Katalog

POLİTİKBİLİM Aykut Göker /www.ınovasyon.orghagokerettıııail.com Hiçolmazsabilimkurumlanmızsaygınhıklarınıyitirmeseler. Eğer biryarınımızvarsa;onlarolmadanoyarınınasıl kuracağız? “Bilim,teknolojiveyenilik atılımımızısunanyenimakale!”(3) Sözünüettiğimmakalede,“...hedefln,2013’te,ARGE harcamalarınıGSYİH’nin%2’sine;tamzamaneşdeğeriaraştırmacısayısınıda 150 bineçıkarmakolduğusöylendiktensonraşuilerisürü10yor“Buikiön tetikleyicininyarattığı‘birleşiketki’(kastedilenbuikihedefeyönelik destekprogramlarınınyarattığıetkiolsagerek]bill,,>,tekııolojiveyenilik sistemininişlevleriniyerinegetirmesindevesözkonusuatılımın körüklenmesinde‘motor’görevigörmüştür. Belirtilenhedeflereulaşmakiçinyararlanılan“politikaaraçianve tetiklememekanizmalandamakaledesayılmış.Birincisi, girişimciliğinveteknololikyadayenhliğeyönelikaraştırmanınteşviki”imişvebu teşvikinbaşarılısonuçlanyenilikçifIrınasayısınınartışındagörülmüş. BubaşarınıngöstergesiolarakdaTUİKverilenkullanılmış. Şimdigelin,buverilenbirlikteinceleyelim: Yenılik Araştııması’nagöre,budönemde,imalatsanayiindefirmaların%41,6’sı bulunmuştur.Makaledeverilenorandabu.Bizim derdimizfinınalanmiza‘teknolojikyenhllk’yapmayeteneğikazandırmak değilmi?Oyle.Peki,aynıdönemdetoknolojkyenıllkyapanflrmalann oranınedir?TUİKverilerinegöre%34,7...Nehikmetsemakaledebu oranadeğinilmemiş.Diyelimkiatlamışlar.Uzerindedurmakistediğim meselebudeğiL Bizimasıl flrmalannteknolojikyeniliğikendiamataraştiima ıeg4lhme dayanarakyapmalarınısağlamakdestek programlannınamacıdaflrmalarımızabuyeteneğikazandırmakdeğilmi? OmeğinTUBİTAI(.herhangibirARGEfaaliyetindebulunmadan, yurtdışındansatınaldığılisansadayalıolarakyenibirürünüretmeyi düşünenfirmalaradestekveriyormu?Yada,yurtdışındanithalettiği makinelerlemevcutmakineparkınıyenilesin;böylecedahagelişkinbir üretimyönteminikullanmayabaşlasındiye,TUBITAK’ındestek verdiğifirmavarmı?Olmamasıgerekir.:çünkübu,,uyguladığıdestek programlarınınruhunaaykırıdır... Yineleyelim:Amaç,yuıtiçindeimalfityapanfirmalarınyineyurtıçinde sınalaraştırmavegeliştirmefaaliyetindebulunarakyeniürünler üretmeyebaşlamalanveüretimyöntemleriniyenilemeleridir.0zaman, bilim,teknolojiveyenilikalanındaatılımyapıldığınıilerisürenbir makalede,destekprogramlarınınbuamacaneölçüdehizmetettiğini ortayakoymakve‘atıhmın’başansınıgöstermekiçin,asıl, kendiARGEfaaliyetleninedayaholarakyenilikyapanflrmalannyüzdesinin verilmesigerekmezmiydi? Diyeceksinizki,tamamatlanmış;teknolojikyonilikyapanların oranıda%34’tür,denmesigerekirdi.Ama%34depekfenabiroran değiLIşte,bellibirbaşangösterilmiş!Sevgiliokuyuculanm;bazılanmız doğalolarakbilmeyebilirTUIK’inyenilikaraştırmasındaverilen yüzdelere,kendisihiçaraştırmayapmadan,teknolojisinibütünüyle yurtdışındansatınalarakürünyeipazesiniyadaüretimyönteminiyenileyen firmalardadahildir.Konununilgililenibunubilir. Amabirbilimkurumu,yayımladığımakaledeTUİK’inbulduğu ‘yenilikçiflrma’oranını,bütünüyle,uygulanandestekprogramlarısayesinde enişilmişbiroranmışgibigöstermeyekalk,şırsaokurumhakkındane düşünürsünüz?