Catalog

O K U R L A R A İlk kez dört kitap halinde derlenerek yayımlanan Güz Öyküleri, Kış Öykü- leri, Bahar Öyküleri, Yaz Öyküleri ile bu türü, Ba- tt'daki örneklerinden ba- ğtmsız, özgün olarak'de- neycn takvim öyküleri su- nuluyor. öyküyanında anı, denetne, günce, be- tim, söylence türlerini çağjrtftıran metinlerin de yer aldığt, kısaca anlattyı bütün olarak kucaklamayı amaçlayan çağdaş yaztlar. Takvim Öyküleri'ıMe her ayın her günü için bir öy- kü ya da attlatı okuyoruz. Özelliği, günlük ya$amın sadeliğinden, genelde gö- ze batmayan ya da umur- sanmayan ayrtntıların- dan, yaşanmışltkltirından evrilen anlattlar olması. Yaltn, yoğun, şiirsel. Yük- sel Pazarkaya ile Takvim Öyküleri çerçevesinde mevsimlerin ilham verdi- ği duygulart, öyküleri, atı- latdarı çerçevesinde yazt- ntnda huldugu karşıltklart konuştuk. Cumhuriyet Kitap için stk araltklarla söylememiz ge- rekenlerden birinin, "Ki- tap îçin" sayfamtzın cn çok okunan sayfamtz ol- duğunu belirtmek. Bunu okurlartmızdan aldığımtz tepkilere bakarak söylü- yoruz. Birçok okurumuz bu sayfamn ayda bir ya- yımlanmasımn haksızlik olduğjunu, daha sık aralık- la yaytmlanmast gereklili- gini belirtiyor. Selçuk Al- tun, okurun bu isteğini bu yaztlarım kitap olarak yaytmlayarak gidermeye çalışıyor. Bilindiği gibi ilk bin maddeyi içeren ilk ki- tap dört ytl önce yayım- lanmıştı. îkinci bin mad- deden oluşan Kitap îçin 2 ise geçtiğimiz günlerde ya- ytmlandt. Selçuk Altun ile Kitap için 2 üzerine söy- leştik. Bol kitaplı günler... TURHANGÜNAY e-posta: turhangunay9cutnhuriyct.coin.tr cumkitap@cumhuriyct.com.tr H enri-Georges Clouzot'nun Cehennenf'ı bence başarısız bir fllm, buna karşılık çok önemll bir buluş, bir fikir, olağanüstü bir hammadde içeriyor. Filmin glrişlnde akta- rılan doğruysa ki öyle olsa gerek, iki yönet- menden (Serge Brom- berg) biri, günün bi- rinde, asansörde yaş- lıca bir hanımla mah- sur kaiıyor bir buçuk saat boyunca. Inös Clouzot, efsanevi yö- netmenin dulu. KO- nuşma nasıl gelişiyor- sa, bir ara genç ada- ma Clouzot'nun 1963- 64 arası çekimlerlnin bir bölümünü gerçek- leştlrdlği Cehennem fllmlnden kalan ma- karaların kendisinde durduğunu aktarıyor. Clouzot'nun Cehen- nenr\. asansör arızası- na borçlu olduğumuz bir arkeolojik işlemln sonucu. Clouzot, I96îde olgun. tanınan ve önemsenen bir yönetmen; "Le salalre de la Peur. 'Mystere Plcasso" türü kült fllmlere Imza atmıj. Pervasız Pertavsız ENİSBATUR Brtememiş bir film: Cehennem La Mg«nd> d'un «tm İMchvv* Film başansız, çünkü son derece değerli hammaddenin bir başına yetersiz yığınını kul- lanma, kurgulama konusundaki beceriksizlik- le malûl olmamış bir tek: 45 yıl öncesinin & genç tanıklanyla yapılan konuşmalann yer- â leştirilmesi de iyi yapılamamış, dahası, iki ye- « « ni oyuncunun senaryodan sahneler canlan- dırması fikri de yerine oturmamış, bir müsa- mere müsveddesi eklenmiş çatıya. Hayıflanmamak elde değil: Güçlü bir yönetmen, aynı malzemeden bir başyapıt örebilirdi bana kalırsa. (Böyle diyorum ya, "en iyi belgesel" ödülünü aldı sonradan Ce- sar'larda - ödüllere aldırmamak gerekir). Clouzot, 1963'de olgun, tanınan ve önemsenen bir yönetmen; "Le salaire de la Peur", "Mystere Pi- casso" türü kült filmlere imza atmış. Film, o tarih- lerde kendisiyle yapılmış bir televizyon söyleşisin- den uzunca alıntılarla başlıyor. Orada açıklıyor yeni projesini: Cehennem, klinik boyutlarda kıskançlığa teslim olmuş, güzel karısının etrafında yarı gerçek, yan kurmaca gerekçelerle bir çukura düşmüş bir yazlık otel sahibinin öyküsü üzerine kurulacak. Canalıcı bir bilgi: Clouzot, ilk eşini yitirince ağır bir depresyon krizi geçirdiğini, kronik uykusuzluk çektiğini, maraza yatkın bir dünyası olduğunu giz- lemiyor. Canalıcı ikinci bilgi: Asistanı Costa Gav- ras, onun Sekiz Suçu/c'tan çok etkilendiğini, düpe- düz sarsıldığını anımsıyor. Belli ki bir dönemini kapatmak, bir yenisine baş- lamak istemiş bu kavşakta. Sıradışı yapım olanak- lanna sahip olduğu için, deneysel çekimlere girişi- yor