Katalog

Ziraat Fakültelerinde tarımsal girişimcilik dersi okutulmalı Prof. Dr. Osman GÖKÇE Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi arım öğretiminde "yeniden yapılanma" çalışmaları sürmektedir. Tarım, Orman ve Su Ürünleri Eğitimi Konseyi Başkanlığı Tarım Eğitimi Konseyi 4’ü rektör, 1’i YÖK Genel Kurul Üyesi ve 20’si de dekan olmak üzere toplam 25 üyeden oluşmakta ve bu çalışmaları yürütmektedir. Konsey en son 2324 Mart 2007’de Kahramanmaraş’ta toplanmış ve TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası ile birlikte 1112 Mayıs 2007 tarihinde de Ankara’da "Uluslararası Tarımsal Yüksek Öğretim Çalıştayı" nı gerçekleştirmiştir. Yine Konsey, "Böyle radikal kararların hemen öncesinde iyi hazırlık yapılmalı, atılacak her adım, alınacak her karar iyi tartılmalı, değerlendirilmelidir" düşüncesi ile bir tartışma ortamı da hazırlamıştır (https://tarimkonseyi.ksu.edu.tr/tartismalar). Önümüzdeki günlerde de bu çalışmalar devam edecektir. Tarımın hemen hemen her konusu, çoğu kez T yalnızca tarımcıları değil toplumun tüm kesimlerini de yakından ilgilendirmekte ve etkilemektedir. Bu nedenle, söz konusu çalışma ve tartışmalara katkıda bulunmak ve bu tartışmaların daha geniş bir ortamda yapılmasına yardımcı olmak amacı ile başlıkta belirttiğim önerimi açıklamak istiyorum Cumhuriyetimizin kuruluşunun ilk yıllarında, o günkü koşullara göre, ziraat yüksek eğitiminin amacı kısaca tarımın tüm dallarında yüksek düzeyde eğitimöğretim yapmak, araştırma ve yayım etkinliklerinde bulunmak olarak saptanmış ve ziraat mühendisleri çiftçiyi eğitmek görevi için yetiştirilmeye çalışılmıştır. Mezun olur olmaz Devlet kadrolarına atanan mühendisler de bir tür komutakontrol ya da öğretmen(mühendis)öğrenci(çiftçi) ilişkisi sistemi içerisinde mesleki çalışmalarını yürütmüşlerdir. Bu nedenle de yıllarca, ziraat fakültelerinin en önemli ve en işlevsel dersi tarımsal yayım ve haberleşme dersi olmuştur. Son sınıflarda okutulan bu zorunlu derste, ziraat mühendislerine çiftçiyi eğitmenin ve öğrendiklerini çiftçiye öğretmenin yolları öğretilmektedir. Başka bir anlatımla, fakültelerde edinilen bilgilerin yaşamda nasıl kullanılacağı açıklanmaktadır. O yıllarda, Devletin ziraat mühendislerden beklenti İnciri kuraklık vurdu A 26 YDIN (Cumhuriyet) TARİŞ İncir Birliği Başkanı Muzaffer Avcu, ''Devlet desteği olmazsa bilikler ve kooperatifler kapanır''dedi. Avcu havaların kurak gitmesi nedeniyle .incirde bu yıl sıkıntı yaşanacağını da vurguladı. Hükümetin Dünya Bankası ve IMF talimatlarıyla tarım sektörüne eğildiğine dikkat çeken Avcu, şunları söyledi: ''Kooperatifler kazanç ve zararlarını ayarlamalı. Dengeli çalışmalı. Her şeyden tasarruf edilmeli. İşimiz hakikaten zor. Ama hükümetler değişir başka çözüm getirilir. Yeniden destek verilir. O zaman tabi ki bazı şeyler değişecek. Şu durumda devlet desteği olmazsa birlikler ve kooperatifler kapanır. Ne yazık ki Dünya Bankası ve IMF'ye bağlı olduğumuzdan dışarıdan baskılar geliyor. 'Devlet desteğini kaldıracaksın' deniliyor. Onlar ne derse o olacak. Bu tedbirleri alacaksınız diye zorluyorlar. Bence devlet desteği olması lazım. Çünkü dünyanın her tarafında üreticiye, çiftçiye devlet desteği var. Az veya çok Türkiye'de neden olmasın. Bu destek olmadığı müddetçe bu birlikler kooperatiflerin ayakta durması mümkün değil.'' Havaların kurak gitmesi nedeniyle incir tanesinin ufak çıktığını bu yüzden üreticinin cebine bu yıl daha az para gireceğine dikkat çeken Avcu, ''Güzel incir çıkaran yerler çok para alır. Eğer üreticiler sulayabilirlerse incir