Katalog

CMYB C M Y B 4 HAZİRAN 2010 CUMA CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 19kultur@cumhuriyet.com.tr Kültür Servisi - Türkiye Yayõncõlar Birli- ği’nin (TYB) 1995’ten bu yana verdiği Düşün- ce ve İfade Özgürlüğü ödülleri, Taxim Hill Otel’deki törende sahiplerine verildi. Ödüller bu yõl, yazõlarõ ve kitaplarõ nedeniyle çeşitli ce- zalara çarptõrõlan ve yargõlanmalarõ süren ya- zarlar adõna Nedim Şener, yayõmladõğõ kitap- larõ toplatõlan ve yargõlanan tüm yayõncõlarõ temsilen Su Yayõnlarõ sahibi Recep S. Tatar ve ağõr ekonomik ve siyasal koşullar altõnda mesleklerini inatla sürdürmeye devam eden ki- tapçõlarõmõzõ temsilen, Kayseri’de 34 yõldõr ki- tapçõlõk yapan Sadullah Gökgiyas’õn oldu. ‘Her yıl son olsun istiyoruz’ TYB Genel Sekreteri Kenan Kocatürk, “Her yıl bu ödülü son kez veriyor olmayı umut ediyoruz” derken, Yayõnlama Özgürlü- ğü Komitesi Başkanõ Ragıp Zarakolu ise ak- sini umut etseler de yasak rakamlarõnõn azal- madõğõnõ, aksine kümülatif bir artõşõn yaşandõ- ğõnõ belirtti. Sadullah Gökgiyas ise “Demiri ateşle döversek kılıç olur, dövmezsek demir olarak kalır. Bu günlerin üstesinden gelece- ğiz” derken, Recep S. Tatar yasaklarõn dün ol- duğu gibi bugün de devam ettiğini söylediği konuşmasõna şöyle devam etti: “Amaç toplu- mu kendi değerlerinden uzaklaştırıp ona kendi yalanlarını anlatmak. Ben hep buna karşı yayıncılık yaptım.” Nedim Şener ise “Yalnızca bir kitabım yüzünden 3 dava açılmıştı. Şimdi, bu kitapla üçüncü ödülü alarak durumu eşitlemiş oldum” dediği ko- nuşmasõnda dava sonuçlarõndan korkmadõğõnõ, gazeteci olarak görevini yaptõğõnõ düşündüğü- nü söyledi. Törende, Yayõnlama Özgürlüğü Komitesi’nin hazõrladõğõ “Yayınlama Özgür- lüğü Raporu-2010” da kamuoyuna açõklandõ. İ stanbul’un son yõllarda çarpõk ya- põlaşmayla büyüyen, göğe doğru dikilmiş devasa kibrit kutularõ çirkinliğindeki (mantar gibi de çoğalan) gökdelenlerin gecekondulara tehdit oluşturduğu, sürekli nüfus alan ama ko- yu bir yoksullukla işsizliğin hüküm sürdüğü, yasalarõn pek de iplenmediği, suça açõk, pek tekin olmayan en ürkünç varoşlarõndan Altõnşehir’de geçiyor “Pus.” Yüksek gerilim hattõ altõndaki döküntü yapõlardan oluşan bu virane semtte, acõklõ, yerinde sayan, tekdüze ha- yatlar sürerken kaderleri kesişen birta- kõm ezik bireylerin iç içe geçen hikâ- yelerine dayanan “Pus”u, “Hiçbiryer- de”yle (2002) “Rıza”sõnõ (2007) al- kõşladõğõmõz, yazar, ressam, senarist ve yönetmen Tayfun Pirselimoğlu’nun elinden çõktõğõ için mutlaka seyretme- miz gerekiyordu kesinlikle. Gişeyi hiç önemsemeksizin, alõşõl- mõştan farklõ bir gerçekçiliği ve yalõn- lõğõ benimseyen, birtakõm belirsiz, ka- palõ durumlar üstüne gelişen, dolayõsõyla seyirciden çaba isteyen, klişelere teslim olmaya çoktan razõ, kolaycõ izleyiciye sõkõcõ bile gelebilecek “Pus”, inandõrõ- cõlõğõnõ gitgide yitirip gittikçe gri, gizemli ve ketum bir atmosfere bürünen, me- raklõsõnõ dahi yer yer zorlayacak, fark- lõ, ayrõksõ bir film. MUTSUZ, UMUTSUZ... Şimdiden 4 romanõ, 1 hikâye kitabõ- nõ, çeşitli resim sergilerini, 3 filmi (ve kõsa filmlerini) sõğdõrdõğõ, verimli kari- yerine şapka çõkardõğõmõz Pirselimoğ- lu, bu kez yine büyük kentleri kuşatan mutsuz, umutsuz kalabalõklardan bulup seçtiği, suskun anti kahramanlarõn ka- ranlõk ve karmaşõk hikâyelerini, kendi- ne özgü yazar-yönetmen tarzõyla anlat- mayõ sürdürüyor üçüncü filminde de. 4 ay önceki Berlin Film