsakpoliplerihiçbir belirtivermiyor.Hangi poliplerin kansere dönüşüp dönüşmeyeceğiancakpolipdokusununkolonoskopik yöntemlerleç’ıkartılıp,mikroskopaltında incelenmesiyleortaya çıkıyor.Zamaniçindepoliplerioluşturanhücrelerin kanserhücrelerinedönüşmeriskibulunuyor.Kolorektal kanserlerininbüyükbir bölümüpoliplerden gelişiyor. Erken dönemde poliplerin içinde sınırlı olan kanser hücreleri zamanlaçoğalarakhağırsağıniçine doğru büyüyerekbağırsakta tıkarııklığa ve kanaınaya yol açıyor. Bağırsakduvarının derinliklerine doğru ilerleyenkanser hücreleri hağırsağınkomşuluğundakive uzaktaki organlarayayılıyor.Buna metastazadı veriliyor. Geneldepolipoluşumuylakanseroluşumunakadar geç’ensürenin 5 ile 10yılkadar olduğutahmin ediliyor.Bu sürenin uzunolmasıkolon kanseriylesavaştaelimizeçok değerlibir fırsatveriyor.Hastaların ortayaçık- Kimlerriskaltında? cancer)hikayesiolanlar. madan yapılantarama tesderiyletespitedilen polipler çıkarıldığındakolorektal kanser oluşumununönüne geçilmişolunuyor. Klinik belirtileri neler? Kolorcktal karıserler sinsi seyrediyor.Genelde hastaların çoğu tarama testi yaptırmadıklarıiçin, hastalığın ileri evresinde hekimlere başvuruyorlar.Rektal kanaına, tuvalete çıkma alışkanlığındadeğişiklik(kabızlıkveyaishal),dışkıdaeskiyeoranla incehne,dışkıladıktansonratamamenboşalmaınahissi, karınağrıları,gazşiküyetleri,kansızlıkve açıklanamayan kilokaybıolan kimselerinhiçvakit kaybetmedenhekiıne başvurmalarıgerekmektedir. RiskAltındaOlanlar Ne Yapmalı?Hastalığın belirtileriortayaçıkmadan tarama testleri yaptırmak suretiylekolonkanseriönlenebilmekte.Bağırsakpoliplerininçok büyükbir bölümümaalesefhiç bir belirti vennediğiiçin, hastalar doktora gidipkanser tarama testi yaptırma ihtiyacıduymazlar.Bunedenle kolon kanserioluşmadan önceelimizdekiçokdeğerlizaman diliminihebaederler.Eğer poliplertaramatestleriyleerkenevrelerdeteşhisedilip, kolonoskopyardımıylaçıkartılırsapekçokhastadakolon kanserininönüne geçilebilinir. KOLOREKTALKANSERTARAMA TETKIKLERI Kolorektalkanser tamına tetkikleri dışkıdagizlikan, kalın bağırsakgrafisi,sanal kolonoskopive kolonoskopidir. Dışkıdagizlikan: Kalın bağırsakkanserlerinin teşhisiiçinkullanılanen basittarama testidir.Kolorektal kanserveyapoliplerinyüzeyindekidamarlardışkınıngeçişi sırasındazedelenipkanayahilir. Ancak çoğu zaman kanamanınazolması nedeniyle bu kanama gözlegörülemez. Ozelkimyasalmaddelerkullanılarakgaytadakan hücrelerininbulunup bulunmadığıtespitedilir.Buçok ucuzve kolaybir testtir. Dışkıörneğindebir kezbilegizlikan saptanırsa, ikincisindesaptanmaınışolsadahiendoskopikyöntemlerle araştınlmasıgerekir.Dışkıdagizlikan testinin50yaşından sonrasenede üç kezyapılmasıkoruyuculukaçısından önem taşır. Dışkıdagizlikan bakılmasının kalın bağırsak kanseriylehayatınıkaybedenlerinsayısınıazalttığıklinik araştırmalarlakanıtlandı. AncakyöntemindezavantBjlarından bir tanesi, yanlışpozitifve yanlış negatifsonuçların yüksekolması.Tümörler ya da polipler her zamankanama yapniadığıiçin, negatif test sonucu,kolon kanseri veyapoliplerolmadığı anlamınagelmez. Kolongrafisi:Kalınbağırsağın4çine anüsyoluylaözelbir ilacın lavman şeklindeverilınesive kalın bağırsağın filmininçızkilmesiyleyapılır.Orta ve büyükboypolip ve kanserlerinteşhisinde _____________ çok etkindir, ancak küçükboy poliplerinseşhisindeistediğimizkadarhassasbir testdeğil.Kolongrafisindebirleyon bulunduğundabu lezyonlarınçıkartılmasıveyaparçaalınarakmikroskopaltında