Katalog

Hazırlayanlar: Nilay Yılmaz, Aytül Akal, Mavisel Yener, Çiğdem Gündeş, Mustafa Delioğlu. ÇOCUKGENÇLİK YAZ OKUMALARI Ë Hazırlayan: Aytül AKAL az boyunca neler okudular diye merak ettik ve yazarlara sorduk: “Okurlarınız yaz boyunca kitap okudular. Ya siz?” Bakalım çocuklar ve gençler için yazan yazarlar neler okumuş, en beğendikleri kitap hangisi olmuş... Erol Büyükmeriç Andy Stanton kesinlikle tanışılması gereken bir yazar. Bay Çiklet şu an dört kitaplık bir seri, hepsi birbirinden iyi. Sen Kötü Bir Adamsın Bay Çiklet, Andy Stanton, Tudem, 2009. Fidan Çobanoğlu Kaplan Bu yaz yeni arkadaşlar edindim. İçlerinden en çok Konrad’ı sevdim. Konrad kim mi? Konserve kutusundan çıkan çocuk. Evet evet, fabrikada üretilip, anne ve baba olmak isteyenler tarafından sipariş edilen sonrasında da konserve kutusuna konup istenen adrese kargo ile teslim edilen çocuklardan biri. Konserve kutusundan çıkan çocuklar nasıl mı olur? Annesinin ve babasının sözünden çıkmayan, yemekten önce tatlı yemeyen (düşünsenize dondurma ya da çikolata bile…) kesinlikle çatlak, deli, ot kafa gibi kötü kelimeler kullanmayan, derslerinde çok başarılı olan harika bir çocuk. Kısacası pek çok anne ve babanın idealindeki çocuk tipi. Ne var ki, Konrad’ın annesi yani Konrad’ı konserve kutusundan çıkarıp ona giyecek, yiyecek en çok da sevgi veren annesi biraz farklı biri. O kadar farklı ki birkaç cümlede anlatılamaz. Peki, bir çocuk bu kadar harika olursa sınıf arkadaşları ne der, dersiniz? Komşusu Kitti Rusika dışında ondan pek hoşlanan olduğunu söyleyemem. Konrad annesine ve yeni çevresine alışmışken bir gün ideal çocuk üreten fabrikadan bir mektup gelir… Sonrasında ne mi olur? Konrad azıcık değişir; Kitti’nin yardımıyla zor da olsa artık “ot kafa” bile diyebilmektedir. Christine Nöstlinger’in aile kurumunu tatlı tatlı eleştirdiği “Konrad ya da Konserve Kutusundan Çıkan Çocuk” Günışığı Kitaplığından çıkmış. Yayım yılı 2003. Filiz Tosyalı Andrew Clements’in “Fidel” isimli kitabını okuma çadırlarımızda çocuklarla okuduk. Çok sevdik. Sokakta bir çocuğun buldugu kaleme Fidel demesiyle başlayan öykü, çocuğun çocukça hayalleriyle Filiz Tosyalı süsleniyor. Sonunda bütün kasaba halkı kaleme Fidel demeye başlayınca okuyucu heyecanlanıyor. Okul idaresi ve aileler FIDEL sözcüğü ile uğraşırken akıllı ve kurnaz biri bu olaydan FIDEL isimli kalemler üreterek para kazanmaya başlıyor. Bu son derece güzel yazılmış öykü bizi hem eğlendiriyor, hem düşündürüyor. Çok güzel bir çocuk kitabı. Aynı yazarın “Karne Notlarını” da okuduk, galiba ben bir Andrew Clements hayranıyım. Kitap Günışığı kitaplarından yayımlandı. Serpil Ural Betül Avunç’un yazdığı, İş Bankası’nın yayımladığı İkiz Gezginler Troya’da, bu yaz okuduğum kitaplar arasında en beğendiklerimden oldu. Bulut Yayınları’ndan 2002 yılında (tam 8 yıl önce!) yayımlanmış. İş Bankası yeni baskıyı 2009’da yapmış. Y Ayfer Gürdal Ünal Bu yazım 13 Ağustos’a kadar olan bölümü Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü yüksek lisans tez savunmam için gerekli, içinde engelli karakter olan 40 çocuk kitabı ile geçti. Bunların arasından Sevim Ak’ın Horoz Adam ve Korsan’ını (Can Çocuk) birkaç kez okudum. Birçok açıdan çok değerli bir eser. 13 Ağustos’tan sonra Türk Çocuk Edebiyatında Engellilerin Temsili (19692009) başlıklı tezim kabul oldu ve özgür kaldım. Çoktandır okumak isteyip sorumluluklardan vakit ayıramadığım “Yaşadıklarım ve Düşlediklerim” isimli Gülten Dayıoğlu ustamızın meslek ve yaratıcılık sürecini açık yüreklilikle paylaştığı kitabını merakla okudum. Bir de Miyase Sertbarut’un “Yılankale”si (Tudem) ile Gary Paulsen’ın “Nehir” (Çitlembik) isimli eserlerini keyifle okudum. Haa, Tudem’in ödül kazanmış şiir kitaplarını da (“Büyüyor muyum ne?”