Katalog

Y R I N T I L A Ö N E M L İ D İ R ! . . DUYGUÖTESİ TOPLUM İnceleme/Çev.: Abdullah Yılmaz Stjepan G. Mestrovic "Toplumun McDonaldlaştınlmasrnöa George Ritzer modernliğin verimlilik, hesaplanabilirlik, öngörülebilirlik ve denetimden oluşan akılcılaştırma sürecini incelemişti. Stjepan Mestrovic ise bugünün toplumunu "duyguötesi toplum" olarak tanımlıyor ve duyguların McDonaldlaştınlmasını inceliyor. Yazara göre, olayların insanlarda kolektif bir coşku yarattığı, onları duygulandırdığı ve eyleme sevk ettiği zamanlar geçip gitmiş, duygular paketlenip kullanıma sunulmuştur. Çağımız insanı artık gerçek duygulannı yaşayamaz, onları eyleme dökemez; olsa olsa bir duygu simülasyonu yaşayabilir. Televizyon ekranlarında izlediği soykırıma karşı tek yapabildiği, nazik olmak ve merhamet duymaktır. Mestrovic'e göre, çağdaş Batı dünyasının ufkundan doğan, sentetik duyguların kültür endüstrisi tarafından geniş çapta güdümlendiği yeniOrwellci bir süreçtir. Duygular yeni bir entelektüel biçim alarak mekanikleşmiş, seri üretime, melez duygulara dönüşmüştür. Uygun biçimde paketlendiği sürece her politika ya da olay kabul edilebilir hale gelmiştir. Eylem için gerekli olan akılduygu bağı kopmuştur. Öfke artık kolektif eyleme dönüşmeyecektir. Kuşku ve belirsizlik duyguötesi entelektüellerin mihenk taşı olmuştur: Onlar her bakış açısını bilme ve hepsine karşı tavırsız kalabilme becerisini edinmişlerdir. EDEBİYAT OLARAK HAYAT Nietzsche Açısından İnceleme/Çev.: Cem Soydemir Alexander Nehamas Nietzsche, kendisi olmaya giden yolda hayatını edebiyata dönüştürmeye çalışan aykırı bir kişilik. Kimilerine göre bir felsefeci, kimilerine göre ise bir şair. Ne var ki, Neitzsche'nin yapıtlarmın ardında bütünlüklü bir felsefe arama çabaları da, felsefeyi süslü sözlerle sıvayarak kendini anlaşılmazlık halesine bürüdüğüne dair saldırılar da Nietzsche'nin aykırılığını pekiştirmekten öteye geçmiyor. Ama tüm bunlara rağmen değişmeyen bir şey var: Nietzsche'yi okumaya kalktığımızda karşımıza muhteşem bir felsefi ve edebi yapıt çıkar. Nietzsche'ye göre, yapıt ister sanatçıya ister felseteciye ait olsun, sonuçta kendisini yaratmış olan kişiyi icat eder. Metinler de okuyucularının insafına kalmıştır. Tıpkı Nietzsche'nin metinlerinin ve bu anlamda kendisinin de okuyucularının insafına kalmış olması gibi. Bereket versin ki, der Nietzsche, çoğunluk için kitaplar sadece edebiyattır. Onun içinse hayatın kendisidir. Hayattaki en büyük amaç ise kişinin kendisini yaratmasıdır. Nietzsche'nin yapmaya çalıştığı şey, tam da budur ve onun sunduğu en büyük yeniliktir. Alexander Nehamas, Nietzsche'ye dair İngilizce yayımlanan çalışmalar arasında en önemlilerinden biri sayılan bu kitabında Nietzsche'nin dünyaya sanki bir sanat yapıtıymış; edebi bir yapıtmış gibi baktığı görüşünü savunuyor. Yazar, Nietzsche'nin gerek yapıtlarının içeriğinde yer alan gerekse bu yapıtlarm doğrudan yol açtığı paradokslar ve bunlar arasındaki gerilimin; onun, her yorum birçok olası yorumdan sadece biridir, şeklinde özetlenebilecek olan ünlü perspektivizm görüşüyle anlaşılır kılındığını ileri