Katalog

için mücadele; Akıl, adalet, insan haklan vc hoşgörü için mücadele; Karanlıkçılığa, bağnazlığa ve yobazlıga karşı mücadele! Bıı sonuncular için, ' Alçağı eziniz!" diye haykınyordu. Bugün de süren bu kavgaya, kalemini kahkahayla da silahlandırarak ilk keskin ivmesini kazandıran o'dıır. Bir "davaya bağlı" aydın tipinin ilk örneği o! Zola'ların, France'lann, Sartre'ların öncüsü... Voltaire'i unutursak, özgürlüklerimize layık olamayız. Pal Valery, ondan söz ederken,"Voltaire yaşıyor, Voltaire devam ediyor, alabildiğine güneeldir o" diyordu bir yarım yüzyıl önce. Günümüzdc daha da geçerlidir bu değerlendirme. Çünkü "alçak" daha da pervasız günümüzde. Okuyunuz göreceksiniz... Voltahe ve Aydmlcmmo Uygarlık 'Tatihi/Server Tanilli/Adam Yaytnları/60] i. Türkiye'de ortaöğrctimin, özelliklc de liselerin, 1950 lerle beraber gelip girdiği ve bugün de süren bir Uygavlık çıkmazı şudur: Tarih, felsefe, sosTarihi yoloji, edebiyat ve sanat gibi kültürün temel konularında, gençlere hemen hemen hiçbir şey verilmiyor; öğrencilerin kafalanna yalan yanlış, abuk sabuk, ipe sapa gelmez birtakım şeyler tıkıştırılıyor. Ne gerçekçi ve bilimsel bir yaklaşım, ne dc bir bütün olarak kucaklayış kültürü. Bir bölük pörçüklük, bir denne çatmalık, bir keşmekeş kısacası. Egemen sınıfların biroyunudur ba! Amaç da, ne yapıp edip gençlerin uyanmasını engellcmektir. îşler öylesine tezgâhlanıyor ki, daha liseden başlayarak, gençlerin gözlcrinin önüne bir "duman perdesi" çekiliyor; içinde yaşadıkları çağa ve topluma yabancıIaştırılıyorlar. Liselerden üniversite ya da yüksckokullara bu durumda gelen öğrenciler dc, ne kendi aralarında ne de öğreticilerle bir "kültürel diyalog" kuramıyor ve bir "kör dövüşü"dür gidiyor. Bu kitap, işte bu oyunu bozmak için yazıldı. Söyleyeceklerini dc, bir "uygarlık tarihi"nin zemininde ve "çağdaş tarih"in çerçevesi içinde söylüyor. Tek kelime, çağını tanıtarak. Kültür, çağını tanıtıp bilinçlendirmiyorsa, laf yıöınıdır. Başta gençlere seslense de, temel kültüre meraklı hcrkesin öğreneceği var bu kitaptan. Okuyunuz göreceksiniz... Yeni Dünya Düzenine Zorlanması üdağında Türkiye/Muzaffcr llban Hrdost/Oıııır Yayınları/210 s. "Yeni Dünya Düzenine ZorlanmaMUZAfTER İLHAN sı Odagında Türkiye": "Azınlık" ERDOS1 ve "Anadil" Tartışmaları, "Fedefr.M oUw UÜ/ENINE rasyon" Tartışmaları, "Imparatorluk" Tartışmaları, "Pan" TartışmaTÜRKİYE ları, "Din, Bilim ve tdeoloji" Tartışmaları başlıklı beş bölümden ofuşuyor. Elimizdeki kitabın, bir bakıma, Üç Sivas'ın çocuğu olarak oluştuğu görüşünde yazar. Ama daha geniş bir coğrafyaya yayıldığı ve yer yer tarihsel derinliğe kendini kaptırdığı için, (oylum olarak) daha da büyümüş olarak çıkıyor okurun karşısına. Erdost, Türkiyc'nin Yeni Sevr'e Zorlanması Odağında Üç Sivas'ta yakaladığı ipuçlarını bırakmıyor. Burada da, Türkiye'nin, dıştan içe böliinmesinin, içten dışa büyümeve zorlanması