Katalog

kultur@cumhuriyet.com.tr SAYFA CUMHURİYET 3 HAZİRAN 2010 PERŞEMBE 16 KÜLTÜR CMYB C M Y B ELİF BEREKETLİ H idayet Karakuş’un bu yõl 39’un- cusu verilen Orhan Kemal Roman Armağanõ’na değer görülen “Şey- tanminareleri” (Cumhuriyet Kitap, 2009) ad- lõ romanõ, Sivas kõyõmõnõ ve bireyler üzerin- deki etkilerini konu alan; bir aşk hikâyesi et- rafõnda örülmüş siyasi bir anlatõ. Kitap, med- dahõ çağrõştõran, masalsõ bir dile sahip, “Şey- tanminareleri”nde ilk bakõşta göze çarpan- sa Dede Korkut’a benzer söylemi, Binbir Ge- ce Masallarõ’na işaret eden kurgusuyla Türk anlatõ geleneğini anõmsatan bir atmosfer. “Halkımızın dili masala yatkındır. Ben de masala dönüşen, ama unutulan top- lumsal acıların bizim dilimizle yaşaması- nı istedim” diyen Karakuş, yazõnõmõzda bü- yük çoğunlukla Batõ’nõn biçem arayõşlarõnõn dõşõna çõkmayan romanlar gördüğümüzü ve “Şeytanminareleri” ile bunu kõrmak istedi- ğini söylüyor: “İnsanı da, biçemi de bizden olan bir roman yazmaya çalıştım. Hepsi bu.” - Niçin, bunca yıl sonra Sivas kıyımını ko- nu alan bir roman yazmak istediniz? Cumhuriyet tarihi, toplumu derinden sar- san ancak bireylerin yaşamõnda göze görün- mez etkiler yaratan pek çok olayla dolu. Bu tarihin en acõmasõz toplu kõyõmõnõn unutul- mamasõ gerekliydi. Olayõn, romanõn estetik kurgusu içinde bireylerin bilincinde daha ka- lõcõ izler bõrakmasõnõ istedim. Uzun yõllar, olayõn tozu dumanõ dağõlsõn di- ye bekledim. Olayõn sõcaklõğõyla yaşanan öf- kelerle, tepkilerle yazmak istemedim. Hem bi- linçli bir bekleyişti bu; hem yeni bir anlatõ bi- çimi arayõşõyla ilgili bir gecikme sayõlabilir. - Daha çok şiirlerinizle tanınan bir ede- biyatçı olarak, ‘Şeytanminareleri’ni yazı- nınızda nereye koyuyorsunuz? “Şeytanminareleri”ni yapõtlarõm arasõn- da özellikle önceki romanlarõmõ aşan bir yerde görüyorum. Ancak bu Türk yazõnõnda en özgün örnek demek değil. Böyle bir savõm yok, ama her türde hep bir öncekinden daha farklõ bir yapõt vermeye çalõştõm. - Yapıtın dili de konusu kadar dikkat çe- kici. Türk anlatı geleneğinin izlerini taşı- yan bu seçimin nedenini hangi sözlerle açıklayabilirsiniz? Romanõn dilindeki şiirsel özelliği, ancak şii- re yakõnlõğõmla açõklayabilirim. “Şeytan- minareleri”nde bir şiire çalõşõr gibi çalõştõğõmõ söyleyebilirim. Bunun için hem halk dilindeki, hem yazõn dilindeki sözcüklerden, ama te- melde de Türkçenin eşsiz güzellikteki ses özel- liklerinden yararlanarak yazmaya çalõştõm. Arõ, duru bir Türkçenin gücünü göstermek is- tedim. Ne denli başardõm bilemem. - Romanın çoğu, İzmir Kemeraltı’nda, özellikle de Meserret Çarşısı’nda geçi- yor. Romanın masalsı atmosferine mekân olarak niçin burayı seçtiniz? Meserret’i adõndan dolayõ severim öteden beri. Bilirsiniz meserret sevinç demektir. Bir de eskiliğiyle kunt, sevimsiz apartmanlara benzemediği için yolum düştükçe