Katalog

dıyc duşunmek ıstıyorum mesele ama varolan bır bırıkımı kotü bır dunya dcvınc kar^ı kommaya çalışması Demın mz rttığınız yaktlan ıntha cdılen çok onemlı Ja/tun fümltrtndtn yola çıkarak, hıran ıçtn unemaya ılışkın lum batıratın bmkınnn, SİNEMATEK DERNECI kopyalantı yok oldtıg'unu/cdtldıg'ınt, geçmtşAvrupa Stneması'nın yaptığtnı daha ku ten gunt, hugune bıçbır şey kalnıadıg'ını var çuk bır olçekte de olsa ulkemızde Stnematek wyarak sonak chmızdt sadctc bugunun sı } Dernt'ğı yaptı oyle degll mı neması kalsa ne derdtnız? Gayet tabıı Etkınlıklerıyle scyırcıyı, sı Çoğunlıığu teknoloııve clayanaıı, seyıru nema bılıncını tıyandırdı ()ndan onte, sı yı ıçınde yasadıgı gerçeklıklerdcn koparıp nenıa sanatının değerı, uzerıne kııaplar ya dusjer âlemıne goturmeyı "asal amac" sa /ıldıgı bılınmıyordu Bunlar bır yana bır yan ve en kotusu ola$anustu bır ^ıddete ycr Sovyet sıneması bılııımıyordu Çek sınema veren bır sınema kalırdı elımızde kı ııygar sı, o /amankı adıyla Çekoslovakya sıneması lık ıçııı çok lıazın olurdu Bugunun stnemabılınmıyoıdu Matarıstan, Polonya, Ispansının gencl çi7gısıne bakrığımda ozellıkle yol sınemaları bılınmıyordu Sınema kultıı sektoru malı ve erısım ağı gucuyle malcsef ııı en nıhayetınde tam anlamıyla aııcak go domıne eden yedı başlı canavar Amcrıkan rerek edınılcbılır, değerlendınlebılır Sme Sıneması'na ben sınema dıycmıyorum Ye matek getırdı gosteıdı Tabıı (,elı^kıler ulke clınci sanatta tat tuz bırakmayan sınema kısı Turkıye, Turkıye'de Sınematek Derne Iığındakı bu furyanın bır an once bıtmesını ğı'nı de 1965 ydında Aınerıkalılar kurdur dılıyorum du kı bu da trajıkomedyadır yanı 1 ııı kı Nıtelth a<,ı\ından çıtayı yuk\ek tutabıl ve'de bugun sinemaya tıddı bır gozle bamı$ bır Avrupa sınt ması bu bag"lamda ne kakanlann varlı^ının kokenınde onlaıı bdın^ dar tampoıı gorevı gorebtlıyor' lendıren, lıer turden se^lun fılmlerle gonen Onlemler aldılar tabıı Avrupa Sınemadıren Sınematek Derneğı vardıı sı'nın bu baglamda en ovulecek yanıdır Kıtübınızda Muhun Lrtiig"rul'un sıncmaFransı? Sıneması'nın oııculuğunde, sıne una ıkikın bolumde duşuncelertntz Mufaın manın 20 yıi7yıldakı Avrupa kulturunun bıııkımındekı veıının, oncmının, bunun korunması ve surdıuulmesı geıektığının çok ıvı laıkına varan Avrupa Sıncması bu farkındahkla Amenkan sıncmasıııa karşı koyabılmek, basedebılmek hatta yarışabılmek adın.ı onlemleı aldı En gu /el, somut orncklc rınden bııı de bı/ım de çok akılhc.ı bu davidiıısja uyc oldu ğumu? Furımages'dır Devletın sınema ya yaptıgı en onemlı katkıdır Eurımages'a Tıııkıye nın ııye olmasınl sağlama si Bırcok rılmınuz Lurunages'dan dcs tek aldı Ayrica bu savede binemalau mızda Avıupa fılmlerı gorebılıyoru? Ya nılmıyorsam uygulamada l)iı yıl boyun ta Avrupa hlmlennı ve yerlı fılmlerı gos "Amerikan slneması na ben sinema dıyemiyorum teren salonlaıa Lurıınagci> malı katkıda Yedinci sanatta tat tuz bırakmayan sinema kılığındada bulunuyor Avrupa sıneması başya ki bu furyanın blr an önce bitmesinl diliyorum" dlyor pıtlar uretıyor, ıyıdır, kotudur ayrı bır ReklnTBksoy Ertufcrul'un \ınema\ımn kotu nlduğu yorıuııdc Şımdı îjOyle, Turkıye'de hakkı yenmış bır adamdır Muhsın Lıtuöıul Sınema ya /arlannca kıtaplarda, ya^ılarda, tıyatroyu onemsedığı \m sınemayı yedek bır ı*j ola rak tutan, bo^ zamanlannda sınema yapan hatta neredeyse tıcarı kaygılarla sınema ya pan yaptığı ışı onenısemeyen, umursama yan bu sınemau ularak degerlendırılmış Bente Turk Sıneması 'nda olağanustu bır yerı vaıdır Çağdaş lurk Fıyatrosu'nun olduğıı gıbı, Turk sınemasının