planının bir parçası olduğu vurgulanırken, bunun küreselleşmenin trampleni yapılan Avrasya'y1 bir bütün olarak dinsel ve etnik kimliklere göre ayrıştırmanın Türkiye'ye yansıyan bir görüngüsü olduğu açıklanmaya çalışılıyor. Cutnhuriyet'in tlk Onbeş Yılı (1923 m&)/Orhan Kohğlu/Bo^.yiımhuriyct'in yut Kitaplart/V)2 s. "Çağdaşlaşmak için Cumhuriyet ilk Onbeş Yılı (1VM I"ÎS; şart değildir" diyerek OsmanLı'dan ve düzeninden vazgeçmeden de çağdaşlaşılabileceği iddiasında olanlar var. Unuturlar ki, Osmanlı olmak, üç kıtaya yayılmış altmıştan fazla etnik ve dini cemaati yeniden bir araya toplamayı gerektirir. Oysa günümüzde buna razı olacak bir tekini bulamazlar. Asıî sorun, son ikiyüz yılda itile itile Anadolu'ya sıkıştırılmış farklı bölgelerin insanlarını aynı harnurda yoğururken çağdaşlaşmayı gerçekleştirmekti. Üç yüzyıl dünyaya örnek olan Osmanlı, sisteminin bozulduğunu fark edince iki yüzyıl boyunca onu değiş,ürmeden düzeltmeye çabaladı. Başaramayınca da öniinde yükselen Batı örneğiyle yarı yarıya lcaynaştırarak (Tanzimat) geriliğini aşmayı denedi. Yine yetmedi ve o deneyim sırasında son nefesini verdi. Yine bir başlangıç şarttı... S~1 Eskinin ikilemlerini yinelemeyen bir başlangıç. Atatürk bu adımı attı" cliyor Orhan Koloğlu. Emperyalizm ve Büyük H&yd/YusufSartnay Tahir Sünbiu/Gihıce Yayınalık/190 s. "Bu çalışma; XV. yüzyıldan itibaren temel olgu olarak Dünya siyasetini yönlendiren, emperyalizm ve emperyalizmin Türklere ait siyasal, milli vc kültürel organizasyon ve değerlere yönelik genel stratejik ve taktik uygulamalarıyla ilişkilidir. Bu çerçevede çalışma, emperyalizmin genel karakteri, uygulamalan ile Anadolu'ya ve Türklere ilişkin tarihsel yaklaşımın ilk iirünü olarak 183()'da yarattığı Yunanistan adlı siyasal organizasyonun, emperyalizm içerisindcki rolünü irdelenıektedir. ...Çalışmada; "Emperyalizmin gclişimi ve Doöu'ya yönelimini belirleyen faktörler, Emperyalizm karşısında Osmanlı Devleti'nin konumu, Yunanistan'ın siyasal bir organizasyon olarak imal edilişi ve Doğu Sorunu'ndaki rolü ile Büyük Hayali'ni gerçekleştirme gayretleri ve özellikle Dogu Karadeniz Bölgesi ne yönelik ütopik iddiaları" temel konuları oluşturmaktadır. Tarihin, guncel gelişmelcr kapsamında değcrlendirilmesi ile Anadolu ve Türklere yönelik "emperyalizmin değişmezliklerine" dikkat çekmek amacı taşıyan çalışma; genel olarak, Avrupalı emperyalist güçlerin Anadolu'ya ilişkin politikalarını sorgulamaya yöneliktir"' diyor Yrd. Doç. Dr. Yusuf Sarınay ve Dr. Tahir Sünbül. BelgitayM Vahap Öntaj/tlay Yayınları/364 5. A. Vahap Öntaş (1950 Hacıbektaş) ögrenimini A.t.T.t.A'da tamamladı. Uzunca bir süredir eğitim yayıncılı^ı yapmakta olan yazar İlk Aşama Yayınları'yla, İlk Aşama Ünite Dergilerinin iyesidir. Yazar, 1990'larda başladığı yazınsal çalışmalarını aralıksız sürdürmekte. Dört yıllık bir araştırmanın, çahşmanın ürünü olan Bclgitay, yazarın ilk romantlır. Duygularla Nefeslerle Evrensel Ş Kuhat/Afyon Valilik Yaytnlıtn/331 f 1943 yılında Afyon lli, Emirdaö tlçesi Karacalar Köyü'ndc dogdu. 