uğrarõm. Romanõ tasarlarken Meserret’teki kafenin se- rinliğinde dinlenen nice genç, sevgili gördüm. Kafamdaki kahramanlarõn orada bir aşk ya- şamalarõ masalsõ bir atmosfere uygun düşer- di. O nedenle de yalnõzca orayõ değil Ke- meraltõ’nõn han avlularõnõ, şadõrvanlarõnõ, çõ- narlõ kahvelerini roman için öykü anlatõm yer- leri olarak seçtim. - Kitapta anlatılan masal, şeytanmina- resine saklanıyor. Bir denizkabuğu olan şeytanminaresi, bu kitapta nasıl bir me- tafor olarak kullanıldı? Biliyorsunuz, şeytanminaresini kulağõnõza götürdüğünüzde sanki uzak iniltilerin çõnla- malarõnõ işitirsiniz. Dünyada seslerin evren- de kaybolmadõklarõnõ biliyoruz. Çok önceden dünyada işitilen sesler, neden şeytanminare- si dediğimiz denizkabuklarõnõn içine saklan- masõnlar! Bir de günümüzde minareler şiirlere konu oluyor, siyasal gereç olarak kullanõlõyor. Yazar, bir yandan günlük siyasal gelişmele- ri gözlerken bir yandan da toplumun değişi- mini, yanlõşlardan arõnmasõna yardõm edecek gerçeklikleri anlatõr. Kötü niyetlilerin elinde en kutsal yerler bile bir silaha dönüşebilir; “Şeytanminareleri”yle bunu düşündürmek istedim bir yandan da. Hidayet Karakuş ile Orhan Kemal Armağanõ’na değer görülen ‘Şeytanminareleri’ üzerine ‘Troyalõ Kadõnlar’õn çõğlõklarõ Kültür Servisi - Euripides’in ölümsüz tragedyasõ “Troyalı Kadınlar”, Oyuncular Tiyatro Grubu tarafõndan 17. Uluslararasõ İstanbul Tiyatro Fes- tivali kapsamõnda bugün 20.30’da Üsküdar Tekel Sahnesi’nde sahneye konuyor. M.Ö. 415 yõlõnda Atina ile Sparta’yõ karşõ karşõya getiren ve on yõl süren Peloponnesos Savaşõ at- mosferinde yazõlan oyun, günümüz dünya düzeniyle kurulabilecek ilginç paralellikleriyle ve savaş karşõtõ te- masõyla öne çõkõyor. Yılmaz Onay’õn Türkçesiyle sahnelenecek oyunun yönetmeni Selma Köksal. Ayrıca ‘Sutra’ adlõ gösteri de Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde 20.30’da sahnelenecek. Kültür Servisi - Borusan Holding’in ana sponsorluğunda İstanbul Kültür ve Sa- nat Vakfõ tarafõndan bu yõl 38.’si dü- zenlenen Uluslararasõ İstanbul Müzik Festivali, bu akşam başlõyor. Arvo Pärt, Lang Lang, Radu Lupu ve klasik müziğin en önemli orkestrala- rõndan Viyana Filarmoni de dahil ol- mak üzere 600’ü aşkõn yerli ve ya- bancõ sanatçõyõ İstanbul’da ağõrla- yacak olan festivalde bu yõl, senfoni ve oda orkestralarõ, vokal konserler, oda müziği, resitaller ve caz uyarla- malarõ olmak üzere toplam 21 etkin- lik yer alõyor. Bu yõl, romantik dö- nemin önde gelen temsilcilerinden Chopin ve Schumann’õn doğumla- rõnõn 200. yõlõ ve çağõmõzõn yaşayan en büyük bestecilerinden Arvo Pärt’in 75. doğum günü dolayõsõyla festivalin temasõ da bu üç bestecinin yapõtlarõ etrafõnda şekilleniyor. Bu akşam Aya İrini Müzesi’nde saat 21.00’de başlayacak açõlõş konserin- de şef Gürer Aykal yönetimindeki Borusan Filarmoni Orkestrasõ, aynõ akşam