Katalog

^^~JjMm K itapiçin... Lxxvııı SELÇUKALTUN 'Korkuyorsan Yazmasaydın!' "Pop müziğin EA.Poe'su Michael Jackson'ın anısına" 23.05.09! Sahaf Müteferrika (Sakallı Lütfü) Safarisi - Lüt- fü'ye cumartesi baskını... Mekân balık kokuyordu, "Komşudan mı geliyor?" diye sormak gafletinde bulundum. Hayır, dün akşam Mütefenika'da balık ziyafeti varmış! Sahafiarda adabıyla içki içildiğini, ka- yıntı yapıldığını biliyordum ama buna biraz şa- şırdım. Ben bu cüreti yazarım derken şaka yapmıştım. 0, "Memnun olurum" derken cid- diydi. "Sahaflı-meyhane" projesinin şaka mı ciddi mi olduğunu ise kestiremedim. Ganimet: Bilgi Cumhuriyeti Haberleri - A.Adnan Adıvar, 1945 / Bizans Devrinde Bo- ğaziçi - Prof. Semavi Eyice, 1976 / Eldebir Mustafendi - F.Celaleddin Göktulga, 1943; (24.11.1948'de Adnan Benk'e imzalanmış.) / Anadolu Araştırmaları - Prof. U. Bahadır Al- kım Hatıra Sayısı, 1976... öğle yemeği için, komşu Adapazarı Islama Köftecisi'ne gittim. Orada masalara yerleştiri- len cam yüzeylerin altındaki küçük kâğıt par- çaları,, "takdir mesajlarıyla" mücehhezdir. Si- parişimi beklerken önümdekileri okudum, tü- münde ifade savrukluğu ve dilbilgisi yanlışlan vardı. Trajikomiklik ödülünü, geçen yıl Hanno- ver'den gelen muhtereme verdim. Mekânı, "Islam Köftecisi" sanmıştı. 1927- Prof.Dr. Uluğ Bahadır Alkım (1915- 1981): Ülkenin en önemli arkeologlanndandı. Eğitmen, araştırmacı ye yazardı. Ben 1970'lerde Boğaziçi Üniversitesi'nde öğren- ciyken o Beşeri Bilimler Bölümü hocalann- dandı. Onu kampusta görürsem saygıyla izlerdim; duruşu ve yürüyüşünde bir doğal zarafet var- dı. Kinayeli tebessümüyle sanki bir zaman-tü- neli-ansiklopedisi olduğunu saklamaya çalı- şırdı. 1928- Celal Üster (doğ.1947) Cumhuriyet Kitap Eki'nin niteliğini arttırdı, Cumhuriyet'in kültür bölümüne dinamizm getirdi. Haziran ayında bir gün dikkat ettim, gazetede spora bir sayfa aynlmışken kültür haber ve yazılan iki sayfaya ulaşıyordu. (Fenerbahçe'nin lider veya şampiyon olmadığı dönemlerde itirazım yok!.) 1929-18.05.2009 akşamı, Lorin Maazel yönetimindeki Symphonic Toscanini'yi dinle- mek üzere Cemal Reşit Rey Konser Salo- nu'ndaydım. Yaşayan en önemli klasik müzik şeflerinden olan Lorin Maazel'in (doğ.1930) program bro- şürüne eklenen özgeçmişi, "Sıkı bir okuyucu, klasik film hayranı ve tiyatrosever olan sanatçı tenis oynamaktan, yüzmekten, Amerikan re- simleri ve Doğu sanatı eserleri toplamaktan hoşlanıyor" cümlesiyle noktalanmıştı. L'ltaliana in Algeri'yi dinlerken Maazel'in, unutulmaz şeflerimizden Hikmet Şimşek'e (1924-2001) benzediğini fark ettim. Sağ ve solumda oturan izleyiciler bu saptamama ka- tıldılar. Derken, klasik müzik misyoneri Hikmet Şimşek'in TRT-1'den sunduğu "Pazar Konse- ri" programlarını anımsadım. Gizemli sesiyle, SAYFA 10 Sef Lorin Maazel. acı bir haberi alıştıra alıştıra vermek isteyen bir aile büyüğü gibi konuşurdu... 1930- "Gazeteci zamana karşı yazar; za- manı olduğunda daha da kötü yazar." KarlKraus (1874-1936) (Ne zaman bir sığ gazetecinin roman yazdı- ğını duysam, aklıma Canetti'nin ustası Kra- us'un bu aforizması gelir.) 1931- "Şiir Yılhğı" çıkaran çilekeşlere bir öneri de benden; Yılhklara "Yabancı Dillerde Türk Şiiri" bölü- mü eklenmesi ve orada yabancı dillere -o dö- nem- çevrilen Türk şairlerinin yapıtları ile var- sa şiirimizle ilgili antolojilerin listelenmesi. 