1112 yaşlannda şiir yazmaya başDuypubrk ladı. Bugüne kadar yayınlanmış 8 Nefasterle kitabı bulıınan şairin birçok dergi !•'?»?*/ Surlerima vc aniolojilcrde de şiirleri yayınlanmış. Birçok yarışma ve âşıklar şölcninc katılaıak dereceler aldı. Yurtiçi ve yurtdışı konser ve senv pozyumlara katıldı. Şiirlerinde gcnellikle; aşk, dostluk, kardeşlik, birlik, vatan sevgisi Cumhuriyet ve Atatürk konularını işlemiş. Şiirlerini 5, 6, 7, ve 11 heceli olarak; destan, güzelleme, agıt, semah vc deyiş şcklinde yazmış. Patrin: Dört Dilde Şiir/N Nedjo O\man, Marion Mentzel, Ali Ercnler, A Kadır Konuk/Bclge Yayınlan/101 v. Nedret Nedjo Osman, Marion Mentzel, Ali Erenler ve A. Kadir Konuk Almanya'nm Köln kentindc yaşayan dört ozan... Dört farklı dilde şiir yazıyorlar, bunun yanısıra radyoculuktan gazeteeiliğe, eöitmcnlikten tiyatroculuğa uzanan farklı alanlarda, kimi zaman ortak, kimi zaman ayrı ayn çalışmalar yapıyorlar. Romanesk yani Çingenc dilinde, belki de ilk kez bir kitap yayınlanıyor ülkemizde. Acıyla dolu bir ülkeden parçalanmış Yugoslavya'dan, Bosna'dan şiirin tadını bizlere taşıyor Ned jo Osman... Marion, Almanya'dan Ege kıyılarına damıtılmış bir şiirin tadını getiriyor, Alman dilinin ses tırusı ile. Ali Erenler ile Munzur'un, Dersim dağlarının kendi öz sesini duyuyoruz, Zazakinin lirik scsini yakalıyoruz. Ve A. Kadir Konuk ile, onun ironik şiiri ile, Türkçenin ses oyunlarını... Adorno/ William Van Reijen/Çcviren Mmtafa Cemal/Bi'lge Yayınları/ 12R s Frankfurt Okulu'nun önemli kuramcılarından ve yöneticilerinden biri olan Theodor W. Adorno'nun düşünce ve yapıtlarına giriş mahiyetindeki bu kitap, onun eleştircl kurama yaptığı katkının daha verimli bir biçimde tartışdmasını amaçlıyor. Geçen dönemde, onun eleştirel kurama yaptığı katkının daha verimli bir biçimde tartışılmasını amaçlıyor. Geçtiğimiz uönemde, onun "Minima Moralia" (Çevircn: Orhan Koçak, Ahmet Doğukan, Mctis Yayınları, 1998) ve Max Horkheimer ile birlikte oluşturduğu "Aydınlanmanın Diyalektiği' (Çeviren: Oöuz Özügüf, Kabalcı Yayınlan, iki cilt, 199596) adlı yapıtları hayli gecikmiş de olsa, Türkçeye kazandınldı. Yazarın Türkçede ilk yayınlanan kitabı ise, Belge Yayınları tarahndan hazırlanan "Eleştiri/Toplum İJzerine Yazılar" olmuştu (çcviren: Yılmaz Öner, Belge Yayınları 1990). Ünsal Oskay'ın hazırladı^ı "Estetik ve Politika" adlı, Ernst Bloch, Georg Lukacs, Bertold Brecht ve Friedrich Jameson adlı yazarların da katkıları yeralan bir derlemede Adorno'nun Walter Beniamin'c yazdığı mektuplar yanında, "Baskı Altında Uzlaşma" ve "Bağlanma" adlı yazılan da yeralmakta (Eleştiri Yayınlan, 1985). Türkler ile Kütdet/Cahit Tanyol/Ckndaş Yayınlart/127s. "(...) Biz bu kitapta Kürt sorunu üzerindc bazı