Catalog

Organik hayvancılık için organik tarım gerekli Prof. Dr. Seher KÜÇÜKERSEN Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi rganik tarım, kimyasal katkılar kullanmadan, üretimden sofraya kadar sağlıklı gıdalar üretmeyi ve doğanın dengesini bozmadan kaliteli bitkisel ve hayvansal ürün elde etmeyi, amaçlayan alternatif bir üretim şekli olarak tanımlanmaktadır. Sözü edilen bu ürünlerin elde edilmesindeki her aşamada kontrollü ve sertifikalı uygulamanın yapılması esastır. Sanayi ve teknolojinin hızla gelişmesine paralel dünya ekolojisinin bozulması ve bunun tarımsal üretimi etkilemesi, kuraklık ve erozyonla yerkürenin birçok yerinde açlık sorunlarıyla karşı karşıya kalınması; birim alanda daha fazla bitkisel ve hayvansal ürün elde edilmesini kaçınılmaz kılmıştır. Bu doğrultuda yoğun tarım uygulamaları ile en kısa sürede en fazla ürün elde edilmesine yönelinmiştir. Sözü edilen bu uygulamalar ile toprak, su ve hava kirlenmekte, dünya doğal kaynakları tükenmekte dolayısıyla bundan insanoğlu olumsuz yönde etkilenmektedir. Diğer taraftan tarımsal ürünlerin üretiminde ilaç, gübre v.b kimyasalların uzun süreli ve yoğun bir biçimde kullanılması toplum sağlığı üzerinde ciddi problemlerin görülmesine neden olmaktadır. Bu olumsuz etkinin azaltılması, doğal kaynakların korunması, daha kaliteli ve sağlıklı bitkisel ve hayvansal kaynakların elde edilmesi, amacıyla organik tarım ve hayvancılığa eğilim artmıştır. Organik tarım Avrupa’da 1910 yıllarında başlamış ancak kontrollü üretime 1930’lu yıllardan sonra geçilebilmiştir. Organik tarım 1972 yılında O Almanya’da Uluslararası Ekolojik Tarım Hareketleri Federasyonu’nun kurulmasından sonra sertifikalı hale geçmiştir. Türkiye’de ise organik tarım üretimine 1984 yıllarından sonra başlandığı tespit edilmiştir. Daha sonraki yıllarda organik tarım ve organik hayvancılığı içine alan bir dizi kanun ve yönetmelikler yayınlanarak ülkemizde de bu uygulamaya belli bir disiplin getirilmiştir (Organik Tarım Kanunu 1 Aralık 2004; Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik; 10 Haziran 2005). Yukarıda ifade edildiği gibi Avrupa ülkelerinde (başta Danimarka, İngiltere ve İsviçre) Organik tarıma daha bilinçli bir şekilde geçilmesine karşın Türkiye’de gelişmiş ülkelerin pazar fırsatları organik tarım ve hayvancılığa yönelinmesine ışık tutmuştur. Organik tarım ve organik hayvancılık birlikte düşünülmesi gereken bir uygulamadır. Hayvanlar hem kendilerine sunulan organik yem bitkilerini değerlendirip bunları et, süt, yapağı ve tiftiğe dönüştürmekte, hem de gübrenin tarlaya verilmesi suretiyle toprağın daha kaliteli bir verime ulaşmasını sağlayarak işletmeye önemli düzeyde gelir sağlamaktadır. Bu itibarla organik tarım ve organik hayvancılık birbirlerini tamamlayan bir döngü içindedir. Organik hayvancılıkta, hastalıklara dayanıklı tür ve ırk seçimine dikkat edilmelidir. Organik hayvan beslemede organik tarım ile üretim yapan işletmelerden getirilen yemlerle beslenen, genetik yapısı değiştirilmemiş yemleri tüketen, çevreye, iklim koşullarına ve hastalıklara dayanıklı hayvanlar kullanılmaktadır. Diğer bir ifade ile organik hayvan beslemede; sırasıyla uygun barınak koşulları, organik yemle besleme, sağlıklı hayvan ve ekolojik olarak uygun damızlık ırkların seçilmesine dikkat edilmesi gerekir. Organik tarım ve organik hayvan beslemenin yapılması için belli bir geçiş süresi uygulanmaktadır. Organik tarım yapılan arazide hiçbir kimyasal ilaç kullanılmamalı, hayvan sağlığını korumak ve canlı ağırlığı artıracak antibiyotikler ve büyüme artırıcı katkı maddelerine yer verilmemelidir. Özellikle otoyol kenarına yakın yerlerde organik tarım ve organik hayvancılık yapılmamalıdır. Zararlılarla mücadelede kullanılacak ilaçların ve gübrenin tamamen doğal yollardan elde edilmiş olması gerekmektedir. Organik hayvancılık yapan işletmelerdeki hayvanların meradan rahatlıkla yararlanmasına olanak sağlamalı ve hayvan sayısı bitkisel üretime yeterli hayvan gübresini sağlayacak şekilde olmalıdır. Hayvanlar öncelikle yetiştirildikleri