Katalog

OKURLARA 65 yıldır veriliyor. Gazetemiz kurucusu Yunus Nadi adına özel ödül verilmesi ve her yıl konular belirlenerek yarışma düzenlenmesi, ölümünün birinci yılı olan 1946’da başlıyor. Geçen 65 yılda ödüllerin sayısı da çoğaldı. Türk edebiyatının, sanatının ve kültürünün önemli yazarları bu ödüllerin sahibi oldular. Zeyyat Selimoğlu, Asaf Çiğiltepe, Fakir Baykurt, Yusuf Atılgan, Kemal Tahir, Doğan Avcıoğlu, Oktay Arayıcı, Güngör Dilmen, Attilâ İlhan, İsmail Uyaroğlu, Ayfer Tunç, Hulki Aktunç, Seyhan Erözçelik, Özkan Mert, Ülkü Tamer, Tarık Dursun K., Kemal Özer, Güven Turan, Erhan Bener, Cihat Burak, İnci Aral, Muzaffer Buyrukçu, Sulhi Dölek, Hasan Ali Toptaş, Hüseyin Ferhat, Necati Cumalı, Ayla Kutlu, Erendiz Atasü, Burhan Günel bu isimlerden sadece birkaçı. Ülkemizde kültür ve sanat yaşamı bütün baltalamalara, olumsuzluklara karşın gelişmekte ve yaygınlaşmaktadır. Fikir ve sanatın önündeki engeller, demokratik ortamdan yoksunluk, fikir ve sanatın gücünü aşamıyor. Cumhuriyet, çağdaş uygarlığa giden yoldaki çabaları desteklemeyi sürdürüyor ve sürdürecek. Sayfalarımızda bu yılın Yunus Nadi Ödülleri’ni kazanan yazar ve sanatçılarımızla yapılmış söyleşiler yer alıyor. Kendilerini biz de buradan kutluyoruz. Bol kitaplı günler... eposta: [email protected] [email protected] Yunus Nadi Ödülleri P brahim Yıldırım’ın Varlık’taki (2010/10 – 1237) yazısının başlığı: “Quentin Compson Rasih Güran Zebercet”. Görmemiş, okumamış olanlar için kısaca çerçevelemek gerekirse, Faulkner’ın Ses ve Öfke’sinin, Yusuf Atılgan’ın Anayurt Oteli’nin ana kahramanlarıyla, Faulkner’ın söz konusu romanını Türkçeye çeviren Güran’ın “intihar üçgeni”ni irdeleyen, her yan sıçramasında biribirinden çekici ve dolgun ayraçlar açtıktan sonra omurgasına dönen bir okuma ve bağlantılandırma denemesi bu güçlü bir yazar, “Merak Cemiyeti”mizin doğal bir üyesi olmanın ötesinde, bulgularını eklemlemekteki ustalığıyla da parmak ısırtıyor Yıldırım. William Faulkner ervasız Pertavsız EN S BATUR Edebiyatta ‘model’ sorunu İ Bunlar bir yana, hepten kişisel gerekçelerle de heyecanlandırdı metin beni: 1974’de yayımlanan (Yeni Dergi), edebiyat üzerine ilk yazımla, geçen ay yayımlanan en yeni yazılarımdan biri arasındaki otuz altı yıllık mesafeyi bir nefeste aştığı, bana kalırsa son derece doğru bir zincirleme ilişkiye dikkat çektiği için. Anayurt Oteli üzerine 1974’deki yazımda, Faulkner etkisinden söz etmiştim; o dönemde, Yusuf Atılgan’ın bir önceki romanı “Eşek Sırtındaki Saksağan’ı, Döşeğimde Ölürken’le teknik benzerliğini aşırı bulduğu için yaktığını bilmiyordum. Sonradan yazıklanmış olsa bile, yazarın o kararını hep önemsemişimdir. Her yazar, iyikötü başkalarından etkilenir, üzerinde durulması gereken, gözlemlediği etkiyi nasıl değerlendirdiğidir bana kalırsa: Döşeğimde Ölürken, benzersiz bir teknikle yazılmıştır, model olarak kullanılmışsa, ortaya çıkan yapıtın özgünlüğünü ciddi biçimde yaralar böyle düşünüyorum. Buna karşılık, Anayurt Oteli’ndeki Ses ve Öfke etkisini aynı türden görmediğimi belirteyim: Bir öykünme değil bir yararlanma, bir uyarlama değil bir yola çıkma sözkonusudur burada öyle düşünüyorum. Yazımın son cümlesine dikkat çekmiş İbrahim Yıldırım: “Ölüme gelince, ‘güncel’ ve ‘doğulu’ verilmemiş olsa da Anayurt Oteli’nde, QuentinGüranZebercet üçlüsü yeterince vurgulamıyor mu olabileceği, olanı?”