ÇokdahayüksekbiroranaülkeiçindehiçARGE yapmadandaerişilebilir.AhrsınızteknolojiyIyurtdışındanuygularsınız.Bizim çoğunluklayaptığımızzatenbu.Onuniçindirki,ARGEveyenilikdestek programlarınınamacı,gereksinimduyduğumuzteknolojileribelli orandakendimizinüretmesinisağlamaktır.Birbilimkurumubilim, teknolojiveyenilikteatılımyapıldığındansözediyorsaasılbuoranıbize söylemekzorundadeğilmi? Makalede,dokunduğunuzdadökülecekdahaçokkonuvarama,bir yandandabunugereğindenfazlaciddiyealarakhatamıettim,diye düşünüyorum.Neyapayım,saygınbirbilimkurumumuzunbuhalegelmesini birtürlüiçimesindiremedim;sizlenledertleşmişoldum... Türkyükseköğretim sisteminde2 yıllık yüksekokullar,ortaöğretimdenfarksıznitelikteeğitim verirken,Hollandaülkenin21.yüzyılda ekonomikolarakdahailerinoktalaraulaşabilmesiiçin “yeniIıI4girişhnd”adayhnnıyctişıinncküzere2yıllıkyük. sekokullarıkullanıyor.Buokullardanen dikkat çekeniHollanda’nınBaşkenti Lahey’dekiUygulamalı BilimlerYüksekOkulu(HogeschoolHaagse).42 pragramıve20binöğrencisiolanveflnansmanının yarısınınAvrupaKomisyonutarafindankarşılandığıokul, geleceğin“yenilikçigiıişimcilenni”yetiştiriyor. AvrupaGazetecilikMerkezi’nin(EJC) düzenlediğiorganizasyonkapsamındabir grupTürk gazeteci Lahey’deUygulamalıBilimlerYüksekOkulu’nu ziyaretetti.Ilkbakışta2yıllıkbiryüksekokuldançok,uzay üssünüandıranözgünmimarisiveiçindekieğitim donanımıylateknopark görüntüsü veren okul, Hollanda’nıneğitimsistemiiçinde“araeleman” yetiştirilmesineverdiğiönemi degözlerönüneseriyor. Okulun her ayrıntısı özenlevekelimenintam anlamıyla“amacınauygun” tasarlanmışve inşa edilıniş. Binanınher aynntısı,hem okulunverdiğieğitimehem de yetiştirdiğiöğrencilerin niteliğineatıfyapıyor.Yanan kalpheykelibilimaşluna, avludakizeytinağacı öğrencilerinaldığı eğitimin uzun ömürlüolmasınaişaret ediyor.içedönükcamtavanise anaavlununortasındakioval biçimdekioditoryumuntepe noktası ile kesişiyor. Yağmursularıburadabirikip,oditoryumun duvalanndanaşağıakıyorveyeraltısuyuşebekesinekarışıyor.Su, buradabilgiyi,yeraltısuyuşebekesidetoplumutemsil ediyor.Yaniokuldabirikenveortaklaşılanbilgidaha sonratoplumunhizmetinesunuluyor. OkuluTürk gazetecileretanıtan yöneticiHenk Schout’unaktardığıbilgilcr,Hollanda’nınözellikle girişimciliğevebunoktadayenilikçiliğeverdiğiönemi birkezdahagözlerönüneserdi. Burada bir başka dikkat çekici nokta da, Hollanda’nınokulunkapısınıyabancıöğrencilerede sonunakadaraçık tutması.Zaten,öğrenimgören öğrencilerebakıldığındaçoğunun KuzeyAfrika’dan, ArapülkelerindenyadaUzakdoğu’dangeldiğihemen dikkatçekiyor. Hollanda,türbanıülkesininrejiminehenüztehdit olarakgörmediğiiçindinselsimgelerinkullanımınaki- sırlamagetirmemiş.Bunedenleokuliçindeçok sayıdatürbanlıöğrencidikkatçekiyor.Okuluneğitim