Katalog

OOOF OFF LINE Tanol Türkoğlu ([email protected]) Ümit edelim de e-kitap fiyatları kâğıda basılmış versiyonları- na göre çok daha ucuz olur da, kitapçokseverlerin e-kitap okur yazarlıkları yaygınlık kazanır. Im o Dijital Kütüphane: Nereden Başlamalı? Bir önceki yazıda kişisel bir dijitalkütüphane kurmanm en önem- liavantajlannın metin üzerinde arama yapma imkânları ile okunacak metinleri taşımanın kolaylığı olduğunu belirtmiş ve şu soruyu ortaya atmıştık: Kişisel dijitalkütOphane kurmaya neroden başlamalı? Başlangıç olarak iki nokta seçilebilir. Bunlar eş zamanlı olabile- ceği gibi ardışık da gelebilir. Birincisieldekimetinleridijitalleştir- mek, ikincisi de yenitemin edilecek kitaplan dijital ortamda tedarik etmek. (Konvansiyonel) Kütöphanenizde bugüne dek toplamış olduğu- nuz khaplann dijitalİBştirilmesi iki yolla olabilir. Birincisi bu metinleri bir kelime işlemci vasıtasıyla yazarak fya da yazdırarak) ikincisi ise tarayıcı cihazlar vasıtasıyla tarayarak fya da taratarak). Doğal ola- rak bu yollann ikisi de hem zaman hem de para gerektirecek çö- zümlerdir. Kendiniz yazmaya ya da taramaya kalksanız kütüphane- nizdeki kitap sayısına göre bu işi çok uzun bir zaman sonucunda ta- mamlayabilirsiniz. (Öte yandan bu işleri -özellikle de tarama- profes- yonel olarak yapan firmalar var). Üçüncü bir yol olarak arzu ederim ki sahip olduğum kitapların yayinevlerine başvurabilsem ve onlarda o kitapların dijital versiyon- larını bana ücretsiz olarak verebilseler. Ne yazık ki böyle bir çözüm, gûven unsurundan dolayı, pratik gö- rünmemekte. Yayınevinin ilk tepkisi o dijital metni internet üzerinden başkalarma da ulaştırılmayacağının garantisinin olmaması. Yani he- pimiz potansiyel suçlu durumundayız; elimize böyle birimkân geçer- se derhal virüs gibi bunu tüm dünyaya yayabiliriz. Zaten tüm dünya o kitapları okumak için bu anı beklemekte. Öte yandan internette biraz araştırma yaptığmızda e-kitap metin- lerinin sizden önce çoktan birileri tarafından dijitalleştirilmiş (yaza- rak ya da tarayarak) ve dijital ortama yiiklenmiş olduğunu tespit edebilirsiniz. Dolayısıyla sahip olunan kitapların dijital versiyonlannı hazır olarak internetten temin etme yolu çoktan açılmış durumda. Telifhaklanna saygı göstererek bunlar içinden sadece parasını ve- rerek satın almış olduğunuz kitapların dijital versiyonlan temin ede- bilir ve böylece halihazırda elinizin attmda bulunan kitapları en kolay yoldan dijitalleştirmiş olabilirsiniz. Tabii bu yazıyı okuyanların büyük birkısmı dijitalgöçmen oldu- ğundan (yani yaşı yirminin üstünde olanlar) derhal şu soruyu sora- caklardır: Parasını vererek satın almış olmadığım bir kitabın da dijti- al versiyonunu internette bulursam ne olacak? Bu kitapları indir- mem konusunda beni engelleyen ne var? Cevap net; hiçbir engel yok. Sadece kendinizle başbaşasınız. Isterseniz onları da indirebilir- siniz. Buradan ikinci noktaya da geçiş