Katalog

ATATÜRK BAŞLATTI, 60 YIL UYUTULDU Türk uçak sanayisi kalkışa hazır mı? Son yıllarda Türk Uçak Sanayisi'nde yüz güldüren gelişmeler yaşanıyor. Sivil hava taşımacılığı, THY'nin son yıllarda Avrupa'nın 4. büyük havayolu şirketi haline gelmesiyle ve Pegasus ve diğer özel şirketlerle büyük ivme kazanırken, Türk Havacılık ve Uzay Sanayisi'nin önde gelen firmaları TUSAŞ ve TEİ, yüksekteknolojili projeleri yaşama geçiri- yor. İTÜ'de 18 Mayıs tarihinde düzenlenen "Türk Bölgesel Yolcu Uçağı Çalıştay'ında sektörün "ihti- yaçları" ve "Teknolojik yetenekleri" masaya yatırıl- dı. Bu arada dünyanın üçüncü büyük uçak üretim fabrikası Brezilyalı Embraer ile stratejik bir ortaklık gündemde... Ayrıca pilotsuz hava taşıtı tasarımın- da, büyük bir atılım var.. Reyhan Oksay 1 923 İzmir İktisat Kongresi'nde ifade edildiği gibi, savaşla kaza- nılan ulusal egemenliğin sürdürülebilmesi, ekonomik egemen- likle pckişririlmesine bağh. Atatüık'ün "İstikbal göklerdedir" sö- zünü Genç Cumhuriyet 1925'lerde uçak sanayinin temelini atarak gösterecek, uçak üretimi ülkemizde başlayacak, ancak sonraki ikti- darlar bu önemli projeyi rafa kalıracaklardı! TAİ ve TUSAŞ ile atı- lan ilk adımlardan yıllar sonra, nihayet Türkiye, sivil havacılık sck- töhinde yakaladığı başanyı uçak üretiminde de sürdürmeyc kararlı göriinüyor. Bu doğrultuda son günlerde atı- lan önemli adımlardan biri 18 Mayıs tarihinde İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi'nin düzenlediği "Türk Bölgesel Yolcu Uçağı Çalıştayı". Çalıştayda sektörün önemli aktörleri bir araya gelerek Türkiye'de ulusal yetenekle bölgesel yolcu uçağının geliştirilmesi konu- sunda görüşlerini ortaya koydu. İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Fevzi Ünal, Çalıştay'a adını vcren bölgesel yolcu uçağı kavramını şöyle açık- lıyon "50-100 koltuk kapasitesi, 3,000 km mertebesinde meıizili olan nispeten kısa pistlere iniş-kalkıj yapabilen, düşük işletme maliyet- li 'bölgesel' yolcu uçağı." •İŞLETMECÎLİKTE DESTAN YAZDIK' Çahştay'ın açılışında Ulaştırma Bakani Binali Ytldınm, Türk Hava Yollan'nın bütün tahminleri altüst eden bir büyüme gerçekleştirdiğine dikkat çekerek, sivil hava taşımacılığında "Destan yazdıklannı" öne sürdü. 77. kuruluş yıldönümünü kutlayan THY, 139 uçaktan oluşan filosu ile dünyada 157 noktaya uçuyor, Güney Avrupa'nın en iyi ha- vayolu ve en iyi 4. havayolu olarak sivil havacılıkıa "global bir mar- ka" oluyor. Bakan Yıldınm, THY'nin 2023 vizyon ve hedeflerini şöyle açık- ladı: "Uluslararası transit niteliğe sahip Türkiye'de 60 milyon ve üze- ri kapasiteye sahip en az bir havaalanı, 30 milyon kapasiteye sahip en a: 3 havaalanı, toplam ticari olarak 750 orta ve büyük gövdeli uçak, 400 milyona yakın havayolunu kullanan yolcu, hcr ile ve her büyük merkeze havaalant, pilotsuz uçuş altyapısı, akıllı sistemler kurulması ve nihayet uçağa binmeyen vatandaşımmn kalmaması en önemli he- deflerimizdir." "KENDİ UÇAĞIMIZIKENDİMÎZ YAPMALmZ" 'İhtiyaç' ve 'Teknoloji' konulu iki panel şeklinde gerçekleştiri- Ulaştırma Bakanı Binali Yıldınm len Çahştay'ın temel hedefi, Türkiye'deki yolcu uçağı kullanan ih- tiyaç sahipleri ile uçak ve alt sistemleri konusunda teknolojik ve bi- limsel birikiıne sahip olan kurumları bir araya gctirmek ve ihtiyaç ve yetkinliklerin tartışılması için uygun bir zemin oluşturmaktı. "Teknoloji" başhklı ikinci panelde, kamu ve özel sanayi kuru- luşlarının katılunı ile bir yolcu uçağının tasarımı, üretimi ve serti- fikasyonu kapsamında sahip olunan ulusal yetenekler değerlendirildi. "Uçak yapımı kolektif bir çalışmamn ürünüdür" diye konuşan Bakan Yıldınm, "Yerli yapım yolcu uçağı için siyasi irade, havacılık sektörü ve üniversiteler işbirliği içinde olmalı" dedi. Bakan'a göre, uçak