Katalog

11 11 1 10 F 20 31 41 1 21 D 22 E 32 D D 42 C 43 52 H 53 G 54 62 G 63 G 64 73 E 74 E 75 B U L M A C A İLKER MUMCUOĞLU I5 I 1 1 A 2 D 3 F 4 11 A 12 A 13 G 14 B 15 G 16 1 23 33 F 24 1 34 25 C 26 E 36 F 46 LL 1 1 6 C 8 18 E 9 19 D J Türkçe Günlükleri Feyza Hepçilingirler 1 17 C E 27 D 28 J 37 D 1 1 1 1 1 J 35 1 F 65 H 66 1 76 1 1 55 44 A 45 F 47 B 48 C 49 E 58 D 59 F 69 F J 1 1 38 F 39 B I 40 D 30 Mart, Salı eçimler de bitti. "Gelecek biziz / Biz geleceğiz" gibi, "Dost Başkanla / Devam yola" gibi cinaslı, ııyaklı söyleyişler kadar, aşk, scvgi vurgtısu da dikkat çekiciydi. Kimi aşkını sıındu, kimi sevgimizi diledi. Hatta en değerli organımıza göz dikip, "Kalbinizi istiyorum" diyenler bile oldu. Artık ne yapacaksa kalbimizle! Parti adlarının kısaltmalarını nasıl okuyacağımızı bilemedik yine. CHP'yi "cehepe" diye okumak yerine, "cehape"; hatta "ceaşpe" (neyseki "ceeyçpe" diyen yok henüz) okuyanları duymuştuk da AKP'yi "akape" diye okuyanlar da varmış; onlarla da bu seçimde tanıştık. AKP'nin "herşey"i de bıktırdı beni. "Mustafa Hakkında Herşey" filminin yönetmeni Çağan Irmak bile, "Her şey, biliyorsunuz, bitişik yazılmayan bir kelime, ayrı yazılır. Biz bir deformasyonu işaret etmek için bitişik yazdık" dedi bir televizyon programında. "Her şey", bir kelime değil, iki kelime. O yüzden ayn yazılıyor zaten. Aynca bu iki sözcüğün, "defonnasyon"u işaret etmek için, bile isteye yanlış yazıldığı açıklaması hiç inandırıcı gelmedi bana; ama Çağan Irmak'ın, eleştirileri dikkate alması, yanlışa açıklama getirmeye çalışması, yine de takdir edilesi bir davranış. Çağan Irmak'm gösterdiği bu duyarlılığı, R. Tayyip Erdoğan'dan beklemeye hakkımız yok mu? Üstelik, R. Tayip Erdoğan'ın panisinin, Çağan Irmak'ın filminden daha uzun süre gündemde kalacağı da kesin görünüyor. Filmc kısa bir ömür biçtiğim sanılmasın. Cîönül, "Mustafa Hakkında Her Şey"in, AKP iktidarı boyunca gösterimde kalmasını ister elbettc; ama bu olanaksız. "Omür biter, yol bitmez" gibi, film biter, iktidar bitmez. "Göz belleği" diye bir şey var. Yalnızca seçim siircsince, binlerce kez gördükleri bu yazımın yanlış olduğunu, doğrusıınun "her şey" biçiminde iki ayrı sözcük olması gerektiğini nasıl öğreteceğiz çocuklara.' I Ierkesin beynine tek sözLİik, tek kavı.ımmış gibi kazındı o yazım. 'I'ürkçeye yapılmış bir ihanet değil mi bur* HeİL, dilde "önemsiz" diye göz ardı edilebilecek hiçbir şeyin bulunmadığını biliyorsak. "Her şey", "her" diye sıralanan "şey'lerin tünıüdür. "Herşey" nedir? Öyie bir "şey" yok. Üyleyse "I Ierşey I ürkiye için" deıken, olmayan bir şeyi mi vaat ediyor AKP? Seçime trilyonlar harcamış bir partiden, o trilyonların yanında lafı bile edilmeyecek bir miktar parayı gözden çıkarıp sloganının içinde yer alan bu yazım yanhşını düzeltmesini F 56 D 57 F 67 J 68 S istemek çok şey istemek midirr1 Tiirkçeye bir yarayı da kendi elleriyle açınış olmanıak için... Türkçeye yapılan hizmetin de "Türkiye için" bir şey yapmak anlamına geldiğine inandıklarını göstermek için... E 77 H 78 H 79 C 80 E 81 1 1 70 4 Nisan, Pazar ludağ Üniversitesi Tıp h'akültesinden Dr. Necla Tugay Aytekin, "dertleşmek" sözcüğüne, Cccil Helman'ın "C^ulture, Health and 111ness" adlı kitabında rastladığını bildirdi. Ona üginç geldiği için benimle paylaşmak istediği bu bilgi, bana da ilginç geldi. Cecil Helman, kendi kendine yardım gruplarından söz ederken, Belçika'da Türk kadınlarınm "dertleşme" grupları oluşturduklarını anlatıyor ve "dertleşme" sözcüğünü böyle, Türkçe olarak yazıyormuş. "Onlar da tam karşılığını bulamamışlar anlaşılan" diyor Dr. Tugay Aytekin. Öyle anlaşılıyor. Bir ileti de Macaristan'dan geldi. Türkolog Edit Tasnadi, Türkçedeki "dertleşmek" sözcüğünün "acıma" ile ilgili olmadığmı, bu anlamıyla Ingilizcede de, Fransızcada da karşılığı bulunmadığını söylüyor. "Macarcaya bakarsak, ayni anlamda bir fiil bizde de yok" diyor. Oysa, Macarcada karşılıklı yapma anlamı katan yapım eki, hatta ekleri varmış. "Türkçe 'bulmak' fülinin Macarcası 'talal', 'buluşmak'ın karşılıgı 'talalakozik'. (...) 