Catalog

CMYB C M Y B 17 HAZİRAN 2010 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 15ekonomi@cumhuriyet.com.tr İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Rasgele Eski Cumhuriyet okurları arka sayfadaki “Rasgele” başlıklı, avcılıktan, çevrecilikten yola çıkarak yaşamın her alanına ulaşan akıcı, keyifli, bir o kadar düşündürücü yazılarının tadını unutmamışlardır. Sol gençlik hareketleri, sivil toplum, meslek örgütleri, siyasal düşünce platformlarında yer almış olanlar için ise vitrinde görünen, bilinenden çok daha anlamlı, etkili yeri vardır. Raif Ertem 1960’lardan son nefesine kadar yaşamın her alanına dönük olarak, sol toplumsal içerikli kavganın tam da göbeğinde, vitrinden çok, yönlendiren beyinler arasında en önemli yerlerde olmuştur. Hep gülümseyen, hiç “ben” demeyen, kimliğini, ağırlığını, az ve öz konuşarak, söyledikleri, yaptıkları ile duyumsatan kimliği ile.. Değerlerin tüketildiği, medya çağında, vitrine de oynamamış bir düşün insanı, toplumsal katkıları ne olursa olsun, ölümünün onuncu yıldönümünde olsa olsa Raif Ertem’e yaraşan bir sadelik, içtenlik içinde ancak en yakın aile çevresi, dostları arasında anılır... O kadar özel ve güzel bir babaydı ki... Kızı düğününe yetişebilsin diye acele etmişti. Konuklar hazır, nikâhın başlamasını bekliyorlar; Raif, küçük çaplı bir kriz geçirmiş, kızı etkilenmiş, birisi gelinlikle iki koltuğa uzanmışlar, gülümseyerek birbirlerini izliyorlar. Başlarında dolanan en yakınlar aynı dik duruşla gülümsüyor; dışardaki tüm konuklar bu onurlu dik duruşa katkıda bulunabilmek adına aynı sakinlikte, ortalıkta hiç sorun yokmuş gibi, tabii siyaset, toplumsal gelişmeler ağırlıklı sohbetlerini sürdürüyor... Raif, cankurtaranla kemoterapiye getirilip götürülmek zorunda kalınıyor. Eşi Mübeccel krizlerden tedirgin, kafasından tedaviyi sorguluyor; doktorlar “devam” diyor. Raif o ağır koşullarda hem yazılarına devam ediyor, hem de sık sık gazeteye geliyor. Aslında oturamayacak kadar bitkin, koltuğa yığılmış, hastalığından hiç söz etmeden “Bu ilaçlar bana çok ağır geliyor” demekle yetiniyor.. 1970’li yıllara doğru Raif’in hep olduğu ortamlarda, paneller, toplumsal örgütlenme çatılarında 1960’ların öğrenci, siyaset, hukukçu hareket liderleri ile olup bitenleri, elbette 27 Mayıs öncesini de konuşuyoruz... 1960’ın öğrenci hareketi liderleri arasında, öne çıkmış isimleri arasında çok da bilinmiyor. Marka olmuş Castro Nuri’den, önde gelen ne kadar isim varsa, anılarını anlatırlarken hemen hemen hepsinden, arkada duran, yönlendiren, etkin kişiliğin Raif Ertem olduğunu kulağımda, anılardan dinliyorum.. Alpa Kuran, Kazım Kolcuoğlu TMGT genel başkanlığı yaparlarken,12 Mart’a gelinirken, bütün gençlik sol hareketleri için ev sahipliği yapmış Tünel’deki merkez binada yine hemen hemen her zaman Raif Ertem yok muydu? Deniz Gezmiş, İbrahim Kaypakkaya ve diğerleri... Hep bir noktada Raif Ertem’in sözlerine, görüşlerine, olup bitenleri analiz etmesine, deneyim aktarımlarına kulak kesilmezler miydi? 1960-68 kuşağını buluşturan eksende, hep merkezde bir yerlerdeydi. Her sola, hele de işçi hareketine, siyasal örgütlenmelere açılımda da... Doğan-Hamdi Avcıoğlu kardeşlerle, birincisiyle düşün, ikincisiyle YÖN-Devrim dergileri yayın, iş arkadaşlığı, kadro hareketleriyle ilişkili, hep birlikteydi. İlhan Selçuk’la bir ömür boyu çok yakın dost kaldılar, kader birliği yaptılar. 