Catalog

TOBB panel düzenledi Lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsaları tartışıldı TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun ev sahipliğinde gerçekleştirilen "Lisanslı Depoculuk ve Ürün İhtisas Borsaları" açık oturumuna Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun, Tarım ve Köy işleri Bakanı Mehdi Eker, Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar ile çok sayıda borsa temsilcisi katıldı. A NKARA (Cumhuriyet Bürosu) Tarım ürünleri ticaretini kolaylaştırmak, depolanması için yaygın bir sistem oluşturmak,ürünlerin mülkiyetini temsil eden ve finansmanını,satışını ve teslimini sağlayan ürün senedi çıkartmak ve standartları belirlenmiş tarım ürünlerinin ticaretini geliştirmek üzere hazırlanan "Tarım ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu" ile sisteme işlerlik kazandıracak 'Ürün İhtisas Borsaları' konusu ayrıntılarıyla ele alındı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun ev sahipliğinde gerçekleştirilen "Lisanslı Depoculuk ve Ürün İhtisas Borsaları" açık oturumuna Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun, Tarım ve Köy işleri Bakanı Mehdi Eker, Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar ile çok sayıda borsa temsilcisi katıldı. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu yaptığı kısa konuşma ile katılımcılara toplantıya gösterdikleri ilgi nedeniyle teşekkür etti. Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun, devletçi zihniyetin hantal bir yapıyı geliştirdiğini ileri sürerek, "Bütün dünyanın ekonomide kurtuluş olarak seçtiği rekabete açık serbest piyasa ekonomisinin çekirdeğinde, emtia borsası yatmaktadır" dedi. Coşkun, borsanın önemine değinerek, Türkiye'deki borsaların çalışamama nedenleri olarak devletçi zihniyetle taban fiyat uygulaması yapılmasını ve Tarım Satış Kooperatifleri’nin devlet desteği ile çalışmasını gösterdi. Konu ile ilgili birçok yasal düzenlemenin yapıldığını ifade eden Coşkun, bu yapılanmanın Türkiye için yeni olduğunu, TMO ve ilgili diğer kurumlarla birlikte el ele sistemin kurulması gerektiğini söyledi. Coşkun, açık oturumdan çıkacak sonuçlardan hükümet olarak yararlanacaklarını da belirtti. Tarım ve Köy İşleri Bakanı Mehdi Eker, Türkiye'de birçok sektörde olduğu gibi tarımda da hızlı bir değişimin gerçekleştiğini söyledi. Eker, "Türkiye sahip oldu ğu imkanlarla esasen bir üretim sorunu yaşamamaktadır, sorun pazarlamada" dedi. Kırsal alanda üretilen ürünün pazarlamasının daha uzun ve karmaşık olduğunu vurgulayan Eker, üreticinin de, tüketicinin de memnun olmadığını belirtti. Üreticinin istediği fiyatı alamadığı ve ürününü pazarlayamadığı için tüketicinin de dünya piyasasının üzerindeki fiyatlar nedeniyle memnun olmadığını ifade eden Eker, şunları kaydetti: "Bu iki nokta arasında, bu iki baskı arasında bizim sistemimiz gidip gelmektedir. AKP hükümeti bu yapısal sorunların birçoğuna el atmıştır. Bir çok mevzuatı düzenlemiştir. Bu toplantının konusu olan Lisanslı Depoculuk Yasası da bunlardan bir tanesidir, ama bunun hayata geçirilmesi bir dizi alt mevzuat değişikliği gerektirmektedir ve bunlar da büyük ölçüde yapılmıştır. Ancak mesele sadece mevzuat düzenlemekle kalmıyor. Birden fazla sektörün, toplumsal kesimin katkısı ve katılımı gerekiyor. Bunu yaparken de bir takım alışkanlıklarımızdan vazgeçmemiz gerekecek. Gerek kamu kuruluşlarımızın, gerekse özel sektör kuruluşlarımızın bir takım davranış alışkanlıklarını terk etmesi, yeni bir perspektif, yaklaşım ve model ile meseleyi ele alması gerekmektedir." TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar ise, son çeyrek asırda Türkiye'de tarım politikalarının sürekli tartışıldığını ve önemli değişiklikler yapıldığını ifade etti. Son 5 yılda değişimin çok daha hızlanarak radikal bir dönüşüm geçirdiğini ileri süren Bayraktar, tarımın desteklenmesi için ayrılan payın arttırılması gerektiğini söyledi. Desteğin yanında, işleyen bir tarımsal pazarlama sistemi içinde tarım ürünleri fiyatlarında belli bir istikrarın sağlanmasının önemine dikkat çeken Bayraktar, tarımsal yapı sorunlarının çözülmesi gerektiğini kaydetti. Lisanslı depoculuğun