işletmeden sağlanan organik yemlerle beslenmelidir. Yukarıda sözü edilen insan sağlığı için kaliteli ürün elde edilmesinde önemli düzeyde etkisi olan organik tarım ve hayvancılık ülkemizde henüz istenilen seviyeye ulaşmış değildir. Bunun en önemli sebebi organik tarım ve hayvancılık ürünlerinin diğer konvansiyonel ürünlere göre çok daha fazla fiyatla satışa sunulması, organik tarım ürünlerine doğal yem katkılarına ihtiyaç duyulan her bölgede kolaylıkla ulaşılamaması ve sözü edilen bu ürünleri yetiştiricilerin ucuza temin edememesi, organik ürünlerin henüz halkın tüketiminde geniş bir yelpazeye ulaşamaması olarak sıralanabilir. Sonuç olarak, gerek toplumumuzun sağlığı gerekse kaliteli bitkisel ve hayvansal ürünlerin doğal koşullarda üretiminin artırılması için üreticilerin kitap, broşür, reklam, makale vb. yayınlarla bilinçlendirilmesi iyi bir pazarlama stratejisi ile tüketicilerin sözü edilen bu ürünlerden yeterinde yararlanmasına olanak sağlanmalıdır. Ekolojik bir yaşam için: Buğday Derneği olma" ve "bilginin dolaşımını sağlama" yoluyla BUĞDAY Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği gerçekleştirmek için çaba gösteriyor. BUĞDAY BUĞDAY, 16 yıllık tarihinde, doğa dostu ve Ekolojik Yaşamı ekolojik tarım yöntemlerinin yaygınlaştırılması; Destekleme geleneksel süreçteki üretimlerin sürdürülmesi; kırsalDerneği, 1990 daki insanın kendi değerlerinin farkına varması; yılından bu yana bireyin doğa ve çevresi ile uyum içinde yaşayabilmeTürkiye’de ekolosi için ihtiyaç duyduğu bilgiye ulaşımının sağlanması jik tarım ve üretim amacıyla çok sayıda tohum attı... Bu tohumların konusunda bilbirçoğu filizlenip olgunlaştı ve meyve verdi. Şimdi gilenmek ve bu bu meyvelerin her biri sağlıklı bir yaşam döngüsüne konuyla ilgili hizmet etmek üzere yeni tohumlar ekiyor... kurum kişilerle Türkiye’nin ilk "Ekolojik İç Pazar Kongresi"ni iletişimi sağlamak düzenleyen (1999), doğal ürün dükkânlarının ilk üzere başvurulan örneklerini kuran, ekolojik üreticisinin ürünlerini bir kuruluş olmakkentteki tüketiciye doğrudan ulaştırmak üzere ilk tan öte; köylerde üreticilerle, bakanlıklarda hükümet pilot projeleri gerçekleştiren, ilk periyodik ekolojik temsilcileri ile uluslararası platformlarda ve yaşam dergisini sekiz yıldır yayınlayan BUĞDAY, tüketicinin günlük yaşamında pratik işler üreten bir son iki yıldır ekolojik tarımı, ekolojik tarım yapan örgüt işlevini görüyor. çiftçiyi ve tüketicinin ekolojik ürüne kolay Yaşamını sürdürürken diğer yaşamlarla uyum ulaşılabilirliğini sağlayan iki öncü projeyi daha hayaiçerisinde ve ekolojik bütüne saygılı bir toplum hayta geçirdi: alini besleyerek yola çıkan BUĞDAY Derneği bu Türkiye’nin ilk örgütlü ekolojik tarım turizmi hedefini, "örnekler oluşturma", "var olana destek modeli olan TaTuTa ve şehirde tüketicinin de dahil Oya AYMAN Mine EROĞLU olduğu sağlıklı bir üretim/tüketim modeli oluşturan BAHÇE projeleri... Bütün bu çalışmalarının yanı sıra BUĞDAY, Türkiye’de ekolojik tarımın hukuksal alt yapısının ve ulusal stratejisinin hazırlanması ve uygulanması konusunda Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Ekolojik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi’nde aktif olarak yer aldı. Ekolojik tarım, ekolojik tarım turizmi gibi faaliyet alanlarında uluslararası pek çok kuruluşun Türkiye temsilci ve üyesi olan dernek aynı zamanda ekolojik yaşamın her alanında bilginin serbest dolaşımını sağlamayı amaçlayan www.bugday.org sayfasıyla da kaynak ve iletişim noktası olmayı sürdürüyor. BUĞDAY bir yandan ekolojik ürün üreticisini desteklemek, kırsalda yaşayanların kendi değerlerinin farkına varmasını ve herkesin ekolojik ürüne daha kolay ulaşmasını sağlamak amacıyla modeller üretmeyi sürdürüyor. Diğer yandan da ekolojik tarım kanununun hazırlanmasında verdiği destekte olduğu gibi, 2006 yılında başlattığı ve içinde yer aldığı yeni projelerle AB sürecinde Türk çiftçisi, toprağın korunması ve tarımsal biyoçeşitlilik için en uygun ve olumlu olabilecek tarım politikalarının geliştirilmesi yolunda çaba gösteriyor. 10