Katalog

"Zangoç Gregg o kilisede on iki yddır çalışmaktaydı. Rahip Talbot'un adını ilk kcz Rahip Fenwick'le Katolik kilisesinin Boston'daki yükselişinin tehlikeleri iistüne yaptığı tartışmalar sayesiııde duymuştu. Talbot bu tartışmalarda üç ana noktayı savunmuştu: Katolik inancındaki batıl ayinlerin ve süslii piislü katedrallerin kâfirlik ve putpercstlik olduğunu; trlandahların katedrallerinin ve manastırlarının etrafında mahalleler kurmalarının, Amerika aleyhine kumpaslar kurmalarına ve Amerikanlaşmaya direnmclcrine yol açtığını; Katoliklcrin tiim faaliyetlerini kontrol eden papalığın büyük bir yabancı tehlikc olduğunu, ülkeyi ele geçirmek ve Amerikalıları dininden döndürmek amacı taşıdığını." Görüldüğü üzere romanda Üniteryan ve Katolik kiliseleri arasındaki çatışmaya ve bu çatışmanın kaynağına yoğun olarak değiniliyor. Ancak bu mezhcp çatışmasının altında kişisel korkular ve çıkar çatısmalan da kendini hissettiriyor. Mesela, yine kitaptan alıntı yapacak olursak: "Protestan luzların kaçırılıp bir Katolik manascırının zindanlarında hapsedilerek rahibe yapılmaya çalışıldığı söylentileri üzerine o kiliseyi yakan Bostonlu işçiler güruhunun yaptıklarını hiçbir Katoliklik karşıtı Üniteryan papaz onaylamıyordu elbette. Güruhtakilcr küisenin kalıntılarına tebeşirle PAPANIN CANICEHENNEME! diye yazmışlardı. Aslında Vatikan'dan çok, işsiz kalmalarına yol açan îrlandalılara bir gözdağıydı bu." İLAHİ KOMEDYA Burada özellikle lç Savaş'tan sonra Amerika'da ekonomik durumun giderek bozulduğu, daha önce köle olarak karın tokluğuna çalışan zencilerin savaştan sonra ücretli işgücü olarak Amerikan ekonomisine katıldığı ve yine yoğun olarak Avrupa'dan iş bulma umuduyla Amerika'ya göç eden göçmenlerin ekonomiye artı bir yük getirdiğini gözden kaçırmamak gerek. Nitekim Matthew Pearl de bu olguları gözden kaçırmamış ve Iç Savas. sonrası Amerika'nın toplumsal atmosferini kitapta mükemmel bir şekilde yansıtmış. Dante'nin "Ilahi Komedya"sındaki atmosferle Amerika'nın lç Savaş sonrasındaki atmosferi arasında kurulan paralellik, Pearl'e, Dante'nin Cehennem'ini yeryüzüne taşıma fırsatı vermiş. "Ilahi Komedya", Dante'nin Cehennem, Araf ve Cennet'e yaptığı düşsel yolculuğun öyküsüdür. Dante "îlahi Komedya"yı siyasi nedenlerle sürgüne gönderüdikten sonra kaleme almıştır. Ve "Ilahi Komedya" büyük oranda Dante'nin hayatından izler taşır. Ilk aşkı ve unutamadığı Beatrice, 1289 yılında Floransalı Guelfo'ların yanında katıldığı Campaldino Savaşı, Floransa'nın siyasal yaşamında aktif olarak rol almasının ardından 1295 'te Guelfo'lar arasında yaşanan siyasal bölünme, Dante'nin Beyaz ve Siyah Guelfo'lar arasında siyasal uzlaşma sağlamak amacıyla Papa'ya gönderilen üç kişilik heyette yer alması ve o sırada Siyah Guelfo grubunun iktidarı ele geçirmesi, ardından Dante'nin düzmece bir yolsuzlukla suçlanarak sürgüne gönderilmesi. Dante 1300'lerde başlayan sürgün hayatı boyunca hep Floransa'ya özlem duymuştur. Ancak çok sevdiği bu kentin, en yakın arkadaşlarının ona ihanet ettiğini düşünmektedir. Ve nitekim "Ilahi Komedya"da çok sevdiği şair Virgil'in rehberliğinde Cehennem'i ve Araf'ı gezerken düşmanlanna olduğu kadar dostlarına da rastlar. Bu insanlar kimi tarafsız kalarak, kimi bölücülük C U M H U R İ Y E T K İ T A P yaparak, kimiyse doğrudan ihanet ederek Dante'yi yüzüstü bırakmışlardır. Dante Cehennem'deki yolculuğu boyunca bu ruhlarla konuşıır. Onların günahlarını ve günahlarının cezasını ayrıntılı bir şekilde tasvir eder. Nitekim "Dante Kulübü"nün asJ hikayesi de tam olarak burada başlar. Boston şehrinin ileri gelenlerinden bazıları garip şekillerde öldürülür. Aslında cinayetlerin garipliği önce pek kimsenin dikkatini çekmez, birbirleriyle bağlantısız ve oldukça mantıksız görünmektedirler. Ancak cinayetler ilerledikçe ve cinayetlerde kullanılan yöntcmler açığa çıktıkça, belki Boston'daki herkesin gözden kaçıracağı ama Dante Kulübü'ndekilerin görmezden gelemeyeceği bağlantı ortaya çıkar. Cinayetler Dante'nin "Ilahi