da kurucusu dur Turkjyc'de ılk sınema etkınlığını başla tan adam bır kere yanı sınema sahıplerıne gıdıp fılm yapalım demış ve kabul cttırmış Kabul ertırmek de Muhsın Lrtuğrul adın da)ı kaynaklanıyor, adının saygınlıgından, adının guvence sayılmasından Yaptığı fılm lere gclınce, "Muhsın Bey çok ıyı rılmler ya pabılecektı' Çok bııyuk yeteııeğı vardi ama sınemayı onemsemedığı ıçın kotu fılm yap > tı ' dentlebılır mi'' 1 layır, kı soyleyenler olmu!) bence bu ahmaklıkrır Muhsın FrtııĞ lul elıınlen gelen ne kadarsa o kadarltk fılm vapmış Elınden gelen sınema sanatının çok alt du/eyındc ve tatmın etmenu^ aına o \ageçmenıi'j onemlı olan bu, denemış fıl mogıahsınde ıkı tane lılm kurtarıyor kendısını "Bataklı Damın Km Aysel" ve "Bır Mıl let Uyanıyor" Ama Muhsın Ertugrul'un sı nemacılığı bu kadar Hatta ben bır adım daha ıleıı atıyorum ve dıyorum kı acaba tıyatrosu, tıyatro oyunttıluğu nasıldıı Muh Mn Bey'ııi'' Evet Muhsın Bey Shakespe aıe ler, Molıere ler sahneye koydu Sahneye koyduğu oyunlar klasıklerdı ama nasıl oy nanıyordu oynuyordu acaba, ataba o oyunculuglı "S,ehvet Kurbanı'ndakı oyun culuğundan cok mu tarklıydP Zannetmıyorum Elımi7cıe o tarıhlerle ılgılı olarak tıyjt ro ya7iları var ama ovguler o kadar kolay verılıyordu kı "Hamlet'ın sahnelenmesı ov gu ı<,ın yeterdı Hamlet'uı ıyı oynanmasi kotu oynanması krıter değıldı ()nun ıçın Muhsuı Bey'ın tıyatrocu olarak yctcneklenyle sınemacı olarak yeteneklerı e^değerdır bence Tıyatrosu yok ortada gorerruyoru7 tabıı sadece ovgu va7iları var sıneması oıta da goruyoıu/, kotu Muhsın Bey'ın Mosko va'da çektığı hlnıler de kotudur yanı bı/ gormedık ama vabanu ya/aılar kotu oldujjunu yaznusjar Muhsın Bey ılısarıda ıyı fılmler çektı de l'urkıye'de kotu fılınler çeknıedı kı, dışarıda cektığı fılmleı îçinde OVULU hiçbır ^ey okumadıın ben Muhsın Bey'uı ^apka çıkarılacak, savgı duyulacak tarah Turkıye'de sınemayı yapılabılıı hale getırmış olması Bu çok derı bır adımdır Adam, sanat havarısı, uğrasiyor Ustehk ya payalnızdır, yazar yoktur, ılk fılmlerının se naryolarını tıyatro ve edebıyat eserlennde kendı uyarlar, kurgularını keiıdısı yapar Kı tapta da yazdım sınemanın yalııı/ adamıdır Sevdıg'ırıız, kcndınızı yakın buldug"unuz Turk yonetmenler kımler* ()7etle bııkaı, îsıııı sayabdırım Metm Erksan ıyı bır sınematıdır bente Sınema kaygisı, estetıgı olan bır suıemdudıı Bdtı'da olsaydı, daha dısiplınlı bır ortamda olsaydı dıınyaca tanınmış bu yonetmen oluıdu Yılmaz üuney de bı/ım sınemamı/d.ı bıı donum noktasıdır Sokaktakı ınsanı gunde nıe getırdı, sınemacı go/uylc sokağa ındı Sınemamı/ın dışarıda duyıılnıasına onayak oldu Asııı şıddet kokan son lılnıı 'Duvar'ı sevmıyorum ama Suru', Yol Dnıut, Ar katlaş' fılmlerınuı sınemamızda ayakıa k.ıl ması gereken, ders dıye okutulması geıeken fılmler olduğunu duşunuyorunı Yılmaz'm gctudığı bır sarsma var, Turk sınemasını sarsrı, ınsanlara omek oldu onun yolundan gıden çok yonelınen çıktı m^ (, ıkm.ıdı ama sanıyorum kı onun sınema anlayişjnı be nımsenıeseler bıle bırçok yonetmen sınt masından etkılendı Yavu/ Tıırgul daçok ıyı bır suıeınacıdır Sınemayı ıyı anlatan bır yonetmen kı bu çok /oıdur Ba^ka ı^leı de yaptıkları ıçın Yavuz luıgul s,mıdı reklamcılık ta yaptığı ıçın, keşke daha fa/la lılm çekse decıırten yonetmenlerden bırı Yavuz Turgul Nurı Bılge Ceylan kc7a oyle • Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi/ Ogiak Yaymlart/ 1022 s Unutulmayan Kadml K AFK A NIN KADIN I toralı İİLnJunlt I kuJord Uuıu.diı SAYFA 6 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 78 7