/Ertuğrul Deveci, “Kafesteki Çikolata”/Mehmet Atilla, “Pembe Kedi Becerikli Mart ve Ben” /Özlem Kılınçarslan Sözbilir) eklemeliyim. Yazı bir çocuk kitabı ile değil ama Beşir Ayvazoğlu’nun 1924 isimli (Kapı Yayınevi) şahane anlatısı ile kapadım. O yıllardaki edebiyat ortamını merak eden yetişkinlere hararetle öneririm. Seza Kutlar Aksoy Okuduğum kitaplardan biri “Dere Tepe Ters”. Yazarı Italo Calvino. Resimleyen, Nicoletta Ceccoli. Çeviren, Filiz Ozdem, YKY Yayıncılık, 2009. Ormanda kaybolan kral, hain kraliçe ve dünyayı değiştirmek isteyen Prenses ile orman bekçisinin masalı. Simgesel bir anlatımla yazar, yeryüzünü bir labirente benzetir ve buradan çıkışın ancak iyi niyetle olacağını sezdirir... Calvino iyi ki çocuklar için de yazmış. Bilgin Adalı Sevgili Sihirli Değnek, bu yaz, çeşitli nedenlerden ötürü (İstanbul’dan Alanya’ya göçtüm, vb.) her zaman olduğu kadar çok kitap okuyamadım. Yine de epeyce bir kitap okuduğumu sanıyorum. Okuduklarım arasında beni çok heyecanlandıran kitaplar vardı. Kimilerini ise pek sevemedim doğrusu... En iyisi, birkaç satırla sevdiğim kitaplardan söz etmek... Türk çocuk edebiyatı yazarlarından, yaz başında çok severek okuduğum kitap Miyase Sertbarut’un “Yılankale”si (Tudem) oldu. Anadolu’nun her köşesinde bilinen, pek çok yerde resimlerine bile rastlayabileceğiniz yılanlar kraliçesi Şahmeran efsanesinden yola çıkarak çağdaş bir masal yazmış Sertbarut. O efsaneyi alıp alaca bulaca süslerle günümüze yamayarak değil, günümüze göre yeniden yaratarak, heyecanlı, sevilerek okunabilen bir kitap yazmış. Erol Büyükmeriç’in “Yergök”ü de (Logos) severek okuduğum kitaplardan biri oldu. Hubert Reeves’in “Atomlara ve Galaksilere İlişkin Yazılar”ı (Yapı Kredi) beni pek heyecanlandırdı doğrusu. Keyifle okudum. “Aç Tırtıl” (Mavi Bulut) öyküsü ve tasarımıyla inanılmaz güzellikte bir kitap. Öykü bir tırtılın yumurtasından çıkıp güzel bir kelebeğe dönüşmesini anlatıyor. Ama haftanın günleri, meyveler, çok abur cubur yemenin karın ağrısına neden olacağı gibi ek bilgiler de var öykünün içinde. Kitabın tasarımı ise muhteşem! Julius Lester’ın “Gözyaşı Günü” (Can Çocuk) kurgusu ve tekniğiyle çok çarpıcı bir kitap. Ben hâlâ sürdürüyorum okumayı. Yaz bitmedi. Daha okuyacağım bir sürü kitap var elimde. Onlardan da daha sonra söz ederim... Bilgin Adalı tuna’da Dokuz Ay” (Günışığı Kitaplığı) adlı kitabı işte böyle bir kitaptı benim için. Ayrıca yapıtlarını tanıdığınız bir yazarın kitabıysa bu, yargınız ve vargınız çok daha kolay oluyor… Bir yazarın kitabını okurken onun hem kahramanlarıyla hem de kendisiyle özdeşleşebilirsiniz. Osman Şahin’in gençliğe seslenen bu kitabını okurken bende bu olgunun katmerlisi oldu. Çünkü yıllar önce (19621964) Diyarbakır’ın Çermik kazasının Yukarışıhlar adlı uzak bir dağ köyünde öğretmenlik yapmış ve ilk günlerde çok korkulu, şaşkılı; ne ki daha sonraları –romanın 1718 yaşlarındaki kahramanları beş idealist kız öğretmenin yaşadığı gibi çok güzel anılar edinmiş ve yörenin insanlarını çok sevmiştim. Dahası yaz dinlencemin büyük bir bölümünü bu güzelim Zaza köyünde geçirmiştim. Sarsıcı bir özdeşleşmeyle romanın kahramanlarıyla ve yazarıyla birlikte o yıllarıma gittim kitabı okurken. Kitabın önsözünde Semih Gümüş’ün de belirttiği üzere; yalın gerçeklerin tanığı Osman Şahin, “Katuna’da Dokuz Ay” kitabıyla her yazarın gönül indirmediği bir konuyu kendine özgü diliyle