gerçekleri tartışmaya açtık. Soruna tek yanlı deiil çift yanlı olarak bakmak istedik. Terör diye, kolayca bir tanım içinde kendimizi tutsak etmek istemedik. (...) Olaylara sosyolojik açıdan bakmanın yollarını araştıracağız. Amacımız Kürtçülük hareketlerinin üstüne yürümek değil, onu anlamaya ılışmaktır. (...) Bu kitabın başlığını Ziya Gökalp'in bundan 70 yıl önce yazmış olduğu "Türklerle Kürtler" adlı bir makalesinde alışımdaki amaç, onun anısına saygı olsun diye dcgil. Kürt sorununun sisleri içerisinde kaybolan günümüz Türkiye'sindeki ortama ışık tutması içindir" diyor Cahit Tanyol. Aşklar ve Çiftler: Marilyn Monroe Arthur Mil\er/Christa Maerker/Çeviren: Oğuz Özkan/lletişim Yayınları/162 s. Aşklar ve Çiftler, ünlü şahsiyetlcr arasında yaşanmış aşk nikâyelerine dair bir dızi: Ikisi de "ünlü", ikisi de birer "karaktcr" olan iki insanın, sıradışılıklarını, "deliliklerini" yansıtan iliskilerine dair. Şöhret ve masalın ardındaki gerçek insanlara dair. Afet bir güzellikle bir büyük zihnin, "kafa"yla "vücudun" beraberliği... Hollywood'un pcmbe dünyasının ilahcsi ile, "Amerikan Düzeni'nin entelcktüelbir muhalifinin aşkı... Ve aslına bakılırsa, bu kalıplara hiç mi hiç sıgmayan bir trajedi! Hiç de sanıldığı eibi "aptal sarışın" olmayan, görünürdeki şaşaanın aruında yapayalnız bir kızla; özel ilişkilerde pek de sanıldığı gibi "ince görüşlü" olmadığı anlaşılan bir adamın, kırık ve kırıcı aşk hikâyesi. Elimizdeki kitap, masal gibi tasvir edilmiş bu kısa beraberliği, gerçek insanlar arasındaki gerçek bir hayat dramı olarak anlatıyor. Aşklar ve Çiftler: îngrid Bergman Roberto RossellinÛRcnate Möhrmann/Çevircn: Alilla Dirim/tletışim Yaymlan/215 s. 1948 tlkbaharı'nda, Los Angeles'ta Roma Açık Şehir ve Paisa filrnleriııi seyreden Hollyvvood'un saflık ve doğal güzellik ilahesi tngrid Bergman, nihayet aradıgı sanatsal üslubu bulmuştur. Vakıt geçirmeden yönetmen Roberto Rossellini'ye göndcrilmek üzere, heyecan pırıltıIannın kağıda yansıdıg^ı bir hayran mektubu yazar: "Sevgili Bay Rosscllini, Roma Açık Şenir ve Paisa adlı filmlerinizi izledim ve çok beğendim. Çok iyi lngilizce konuşan, Almanca'sını unutmamış fakat Fransızca'sı pek anlaşılmayan, ttalyanca ise yalnızca 'Ti amo' diyebilen îsveçli bir oyuncuya ihtiyaç duymanız halinde, oraya gelmeye ve sizinle oir film çevirmeye hazır olduğumu bilmenizi isterim." Rossellini Hayal Fabrikası'ndan sıkılmış divayı Roma'ya davet ettiğınde bütün gemiler yalulmıştır artık. Bergman, bu uçarı İtalyalı ile beraber olabilmck uğruna geride bıraktığı evliliğinden, küçük kizından ve Hollywood kariyerinden vazgeçer. Yüzyüın aşk skandalı olarak tanımlanan bu beraberlik, duygu, cinsellik ve yaratıcılığın karşılıklı yer değiştirme oyunu gibidir. Bu kitap "aşk ve sanat çifti" olma nayaliyle yola çıkan iki insanın tutku, özveri ve uzlaşma dolu hİKâyesini anlatıyor. • CUMHURİYET KİTAP SAYI 502 SAYFA 22