1932- Dünyanın En Çok Gezilen Beş Müze- si (2008): 1. Louvre, Paris (8.5 milyon kişi) / 2. British Museum, Londra (6 milyon kişi) / 3. National Gallery of Art, Washington D.C. (5 milyon kişi) / 4. Tate Modern, Londra (4.9 milyon kişi) / 5. Metropolitan Museum of Art, New York (4.8 milyon kişi...) (2008'de Türkiye'deki ören yerlerini 22.7 milyon kişi gezmiş. Gözde uğrak yerleri Top- kapı'ya 2.5, Ayasofya'ya ise 2.2 milyon bilet kesilmiş. Topkapı ile St.Petersburg'daki Her- mitage'ın dünyanın en önemli beş müzesi arasında yer aldığı kanısındayım.) 1933-Topkapı Müzesi'nden bahsetmişken bir yöresel tüyo arz edeceğim. Bir öğle zama- nı Çemberlitaş'taysanız Atik Ali Paşa Camii'ne komşu Şeyhmus Kebap Evi'ni (Mollafenari Mah., Medrese Sok. No.2) deneyiniz. 1934- "lyi bir polisiye roman şiddete karşı- dır. Okuduğunuz iyi polisiyeyse vicdani bir hesaplaşmaya bile girebilir, adaleti arayabilir- siniz." Ahmet Ümit'in Pazar Akşam'daki (14.06.09) söyleşisinden (Evet, polisiye şiddete karşıdır. Tüm sorun- larına rağmen suçluyu bulmak için çırpınan aykırı dedektifin kişiliğindeyse, yazarın m-ı-z- m-ı-z polis örgütlerine tepkisi yansır.) 1935- Antakya insanlık tarihinin en önemli kentlerinden! Kurucusu M.ö. 3. yüzyılda ya- şayan Selevkos Kralı I. Nikator'dur ama adını Büyük Iskender'in generallerinden Antigo- nus'tan almıştır. Isa'nın yoldaşları bu kentte kendilerine Hıristiyan adını özgülemiş ve Aziz Piyer yeryüzünün ilk kilisesini burada kurmuş- tur. Antony ile Kleopatra'nın (M.Ö.36) bu kentte evlendikleri iddia edilir. M.S. 526'da yaşanan depremde neredeyse tüm kent yıkı- lır, 250-300 bin dolayında insan ölür. Bu stra- tejik kent daha sonra Pers, Bizans, Arap, Sel- çuk, Haçlılar ve Osmanh'nın ellerine geçecek- tir. Yeni romanım (Bizans Sultanı) için Antakya Müzesi yeniden ziyaret edilecekti. Haziran ba- şındaki safarime Nur ile Füsun-Arman Elioğlu çifti de katıldılar. Sabunhaneden (M.S.1860) devşirme butik otel Savon'da kaldık. Otel'in, Asi nehrinin güneyindeki yorgun yörede ko- nuşlanmasını özellikle benimsedim. Alımlı yılkı binaian arasında adres sorduğunuz kentliler, beklemedikleri bir ödülü alınca utanan insan- ların şaşkınlığını yaşar gibiydiler. Aziz Piyer Kilisesi'nin girişinde kavruk bir adam, bazalttan aziz heykelcikleri satıyordu. Kendisine, "Aziz Yıldırım'ın heykelciği niye yok?" diye çıkıştım. Antakya'ya, Anadolu Sofrası'nda meze sil- silesinden mürekkep bir akşam yemeği için bile, yeniden gidebilirim. 1936- The Paris Revievv (2009 llkbahar Sa- yısından): -"Burası (A.B.D.) öyle bir ülkedir ki her gün değişik kitap ödülleri icat edilir. Çünkü yayı- nevleri ve okuriar ne okuyup ne okumayacak- lannın listesini bu şekilde saptamaktadırlar." Annie Proulx -"Soru: Romanlarınızdan nefret ettiğiniz doğru mudur? John Banville: Evet! Onlardan nefret ede- rim. Bana kimse inanmaz ama onlardan nef- ret ederim. Benim için derin bir utanç kayna- ğıdırlar. Diğer yazariarın tüm yazdıklarından daha iyidirler, ama bu bana yetmez." 1937- önemli yazar Kingsley Amis (1922- 1995) ikinci eşi yazar Elizabeth J. Hovvard'tan boşandıktan sonra, "Yaşamımın en talihsiz anı bu kadınla tanışmamdır" demişti. Elizabeth J. Hovvard'ın (doğ.1923) anılannı (Slipstream), biraz da üçüncü kocası Kingsley ile üvey oğlu Martin Amis hakkında söyleye- ceklerini meraktan papparazisel bir iştahla okudum. Altını çizmeden edemediğim bir anekdot Nobelist VVilliam Faulkner'la (1897-1962) ilgili. Üstat yılda bir kez altı veya sekiz haftalığına New York'a gidince her gün yayımcısı Ran- dom'a uğrarmış. Bir iki kez yayınevinin üst yöneticileri tarafından öğlen yemeğine götü- rülürmüş. Diğer zamanlarda, birisi gelip ken- disini yemeğe götürene dek resepsiyonda otururmuş. Bu kez Random çalışanları üstadı ağırlayacak kişiyi kura ile saptarmış. Süreç sabah mesai saatiyle başlar, Faulkner'ın kur- banı beklerken bir öykü yazdığı da olurmuş. 