ve biçemiyle yüreklilikle ve içtenlikle işlemiş. Milli Eğitim Bakanlığı’nın 1930’lu yıllarda yayımladığı Grigori Petrof’un “Mefkureci Muallim (İdealist Öğretmen)” adlı kitabı şimdilerde pek bilinmez. O dönemin öğretmenlerini çok etkileyen bir kitaptı “İdealist Öğretmen”. Osman Şahin’in bu kitabının da ülkemiz gerçekliğinin bir el kitabı olarak tüm gençler ve özellikle öğretmenlerce okunmasını çok isterdim. Koray Avcı Çakman Kaplan Lily / Bir Kahraman Yetişiyor, Maeve Friel, Büyülü Fener, 2008. Annesi gezici bir kütüphanede çalışan Lily de en az annesi kadar kitapları çok seviyor. Hatta kafayı onlara takmış durumda. Bu yüzden de Çıkmaz Sokak’taki evlerinin her köşesi kitap yığınlarıyla dolu. Lily okuduklarının o kadar etkisinde kalıyor ki, her kitap ona parlak fikirler veriyor. Örneğin Define Avcısı’nı okuduktan sonra evlerinin bahçesini kazmış. Sömestr tatilinde ise yepyeni bir karar alıyor: Kahraman olacak! Yalnız küçük bir sorun var: Lily hiçbir zaman hiçbir olayın olmadığı Kuş Uçmaz Kervan Geçmez köyünde yaşıyor. Kitap Lily ve onun kendisiyle taban tabana zıt olan arkadaşı Sammy’nin kahramanlık sevdasıyla başlarından geçen komik ve eğlenceli olayları anlatıyor. Her ne kadar çeviride bazen aksaklıklar olsa da kitabın yazarı oldukça keyifli bir dil kullanmış. Joelle Dreidemy’ de birbirinden güzel resimler yapmış kitap için. Basit ama bir o kadar da keyifli ve ayrıntılı çizimler. Benim bu kitaba notum: Beş kahraman. Tabii ne demek istediğimi ancak bu keyifli kitabı okuyunca anlayacaksınız. Küçük bir ipucu: Lily’nin Fareli Köyün Kavalcısı’na verdiği puan tam beş faredir. Kaplan Lily’in ikinci kitabı da çıkmış: Kahraman Görev Başında. Kitaplara kafayı takmış herkese duyurulur! Ozan Tortop Sen Kötü Bir Adamsın Bay Çiklet. Ama seni çok seviyorum. Çocuklardan, hayvanlardan, çiçeklerden, temizlikten, kısaca güzel olan her şeyden nefret eden Bay Çiklet’i sevmemek mümkün mü? Sakalında uçuşan sinekleri bile seviyorum. Belli ki Ozan Tortop Andy Stanton bu seriyi yazarken çok eğlenmiş. Yazdığı her sözcük, ona yeni bir konu açmış. Sıkıcı kitapları okurken konuya bağlanamıyorum. Bay Çiklet serisinde, konuya bağlanamayan yazar iyle bir dağıtmış ki, toplarken çok eğlendim. Bu seriyi yalnızken okumanı şiddetle tavsiye ederim. Çünkü çevreden sürekli “Ne oldu?”, “Neden güldün?”, “Nedir bu kadar komik olan?”, “Yeter artık yahu!”, “Ver o kitabı bana! Ben okuyacağım!” gibi tepkiler alabilirsin. Tutamıyor ki insan kendini, epey komik yani. Erol Büyükmeriç Kitap tanıtım yazılarını, eleştirilerini okurken kitap listeme alıp okumak istediğim kitaplar vardır. Osman Şahin’in “Ka Ayşe Yamaç Yaz boyunca okuduAyşe Yamaç ğum yetişkin kitaplarına ek olarak, epeyce de çocuk ve gençlik kitabı okudum. Binbir emek ve özveriyle yazılıp, çizilip hazırlanmış kitapların hepsi de birbirinden güzeldi; ama bir tanesi vardı ki, tadı hâlâ damağımda: “Kent Düşleri”. Geciken arabasını bekleyen, günün geceye dönmesiyle depreşen korkularıyla boğuşup terleyen, sıkılan; ama geçmişe yaptığı düşsel yolculuklarla her şeyi değiştirip güzelleştiren bir çocuğun Engin’in duraktaki birkaç saatlik yaşamını anlatan bir kitap “Kent Düşleri”. 233 sayfalık bu gençlik romanı, Şubat 2009’da Tudem Yayınlar’ından çıkmış. Yazan Hamdullah Köseoğlu. Kapağını da Deniz Altaylı çizmiş. Tüm okurlara öneriyorum. ? Nilay Yılmaz İstanbul Bilgi Üniversitesi İnönü Cad. No: 28 Kuştepe/ İstanbul Tel: 0216 381 17 50 www.nilayyilmaz.com sihirlidegnekcumhuriyet@gmail.com SAYFA 28 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1077 Serpil Ural