12 Mart’ın Madanoğlu Davası sanıklığında hapishane arkadaşları olarak da çok daha geniş bir kadro ile buluştular.. 12 Eylül’e yürüyüş süreci, Raif Ertem için dışardan avukatlık ağırlıklı gibi görülse de, siyasal, toplumsal sorumluluk olarak çok daha zorlu arayışlar içinde geçti. Hukuk alanında, baro çalışmalarında, siyasal yaşamda yine her gelişmenin odağında bir yerlerde koşturarak, kendi özelini unutmuş olarak, toplumsal yükümlülüklerle geçti. Bir farkla ki aynı özverili koşturmacaya babalık sorumluluklarını, avcılığı, çevre korumacılığı bilincini eklemişti. Kimi dostları Raif Ertem gibi sakin, hep gülümseyen, sesini yükselttiği duyulmayan, herkesten daha sıkı solcu, paylaşımcı bir insana avcılığı yakıştıramıyordu. Avcılığın, doğa sevgisi, çevre bilincinin merkezi olduğu tezini çok ateşli savunmasına takılıyorlardı. Tam da kişiliğine özgü bir inat ve sabırla uzmanlığını, solculuğun, paylaşımcılığın, insan sevgisinin odağına, çevre bilincini, çevreyi koruma savaşımını oturtmuş, bu konuda da öncülük, öğretmenlik yapmaya koyulmuştu. Vahşi kapitalizmin, haksız kazançların, emperyalist düzenin odağında çevre, doğa tahribatı ve yağmasının, insan sömürüsü ile birlikte olduğunun altını çiziyor, insan sömürüsü ile at başı, daha hızlı, acımasız bir çevre, doğa, canlı katilamının yaşanmakta olduğunu anlatmaktan yorulmuyordu... En çok da yüksek kazançlar uğruna çevreye zarar veren yatırımcıların, doğaya zehir saçanların, işledikleri suçları saklamaya yönelik çevre hareketleri içinde oynadıkları oyunlara, çevre örgütlenmelerine sponsor, lider olma oyunlarına dikkat çekmeye çalışıyordu.. Ölümünün onuncu yıldönümünde bir kez daha sevgiyle, saygıyla anıyoruz... Krizde milyonerler servetlerine servet kattõ Ekonomi Servisi - Yönetim danõşmanlõğõ firmasõ The Boston Consulting Group’un (BCG) “2009 Kü- resel Varlık Raporu 2010” araştõrmasõna göre, 2008’de yüzde 10’luk bir düşüş gösteren global ser- vet, 2009’da yüzde 11.5 oranõnda bir artõşla 111.5 tril- yon dolara yükseldi. Global servetin yüzde 30’luk bölümü hisse senet- leri ve benzer araçlarda tutulurken yüzde 22’lik bö- lümü tahvil/bonolarda, yüzde 48’lik bölümü ise na- kit veya mevduat olarak tutuluyor. 2009’da, off-sho- re bankalarda tutulan servet 6.8 trilyon dolardan 7.4 trilyon dolara çõktõ. BCG’ye göre, dünyada 11.2 mil- yon ‘milyoner’ (1 milyon dolarõn üstünde finansal var- lõğa sahip) hanehalkõ var. Bu grup, tüm küresel servetin yüzde 38’ini elinde tutuyor. BCG Türkiye Yönetici Ortağõ Burak Tansan, Türkiye’de yurtiçi yerleşik hanehalkõ yatõrõmlarõnõn yak- laşõk yüzde 75’inin hâlâ mevduat ve benzeri araçlar- da olduğunu belirterek önümüzdeki dönemde diğer ya- tõrõm araçlarõnda önemli büyüme olacağõnõ söyledi. Tan- san, 2010 yõlõ ve sonrasõnda, düşen faizlerle beraber alternatif yatõrõm araçlarõnõn daha ön plana çõkacağõ- nõ belirterek Türkiye’de yatõrõm fonlarõnda tutulan fi- nansal varlõklarõn gayrisafi yurtiçi hasõlaya oranõnõn yüz- de 3 gibi çok düşük seviyede olduğunu kaydetti. BCG’nin araştõrmasõna göre, servet artõşõnda en hõz- lõ büyüyen bölgelerin başõnda yüzde 15 ile 2008’de top- lam