1938- Bugün 21 Haziran 2009! Babalar gü- nünde karısına armağan almayı unutanlardan mısınız? 1939- Edmund VVhite (doğ.1940) Amerikan Sanat vo Edebiyat Akademisi'ne kabul edilen ilk eşcinsel yazardır. Cinsel tercihini, romanla- rını pekiştirmekte ustalıkla kullanmıştır. HIV- positiv konumunda yaşam ve yazın macerası- nı sürdürmektedir. Onun yaşamöyküsünü (The Burning World) okurken New York ve Paris'ten sıkıldığında; Venedik veya Büyükada'ya sığındığını öğre- nince şaşırdım. Sonra sanki Büyükada'dan utandım. Mimarisi, tarihi ve doğa dokusuyla gezege- nin en çekici adalarından biri kentten nere- deyse bir kulaç uzaklıkta ve keyfini sürmek için televizyonun karşısından kalkmaya üşeni- yoruz. 1940- "Ingilizce Hazreti Isa'ya nasıl yettiyse bize de yetecektir." (Bu trajikomik cümle, Hazreti Isa'nın Ingiliz- ce konuştuğunu sanan birTeksas Valisi'ne aittir. Hazret, bir Amerikalının yabancı dil öğ- renmesine neden gerek görmediğini veciz bir şekilde vurguladığını sanmaktadır. Hayır, o vali George W. Bush değildir; ondan altmış yıl önce seçilmiş bir eskisidir. Koşut söylemleri doğumuzda, güneyimizde yüz yıl sonra duy- maya başlamadık mı?) 1941- Arkeolojik kazılarda bir Hadrian büs- tüne Burdur dolaylarında veya Thames nehri dibinde aynı anda rastlanmasını şansla açık- layamayız. Hadrian (M.S. 76-118) Mezopo- tamya'dan Britanya'ya uzanan ama çö-zül- mek üzere olan Roma Imparatorluğu'na dirlik getirmişti. Biseksüeldi. (O dönemde biseksüellik soy- lular arasında birçok yönlülük simgesiydi.) Er- kek arkadaşı Claudiopolisli (Bolu) Antinous'a kansı Sabina'dan daha çok düşkündü. Efendim, bu Hadrian güya vatandaşlarının dertlerini dinlemek üzere ara sıra erkekler ha- mamına gidermiş. Bir safarisinde, yaşlı bir adamın sırtını hamamın duvanna sürttüğünü görünce nedenini sormuş. Yaşlı adam, bir kö- lesi olmadığı için sırtını ancak böyle keseleye- bildiğini arz edince Hadrian yoksul Romah'ya derhal bir köle Özgülemiş. Bir süre sonra Hadrian aynı hamama yeni- den uğramış. Onu gören tüm yaşlı zevat bir- den ayaklanıp sırtlannı hamamın duvaıiarına sürtmeye başlamışlar. Hadrian uyanıklara, "Van minit!" demiş. Onlan ikişer ikişer sıraya sokmuş ve sırayla birbirlerini keselemelerini buyurmuş. O hamama bir daha hiççç uğra- mamışşş... 1942- "Şiir, çeviri sırasında yitip gidendir." RobertFrost (1874-1963) 1943- Emrah Serbes'in (doğ.1981) 19.06.09 tarihli Radikal Kitap'taki söyleşisin- den: "Çocuk dediğin bir miktar muhafazâkar ol- malı zaten. Çünkü şaşırmaktan bıkmıştır, bir yerlere tırtunmak ister artık. Sağlam bir zemin arar. Benim anlattığım çocukların muhafaza- kârlıklarına gelince, daha çok Türkiye tipi bir muhafazakârlık biçimi olduğu söylenebilir. Ya- ni ezan okunurken radyonun sesini kısar ama camiye gitmez. Kurban keser ama zekât ver- mez. Yemek seçer gibi ibadet seçer. Benim arkadaşlanm vardı, ramazanda otuz gün oruç tutarlardı, bayram namazından önce ima-, ma kızarlardı vaazı uzattı diye, camiden C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1016 •.', ' ,'\ e 'I A I I M ' J Y ı > O H M U O