Katalog

8 PAZAR 4NİSAN2010/SAYI1254 DONYALI YAZILÂR %j ZÜLAL KALKANDELEN Duman ve Ayna* 16 Kasım 2009'da, bu köşede Amerika'daki sağlık reformu ile ilgili bir yazım yayımlandı. O yazıda şöyle demiştim: "Amerikan Temsllcller Mecllsl'ndekl oylama, tahminlmce medyaya Obama'nın büyük başansı olarak yansıyacak." Beş ay önce yaptığım bu tahmin aynen çıktı. Neden? Çünkü ana akım medyaya göre, Obama, seçim kampanyasında sağlık reformu yapılacağına dair verdiği sözü tutmuştu. Bu tarihi yasanın Amerika'da kangren haline gelen bir sorunun düzeltilmesi yolunda önemli bir adım olduğu doğrudur. Ancak bunu söylemek, olumsuz yanları görmezden gelmeyi gerektirmez. Gerçekte, Obama halka verdiği asıl sözü yerine getiremedi. Obama seçim kampanyası sırasında, reformda kamu finansmanı seçeneğinin yer alacağını söylemişti. Fakat sonradan tepkiler üzerine geri adım atıp, kendi kampanyasını inkâr etti. Yeni yasa, gerçekte sosyal devletin değil, Mlchael Moore'un dediği gibi kapitalizmin büyük zaferidir. Çünkü çok sayıda insanın sigorta kapsamına girmesini şart koşsa da temelde sigortanın bireyin kendisi tarafından özel şirketlerden satın alınması şeklindeki kapitalist mantığı koruyor. Amerika'da bu yasayla asıl kazanan sigorta ve ilaç endüstrisinin dev şirketleridir. Bu şirketlerin en büyük isteği, ilaç fiyatlarının belirlenmesinde devletin pazarlık rolünün engellenmesiydi. Bunu başardılar. Ikinci istekleriyse, tüketlcilerin ilaçları daha ucuza başka ülkelerden, özellikle Kanada'dan almalannın önlenmesiydi. İlaç ithalinin yasaklanmasını sağlayarak bunu da elde ettiler. Çıkarılan yasa hakkında Noam Chomsky şöyle diyor: "Ben Temsilciler Meclisl üyesi olsaydım, yasanın olumsuzluklanna karşın muhtemelen kabul oyu verlrdlm. Çünkü bu yasanın geçmemesl şeklindeki seçenek, yasanın kendlsl kadar kötü. Ne yazık kl gerçek bu." Kamu finansmanının yasadan çıkarılmış olması, Amerikan demokrasisinin işlemediğini de ortaya koyuyor. Amerikan toplumunun büyük çoğunluğunun desteklediği bir konu, siyaseten destek bulamayınca devre dışı kaldı. Amerikan medyasını çok yakından izleyen biri olarak söyleyebilirim ki, böyle bir söri'uçaiınrnâsıhda niedyanın büyük sorumluluğu var. Obama'ya başından beri koşulsuz destek veren liberal basın, sağlıkta kamu finansmanı konusunda da Demokratlar'ı hiç zora koşmadı. Bağımsız gazeteci Jeremy Schalll diyor ki: "Bir gazeteclnln bir polltikacıyı hlç sorgulamadan desteklemesl çok tehllkelldir. Vlcdanınızı politikacıya tesllm ettlğlnlz an, daha lyi bir toplum yaratma çabanızdan vazgeçtlğinlz andır." Amerika'da sağlık reformu yasasının çıkarılma süreci, kanımca siyaset ve medya konusunda üniversitelerde derinliğine incelenecek bir konudur. Hatta çok iyi birtez konusu olabilir. Amerikan medyasının sosyal adalet karşısında takındığı tutum, elbette kendisini doğuran sistem içinde ele alınmalı. Kapitalist sistemin yarattığı dev holdinglerin uzantısı olarak var olan ana akım medyanın kapitalist mantıkla bir sorunu yoktur. Ama şu da bir gerçek ki bir toplumu anlamak için sadece ana akım medyaya bakmak yetmez. Türkiye'de de Amerika'yı izleyenler, genellikle sadece The New York Times, The Wall Street