servette yüzde 20’lik bir düşüş yaşayan Kuzey Amerika yer alõyor. BCG’ye göre, 2009 sonunda, glo- bal servet 111.6 trilyon dolarla rekor yaşanan 2007’nin seviyesinin sadece 100 milyar dolar gerisinde kaldõ. BCG’ye göre, global servet 2014’e kadar ortalama yüz- de 6 oranõnda büyümeye devam edecek. Global servet 2009’da yüzde 11.5 artarken Türkiye’deki servet dünya ortalamasõnõn yüzde 50 üzerinde büyüdü. Türkiye’de hanehalkõ yatõrõmlarõnõn yüzde 75’i hâlâ mevduatta bulunuyor. JADI LINK Projesi, Akdeniz ve Kõzõldeniz’den geçen denizaltõ kablolarõna, karadan geçecek alternatif olacak Ekonomi Servisi - Türkiye, Suri- ye, Ürdün ve Suudi Arabistan ol- mak üzere dört ülkenin işbirli- ğiyle gerçekleştirilen Jeddah- Amman-Damascus-Istanbul (JADI LINK) ismini taşõyan proje ile Türkiye, Asya ve Avrupa arasõnda bir iletişim köprüsü haline geliyor. JADI LINK projesiyle bu ül- kelerin iletişim altyapõlarõ tek bir hat üzerinden karşõlõklõ olarak kul- lanõlabilecek. Akdeniz ve Kõzõlde- niz’den geçen denizaltõ kablolarõna, ka- radan geçecek önemli bir alternatif sun- mayõ hedefleyen JADI LINK, toplam 2 bin 530 kilometre fiber optik hattõ kapsõyor. Fiber optik sistemin dört ülke arasõnda sembolik olarak bağlantõsõnõn da gerçek- leştirildiği törene Ulaştõrma Bakanõ Binali Yıldırım ve Ürdün Krallõğõ Bilgi ve İle- tişim Teknolojileri Bakanõ Marwan Ju- ma’nõn yanõ sõra, Türk Telekom Genel Müdürü Dr. Paul Doany, Suudi Tele- kom Toptan Satõş Başkanõ Saad Al Demyati, Suriye Telekom Kurumu Genel Direktörü Nazem Bahsas ile Ür- dün Telekom Şirketi Genel Müdürü Nayla Khawam katõldõ. İlk data haziran sonunda Türk Telekom, Saudi Telecom Cam- pany, Jordan Telecom Group ve Syrian Telecommunication Establishment iş- birliği ile hayata geçen proje, Türkiye’yi bölgenin ‘Dünyaya açılan kapısı’ ha- line getirmeyi amaçlõyor. JADI LINK, Cidde-Frankfurt arasõnda ilk data servi- sini haziran sonunda gerçekleştirecek. 200 Gbps data ve ses taşõma kapasite- sinin tamamõnõn ise 2010 üçüncü çeyrek içinde hayata geçirilmesi planlanõyor. İmzalanan anlaşma uyarõnca Suudi Tele- kom, Suriye Telekom ve Ürdün Telekom kendi ülke sõnõrlarõnda ulusal ana fiber op- tik omurgalarõ üzerinde gerekli fiziksel bağlantõlarõ gerçekleştirecek ve projenin hayata geçebilmesi için sistemlerinde 200 Gbps’lik kapasite genişletmesi ya- pacaklar. JADI LINK kõtalararasõ internet, data ve ses iletiminde Singapur, Japonya, Hin- distan’dan başlayarak Hint Okyanusu- Kõzõldeniz-Süveyş Kanalõ-Akdeniz gü- zergâhõnõ takip eden ve İtalya, Fransa, İs- panya ve İngiltere’de sonlanan denizaltõ fiber optik kablo sistemleriyle ABD’ye bağlanan hatta en önemli ikinci bağlantõ koridorunu oluşturacak. Ekonomi Servisi - İspanya Merkez Bankasõ mali konsolidasyon çağrõsõnda bulunarak yaşa- nan krizin Avro Bölge- si’ndeki ekonomi yöne- timinin zayõflõğõnõ gös- terdiğini açõkladõ. Merkez Bankasõ ban- ka stres testlerinin sek- törün yeterli sermayeye sahip olduğunu göster- diğini belirtse de İs- panyol bankalarõnõn 85.6 milyar Avro ile Avrupa Merkez Bankasõ’na borcu rekor seviyeye çõktõ. İspanya Merkez Bankasõ Başkanõ Migu- el Fernandez Ordonez, İspan- ya’nõn ekonomisini canlandõr- mak için ekonomik uyum ön- lemlerini bir an önce uygulmasõ gerektiğine işaret