Katalog

1 SERGİ E.E\’İN ZJ.’jı\L4RT Pruf.!Jr: Ahnan biliminsanıDr.Gündıer von Hgens’in, Istanbul TophaneAntrepo 3’teki sergilemesindensözediyorum.Bizitaşıyan ve yaşamamızısağlayanvücuduınuz bizimiçinevimizdenarabanıızdançok dahafazladüzeydeönemtaşırve ilgimizihakeder.Biyolojiyehepmerak duyanbiryapımühendisiolarak,rijitve gevrekkemiklerin,elastikvesünek kmlarInbirleştirilmesiyleoluşan düşünülebileceken mükemmelve optimal strükturuyakındanvedetaylıolarak incelemeolanağısağlamasıyönünden, Antrepo3’tekisergilemeyigörmekbir dahaelegeçmezbirfırsattı. Buyazınınamacı,insanvücudununderisinin yüzülerekkaslarının,damarlarının,sinirlerinin, iskeletininve içorganlarınınortayaçıkarılmasınınveteşhir edilmesininetikboyutununirdelenmesideğil.Sadece sergilemeninteknikve estetikyanıylailgili düşüncelerimizi,aşağıdasıralananbazıörnekleryardımıyla, kısacabelirtmekistiyoruz.Sergilemeninolumlu bulduğumuzyanı,insanvücudundagizliolanvegözle algılanmayanmucizeyeaynntılıvedüşündürücüolarak dikkatçekmesidir. implant uygulamalarını göstermekiçineklemlerinaçılarakonlarıoluşturan elemanlarınortayakonması,vücudumuzdakidoğal mafsallarınmükemmeliyetininerişilmezdüzeyde olduğunugösteriyor. Salgıladığıenziınlernedeniyleçokönemliolan panheasınsadecebirparmakbüyüklüğündeve dolayısıylakaraciğer,midevebarsakgibidiğersindirim organlarınagöreoldukçnküçükolmasınıdaçokilginç bulduk.Ortakulakileiçkulakarasındasesdalgalannıile- tenörs,çekiçveüzengikemiklerininolağanüstü esteASME2010MühendislikSistemleriTasarımıve Analizi10. BienalKonferansı(ESDA2010) 12-14 Temmuz2010tarihleriarasındaIstanbul’daYeditepe Universitesi’ndeyapıldı. Konferans kapsamında, )mühendislikalanındabir dizitemelkonuileteorik ‘ gelişmelerden,endüstriyel uygulamalarave saha çnlışmalarınakadaruzanan çeşitlidisiplinlerde çalışmalartartışıldı.Ikiyıldabir düzenlenen ASME (American Society of Mechanical Engineers) ESDA(EngineeringSysteınsDesignand Anaiysis) Konferanslan,yaklaşık500’ünüstündeteknik makaleve50’ninüstündeülkedenkatılımcıyıbiraraya getirdi. tikfbrmlanveküçukboyutlançok şaşırtıcıdır. Sergilemedekiolumsuzluklarıve eksiklikleriise şöylesıralayabiliriz. Dr.Hagens’inkendigeliştirdiği plastinasyonyöntemiylekorumuşolduğu tamvücutplastinatlarasatrançveya basketboloynama,sporyapmagibi yaşamsalaktivitelereuygunşekiller vermişolmasınıçelişkili,yararsız,zcvksiz ve bunedenledegereksizbuluyoruz. Buohjelerdcheykelsananndakigibi birsanatboyutununolduğuda düşünülemez. Ayrıca,sergilemedeatvezürafa gibihayvanplastinatlarınayerverilmiş olmasınınnedenidc anlaşılamadı.Enbüyükeksiklik iseekranayansıtılanbirkaçbilgisayaranimasyonu dışında,sergilemedeanatomidendahadakannaşıkve dinamikbirolguolanfizyolojiyehiç yerverilmemiş olması. busergileme,konuüzerindedüşünmeyeve yenifikirlerindoğmasınayolaçıyor.Günümüzün ileriınalzcmcleriveteknolojisiinsanvücudunun anatomisinitamolarakyansıtanmodellerinyapılmasınaola. naksağlamakta.Bunedenle,anatomiksergileme amacıylaorjinalinsanvücudununveorganlarının kullanılmasıbirgereklilikolamaz.Fizyolojiiseanatomi modellerineeklenecekelektronikyapıtaşlanyla donanlmışmekaniklerveuygunbilgisayarpragramlarıyla modellenebilir. Antrepo 3’teki sergilemeninöncülerindenbiri olan IstanbulUniversitesibilimdallarıolarak yukardatanımladığımıztarzdakibir‘TıpMüzesi’ düzenleyecekdonanımasahip.TUBİTAKvebenzeri kurumlarınmaddidesteğiyledünyadabirilkoluşturacak‘Tıp Müzesi’halkıneğitiminebüyükkatkısağlayacaktır. Konferanskapsamındaşukonularişlendi:İleriEncıji Sistemleri;ileri Malzemeve Triboloji,Uygulamalı MekanikOtomotiv Mühendisliğive Teknolojileri, Biyomühendislikve BiyoınedikalTeknoloji,Sayısal Mühendislik,TasarımMühendisliği,DinamikSistemler veKontrol,AkışkanlarMekaniği,IsıTransferi,lmalat Sistemleri, Mekanizmalarve Robot Teknolojisi, Elektromekanik,Mikro ve Nanoteknoloji, Bilim, Mühendislik Eğitim. KısacaESDAKongreleri r — 1995yılındanbu yana dü) J zenlenmekte olan ESDA Korıgrelen,genelolarakher seferindedünya çapında 40’tan fazlaülkeden400’eyakınteknik makaleninyer aldığı, makine mühendisliğialanındadünyanın en önemlibuluşmalanndanbiri olarak ASME tarafından gerçekleştiriliyor.