yapabiliriz. Yani yaniteminet- mek isteyeceğinizkitaplan dijitalformatta (da) edinmek ve dijitalkû- tüphanenize dahiletmek. E-Kitap dünyası, e-müzik sektörü kadar gelişmemiş durumda. O nedenle dün çıkmış yeni bir kitabın e-kitap versiyonunu ertesigün internette bulmanız o kadar yaygın değil (özellikle Türkçe kitaplar ve popüler olmayan yazarlar söz konusuy- sa). Öte yandan e-kitap okuyucu cihazların yaygınlaşmasıyla Olka- mizde de yasal e-kitap satşlan yakın gelecektepopOleriikkazana- cak (Hatta bu yazı kaleme alınırken internet üzerinden kitap satan bir web sitesinin e-kitapsatışlarının da başladığı epostası geldi). Bu çerçevede yeni çıkacak kitapları bu yolla temin etmek en pratik çö- züm olarak görünmekte. Ûmit edelim de e-kitap Hyatian kSğıda ba- sılmış versiyonlanna göre çok daha ucuz olurda kitapçokseverlerin e-kitap okur yazarlıklan yaygınlık kazanır. BİLİM TARİHİ I Ilk kadın doktorlarımızdan Suad Mahmud Jinekolog Suad Mahmud Hanım, tıp eğitimini Avrupa'da tamamlamış ilk kadın doktorlanmizdandir. Osman Bahadır [email protected] İ! ' kinci Meşrutiyet'in ilanından önce Osmanlılarda hiçbir kız öğrenci öğrenim görmek için .. Avrupa'ya gitmedi. tkinci Meşrutiyet'in yarat- tıfiı hürriyet ve eşitlik atmosferi doğal olarak ka- dınların yaşamına ve toplumsal rollerine de yansı- dt ve bu yeni gelişmenin bir parçası olarak bazı genç kızlar lise eğitimlerini ülkelerinde tamamladıktan sonra Avrupa'ya eğitime gittiler veya devlet bursuyla gönderildiler. Şimdiye kadar tarihimizdeki ilk kadın jinekolog, tıp eğitimini ABD'de yapmış olan Fatma Rejit (Atasagun) Hanım (1901-1973) olarak biliniyordu. Fakat yeni elde etmiş olduğumüz bazı bilgiler, ilk ka- dın jinekoloğumuzun, eğitimini Cenevre'de ta- mamlamış olan Suad Mahmud olabileceğini gös- termektedir. Suad Mahmud hanımın aynı zaman- da ilk Türk kadın doktor olma olasılığı da bulun- maktadır. Suad Mahmud Hanım, 1896 tarihinde lzmir'de doğdu. Liseyi bitirdikten sonra ailesinin desteğiyle Cenevre'de tıp öğrenimi görmeye başladı. Jinekoloji dahndaki ihtisasını da Cenevre'de olasılıkla 1922'de tamamlamış olabilir. Mezun olduğu tarihi şimdilik kesin olarak bilmiyoruz. Ancak öğrenim gördügu dö- nem itibarıyla ilk jinekoloğumuz olduğunu düşün- dürtmektedir. Suad Mahmud Hanım'ın Cenevre'deki tıp fa- kültesinden jinekoloji ihtisası sonucunda aldığı diplomanın numarası 1591'dir. Oğrenimini bitir- diğinde ülkesine hemen dönmüyor ve lsviçre'de dok- torluk yapmaya başlıyor. 1930'da Türkiye'ye dönüyor. Sakızağacı'nda Rumelihanı'nda muayenehane açarak doktorluğa başlıyor. 1940 yılına kadar, o tarihte boşanmış olduğu kocasının Yılmaz olan soyadını, o tarihten sonra ise ailesinin soyadı olan Oskaner'i Suad Mahmud Hanım (solda kısmen görünen) üniversi- tedeki bir ameliyat sırasında hocası ve arkadaşlarıyla. Suad Hanım'ın lsviçre'de kullandığı kartviziti. Suad Mahmud (sağda) ve Süeda Emin, Cenevre Tıp Fakültesi'nde bir kadavra çalışması sırasında. kullanıyor. 