mantığınıntemelinioluşturanyenilikçilikkavramıve dinselsimgelerinverdiğimesajlarlarönemlibir uyumsuzlukgörüntüsüortayaçıkarsada,bununHollanda’nın “farklılıklarıdestekleme”yaklaşıınının,eğitimsistemine yansımasıolduğuiddiaediliyor. Schout’unverdiğibilgileregöreokuldaki öğrencilerinyüzde50’siyabancı.Mezunolanöğrencilerden yüzde25’iisegençgirişimciolarakkendiişinikurmuş. Schout,“Oğrencilerimiziyenilikçigirişimciliktcmasıyla yerıştiriyoruz.Yenilikçiliktenkasrımız, çocuklarıngerçekten yeniolanbirşeyüretipsonradahu ürünüsatması.Oğrencileringirişimcilikzihniyeti edinmeleniçindcelimizdengeleniyapıyoruz.Zaten buradatemelamacmiz da Oğrencilerimizinyüzde25’i küçiJk ve orta boyutlu işletmelerdeStUj yapıyor. Oralardaeldeettikleridencyimlerhemokuldaki eğitimlerindehemdeişyaşamındakendilerinebüyük avantajsağlıyor.Tabiizorluklarımı:dayokdeğil.Birçok firma‘Eskisistemledeişlenmizyürüyor.Nedenyenibir düzenegeçeyim?’diyedüşünüyor.Bizkendileriniikna etmekiçinçabagösteıiyoruz.İknaolanlarkarlıçıkıyor. Bizburadaöğrencilerimizimucitgibi yetiştiriyoruz. Firmalarafikirlerinikabulettirmeimkanıveriyoruz” ADAYLARAPSİKOLOJİKTEST Schout’ungeleceğiilişkinprojelerinianlatırken yaptığışudeğerlendiremelerisedikkatçekici: KomisyonuAB’yidünyanınenbüyük ekoL nomisihalinegetirmekistiyor.Hollandadadünyanın engÜçlü10ekonomisindenbirihalinegelmekistiyor. Bunusağlayabilmekiçinönemliolaneğitimi desteklemek.YenilikçiGirişimProgramı‘nınüçana unsuru var.Bunlar;Eğitim,bilişizncilikveçevre. Programlara uygunseçmeliderslerimizvar.Oğrencininişfikrini,iş planınaçevirebilmesiiçincoach‘lukyapıyoruz.Mesela biröğrencimizbizesüperotomobilfikriylegeldi.Şu andafikirgeliştirmeaşamasındaamasüperotomobilyol. dadiyebiliriz.Oğrencilerene kadargirişiıncidiye psikologlartarafindanhazırlananözelbirtestyapıyoruz. Butesrinsonundasınıfgcçrneyadasınıftakalmayok. Testinsonundaöğrencilerekendilerininasılgel iştirmelengerektiğikonusundatavsiyelerveriyoruz.” Seracıliktaaçıkeksiltme OteyandanUygulamalıBilimlerYüksekOkulu’nun üzerinde çalıştığı en önemli alanlardan biri de Hollanda’nıngayrısafimillihasılatınınyaklaşık yüzde4’ünüoluşturanseracılıkprojeleri.Program sorumlusuFrankvanderKroon,“Girişimcilikiçinuzmanlık vebilgiyeihriyacınızvar.Sektördekidinamikleni bilmenizveiyikullanmanızgerekiyoz”dedi. VanderKroon’unverdiğibilgiyegöreseracıların büyükyatırımlariçin nakit para bulmasıçok zor. Çünkü Hollanda’daaçık arttırma tersten işliyor. Yüksekbirfiyatbelirleniyor,ibrehızlaaşağıdüşerken alıcıhangiibreyifiyattaduniurursaürünofiyattan satılıyor.Budabazenzararınasatışabileyolaçıyor.ideal senaryodaüreticibütünürününütekbirmüşterinin almasınıistiyor. 1 1 .. Onlisans AB örneği ve ‘YenilikçiGirişimci’ler ‘Yenilikçigirişimci’leriçin2 yıllıkyüksekokul:Hollanda,‘araeleman’gereksinimini UygulamalıBilimlerYüksekokulu’ndankarşılıyor + — -‘ - ____ü_ . . c.J E E 0) 1- <D ‘.0 CN <D c-)