Joumal, Reuters ya da CNN'e bakıp, haberlerini buna göre oluşturuyor. Bu neye benziyor biliyor musunuz? Bizdeki yeni anayasa paketi ile ilgili gelişmeleri sadece yandaş medyadan izleyen yabancı medyanın "Türkiye demokratikleşiyor" diye manşet atmasına... • * Bu ifade, ingilizce'de kandırmacayla olayları farklı göstermek anlamında kullanılan "Smoke and Mlrrors" deyiminin Türkçe'sidir. www.zulalkalkandelen.com / [email protected] Tarihi yanmadanın korunması için uğraşan Tarihi Merkez Platformu, korumanın ancak "Burası benim mlrasımdır" diyenlerin gösterdiği hassasiyetle olacağına inanıyor. Tarihi yanmadanın evlerin salonu gibi kapalı tutulan bir yer olmaktan çıkıp, kullanılmaya başlandığında korunacağını söylüyoriar. ,- • ı Burası yaşayan müze ŞİRİN GÜVEN A yasofya, Sultanahmet ve Süleymaniye Camii, Yerebatan Sarnıcı tarihi yanmadaya müze kim- ligi kazandıran güzelliklerden sadece birkaçı. Peki bu kadar değerti bir bölge ne kadar korunabiliyor? Tarihi Merkez Platformu bunun için uğraşan sivil bir gi- rişim. Seslerini daha yüksek çıkarmak için öncelikle böl- gede yaşayan insanların yaşadıklan yerin farkına var- masına çalışıyorlar. Ve tarihi yanmadayı yaşayan bir mü- ze haline dönüştürmeye. Detaylar platform üyesi ve Armada Otel Yönetim Kurulu Başkanı Kasım Zoto'dan... - önce Tarihi Merkez Platformu'ndan bahsedellm... - Eskiden Eminönü diye bir kazamız vardı, biz de Eminönü Platformu diyorduk kendimize ama şimdi maa- lesef olmadığı için Tarihi Merkez Platformu diyoruz. Tarihi yarımadada yaşayan ve çalışan insanlar olarak tarihi yarımadanın korunmasının gerekli olduğunu dü- şünüyoruz. Fakat "koruma" da her şey gibi sübjektif bir kavram. Neyi koruyacağız, neyi korumayacağız? Bunun karannı kim verecek? Biz birtaraftan bunlan sorgularken diğer taraftan da kapımızın önünü süpürmeye gayret ediyoruz. Gelen yabancı turistler tarihi yanmadayı mu- hakkak geziyorlar. Bunda bir problem yok. Problem bu- ralı insanların burayı görmemesi, tanımaması ve sev- memesi. Korumak kanunlarla, kurumlarla olmaz. Korumak insanın içinde var olan bir şeydir. Burada ya- şayan insanların, "burası benim mirasımdır" diyenlerin bu konuya gösterdiği hassasiyetle olur. Tarihi yarıma- da kentliye ve Türkiye'ye tanıtılmalı. Eskiden evin salonu ancak misafir geldiğinde açılırdı. Salon kapalı olurdu ve herkes 120 metre karelik bir evin 40 metre karesinde yaşardı. Biz de tarihi yanmadaya ancak yabancı bir mi- safirimiz gelince gidiyoruz. Burası evimizin salonu ya- ni. Ancak misafirimiz olduğunda "Burası Sultan Ahmet Camii" diyoruz. Ne zaman ki bu salonları kullanmaya başlayacağız, ailemizle gezip bundan heyecan duya- cağız, o zaman bir yerlere varacağız. - Platform olarak bunun için neler yapıyorsunuz? - Bizde tarihi yanmadaya okul otobüsleriyle gelinir, mü- zenin bir tarafından girilir, diğer tarafından çıkılır. Öğrencilerin başlarında beden eğitimi hocaları vardır çünkü o gün o müsaittir. Hiçbir şey anlatılmaz, programa da "Tarihi yanmada müzeleri gezildi" diye yazılır. Biz bu bölgedeki ilkokulları özel rehberlerle 3 günlük bir prog- ram dahilinde gezdiriyoruz. "Ne kadar sanslısınız böy- le bir yerde yaşıyorsunuz. Osmanlı, Roma