yapmak yetmez, yapılan uçakların dünyada tanınması ve sertifıkasyonunu da Türkiye'nin yapar hale gelmesi ge- rekir. Türkiye bölgesel uçaklar yapması konusunda bir karar oluşturdu ve bunun devamı olarak kamu ve özel sektör farkı gözetmeksizin el- lerindeki tüm imkanlan ve enerjilerini birleştirerek bu proje ger- çekleştirilecek. Dekan Prof. Dr. Mehmet Fevzi Ünal ve Prof. Dr. Aydın Mısırlıoğlu, ülkemizde yerli uçak üretimi için koşulların uygun olup olmadığı sorumuzu şöyle yanıtladı: "TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ), ASELSAN, TEI (TUSAŞ Motor Sanayii AŞ) ve HAVELSAN gibi ulusal havacı- lık cndüstrimizi oluşturan şirketler, yüksek teknolojili ürünlerin ima- lat ve entegrasyonunda önemli tecrübeler kazandı, büyük imalat- entegrasyon projeleri gcrçekleştirme yeteneği edindi. Bu şirketler, geride kalan zaman zarfında yüksek teknolojili ürünlerin özgün ta- sarımı ve geliştirilmesi yönünde de çaba göstermiş ve belirli bir yet- kinlik de kazandı. Ancak bu yetkinliğin ön açıcı projelerle gelişti- rilmesi ülkemiz için acil bir ihtiyaç. Türk Bölgesel Yolcu Uçağının imalatı vizyonu, istikrarla desteklenen bir devlet politikası haline ge- lirse, ülkemiz potansiyeli bu hedef etrafında organize olur ve proje hızla gelişir." ÜNİVERSÎTELERİN ROLÜ Dekan Ünal, üniversite olarak, havacılık sanayinin gelişmesi- ne nasıl destek sağlayacaklan sorumuza ise şu yanıtı veriyor: "Üniversitemizde 60 yıldan fazla bir süredir uçak mühcndisliği eğitim-öğretimi verilmekte. Havacılık sanayimizin gelişmesine ge- rek nıezunlarımızla gerekse de araştırmacı gücümüzle halihazırda da destek vermekteyiz. Bölgesel Yolcu Uçağı Projesi'nin, İTÜ ve diğer üniversitelerin ilgili tüm birimlerinden (uçak, makine, elektronik, bilgisayar, malzeme, imalat, endüstri vb. mühendislik bölümleri) hem mevcut uygulamalı araştırma gücü ile beslenmesi; aynı zamanda da bu araştırma gücünün hedef etrafında organize olarak gelişmesini sağ- layıct bir rolünün olması beklenir. "Bu proje, gerçekleşirse, sadece üniversitemizi değil, kat lunabilecek tüm üniversiteleri ve ARGE kurumlarını dah bir düzeye taşır. Endüstri ile yakın işbirliği içinde uygulanr çalışması kültürünün gelişmesi, doğal olarak eğitim-öğreti ramlarımıza, öğrencilerimize de yansıyacak, yüksek tcknoloj: ürünler tasarlama yetkinliği ile ülkemiz için daha büyük ka ğer oluşturabilecek mezunlar vermemizi sağlayacaktır." BREZİLYA İLE STRATEJÎK ORTAKLIK Başbakan Erdoğan Brezilya seyahatinde dünyanın üçünt uçak üreticisi Embraer fabrikasını gezdi ve ortak uçak üret stratejik ortaklık önerdi. Türkiye'nin içeride ve komşu ülk daha iyi bir ulaşım sağlaması için küçük ve orta gövdeli uçal tiyaç olduğunu açıklayan Bakan Yıldınm, 2.5 saatlik uçuşl sinde 50'den fazla ülkeyc ulaşabilen ender ülkelerden biri muza dikkat çekti. Yıldınm, işin sadece ARGE kısmı için 1 milyar dolarlık nağa ihtiyaç olduğunu bildirdi. Dekan Ünal, Embraer şirketiyle ortak projenin ulusal tasa ramına gölge düşürüp düşürmeyeccği yolundaki sorumuz yanı ileri teknoloji ürünlerinde ulusal ve uluslararası gibi kavramla mini yitirdiğini şöyle açıklıyor: "Embraer gibi bölgesel uçak konusun- da yetkin bir şirketle işbirliği halinde proje, katkımız ora- nında ulusal o 1 a c a k 11 r. Günümüz şart- larında, ülkeler ulusal güçlerini geliştirir, ürünlerini ortaya koyarken bunu t; kendi sınırları içinde tutmamakta, tutamamaktadır. Buna çs örnek, Ankara'da OSTİM Organize Sanayi Bölgesi'nde Bot parça üretimi yapılıyor olmasıdır. "Çok daha büyük ölçekteki TUSAŞ da dünyanın dört bi yüksek teknolojili ürünler vermektedir. Burada önemli olan, lat yeteneğinin özgün tasarım yeteneği ile desteklenmcsi, leştirilmesidir. Bu da ancak her yönüyle iyi desteklenen bir 1 gerçekleşebilir."