etti. Öte yandan, kabine ekonominin toparlanmasõ için gerekli görülen ve tartõşmalõ istihdam reformunu da içeren kararnameyi kabul etti. IMF Başkanõ Stra- uss-Kahn cuma günü İspanya’da başba- kan Zapatero ile bir araya gelecek. TOPARLANMA RAYDAN ÇIKABİLİR Ekonomi Servisi - Uluslararasõ Para Fonu (IMF) Başkanõ Dominique Strauss-Kahn, Avrupa’da borçlar konusunda hõzlõ girişimde bulunulmasõ gerektiğini söyledi. Ekonomik toparlanmanõn her yerde aynõ olmadõğõnõ ve düzensiz seyrettiğini be- lirten Strauss-Kahn, Avrupa’daki zayõf büyümenin dünyanõn geri kalanõnda da etkileri olacağõnõ belirtti. Avrupa Komisyonu’nun ekonomik ve parasal ilişkiler sorumlusu Olli Rehn ise, “Borçlanma piyasalarındaki dalgalanma Avrupa’da fi- nansal istikrarı ciddi olarak gölgeliyor. Bu da reel ekonomideki toparlanmayı raydan çı- karabilir” dedi. AVRUPA’DA RESESYONDAN KAÇIŞ YOK Ekonomi Servisi - Ünlü spekülatör George Soros, Avro böl- gesinde borç krizine karşõ alõnan önlemlerin neden olacağõ eko- nomik yavaşlamanõn, tüm Avrupa’yõ gelecek yõl kaçõnõlmaz ola- rak resesyonla karşõ karşõya bõrakacağõna işaret etti. Soros, “Şu durumda gerçek bir tehlike var, talebin yetersiz ve ban- kacılık sisteminin zayıf olduğu bir dönemde mali disipli- ne geçmek” dedi. Avro’nun kuruluşundan bu yana yaşanan sorunlarõn son zamanlarda daha keskin hale geldiğini belirten Soros, krizin Avrupa Birliği’ni yok etme potansiyeli olduğu- nu belirtti. Avro’da bir düzeltme mekanizmasõ ya da ülkelerin Avro’dan çõkma koşullarõnõn bulunmamasõnõn bölgede çok cid- di bir zayõflõğa neden olabileceğini ifade etti. ANELE kodu ile İMKB’de işlem gören Anel Elektrik’in ilk seansı için İMKB’de düzenlenen törene, Anel Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Çelikel İMKB Başkanı Hüseyin Erkan ve Deniz Yatırım yöneticileri katıldı. Anel Elektrik’in, halka arzında satışa sunulan 16 milyon adet paya karşılık yurtiçi ve yurtdışından toplam 37.1 milyon adet talep toplandı. Anel Elektrik artık İMKB’de MURAT İLEM ATİNA - Yunanistan’da ka- sõmda yapõlan genel seçimden sonra iktidarõn el değiştirmesiyle ortaya çõkan ekonomik kriz, Pa- pandreu hükümetinin tüm çaba- larõna rağmen durdurulamõyor. Yunan ekonomisini yönlendiren ekonomi, maliye ve merkez ban- kasõ yetkilileriyle AB, IMF ve Avrupa Merkez Bankasõ yetkili- lerinin tüm çabalarõndan şu ana ka- dar radikal anlamda bir sonuç alõ- namadõ. Son olarak önceki gün uluslararasõ derecelendirme kuru- luşu Moodys’in Yunanistan tahvil notunu “çöplük” anlamõna gelen B-1’e düşürmesinden sonra piya- salar bir kez daha altüst oldu. Hükümetin önündeki en büyük engel olan sõcak para girişinin çok fazla olmamasõ borç açõklarõnõn bo- yut kazanmasõna neden oluyor. Bu durumu engelleyebilmek için devlet harcamalarõnõn yüzde dokuzlara kadar azaltõlmasõna kar- şõn özel tüketim oranõnõn yüzde 1.5 artmasõ endişeyle izleniyor. Yu- nanistan İstatistik Kurumu’nun verilerine göre 2010’un ilk üç ayõ dikkate alõndõğõnda gayri safi mil- li hasõla yüzde 2.5 geriledi. Kuruluşun araştõrmalarõna göre bu duruma en büyük etken, aynõ süreçte yatõrõmlarõn 14.6’ya geri- lemesi. Aynõ süreçte ihracatõn yüz- de 4.7 artmasõnõn ümit verici ol- duğunu belirten yetkililer, inşaat alanõndaki yatõrõmlarõn yüzde 28.7 oranõnda azalmasõndan