konser öncesinde festivalin “Onur Ödülü”nün takdim edileceği besteci Yalçın Tura’nõn “Anado- lu’dan” adlõ orkestra süitini yorum- layacak. Dünya prömiyeri yapõlacak süitin ardõndan konser, 13 yaşõndaki genç keman virtüözü Elvin Hox- ha’nõn seslendireceği Wieniaws- ki’nin 2 numaralõ Keman Konçerto- su’yla devam edecek. Açõlõş konseri, Caddebostan ve Tak- sim’de dev ekranlardan ve www.bo- rusan.com adresli web sitesinden de canlõ olarak yayõmlanacak. 38. İSTANBUL MÜZİK FESTİVALİ İSTANBUL TİYATRO FESTİVALİ’NDE BUGÜN Karakuş’un“Şeytanminareleri” adlõ romanõ, Sivas kõyõmõnõ ve bireyler üzerindeki etkilerini konu alan, bir aşk hikâyesi etrafõnda örülmüş siyasi bir anlatõ. Denizkabuğundan fõsõltõlar... Kültür Servisi - Nâzım Hikmet’in 47. ölüm yõldönümünün açõlõş günü olarak se- çildiği “Haydarpaşa Garı’nda Bahar” et- kinlikleri bugün Kadõköy’de başlõyor. İstan- bul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansõ Sah- ne ve Gösteri Sanatlarõ Yönetmenliği’nin dü- zenlediği proje kapsamõnda, dört gün boyunca “Nâzım Hikmet” ve “Göç” temalõ etkinlik- ler İstanbullu sanatseverlerle buluşacak. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansõ Genel Sekreteri Yılmaz Kurt, Sahne ve Gösteri Sanatlarõ Yönetmen Yardõmcõsõ Ümit Özdemir ve TCDD 1. Bölge Müdürü Hasan Gedikli’nin ev sahipliğinde dün ger- çekleştirilen basõn toplantõsõnda, proje et- kinlikleri tanõtõldõ. Program dahilinde sahne alacak sanatçõlardan Celal Kadri Kınoğlu, Ayça Damgacı ve Ilgın Abeln’in de katõldõğõ toplantõda söz alan Kõnoğlu, İstanbullularõn bu sanat etkinliklerinin büyüsüne kapõlõp pek çok treni kaçõrabileceğini, ama sanatõn trenlere veda etmeye değer olduğunu söyle- di. “Haydarpaşa Garı’nda Bahar”da bu- gün, İstanbullu Nâzõm Hikmet severler, us- ta şairin “Memleketimden İnsan Manza- raları” adlõ şiirinin 1. bölümünü okuyarak açõ- lõşõ gerçekleştirecekler. Proje kapsamõndaki “Benerci Kendini Niye Öldürdü”, “Sema- ver ve Kumpanya” ve “Beklerken” tiyatro oyunlarõ, “Göçebe Şarkılar” konseri, “Ma- vi Gözlü Dev”, “Almanya Acı Vatan” ve “Gönlümdeki Köşk Olmasa” film göste- rimleri, “İstanbul İstanbul”, “Güneşli Pa- zartesi” performans gösterileri, “Nasreddin Hoca” çocuk oyunu ve “Yekpare” projek- siyon gösterisi dört gün boyunca Haydarpa- şa Garõ’nda ücretsiz olarak izlenebilecek. Kültür Servisi - Toplumcu - gerçekçi edebiyatõmõzõn ustasõ Orhan Kemal, ölümünün 40. yõlõnda, Beyazõt Orhan Kemal Kütüphanesi’nde anõldõ. Etkinlikte, 39. Orhan Kemal Roman Armağanõ’na “gerek dilde ulaştığı düzey, gerekse ele aldığı toplumsal kesimleri romana başarılı şekilde uyarlayarak gerçek bir dramı bize unutturmayan” “Şeytanminareleri” adlõ romanõyla değer görülen Hidayet Karakuş da ödülünü aldõ. Orhan Kemal’in oğlu Işık Öğütçü’nün açõlõş konuşmasõyla başlayan etkinlikte Cumhuriyet Kitap’õn Yayõn Yönetmeni Turhan Günay “Edebiyatımızda Orhan Kemal” başlõklõ konuşmasõnda bir yandan ödül törenlerine bakanlõk düzeyinde katõlõm olmamasõnõ eleştirirken; tarõmdan kapitalizme geçiş sürecini, edebiyatõmõzda kimsenin Orhan Kemal gibi anlatmadõğõnõ ve Türkiye’de onu okumadan sosyolojik veya iktisadi tarih yazõlamayacağõnõ söyledi. Hidayet Karakuş ise ödülünü Sadık Aslankara, Osman Şahin, Erol Erdinç, Enver Aysever ve Orhan Kemal’in oğlu Nazım Öğütçü’nün konuşmalarõnõn ardõndan, Nazõm Öğütçü’nün elinden aldõ. Karakuş, “Kitaplarıyla büyüdüğüm biriyle ismimin yan yana telaffuz edilmesi gurur verici. Onu okurken bir gün roman yazacağım aklıma gelmezdi; ancak zamanla kendimi onun edebiyatına yakın bir çizgide buldum” diye konuştu. Ölümünün 40. yõlõnda Orhan Kemal Müzikli günler başlıyor... ‘Sanat için tren kaçırmaya değer’‘Sanat için tren kaçırmaya değer’‘Sanat için tren kaçırmaya değer’‘Sanat için tren kaçırmaya değer’ ‘Haydarpaşa Garı’nda Bahar’ projesiyle sanat Haydarpaşa’ya taşınıyor Kültür Servisi - Sov- yetler Birliği döneminin en cesur şairlerinden, SSCB Devlet Ödülü sahibi An- drey Voznesenski, 77 ya- şõnda Moskova’daki evinde hayata veda etti. Stalin döneminden sonra- ki edebiyatçõlar kuşağõnõn seç- kin üyeleri arasõnda yer alan şair, Moskova’da önce güzel sanatlar, ardõndan mimarlõk öğrenimi gördü. Şiirlerini gön- derdiği ünlü Sovyet yazarõ Bo- ris Pasternak’õn övgülerinden aldõğõ cesaretle bütünüyle şiire yönelen Voz- nesenski’nin ilk şiirleri 1958’de yayõm- landõ. Şiirleri değişken ölçü ve vezin kul- lanõmõ ile özgün yarõm uyaklarõ ve ses çağrõşõmlarõyla gelenekçi Sovyet yazar- larõn tepkisini çekse de bir süre çağdaşõ Yevgeni Yevtuşenko’yla birlikte şiir günlerinin yõldõzõ haline geldi. Kültür ve sanat dünyasõnõn önemli isimlerinin bu- lunduğu bir toplantõda Sovyet lider Nikita Kruşçev tarafõndan sõnõr dõ- şõ edilmekle de tehdit edilen Voz- nesenski, 60’lõ yõllarda Avrupa ve Amerika gezilerine çõktõ, oku- malarõ stadyumlarõ doldurdu. Yapõtlarõnda savaş, aşk, insan yaratõcõlõğõ ve uygarlõk konu- sundaki düşüncelerini cesur ve canlõ imgelerle ileten şair, dili- mize Ülkü Tamer tarafõndan kazandõrõlan ünlü şiiri “Go- ya”da da (1960), savaşõn deh- şetini güçlü iğretilemeyle dile getirir. “Karşı Dünyalar” (1962) ve “Üç Köşeli Armut” (1964) başlõklõ şiir ki- taplarõ en önemli eserleri arasõnda yer alan şairin Türkçeye çevrilen kitaplarõ arasõnda “Göğü Okuyorum”(Artshop Yayıncı- lık), “Telefon Kulübesi” (Broy Ya- yınevi), “Oza”da (Opus Yayınları) bulunuyor. Kimi eserleri tiyatroya da uyarlanan Voznesenski’nin ismi 1976 yõ- lõnda bir gezegene verilmişti. Kültür Servisi- Ölümünün 47. yõlõn- da, başta Antalya, İzmir, İstanbul olmak üzere Türkiye’de pek çok büyük kentte ve me- zarõnõn bulunduğu Mos- kova’da da anõlacak olan ünlü şair Nâzım Hik- met için Anadolu’da da pek çok etkinlik