Festivali’nin, da- ha çok yenilikçi filmlere ağõrlõk veren Panorama bölümüne seçilmiş “Pus”un ana figürü, kâbustan farksõz Altõnşe- hir’de yaşlõ annesiyle oturan, mahalle ar- kadaşõ delikanlõlarla bile iletişim kur- makta sorunlu, semt marketinin kasi- yerlik yapan, türbanlõ komşu kõzõna (Bahar Yanılmaz) kesik, çevresine iyice yabancõlaşmõş, takõntõlõ ve sõkõn- tõlõ Reşat (Ruhi Sarı), korsan DVD üre- timinde çalõşõyor. Motosiklet ve güvercin merakõ var. Alõşkanlõk haline getirdiği ufak tefek nesneleri aşõrmasõ sonucunda, DVD’ci patronunun (Serkan Keskin), öldürü- len, porno meraklõsõ arkadaşõnõn bõ- raktõğõ ve arakladõğõ paketten çõkan bir kadõn fotoğrafõyla tabanca aracõlõğõyla, bezgin mezbaha emekçisi Emin’le (Mehmet Avcı) yollarõ kesişiyor. Emin’e verdiği sözü tutarak sefil ge- cekonduda Türkan’õn defterini düren Reşat’õn aynõ durakta bekle- diği komşu kõza yine açõ- lamadõğõ, muğlak bir fi- nale çõkan, inandõrõcõlõ- ğõnõ yer yer yitirdiği ile- ri sürülebilecek “Pus”ta, Pirselimoğlu’nun alabil- diğine sade, diyaloglarõn en aza indirgendiği o kendine özgü, kasvetli, minimalist tarzõ doruğa çõkõyor. Mekânlarõ değerlendirmesini ve ko- nuşmaksõzõn bakõşlarõyla, yüz ifadesini habire değiştirerek oynayan Ruhi Su’nun başõnõ çektiği amatör oyun- cularõndan iyi verim almasõnõ bi- len Pirselimoğlu’nun, günü- müzde evlerin ve yaşamõ- mõzõn vazgeçilmezi halini almõş TV yayõnlarõyla iç bayõcõ trafik boğuntusunu doğal müzik gibi fona yer- leştirerek amaçsõz, yabancõlaşmõş Re- şat’õn, ölüm, suç, vicdan, işsizlik, vb. gi- bi gözde temalarõyla bezediği çõkmaz hi- kâyesini perdeye taşõyan “Pus”u, yer yer hayatõn tahammül fersa monotonluğu- nu hissettiriyor. Senaryosunun yeterince ikna edici ol- duğu söylenemezse de, gökdelenlerin gölgesindeki izbe, döküntü mahalleler- den birtakõm puslu manzaralarõ, gündelik hayatõn rutin sesleriyle sonu gelmez bir motor-araba şamatasõ eşliğinde gözü- müze sokan bu “Pus”a meraklõsõnõn il- gisiz kalmayacağõnõ umarõz. Pirselimoğlu’nun son filmi ‘Pus’, metropol sõnõrlarõndaki karanlõk hayatlardan seçilmiş yabancõlaşmalar üstüne Kültür Servisi - Şair Nâzım Hik- met ölümünün 47. yõlõnda Mosko- va’daki mezarõ başõnda anõldõ. Nâ- zõm’õn Moskova’daki Novodeviçi Me- zarlõğõ’ndaki kabri başõnda düzenlenen anma törenine Rus-Türk İşadamlarõ Birliği (RTİB) ve ilk kez Türkiye’nin Moskova Büyükelçiliği ev sahipliği yaptõ. Anma törenine Moskova Büyükel- çisi Halil Akıncı ve aralarõnda mü- zisyen Edip Akbayram, tiyatro oyun- cularõ Tilbe Saran ve Cüneyt Türel’in de bulunduğu yüzlerce kişi katõldõ. AA’nõn haberine göre, Büyükelçi Akõncõ yaptõğõ konuşmada Nâzõm Hik- met’in her şeyden önce vicdan sahibi bir insan olduğunu belirterek, “Nâzım, insanın çıkarını düşünen, halkın çı- karını düşünen bir insan. Bu yüzden hayatı boyunca hesap vermek zo- runda kalmış ve baskıya maruz kal- mıştır” dedi. Nâzõm Hikmet’in şiirle- rinin okunduğu törende mezarõna ka- ranfiller bõrakõldõ ve güvercinler uçu- ruldu. Anma etkinlikleri kapsamõnda bugün Edip Akbayram Moskova’da bir de konser verecek. Dün akşam ise Antalya’da Konyaaltõ Açõkhava Tiyatro- su’nda Fazıl Say’õn “Nâzım Oratoryosu” seslendirildi. Kon- serde Say’a Şef İbrahim Yazı- cı yönetimindeki Antalya Dev- let Senfoni Orkestrasõ ve Ankara Çoksesli Korosu, Nâzõm şiirle- rini seslendiren Genco Erkal’a ise solistler Sertab Erener ve Güvenç Dağüstün eşlik etti. Konser