196O'lı yıllarda bir süre Osman Bölükbaşı'nın liderliğini yaptığı Millet Partisi'nde siyasetle de uğraşan Suad Oskaner 1970 yılında ve- fat ediyor. Suad Hanım'ın mezarı, Feriköy mezarlı- ğındadır. Suad Mahmud Hanım hakkında edindiğimiz bilgilerden, Avrupa'da onunla birlikte tıp eğitimi- ni tamamlayan Süeda Emin adlı bir arkadaşının da ' olduğu anlaşılmaktadır. Fakat , Süeda Hanım hakkında adından ve A£> rf«V dört fotoğrafmdan başka bir bilgi- a. v-L~. "' Ye v e belgeye sahip değiliz. Suad Hanım hakkındaki bilgi- lere ulaşmamızı sağlayan, Suat Hanım'ın torunu Sayın Ali Osman Oskaner'e çok teşekkür ederiz. Felsefe Olimpiyatı'nın birincileri! 14. Türkiye Felsefe Olimpiyatı (TFO), 7 Mart'ta Ankara, lzmir, Istanbul, Mersin, Antalya, Bursa, Enincan, Gaziantep, Samsun, Tavas, Fethiye, Samandağ (Antakya) olmak üzere 12 merkezde aynı anda yapıldı. Anadolu liseleri ve özel okullardan toplam 455 liseli genç felsefecinin katıldığı olimpiyat yazılarını TFK Çocuklar İçin Felsefe Birimi Kurucu Başkanı Nuran Direk başkanlıgında felsefe öğretmenlerinden oluşan seçici kurul değerlendirdi. TFK Başkanı loanna Kuçuradi'nin katılımıyla son okuma gerçekleştirildi. TFO birincisi Eyüboğlu Koleji İB (Uluslararası Bakalorya) öğrencisi Fırat Akova, ik- inci ise Özel Amerikan Robert Lisesi öğrencisi Hakan Kızükumoldu. 21-23 Mayıs'ta Yunanistan'da yaptlacak olan 18. Dünya Felsefe Olimpiyatı'nda Türkiye'yi Fırat Akova ve Hakan Kızılkum birlikte temsil edecek. Genç felsefeciler, olimpiyata Sextus Empiricus'un "Piıonizmin Ana Hatlan" adlı eserinden; "Eğer birisi çoğunluğun anlaştığı şeye katılmamız gerektiğini söylerse, bunun yararsız olduğunu söylemeliyiz. Çünkü öncelikle 'doğru olan', şüphesiz ki nadir olandır ve bu nedenle bir kişinin çoğunluktan akıllı olması mümkündür" ve lngeborg Bachmann'ın "Bu Tufandan Sonra" eserinden; "Yazar bütün antenlerini açmış olarak bu çağda dünyanın yüzünii, insanoğlunun yüzünü sap- tamaya çalışır. Insanoğlu nasıl duyumsamakta, neyi düşünmekte, nasıl davranmaktadır? Tutkulan, kısır- lıkları, umutlan nelerdırr ve Prof. Dr. Sevgi lyi'nin "Dünya Sorunlan Karşısında Şiir" yazısından; "Şiir, in- san olmanın/ varolmanın en yüksek açıhmıdır, insanın insana açılmasıdır" alıntılarından birini seçerek yazdık- ları denemelerle katıldılar. Öğrencilerden denemelerin özgün bir eleştiri gücüne ve üslubuna sahip olması, or- taya atılan düşüncenin ise tutarlılık ve belli bir bütün- lük an etmesi istendi. Fırat Akova da alıntılardan ilki- ni seçerek dört saatlik bir sürede istenilen kriterlere uy- gun denemeyi kaleme almayı başardı. loanna Kuçuradi: "Bu yıl olimpiyata iki yeni merkezin, Samandağ ve Tavas'ın yüksek katılımla eklenmesi bizi özellikle sevindirmiştir. Olimpiyata katılan bütün çocuklanmıza, öğretmenlerimize, ınüdür- lerimize ve onlara destek veren bütün kamu ve özel ku- ruluşlara Türkiye Felsefe Kurumu'nun teşekkürlerini sunarım.