düzen- leniyor. Bugün, İzmir Büyük- şehir Belediyesi tarafõn- dan Kültürpark’ta ger- çekleşecek “Şiirlerle Şarkılarla Nâzım Hik- met” başlõklõ etkinlik Aydõn Belediyesi’nce Aytepe Amfi Tiyatro’da yapõlacak “Ölümsüzlüğünün Yıldönümünde Nâzım Hikmet Ran’ı Anıyoruz” et- kinliklerin yanõ sõra, Urla Nâzõm Plat- formu da Nâzõm’õ bugün ve yarõn yapõ- lacak iki ayrõ etkinlikle anacak. Top- lumcu Yazarlar Grubu ise “Kuvayi Milliye Oratoryosu”nu seslendirecek- ler. Geceye Hasan Öğren de Nâzõm Türküleri’yle katõlacak. Ayrõca etkinli- ğe Hakan Çeken Kültür Merkezi’nde açõlacak “Nâzım Fotoğrafları Sergi- si” eşlik edecek. Karabağlar Belediyesi’nin düzenlediği “Nâzım’sız 47 Yıl...” etkinliği de, ya- rõn saat 18.00’de Karabağlar Belediye- si Çalõkuşu Kongre Salonu’nda ger- çekleştirilecek. Osmaniye Nâzõm Hik- met Kültür Derneği’nin Köşk Salo- nu’ndaki “Haziran’da Ölmek Zor” adlõ gecesinde ise Nâzõm’õn yaşamõn- dan kesitlerin sunumu yapõlacak ve şi- irleri seslendirilecek. Ünlü şair Anadolu’da N  Z I M H İ K M E T Ö L Ü M Ü N Ü N 4 7 . Y I L I N D A B İ R Ç O K K E N T T E A N I L I Y O R Voznesenski yaşamõnõ yitirdi TroyalıKadınlar İstiklâl, istikbal, hürriyet, her şey adaletle kâimdir Mustafa Kemal Atatürk Açık Oturum HUKUK DEVLETİ VE YARGI BAĞIMSIZLIĞI Konuşmacı Doç.Dr. Ümit KOCASAKAL Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Tarih: 05 Haziran 2010 Cumartesi – Saat: 13.00 Yer : AKM Perge Salonu Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne katkõlarõ nedeniyle teşekkür ederiz Destek Verenler: ANTALYA ULUSAL GÜÇLER BİRLİĞİ PLATFORMU- Alevi Dernekleri Ant. Şb. - ANSAN - Antalya Tabip Odasõ – BİZDER- Cumhuriyet Kadõnlarõ Der. - Ç.Y.D.D. – BİRLEŞİK KAMU-İŞ – BİRLEŞİK BÜRO-İŞ - EĞİTİM-İŞ - Hekim Yazarlar Birliği - Kõbrõs Türk Kül. Der. – Muharip Gaziler Der. - Mülkiyeliler Birliği Ant. Şb.- TEMAD - Tür. İşçi Emeklileri Der.- Tüm Emekliler Der. - Türk-İş - Türk Kadõnlar Bir. - Türk Sağlõk Der. - Türk Üniv. Kad. Der. Ant. Konyaaltõ Şb. - Türkiye Gençlik Birliği (TGB)- Ulusal Kanal Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Der. İletişim: 0242 243 33 54 / 0505 884 68 54 ANTALYA ADD - CUMOK ÇAĞRISI 4 HAZİRAN 2010 Saat 19.30’da YAZ BULUŞMASINDA AKP’nin KORKULU RÜYASI Sayın Tunceli CHP Milletvekili KAMER GENÇ ile buluşuyoruz. Şiir, müzik, saydam gösterisi eşliğinde düzenlediğimiz yemeğe toplumsal kurtuluş mücadelemizde yeni bir soluk almak için katılmaya çağırıyoruz. Lütfen yer ayırtınız. SEN GELMEZSEN BİR EKSİĞİZ Tarih: 4 HAZİRAN 2010 CUMA Saat 19.30 Yer: ADEN OTELİ Vapur İskelesi Karşısı - KADIKÖY İletişim: 0555 967 24 97 - 0536 817 18 52 0532 404 39 52 - 0532 556 65 12 - 0536 739 02 29 CUMOK İSTANBUL ÇAĞRISI www.cumokistanbul.org Hidayet Karakuş (solda), Orhan Kemal’in oğulları Işık Öğütçü (sağda) ve Nazım Öğütçü (ortada) ile birlikte. ‘Sanat için tren kaçırmaya değer’