istenen hale gelmesinin zaman alacağını vurgulayan Bayraktar, geleneksel ihraç ürünleri konusunda kurulacak ihtisas borsalarının, dünya piyasasında Türkiye'yi söz sahibi yapacağını belirtti. Açılış konuşmalarının ardından toplantıda Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın hazırladığı bir sunum gerçekleşti. Sunumda, başta ABD olmak üzere, gelişmiş ülkelerde etkin ve yaygın bir lisanslı depoculuk ile ürün ticareti sistemi olduğu anlatıldı. Ağırlıklı olarak ABD örneği üzerinde durulan sunumda, bu ülkenin lisanslı depoculuğu özel sektör eliyle yürüttüğü, hükümetin de stratejik ihtiyaç ürünlerini lisanslı depolarda saklayarak sistemi desteklediği dile getirildi. Sisteminin iyi işlemesi için gerekli şartlar olarak özetle şu konular sıralandı: "Genel kabul görmüş ürün standardı, laboratuvar ve referans laboratuvarı organizasyonu, sistem araçları arasında uygun iletişim ağı, ücreti uygun ve güvenilir lisanslı depolar, ürün senedinin alınıp satıldığı borsalar." Sunumda, lisanslı depoların anonim şirket olacağı belirtilirken, bakanlıktan kuruluş ve faaliyet izni alınması gerekeceği aktarıldı. Güvence mekanizması konusunda ABD'nin incelendiğinin altı çizilirken güvencenin; sigorta, lisanslı depo teminatı, lisanslı depoculuk tazmin fonu aracılığıyla sağlanacağı kaydedildi. Sunumda, sistemin üreticiye faydaları olarak özetle şu konuların altı çizildi: "Hasat döneminde ucuza satmak yerine daha sonra arz talep dengesine uygun satış, hasat sonrası sağlıklı bir depo olanağı, laboratuvar organizasyonu sayesinde ürün kalitesinin bilinmesi, nakliye masraflarınn azalması." Sunumda Tarım Mahsulleri Ofisi'nin verimli işletemediği depoların özel sektöre aktarılmasının yararlı olacağı da ifade edildi. Sunum sonrası gerçekleştirilen oturumlardan; "lisanslı depoculuğun gerekli olduğu ancak kârlı bir iş olmaması nedeniyle sistem oturana kadar devlet tarafından teşvik edilmesi gerektiği" genel görüşü çıkarken TMO Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu "Koşullar uygun olunca depolarımızı devretmeye hazırız" dedi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Doç. Dr. Sami Demirbilek ise, genel görüşün yanı sıra, yasal düzenlemelerdeki eksikliklere dikkat çekti. Vadeli işlemler piyasası kitaplaştı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Gaziosmanpaşa Üniversitesi (GOP) Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Araştırma Görevlisi Dr. Gülistan Erdal'ın ``Türkiye'de Vadeli İşlemler Piyasası ve Bazı Tarımsal Ürünler Üzerine Uygulanabilirliği'' adlı doktora tezi TOBB tarafından kitaplaştırıldı. Çalışmada, Türkiye'de tarım ürünlerinin pazarlamasında vadeli işlemler piyasasının yapılabilirliği ve başarısı için öngörülen hususlar dikkate alınarak, bunun öncelikle hangi ürünler üzerinde uygulanabileceği inceleniyor. Erdal kitabın önsöz yazısında, Türkiye'de tarım sektörünün, ekonominin itici gücü olması nedeniyle hala önemli bir sektör konumunda bulunduğunu belirterek, ``Ancak tarım sektöründe yapısal birçok sorunun da yaşandığı bilinmektedir. Bu sorunların başında işletme ölçeklerinin küçüklüğü, üreticilerin organize olamamaları ve tarım ürünleri piyasalarının düzensizliği gelmektedir'' görüşünü kaydediyor. Tarımın bu yapısal sorunlarının giderilmesinde tarım ürünleri piyasalarına düzenleyici önlemlerin alınması gerektiğine işaret eden Erdal, gelişmiş ülkelerde tarım ürünleri piyasalarında ürün borsalarının önemli bir araç konumunda bulunduğunu, fakat Türkiye'de böyle bir yapılanmanın henüz yeterince geliştirilemediğini belirtiyor. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da kitabın sunuş yazısında Türkiye'nin ekonomisinde vadeli işlem borsalarının büyük önem taşıdığını vurguluyor. Hisarcıklıoğlu, vadeli işlem piyasasının bir malın taraflar arasında yapılan anlaşma sonucu belirli bir fiyattan ileriki bir tarihte teslim edilmek üzere alım satım sözleşmelerinin el değiştirdiği borsalar olduğunu kaydederek, ``Bir anlamda artık malların üreticiler tarafından da farklı alanlarda ve farklı şekillerde değerlendirilebileceğinin çağdaş modeli olarak önümüzdeki yöntemdir'' görüşünü kaydediyor. 25