incelenmesi için kolonoskopiyapılınasıgerekir. Sanal kolonoskopi:Yenibir teknoloji olan sanal kolonoskopi,bilgisayarlı tomografi yardımıyla kalın hağırsağıngörüntiilenmesinedenir. Orta ve büyükboy le:-• yonların tcşhisinde hassasolmasına rağmen, küçük boy ve dü: poliplerin teşhisindeki hassasiyetipek çok araştırınadakolonoskopinin gerisinde kalır. Diğer bir dezavantajda sanal kolonoskopisırasındahastaların radyasyonamaruzkalmaları.Teknolojiningelişmesiylesanal kolonskopidaha sık kullanılan bir tarama testi olma potansiyelinesahip. Bu yöntemin en büyükdezavantajiarı, işlem sırasındaörnekleme ve tedavi yapılamamasıve kolonoskopi sırasındagözlegörülebilendüzlezyonlann teşhis edilememesivehastalarınradyasyonamaruzkalmasıdır.Kolon grafisindeolduğugibisanalkolonoskopidedepolipveyakan- / Dr. ser bulundugunda bu hastaların kolonoskopi olması gerekmektedir. Kolonoskopi,ucundakamerabulunan, bükülebilinen bir alet yardımıylakalın bağırsağıniçyüzeyinin görüntülenehilmesiişlemidir.Kalın bağırsakproblemlerinin tanımlanmasında,poliplerin çıkartılmasında ve biyopsi alınmasında(mikroskopaltındaincelenmekiçin parça alımı)kullanılır,. Kalın bağırsağıniçi işlemden bir gün önce ishal yapanilaçlarlatemizlenir.Kolonoskopyardımıylaanüsden kalın bağırsağınince bağırsaklabirleştiğiyerekadar tetkikyapılır.işlemsırasındagereklidurumlardahiyopsi alınırve polipler çıkartılır. Genelde sakinleştirici ilaç verildiğindendolayıişlemsırasındahastalar rahatsızlık hissetmezler.Hastalartetkikten sonranormal gıdalarını alabilir. Kolonoskopininen önemlidezavantajları,işlemden evvelbarsaktemizliğininyapılmasınıngereksinimlerive kolonoskopiyebağlıkanama,perforasyongibirisklerdir.Diğer taramayöntemlerine görekolonoskopininavantajı, aynı işlemsırasındapoliplerin çıkartılabilmesidir. Kolonoskopien etkin kalın barsakkanseritarama ve teşhis testidir. Kolonoskopine sıkhklayapılmalı?Ailede kolon kanserihikayesibulunmayanve kolonoskopisinden herhangibirpoliberastlanmayanhastalarınkolonoskopilerini10 yılsonratekrarlamalarıönerilir.Kolonoskopisindeherhangi bir polipbulunmayan,fakat ailedekolon kanseri hikayesiolanların riskleri daha fazlaolduğundan dolayı kolonoskopilerinin5 yıl arayla yapılması önerilir. Kolonoskopidepolipbulunmasıdurumundapoliplerin mikroskopunaltındaki görüntüsüne, sayısınave büyüklüğünegöre takip kolonoskopisinekarar verilir. Yapılanaraştırmalartaraına yöntemlerisonucukolon poliplerinin tespit edilip çıkartılmasıyoluylakolon kanserininönlediği veyaerken teşhis ile kolon kanseri hastalarınındaha uzunyaşadığınıortaya koymuştur. Kalınbağırsakve rĞktumkanseri: Onlenebilirbir hastalık Kalınbağırsakverektumkanserlerikadınlardamemeveakciğer,erkeklerdeiseprostatve akciğerkanserlerindensonraensıkgörülenveensıkkanserebağlıölümlerenedenolankansertürü. Günümüzdeçeşitlitaramayöntemleriylebuürkütücühastalığıönlemeveyaerkenevredetespit edildiğindetamşifailetedavisimümkün. VehbiKoç AmerikanHastanesiGastroenterolojive Yaşenönemliriskfaktörüdür.Kolorektalkanserlerininbüyükbölümü 45-50yaşınüzerindekikimselerdegörülmektedir.Riskaltındakikimseler: 50yaşınüzerindekiler Ailesindekolonkanseriveyakolonpolipleriolanlar Rahim,yumurtalıkvememekanseriolankadınlar UlseratifkolitveCrohnhastalığıbulunanlar Aileseladenomatözpoliposis(FarnilialAdenoınatosisPolyposis)veya kalıtımsalpolipsizkolorektalkanser(Hereditarynon-poliposiscolo-rektal c’J e E0, 1- ‘.0 C%J