ve Cumhuriyet döneminin önemli merkezi olmuş bir yer burası" diye- rek onların farkına varmalarını sağlamaya çalışıyoruz. Belki Beylikdüzü'ndeki apartmanlarda değil gecekon- dularda yaşıyorsunuz ama burası müthiş bir yer duy- gusunu vermeye çalışıyoruz. Para gerektiren işleri plat- form olarak otellere veriyoruz mesela. O nedenle okul gezilerini Armada Otel olarak biz üstlendik mesela. - Başka neler yapıyor platform bilinçlendirmek adına? - Tarihi yarımada filmleri yapıyoruz. Bu filmler tarihi ya- nmadanın promosyonu olan filmler değil, bu yanmadada yürümeyen unsurları gösteren filmler. Her sene birfilm yapıyoruz. Hatta geçen yıl filmimiz Nantes'ta "Tarihi mer- kezlerde turizmin getirmiş olduğu yıpranma nedir? Nasıl önlenir" başlıklı bir etkinliğe çağrıldı. Filmimiz bi- raz eleştirel oluyor ama amacımız bağcı dövmek değil, kültürel korumanın gerçekleşmesi. Türkiye'de neyin ko- runacağını otoriteler bilir, o bölgede yaşayanlara "Siz burada yaşıyorsunuz" diye danışılmaz hiç. insan nüfusu arındırılır sanki. Oysa burası akşam saat 19.00'da ka- panan bir müze değil. Burası yaşayan bir müze. Bu an- lamda buralılarla işbirligi içinde olunulmalı. Bir de Murat Belge ile işbirligi içinde tarihi yarımada yürüyüş yollan haritası yaptık. Bunlarla istanbullulann hafta son- larında Murat Belge'nin yazdığı temayla tarihi yanma- dayı gezmelerini ve "Müthiş bir şey, bunun korunma- sı gerekiyor" demelerini istedik. - Hıdırellez Şenliklerl'nl de platform düzenllyorsanı- nm... - Evet. Hıdırellez Şenlikleri diye bir derneğimiz var ama zaten platformla hemen hemen aynı insanlardan olu- şuyor. Bu şenlikler kesinlikle korunmalı çünkü bu bizim örf ve adetimiz. Bu coğrafyadan doğmuş kültürel bir et- kinlik, bir şenlik. Bunun korunması konusunda kimse- nin bir çabası yok ama "bilmem neteşının"korunma- sı konusunda en ciddi otoriteler ahkam kesebilir. En iyi lokumu elde etmek için ne yapmak gerektiğini korumayı düşünmüyorlar. Mısır Çarşısı'na girince Mudo Outlet'i görüyoruz, oysa oranın yüzyıllarca sürmüş bir amacı var. Kapalı Çarşı'nın bakırcılar bölümünde de t-shirt satılıyor. "Burada bakırcılar vardı ne oldu" deyince "Ama t-shirt şimdi daha çok kazandırıyor" yanıtını alıyorsunuz. Hayır, bu korunmalı. "Biliyoruz t-shirt daha kârtı ama bu- rada t-shirt satamazsınız. Bakırcılann kirasını devlet öde- yecek" demeliler çünkü bu kültürümüzün bir parçası. - Peki koruma yasalanmız ne durumda? - Koruma kanunu ve yasalar var ama bu yasaları kim koyuyor? Dinlemek, yaşayanların da söz sahibi olma- sını sağlamak önemli. Bu anlamda sesimizi mümkün olduğu kadar çıkarmaya çalışıyoruz. Koruma pren- siplerinin yeniden tartışılması gerekiyor. 19. yüzyılda ya- bancılara "Taşlar sizin, altınlar bizim" diye kültürümü- zü veriyorduk. öyle bir koruma anlayışımız vardı. 20. yüz- yılda müzecilik başladı. Şimdi her 15 yılda bir neyin kc- runacağı yeniden tartışılmalı. Bugün Yenikapı bulunana kadar İstanbul'un tarihiyle ilgili bilgilerimiz bambaşkaydı. Kazayla metro inşaatı olmasaydı bundan da haberimiz olmayacaktı. Bizim Koruma Kanunu 1973'teyapılmış. Yani 37 yıl önce... Bu 37 yıl içinde bir sürü yeni şey bu- lundu, pek çok şey değişti. 