bahçelerini sulamalarını tavsiye ederim'' dedi. leri bu yöndeydi ve onların da fakültelerinde edindikleri bilgileri başka türlü kullanma olanakları pek yoktu. Dolayısıyla, ziraat yükseköğretimindeki bu uygulama çok yerinde ve doğru bir uygulama idi. Çiftçi eğitimi elbette önemini bugün de korumaktadır. Dolayısıyla, tarımsal yayım ve haberleşme dersi de geçmiş yıllardaki gibi öğrencilere verilmeye devam edilmektedir ve de edilmelidir. Ancak günümüzde durum çok değişti. Ziraat mühendislerinin edindikleri bilgileri yalnızca çiftçi eğitimde kullanma olanakları ve bu uygulaması yetersiz hale geldi. Onlara bu bilgileri başka türlü kullanma konusunda ek bilgiler de verilmediği için, ziraat mühendisliği yapamayan ziraat mühendisleri ordusuna sahip olduk. Yetiştirildikleri alanda iş kurma, iş geliştirme ve iş yönetme yeterliliğinde ziraat mühendisleri yetiştiremedik, yetiştiremiyoruz. Girişimci ya da daha genel anlamda yaratıcı nitelikli mezunlar veremiyoruz. Bu konuda bütün dünyada ve özellikle de batı ülkelerinde hem toplumsal kaynaklı ve hem de örgütsel odaklı eğitimler ve öğretimler çok yaygındır. Toplumun, girişimciliği teşvik edici anlayışı ve bu yönde bireyi yönlendirişinin yanında, eğitimin her kademesinde girişimci kişiliği geliştirici yöntemler uygulanmakta ve eğitim programlarına dersler konulmaktadır. Girişimci bir toplum yaratma ve girişimcilik zihniyetinin ve becerilerinin geliştirilmesi için ders programlarında girişimciliğe yer verilmesi, kurslar ya da uzaktan eğitim vb. yollarla girişimcilerin eğitilmesi, üniversitelerde daha fazla girişimcilik eğitimi yapılması, bu konudaki araştırmaların desteklenmesi vb. biçiminde çabalar gösterilmektedir. Bu bağlamda olmak üzere, ülkemizde de bazı çalışmalar yapılmakta ve ancak, bunların yetersiz olduğu da bilinmektedir. Bu eksiklik, özelikle de mühendislik dallarında daha çok görülmektedir. Mühendislerimiz iş dünyasının ortağı olmak için değil de çalışanı olmak için yetiştirilmektedir. Mühendislik dalları içerisinde de en olumsuz görüntüyü ziraat fakülteleri vermektedir. Ziraat fakülteleri girişimcilik ve girişimci insan yetiştirilmesi konusunda henüz yeterli programlara kavuşturulamamıştır. Üretim, işleme, pazarlama vs. gibi alanlarda çok büyük bir işlem hacmine sahip olan tarım sektörümüzde, bu işleri en iyi bilmesi gerekenlerin yani ziraat mühendislerinin işsiz kalmalarını başka türlü açıklamak da mümkün değildir. Çevremize şöyle bir bakalım. Tarımsal girişimcileri inceleyelim. Görürüz ki bunlar içerisinde girişimci olarak ziraat mühendisleri yok gibi bir şeydir. Olsa olsa ücretli durumundadırlar, çalışan durumundadırlar. Bu son derece çarpık bir görünümdür. Ama gerçektir. Bu nedenle, ziraat fakültelerinin eğitimöğretim programlarına girişimcilikle ilgili dersler eklenmeli, girişimci mühendis tipi yetiştirebilecek iyileştirmeler yapılmalıdır. Öncelikle, tıpkı tarımsal yayım ve haberleşme dersi gibi, son sınıflarda okutulacak zorunlu bir Tarımsal Girişimcilik Dersi konulmalıdır. Tarımsal yayım ve haberleşme dersi nasıl ki fakültelerde edinilen bilgilerin çiftçi eğitimi yolu ile kullanımını öğretiyorsa, bu ders de edinilen bu bilgilerin çiftçi eğitimi dışında kullanılma yollarını öğretmelidir. Tarımsal girişimcilik alanlarındaki iş kurma, iş geliştirme, iş yönetme, proje üretme vb yol ve yöntemleri öğrencilere vermelidir. Böylelikle, tarım sektörünün ve tarımsal üretim fonksiyonunun en büyük yetersizliği olan girişimci faktörünün geliştirilmesi yönünde çok olumlu ve çok önemli bir adım atılmış olacaktır.