'Barat'(dost) isminden Macarca 'baratkozik' diye, biriyle / birileriyle 'dostluk kurmak, dost olmak' anlamında fiiümiz de var. Yani bu durumda Macarcanın daha yoğun, ifade etme olanağı var. Bu türden örnekler de çoğaltılabilir. Macarcadan Türkçeye, Türkçeden Macarcaya hayatım boyunca bol bol çeviri vapan biri olarak şunu söyleycbilirim: Insan düşüncelerini şöyle ya da böyle her dilde ifade edebilir, ifade eder. Kâh bir durumda şu dil daha yoğun, kâh öbürünün daha güzel bir sözii var. Anadilimizi sevebiliri/., dilin ezgisini ifade gücünü övebiliri/, 'derıleşmek' söziinün yoğunluğunu sevebiliriz, anıa bu türden güzelliklerden başka dillerin de yoksun olmadığını unutmayalım" diyor Edit Tasnadi. Hiç unutur muyuz Sayın Tasnadi? Türkçe için istediğimiz gelişme, zenginleşme şansını dünyanın bütün dilleri için '• istemek durumundayız. I ler dil, bir başka yaşama alanı, bir başka güzellikrir çünkü. Dünyamızın, bu renk ne olursa olsun, tek renkli, demek ki renksiz ve zevksiz bir yer olmasını hiç ister miyiz?» U Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışuı ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harflcri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa, bu, sözcüğün alttajci satırın başına sarktığınıgösterir.) Bulmaca tamamlanınca sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yııkarıdan aşağıya Ingeborg Bachmann'ın tüm şiirlerini Türkçeleştiren çevirmenin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, Ingeborg Bachmann'ın dizeleri ortaya çıkaracaktır. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. "... sarı nar kırmızı sonbahar!/ Her yıl biraz daha benimsediğim." (Cahit Sıtkı) F. "Fahrettin ..." (Cüneyt Arkın'ın gerçek adı). 24 45 69 68 66 64 23 55 10 3 38 46 12 44 11 1 G. Herhangi bir tarım ürününii üreten, tarımla uğraşan çiftçi. 63 70 47 72 51 30 49 14 H. Sıvı. C. "... Rourke" (aktör). 77 48 17 42 79 25 7 78 52 65 13 15 62 53 B. Kimlik. D. Missa ayininde okıınan ya da şarkı olarak söylcncn lncil parçalarını içeren kitap. I. Neyzen Tevlik'in iki ijiiı kitabından biri. 81 56 21 58 32 60 61 41 21 71 2 57 40 9 28 E. "Çingcne rııhıım, di/.ginle artık atını/ Bundan ötc yol yok./ Akşam rü/.gâr kanatlı bir kuş/ Çökmede ağır ağır, şimdi/ Yolculuklann sııya düştüğü andır." diycn şair. 54 75 33 4 6 5 43 16 22 20 39 35 8 26 18 31 74 J. 1847'de Istanbul'a gelen vc yaklaşık bir ay kalan, Saray'da resitaller veren, Donizetti Paşa'nın Mecidiye Marşı üzerine yaptıgı çeşitlemeyle dördüncü dereceden bir Kıt'a Mecidi Nişanı alan, Macar besteci ve piyano virtüözü. [email protected] 80 73 76 57 29 50 67 34 19 59 36 "Mustafa Hakkında Herjev" filminin yönetmeni çağan ırmak bile, "Herşey. "• yazıimayan bir kelime. ayrı yazılır. Biz bir deformasyonu işaret etmek için bitişik yazdık" dedi bir televizyon programında. Diiiyorsunuz, biti;iK 737. sayının çözümü A. Egenin Dibi, B. Rebus, C. Düzenin, D. Agucuk, E. Les, F. Akın, G. l.ey, I I . Ops, I. Vedat Türkalı, J. Açıkçı, K. Ayten Mutlıı, L. Devi, M. An, N. Mest. Şiir: "Beyazıi Kulesi'nden/ CI.il.iia Kule si'ne/ iki tel çektim saçından/ Hiırün gece yanıp dıırdu/ SEVtY( )RUM" "Mustafa Hakkında Hersey" fıimınden bir * sahne. ısoida Fikret Kuşkan, sagda Ne|at Işler.) C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 739 SAYFA 31