film öncesi: Görüntü ve ses teknisyenleriyle, ayn ayn, çılgın arayışlara girişiyor; elde kalan ma- karalarda yakası açılmadık optik denemeler, ses bozuşturma ögeleri var. Deyimin tam anlamıyla kıskançlıktan kuduran birinin imgeleminde her gö- rüntünün, kafatasının içinde her sesin çığınndan çı- kışının dilini araştınyor. Müthiş form çeşitlemeleri, renk dönüştürümleri (masmavi bir gölün kan kırmı- zısına evrilmesi gibi), cam ve mercek oyunlan peş peşe akıyor önümüzden. Birkaç ay sürüyor bu el/göz yordamı yoklama çalışmalan. Sıra Cehennem'in çekimine geldiğinde, elinde bütün aynntılan içeren bir senaryo var. Onunla ye- tinemiyor. Her sahneyi çizdirtiyor pro-designer'la- ra. Yetinmiyor, her sahne için yetkin açı hesaplan- na girişiyor. Yetinmiyor, sonu gelmez deneme çe- kimlerine soyunuyor. Kabardıkça kabaran bir ma- raz. Bir kült film daha için yorgunu yokuşa sürme se- rüvenine gömülüyor. İki kült oyuncuyla: Serge Reggiani ve Romy Schneider'le. İki zoriu kişilik. Oysa, Clouzot'nınkinin yanında ne olabilir ki ikisinin toplam zorluğu! Kalan makaralardan ekrana taşınan sessiz gö- rüntüler, yönetmenin çılgınlık eşiklerine gelgitlerini yansıtıyor. Açı arayışlan, boyalı yüz koreografileri, tek tek organlara (göz, dudak, ağız, dil) büyüteç kimliğiyle davranan kamera saldırılan: Ne bulacaktı tam, kimse bilemez; ne anyormuş, anlaşılıyor, gö- rülüyor, görünüyor. Üç büyük kamera, üç tam takım çekim ekibi, kı- sıtlı süre (olduğu baştan bilinmektedir), sonsuz tek- rarlar, gitgide karabasan halini alan yorucu çekim seanslan, patlamaya hazır gerilim atmosferi: Bir , gün, Reggiani, geri dönüşsüz bir kararia çekip gidi- < yor, iyicene kaybolan Clouzot, neredeyse amaçsız biçimde çekim tekrarlannı sürdürürken kalp krizi geçiriyor ve sahne karanyor - Cehennem bir film olamıyor: Hayat'ın ta kendisine dönüştüğü için. İki yıl sonra La Prisonniere'i çekiyor Clouzot, 1977'de ölüyor, makaralar bir dolapta bekliyor. Cehennem'in kimi makaralanna L'Enfer, kimileri- ne Infemo etiketi yapıştırmış Clouzot. İki adlandır- ma biçimi arasında bocalıyor muydu? Italyanca kullanımı yalnızca Dank'yle mi ilgiliydi, yoksa Strindberg'i okumuş muydu yönetmen? Bana, bi- raz da hissel kablelvuku, öyle geldi. Ek bir soru: Robbe-Gnllet'nın La Jaleusie's\ ("Kıskançlık" mı, yoksa "Jaluzi" mi ?!) yayımlanmış mıydı o sırada? Evet, yedi yıl dlmuştu. Cehennem/lnfemo, hepten özel bir düzlemde sardı beni. Kaç kişinin tasası olabilir ayn, otuz yılı aşkın bir süredir, sinema tarihinin en güçlü filimleri arasında Sekiz BuçuKu saydığım için öncelikle (bkz: "Asa Nisi Masa"). Bitmemiş, bitirilememiş, yanda kalmış (bırakıl- mış, bırakılmak zorunda kalmış) her büyük, mega tasan beni o ha//y/e büyülediği için sonra. Mu- sil'den Orson VVelles'e, Lağımlaranasfndan Lau- ra'ya, kâğıda düştüklerime, kimi içbükeylere gön- deriyorum. Bu büyülenmenin arkasında iki ana korkunun beklediği apaçık: Tıkanma ve Taşma. llkinde dü- ğümlenme söz konusudur; altedilmez bir içkabızlı- ğa, onun duvanna dayanıhr. Ikincisinde gerilen hat- tın, haladın inceldiği, incelesiye zoriandığı nokta- dan kopması: Taşan "şey"in dibine çöker, boğula- yazar kişi. Cehennem bazan başkalan, daha çok kendimiz. Clouzot, kişisel Sekiz Buçuk'unu yapa- cağına onu yaşamış - son yorum. • Imtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına llhan Selçuk 0 Genel Yayın Yönetmeni: Ibrahim Yıldız 0 Yayın Yönetmeni: Turhan Günay 0 So- rumlu Müdûn Miyase HknurOGörMl Yönetmen: Dilek AkıskalıOYayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.Oİdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar öktel Sok. No: 2,34381 Şişli- Istanbul. Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0(212) 343 72 64 0 Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt - ISTANBUL 0 Cumhuriyet Reklam: Genel Mudür. özlem Ayden/ Reklam MO- dürü: Eylem ÇevikOTel: 0 (212) 25198 74-75-0 (212) 343 72 740 Yerel süreli yayın 0 Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1061 SAYFA 3 L