sürüyor. KÜRESELLEŞME Toplumsal Sonuçları İnceleme/Çev.: Abdullah Yılmaz Zygmunt Bauman Bauman'a göre, küreselleşen güçlülerın saltanat günlerini yaşıyoruz, bunun bedelini de yerelliğe çakılıp kalmış zayıflar ödüyor. Hayat toprağa, yerele bağlı olmayı sürdürüyor; oysa güç artık yurtsuz ve ne emekçilere, gençlere, muhtaçlara ne de gelecek nesillere karşı sorumluluk duyuyor. Küreselleşme bu dengesizlik üzerinde duruyor. Yereller dağarlarında ırk, millet, etnik köken, sınıf gibi ne varsa kullanarak yeni bir "biz" duygusu yaratmaya çalışırken, artık yoksullara ihtiyaç duymayan küreseller onların içlerine kapanmalarını körüklüyor. Batı, bir zamanlar dünyayı aydınlatmak ve kendisine benzetmek için harcadığı çabayı şimdi herkesin olduğu yerde ve olduğu gibi kalması için harcıyor. Gelecek hakkında ilginç olduğu kadar korkutucu öngörülerde bulunan Bauman'a göre yereller yerellikleri ©trafına kalın duvarlar örerken, küreseller yerellikleri toplama kamplarına dönüştürme peşindedir. Küreselleşmenin ikiz kardeşi yerelleşme, reddedenin reddedilmesi yoluyla, aynı amaca hizmet eder: Parçalanma ve yabancılaşma. Zygmunt Bauman'ın Küreselleşme kitabı, yerelleşmeden yana güçlerin ağırlıklarını hissettirdiği günümüz Türkiye'sini anlamak için vazgeçilmez bir kaynak nitelıği taşıyor. p.. ı rv I* SUNİ TENEFFÜS Edebıyat/Çev.: Şen Süer Kaya Rıçardo Pıglıa Suni Tenettüs, Arjantin edebiyatının son yıllardaki en çarpıcı ömeklerinden biri ve Ricardo Piglia'nın da Türkçede yayımlanan ilk kitabı. 1981'de, faşist cuntanın binlerce Arjantin yurttaşmı "kaybettiği" bir dönemde yayımlanan kitap, kısmen ülke tarihinin baskı, terör ve dehşet dolu en trajik kesitinin bir yansıması. Ancak roman salt devlet terörü üzerine bir kurgudan ibaret değil... Suni Tenettüs bir arayışın romanı; aynı zamanda bir felsefi roman; edebiyat üzerine bir edebiyat eseri; bir siyasi gerilim romanı; artık modası geçmiş bir tarzda, "mektup" tarzında yazılmış bir roman. Odüllü bir roman olarak Suni Tenettüs, baskı ve şiddet dolu acılı tarihi boyunca Arjantin'in hayatına yön vermiş çok çeşitli etkenleri, değişik gizem katmanlarını çözümlemeye çalışarak inceliyor. Romanın anlatıcısı konumundaki yazar Renzi, ortadan kaybolan dayısını bulmaya çalışmaktadır. Renzi'nin arayışı ve dayısının çalışmaları üzerine araştırmaları sürerken, edebiyat düşkünü satranç arkadaşıyla yaptığı sohbetlerin de yardımıyla Arjantin'in edebiyatı, tarihi ve Avrupa'yla, demokrasiyle ilişkisi gibi temaları serimleyerek gelişen dopdolıı bir roman buluruz karşımızda. Romanın doruklarından biri, Kafka adında bir Çek entelektüeli ile Hitler adında Avusturyalı bir asker kaçağının Prag'daki bir kahvede karşılaşmasıdır. Bu karşılaşma, romandaki keşif serüveninin asli hedefini gösterir bize: Tarih ile edebiyat arasındaki ilişkidir bu; çünkü edebiyat, tarihin boğucu havasında bir suni teneffüstür. KÜLTÜREL EMPERYALİZM < ' ./ , John Tomlinson Eleşlirel Bir Giriş İnceleme/Çev.: Emrehan Zeybekoğlu AYUNT1 Dızdarye Çeşmesı Sk No 23/1 34400 Çemberlılaş/lslanbul Tel (0 212) 518 76 19 Fa« (0 212) 516 45 77 AYRINTI YAYINLARI