Komedya"sından esinleniyor görünmektedir, daha da kötüsü bu cinayetler Dante Kulübü'nün çalışmalanyla koşutluk içindedir. Dante Kulübü üyeleri cinayetler başladığı sırada Cehennem kantolarının çevirisi üzerinde çalışmaktadır ve çok geçmeden de fark edecekleri gibi, katil sanki hangi kantonun çevrileceğini biliyormuşçasına Dante Kulübü'ndekilerden bir adım önde, çevrilecek kantoda tasvir edildiği şekilde cinayetlerini işlemektedir. Yargıç Healey bir Tarafsız, Elisha Talbot bir Simoniac, Phineas Jennison bir Bölücü olarak "contrapassolannı" yani cezalarını çekerler. Sıra hıyanet edenlerin cezalandınlmasına gelmiştir ve onları kurtarabilecek ve katilı yakalayabilecek kişiler de Dante Kulübü üyelerinden başkası değildir. Matthew Pearl, Dante Kulübü üyeleri "Lucifer"in izini sürerken, onların çalışmaları sayesinde aslında oldukça ayrıntılı bir "Ilahi Komedya" yorumu sunuyor okura. Ve bu yorumlar gerçekten de o günlerde ve daha sonrasında Dante Kulübü çalışmalarına katılmış olan kişilerin yazdıldarına dayanılarak hazırlanmış. Özellikle Howells ve Norton'un yazıları grup hakkında ayrıntılı bilgiler edinmesini sağlamış. Diğer yandan, kendisinin de belirttiği gibi Dante'den esinlenerek işlenen cinayetler tamamen kurmaca olsa da Iç Savaş'tan sonra New England'da işlenen suçlarda artış olduğu polis kayıtlanndan saptanmış. Ve suçların artış ncdenlerinden biri olarak, savaşın insan psikolojisi üzerindeki etkileri gösterilmiş. Nitekim Matthew Pearl, katilin psikolojisini çizerken Eric Dean'in "Cehennemin Tepesinde Sarsılmak" adlı, lç Savaş gazilerinde görülen ve travma sonrası stresten kaynaklanan sorunları irdelediği kitabından yararlandığını açıklıyor. Zaten kitapta yer alan Iç Savaş'a ait ayrıntılı tasvirler, savaşta yer almış asker ve gazetecilerle yapılan bire bir görüşmelerden alınmış. POLİSİYE CERİLİM Oldukça ayrıntılı araştırma ve çalışmalann sonucunda, tarihsel gerçeklere dayanarak yazdığı bu ilk romanı "Dante Kulübü"nde Matthew Pearl, son derece keyifli ve bilgilendirici bir poüsiye gerilim ortaya çıkarmış. Gerek Dante yorumları, gerek Dante'nin hayatı ve eseriyle kurulan paralellik, gerek Amerika'nın lç Savaş sonrası atmosferi, gerek Dante Kulübü üyelerinin karakterleri ve yaşam biçimleri gerekse edebiyat ortamındaki çekişmeler ve elbette dini çatışmalar, zenci ve göçmen sorunları "Dante Kulübü"nü çok boyutlu mükemmel bir roman haline getiriyor. Öyle ki, Pearl'ün, gelecekte Türkiyeli okurlar arasında da oldukça müptelası olacağını söyleyebiliriz." Dante Kulübü/ Mattheıv Pearl/ Çevircn: Dost Körpe/ tthaki Yay / 47S s 757 Oya Baydar ERGUVAN KAPISI Oya Baydar ERGUVAN KAPISI Oya Baydar'ın romanlan çok sevilir. Onun eserlerinde kimse kusursuz değildir, iyilikkötülük, akıllıaptal, yanhşdoğru hep iç içedir. Katılıktan uzak, herkesi anlamaya çalışan ve kucaklayan öyküler anlabr. ASUMAN KAFAOĞLUBÜKE Oya Baydar'm bundan önceki iki romanmı: Hiçbiryer'e Dönüş ile Sıcak Külleri Kaldı'yı okuduğumda da çok önemli bir romancıyla karşı karştya olduğumun farkındaydım. Bu bakımdan, Erguvan Kaptsı karşısındaki hayranlığıma sürpriz coşkusu eklenmedi. Üzerinde çok düşünülmüş, ince ince hesap edilmiş, hiçbir eksiği, hiçbir fazlası olmamasına özen gösterilmiş, 'klasik' tanımını hak eden bir roman Erguvan Kaptst. FÜSUN AKATLI Erguvan Kaptsı bir kerede okunup tüketilecek bir roman değil. Kendi alanında hayli iddialı, keskin mesajlar veren, okuru ciddi anlamda sarsan/düşündüren, bu misyonuyla uzun yıllar adından ve öneminden söz ettirecek bir roman. TUFAN ERBARIŞTIRAN Oya Baydar, içi boşaltılmış insartî öze karşı yeni arayışların yazarı. M. SADIK ASLANKARA Erguvan kapılarından geçin!.. Sevmeyi bir yaşam biçimi yapın. HİKMET ÇETİNKAYA Oya Baydar, Erguvan Kaptst ile çok katlı ve farkh okumalara açık bir roman sunuyor okuruna. Gerçek bir roman okumanın hazzını veriyor okura. ÇİĞDEM ÜLKER YAYINLAR1 http://www.canyayinlari.com eposta: [email protected] ¥@SÜKİTABEVİ: Yeniçarşı Cad. No: 22 Galatasaray SAYFA 13 SAYI