öncesinde ise sanatçõ Mehmet Aksoy’un ‘Nâzım Hikmet Hapiste’ adlõ heykeli- nin Karaalioğlu Parkõ’nda açõ- lõşõ yapõldõ. ‘HAYDARPAŞA GARI’NDA BAHAR’ İstanbul 2010 Avrupa Kültür Baş- kenti kapsamõnda düzenlenen “Hay- darpaşa Garı’nda Bahar” projesin- de dün Nâzõm Hikmet temalõ etkinlikler gerçekleştirildi. Nâzõm’õn “Memle- ketimden İnsan Manzaraları” şiiri- nin okunmasõyla açõlõşõ yapõlan et- kinliklerde şairin “Benerci Kendini Niye Öldürdü” adlõ oyunu sahne- lendi. Biket İlhan’õn, Nâzõm’õn 1941’de Bursa Cezaevi’ndeki yõllarõ- nõ konu alan “Mavi Gözlü Dev” adlõ filminin de gösterimi yapõldõ. İstanbul’da Nâzõm Hikmet Kültür Merkezi’nde ise dün başlayan “Nâzım Günleri” 6 Haziran Pazar gününe kadar sürecek. Bugün 21.00’de “Ya- şamaya Dair Şiirler” şiir dinletisi, ya- rõn 18.30’da “Nâzım’ın İzindeki İki Ozan: Erik Stinus ve Kemal Özer” başlõklõ şiir ve müzik din- letisi, saat 21.00’de “Nâ- zım’ın Küba Seyahati” adlõ belgesel film gösteri- lecek. 6 Haziran Pazar gü- nü 20.30’da ise Nâzõm Kumpanya, Nâzõm için şar- kõlar seslendirecek. Nâzõm anõsõna düzenle- nen bir başka etkinlik ise İs- tanbul Oyuncak Müze- si’nde gerçekleşiyor. Göz- tepe’deki Oyuncak Müze- si’nde Nâzõm Hikmet’in çocukluğundan kalan pe- lerini, ayakkabõsõ, hõrkasõ ve Moskova’daki çalõşma odasõnda bulunan oyuncaklar yer alõ- yor. Nâzõm Hikmet Vakfõ’nõn katkõ- sõyla düzenlenen sergi 4 Temmuz 2010 tarihine kadar açõk kalacak. 3 Haziran 1963 tarihinde yaşamõnõ yitiren Nâzõm Hikmet, 1950’de Sov- yetler Birliği’ne göç etmiş, 1951’de Ba- kanlar Kurulu’nca Türkiye Cumhuri- yeti vatandaşlõğõndan çõkarõlmõş, 5 Ocak 2009’da tekrar Bakanlar Kuru- lu kararõyla vatandaşlõğa alõnmõştõ. N Â Z I M H İ K M E T İ S T A N B U L , A N T A L Y A V E M O S K O V A ’ D A A N I L D I Düşünce ve İfade Özgürlüğü ödülleri verildi Kültür Servisi - 17. Uluslararasõ İstanbul Tiyatro Festivali’nde bugün ikisi klasik olmak üzere, üç ayrõ oyun sahnelenecek. Euripides’in ölümsüz tragedyasõ “Troyalı Kadınlar”, Oyuncular Tiyatro Grubu tarafõndan 20.30’da Üsküdar Tekel Sahnesi’nde sahneye konacak. 20.30’da Talimhane Tiyatrosu’nda ise Serdar Biliş’in yönetmenliğinde Tiyatro Grup’un sahneye koyduğu bir Shakespeare oyunu, “Fırtına” izlenebilir. Garajistanbul’da ise 20.30’da Türkiye’de Japonya Yõlõ etkinlikleri kapsamõnda ilk kez Türkiye’ye gelen ve koreografileri, solo danslarõyla dünya çapõnda en meşhur Butoh sanatçõlarõndan biri olan Ko Murobishi “Cıva” adlõ solo gösterisini sunarken Murobishi’nin topluluğu “Ko & Edge” ise beden ve izleyicinin hayal gücünün sõnõrlarõnõ zorlayan “Ölü 1” gösterisiyle sahnede olacak. Varoşlardanpuslumanzaralar Festival bugün hareketli Cengiz Çekil konferansı Kültür Servisi - Sanatçõ Cengiz Çekil’in 40 yõllõk sanat yaşamõ, Galeri Rampa’daki ki- şisel sergisine paralel olarak düzenlenecek bir konferansla masaya yatõrõlacak. Serginin küra- törü ve Garanti Kültür AŞ Araştõrma ve Prog- ramlar Yönetmeni Vasõf Kortun ile Cengiz Çekil arasõnda soru cevap şeklinde gerçekleş- tirilecek sohbet, yarõn saat 14.00’te serginin yer aldõğõ binanõn üst katõndaki W Studios’ta gerçekleşecek. (0 212 327 08 00) Cıva Karanfiller ve güvercinlerle... Nâzım Hikmet ölümünün 47. yılında Moskova’da mezarı başında anıldı. Gazeteci-yazar Nedim Şener, Su Yayınları sahibi Recep Tatar ve Kayseri’de 34 yıldır kitapçılık yapan Sadullah Gökgiyas ödüle de- ğer görüldü. (Fotoğraf: UĞUR DEMİR)