İlk kez2002 yılındaTürkiye’de,İstanbulTeknik Universitesi’ndeorganizeedilen konferans,bu yıl YeditepeUniversitesitarafindanbiröncekindençok dahagenişçaplıveyenietkiniilderlezenginleştirilmiş olarakdüzenlendi. - Üner Tan Sendromu’nungenetik şifresiçözüldü BiliminsanlarıÜnerTanSendromuadıverilen,zeka geriliğive“dörtayak”üzerindeyürümegibibelirtilerle karakterizeolanhastalığayolaçangenetikmutasyonu tespitetti.Buçahşma,BilkentÜniversitesi’ndenDr. SüleymanGülsüner,12-15Hazirantarihlerinde gereçekleştirilenAvrupaİnsanGenetiğiKonferansı’ndasunuldu. KonferansınsonundaDr.Gülsüner,zekJgeriliğinin genetiğialanındakibaşanlıçalışmasınedeniylesaygın IsabeileOberleÖdülü’nelayıkgörüldü. Oner Tan Sendromu’nunbelirtilerizekageriliğive “dörtayak” üzerindeyürürnedir.Busendroın2006yılındaBBC2kanalında“Dört AyakUzerindeYürüyenAile”adıaltında gösterlenbelgeselile tüm dünyanın ilgisini çekti (http://www.pbs.orgjwgbh/nova/allfoursğ). BunuizleyengünlerdeTürkiye’debu hastalığayakalanmışyeni ailelerin yanısıra İrak, Iran, Brezilyagibi ülkelerde de hastalığın görüldüğübelirtildi. Oncü çalışmalaragöre hastalığın temelinde kalıtsallıkyatıyor. Bilkent Universitesi’ndenProf. Dr.TayfunÖzçelik’in başkanlığındaçalışmayı yürüten ekip, hastalığa neden olan geni ilk kez * . 2008 yılında keşferti (Proc NatI Acad Sci ‘i jj’ USA, 1054232 6) BBC’dekı belgeselde tanıtılan orıjınal aılede.: - - hastalığın nedeninin tamolaraktespitedilemediğisöyleniyor,genetikveçevresel faktörlerinetkili olduğuyolundabir takım varsayımlaröne sürülüyordu. Genetik temeli tespit etmek için bilim insanları genonıdaki l7p13 kromozombölgesiüzerineyoğunlaştı.Fakatbu bölge içindekimilyonlarcaDNAbazındanhastalığayolaçanmutasyonubulmak, samanyığınıiçindeiğnearamaktanfarksızdı. YENİTEKNOLOJİLERİLEENGELLER AŞILIYOR BiliminsanlarıRoche’ninyaratıcıteknolojileriile bu zorlukları aştılar. Ozellikler Roche NiınbleGen’in Dizilim Yakalama Teknolojisi,DNA üzerindekikuşkulubölgeningenomdan çıkartılmasındave GS FLXdizilimçözücüsüisebu bölgeninçokhassasbir şekildedeşifreedilmesindeyardımcıoldu. ProfesörOzçrlik’inekibi hastalığınbütün belirtilenylegörüldüğüikikişiyive taşıyıcıikikişiyi NimhleGenve 454 teknolojileriile incelediler.BubölgeninDNA dizilimindeçoksayıdamutasyonbulunduvebiliminsanlarıakıllı filtrelemeyöntemiile bu çoksayılılisteyidördeindirdiler.Daha sonra300sağlıklıdeneküzerindekiileriraramalarlabudörtadayiçinden üçııdaha elendi.En sonundahastalıktansorumlutek bir mutasyon bulundu. NADİRHASTALIKLARİNGENETİKŞİFRESİ Prof.TayfunÖzçelik,İnsanGenomProjesi’nintamamlanmasının 10.yılınıkutladığımızşu günlerdenadir hastalıklarlailgiligenlerin keşifyolununaçıldığınısöylüyor:“İnsangenomubilimien verimli dönemini yaşıyor,çünkü geleceknesil gen incelemeteknolojileri sayesindenadir hastalıklarile ilgiligenlerartık tespit edilebilecek. Hastalıkodağınınteşhisiilehastalığaneden olanmutasyonların belgelenmesiarasındajiuçurum,son günlerekadarkaparnnayacakmış gibiduruyordu.Ancak insangenomharitasınınçıkartılmasından10 yılsonragenomikteknolojilerindekiilerlemeler,insanevrimini,ilk insanlarıngöçyollarınıvegenetikçeşitliliğidahaiyianlamarnıziçin hiç olmadığıkadarbüyükdesteksağlıyor. Ayrıntılı bilgiiçin: www.nimblegen.com Derisi yüzülmüşcesetler, ıç organlar, ıskeletler... OrijinalVücutDünyası(BodyWorlds)sergisinindüşündürdükleri .......................,.. ESDA2010 Konferansı c’J E E c0 1- c-) -