. Hayır, bir yansılama aramıyordum o üçgende. Bir yeniyetmenin yazısında görülebilecek zaaflardan biri, bulanıklık egemen olmuş yargımda. Anayurt Oteli’yle ilgili pek çok tepki dolaşıyordu ortayerde, kitap çıktığından beri (sonraları B. Cömert, H. Yavuz ve S. İleri’nin yazılarında ortaya çıktı kimi itirazlar), onlara peşin peşin yanıt vermeye kalkışmıştım: “Bizim insanımıza benzemiyor Zebercet, intiharı da bunun kanıtı” yollu akıl yürütenlere, Hayat ve Kurmaca pekâlâ örtüşebiliyor demeye getiriyordum. Bilmem, onca yılın ardından, söz konusu bulanıklığı giderme girişiminde bulunmam tuhaf mı? İbrahim Yıldırım, yazısının son bölümünde, Tutunamayanlar’a iliş TURHAN GÜNAY kin “model” kaygısı üzerinde durmamı, haklı olarak, “çok gecikmiş bir atak” olarak tanımlıyor. Vüs’at O. Bener’le konuşmamızı aktarmıştım yazımda, 1978 sonu olmalı. Neden o zaman kâğıda dökmedim düşüncelerimi? Açıkçası, değer verdiğim bir yazarın ölümünün ardından, sıcağı sıcağına bunları yazmayı kendime yakıştıramadım. Bir yazara verdiğimiz değer, onun yapıtlarını dokunulmazlık zırhıyla kaplamaktan geçmemeli. Tutunamayanlar ile Solgun Ateş arasındaki “model” geçişimi sorunu, Oğuz Atay’ın ilk romanını bence gölgeliyor. Anlatılanlar arasında en ufak ortaklık bulmasak bile: Yazınsal yapıtı yalnızca içeriğiyle değerlendiremeyiz, yazılış biçimi bir o kadar bağlayıcıdır, özgün oluşu bağlamında böyle düşünüyorum. Kalıyor ortada, etkilenme ve esinlenme bağlamında kullanacağımız terazide hangi ölçü birimlerini kullanacağımız sorusu. Ne yazık ki, bütün bütüne nesnel davranılabilecek bir alan sayılamaz bu, bir tür görecelik durumunun doğması kaçınılmaz. İşte, “Eşek Sırtındaki Saksağan”ı yok etme kararını yerinde buluyorum da Atılgan’ın, Anayurt Oteli’ndeki Faulkner gölgesini belirleyici bir “model ilişkisi” olarak göremiyorum bugün de. İbrahim Yıldırım, düzeyli bir tartışmanın nasıl doğup gelişebileceğini kanıtlıyor Varlık’taki yazısıyla. Gerekirse, gerektiğince sürdürülebilecek bu tür diyaloglarla açılabilir edebiyatın çoğu zaman tıkanan ufku. İbrahim Yıldırım’ın, Rasih Güran’la ilintili tasarısını dört gözle gerçekleştirmesini bekleyeceğim. İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız Yayın Yönetmeni: Turhan Günay Sorumlu Müdür: Miyase İlknur Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden/ Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal/ Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya Tel: 0 (212) 251 98 74750 (212) 343 72 74 Yerel süreli yayın Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. CUMHURİYET KİTAP SAYI 1107 5 MAYIS 2011 SAYFA 3 Yusuf Atılgan