37 yıl sonra durup bir ara verip geriye neler yaptığımıza bakmalıyız. • Skobilet.com AMERİKA ISTER ŞUBEDEN İSTER İNTERNETTEN Adelaide 520 Bangkok 20 Almaata 222 Baıcelona 7 Amman 127 Berlin 13 Amsterdam 119 Bishkek 29 Ashgabad 199 Beyrut 19 Astana 258 Boston 20 Atina 119 Budapeste 6 Atlanta 275 Brüksel 7 Bahreyn 285 Biikreş 5 Fiyallarımız Gidiş-Dönüs (Pesin) EURO'dur. Fiyallarımıza alan vergılerı dahıl değildir. IstediğinJz tarıhte yukarıdakl tıyatlardan yer bulunamayablllr. Trek Turizni Cenevre Chicago Delhi Detroit Dubai Dusseidorf. Frankfurt Hamburg.... Helsinki # Türkiye'deki tüm konsolosluklarda vize işlemlerinizin çözümünde uzman kadromuz yanınızda... THY. ANADOLUJET. ONURAIR, ATLASJET,PEOASUS,SUN BCPRESS Iç hot Mletteri sotıfcr. ekobilet.com [email protected] Aksaray MERKEZ.,,. AksarayGEÇİT Aksaray MEYDAN, Avcılar Bakırköy Bakırköy MEYDAN.. Bakırköy INCİRLİ... Bayrampaşa Besiktas Etiler Fındıkzade Güngören Halaskargazi ....54 HongKong .249 Houston .150 Kahire .348 Kıbrıs .199 Kiev .135 Kopenhag ....99 Köln ..135 Kualalumpur. ....69 Kuveyt .315 .348 .122 ....50 Londra .100 LosAngeles ...79 Lyon .135 Madrit .299 Manchester .230 Melbourne.. Jjj 229 .520 63 45 ,52123 12 ,517 96 80 .59153 53 .570 83 10 .543 1154 .543 68 98 .567 4145 .227 06 01 .287 27 37 ..632 36 42 .507 2145 ..246 4151 Havalimam4654585 Levent 4. Levent Mecidiyeköy, Merter Osmanbey Setaköy Sirkeci Sultanahmet.. Şişli Taksim Yenikapı .325 87 82 .279 56 80 .274 95 08 .554 08 06 .234 67 06 .599 32 84 .514 1054 .528 58 04 .231 13 33 .256 55 56 ..458 16 93 ....99 Miami .319 Milano.... .125 Münih ....91 Montreal. .,.93 Moskova. ,350 Nevvyork.. Altıyol Bostancı Bostancı MEYDAN.. Fikirtepe Göztepe Kadıköy Kadıköy RIHTIM Kartal Kavacık Kazasker Kızıltoprak Kozyatağı Maltepe Tîîm llOnlr Cfflbank8,CardFlnan I U I I I U y U I V worid8(ioooTLüzeri biletleriniz Cltlbank 8, Card Flnans 8. 10). Asya Card 6, Axess 6, Maximum 6, VakıfBank 6. Bonus/Shop&Miles4. vade farksız Odessa Paris Prag .275 Roma ....99 S.Francisco. ....99 Stokholm .349 Stuttgart .149 Seattle .229 Seoul .346 64 65 ..372 32 45 .416 22 35 ..345 00 22 .368 85 47 .550 46 60 .550 35 37 .488 03 32 .413 72 77 ..372 33 24 .346 67 11 .369 76 51 .352 4100 Mazharbey Pendlk Sabiha Gökçen, Sahrayıcedit Selamiçesme.... Suadiye Sultanbeyli Şaskınbakkal.... Umraniye Üskudar... PEKIN/SHANGHAI .383 (i .100 ....72 Singapur .347 Sydney... .269 Tahran.... .346 62 06 .375 02 24 .588 52 52 ..369 05 52 .550 10 86 .416 82 28 .498 93 92 .478 59 78 .316 90 08 ..492 7128 IZMIR Alsancak.. Bornova.... Çankaya... Karşıyaka. Hava Lim.. Hatay Şirinyer ANKARA — Ayrancı B.Evler Esenboğa. G.O.Paşa.. Kızılay ,270 TelAviv. .308 Tiflis ,239 Tokyo ..464 07 76 .374 10 00 ..445 32 69 ..364 81 00 ,274 5100 ,26133 23 ,448 58 80 ,442 26 56 ,212 55 67 ,398 2124 ,437 33 50 ,425 71 41 Toronto Vancouver... Varşova Venedik Viyana VVashington. .200 Zürih Meşrutlyet Tunalıhilmi ANTALYA Cumhuriyet Meydanı. Isıklar BURSA Kükürtlü Merkez Çarsamba Altıparmak KOCAEÜ İzmit Gebze ADANA AtatürkCad .4179091 ,466 06 41 ,248 12 11 ,248 62 00 ,234 00 26 ,254 25 25 ,221 94 33 ,32146 66 ,643 66 44 ,459 99 89