duydukla- rõ kaygõnõn da altõnõ çiziyorlar. Yeni sõğõrlar 40 gün içinde gelecek ANKARA (AA) - Et ve Balõk Ku- rumu’nun (EBK), et fiyatlarõnõn yanõ sõ- ra besi hayvanõ fiyatõnõ da dengelemek amacõyla açtõğõ 4 bin ton besilik canlõ sõğõr ihalesi sonuçlandõ. İhaleyi 8 kõs- mõn tamamõna en düşük teklifi veren Khaled Hijazi firmasõ, 4.08 dolar/ki- logram (6.96 lira) fiyatla kazandõ. Tarõm ve Köyişleri Bakanlõğõ’ndan yapõlan açõklamada, Bakanlar Kurulu kararõ uyarõnca, EBK tarafõndan 14 Ha- ziran 2010’da ihalesi yapõlan 4 bin ton- luk besilik canlõ sõğõr ihalesine 5 fir- manõn (Khaled Hijazi and Ghosheh Ltd. Co., Altõnstern, MB Food, Hacõ- lar, Dituria) katõldõğõ hatõrlatõldõ. Açõklamada, “EBK Yönetim Ku- rulu ihale sonucunu 15 Haziran 2010’da onaylamıştır. Kazanan fir- ma Uruguay’dan gelecek olan sığır- ların liman teslimatını 40 güne kadar gerçekleştirecektir” denildi. Fotoğraf:UĞURDEMİR KODU ANELE Türk Telekom’un işbirliği ile Cidde-Amman-Şam ve İstanbul’u birbirine bağlayacak olan ‘JADI LINK’ Projesi Türkiye’yi iletişim köprüsü haline getirecek. Hayvan sayõsõ yeterli imiş ALİ ÖZTÜRK ANKARA - BDP İstanbul Millet- vekili Sebahat Tuncel’in et ithalatõyla ilgili soru önergesini yanõtlayan Tarõm ve Köyişleri Bakanõ Mehdi Eker, Türkiye’de hayvan sayõsõnõn yeterli ol- duğunu belirterek bunu istismar eden mekanizmalarõ kõrmaya çalõştõklarõnõ iddia etti. Tuncel ise, “Eğer Türki- ye’de hayvan sayısı yeterliyse neden et ithal ediliyor? Bu olay, AKP’nin ikiyüzlü politikasının ürünüdür ve politik bir oyundur” diye konuştu. Eker, Tuncel’in önergesine verdi- ği yanõtta “Hem üreticiyi hem tü- keticiyi birlikte denge içerisine alan bir politika izlenmektedir” dedi. BDP’li Tuncel ise, önergeye veri- len yanõtta Türkiye’de hayvancõlõk sektörünün ne kadar iyi olduğunu, AKP hükümetlerinde hayvancõlõğõn geliştiğini ve hayvanlarõn yeterli ol- duğunu söylediklerini belirterek, bu durumun AKP’nin politik oyunlarõn- dan birisi olduğunu savundu. Papandreu’nun onlarca ülke nezdinde yaptõğõ tüm girişimlerden bugüne kadar radikal anlamda sonuç çõkmadõ. Uzmanlar, felaket senaryolarõnõn gerçekleşmesinden endişe ediyor. Doğu’dan Batõ’ya fiber otoban Komşuda iflas senaryolarõ korkutuyor Ekonomi Servisi - Elektrik ve mekanik taah- hüt alanõnda faaliyet gösteren Anel Elektrik his- selerinin İstanbul Menkul Kõymetler Borsasõ (İMKB) Ulusal Pazar’da işlem görmeye başladõ. Halka arz geliri, Körfez bölgesinde büyümenin fi- nansmanõnda ve güneş enerjisi yatõrõmlarõnda değerlendirilecek. Halka arzla birlikte Anel Elek- trik 84.8 milyon lira gelir elde etti. Anel Grup Yönetim Kurulu Başkanõ Rõdvan Çe- likel, “Anel Grup’un amiral gemisi Anel Elek- trik ile çıkmış olduğumuz bu yolda ilk günden itibaren karşılaştığımız yüksek talepten oldukça mutluyuz. Anel Grup’un bugünlere ulaşma- sında önemli bir rol oynayan ve körfez ülke- lerinde mega projelere imza atan Anel Elektrik Proje Taahhüt AŞ olarak şeffaf, sürdürülebi- lir ve kalıcı olmak için halka açıldık” dedi. Belirlenen fiyat ve üzerinden yurtiçi ve yurtdõ- şõndan 204 milyon lira talep toplandõ. Bu şekilde 2010’da halka arz edilen şirketler arasõnda 2.3 kat ile en yüksek talep-arz oranõna ulaşõldõ. soner@cumhuriyet.com.tr İSPANYA BORÇLARIN VADESİNİ UZATACAK