Katalog

GUAM liderleri kol kola... C S TRATEJİ 19 çıkarılmış insanların kalıcı ikametlerine geri dönmeleri, iletişim altyapılarının yeniden yapılandırılması, barışçıl birlikteliğin garanti altına alınması ve bu bölgelerdeki toplumlar arasındaki işbirliğinin başka alternatifi olmadığı sürekli ve adil olduğu yönünde inançlarını ifade eder. 8. GUAM’ın uluslararası bölgesel teşkilat haline dönüştürülmesinden, sekreterliğinin oluşturulmasından ve özellikle Bakü Zirvesi’nin GUAM’ın kuruluşunun onuncu yılında düzenlenmesinden duyulan memnuniyetin altını çizer. Bu çerçevede uluslararası kutlamaların düzenleneceğini bildirir. YENİ BİR SAYFA GUAM, Hazar kaynaklarının kendi görevler üstlenebilir. RUSYA KARŞITLIĞI KEMİKLEŞİYOR bölgesinden Avrupa’ya üye devletlerin Rusya’yla ikili ulaştırılmasını teşvik edeceğini Teşkilata ilişkiler konusunda gerek ekonomik gerekse alanlarında çeşitli sıkıntılar Bakü’deki son toplantısında da güvenlik yaşadıkları biliniyor. Rusya’yla ilgili olarak zirvede bir açıklama yapan Gürcistan açıkladı. Bu da asıl mücadele Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili, kesin alındığı ve somut projelerin yerinin Hazar çevresi olduğunu kararların gerçekleştirildiği GUAM'ın BDT’den daha gelişmiş ve ciddi bir örgüt olduğunu ifade etti. ortaya koyuyor. Moskova’nın Saakaşvili ''BDT, sadece cumhurbaşkanlarının araya geldiği ve görüşmeler yaptığı bir geçen ay bölgedeki girişimleri bu bir kulüp olarak kalmaktadır'' sözleriyle Moskova’nın BDT projesinin etkinliğini çerçevede değerlendirilebilir. kaybettiği imasında bulunmuştur. Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko zirvede Hazar Havzası petrolünün GUAM ülkeleri aracılığıyla dünyaya pazarlanmasını teklif etmesi de konuyla ilgili yaşanan bir diğer önemli gelişme. Bu çerçevede AB de Teşkilata önemli destekler sağlıyor. AB yeni aldığı bir kararla GUAM ülkelerine önümüzdeki üç yıl içerisinde Ukrayna’ya 494 milyon, Moldova’ya 209 milyon, Gürcistan’a 120 milyon ve Azerbaycan’a 95 milyon olmak üzere toplam 915 milyon Avro yardımda bulunacak. Teşkilat içerisinde tartışılan en önemli konulardan biri de savunma işbirliğidir. 2006 yılında yapılan savunma bakanları toplantısında üye devletlerin ortak bir barış gücü oluşturmasına dair bir fikir ortaya atıldı. Ülkelerin yaşadığı güvenlik sorunlarının çözümüne ve bölgede süregelen uyuşturucu ticareti, radikal örgütlerle mücadele ve enerji nakil hatlarının güvenliğini sağlamaya yönelik oluşturulacak bu yapıyla Teşkilat’ın güvenlik alanında da ilerleme kaydetmesi düşünülüyor. Bu konuyla NATO ve ABD’de yakından ilgileniyor. Hem bölgedeki enerji güvenliği konusunda hem de Rusya ve İran’ın Karadeniz ve Hazar’a yönelik stratejilerine karşı hamle niteliğinde olacak bu düşünceyle ilgili önümüzdeki dönemde daha somut adımlar beklenebilir. Zaten 1994 yılından bu yana NATO’nun eski Sovyet ülkelerine yönelik yürüttüğü Barış İçin Ortaklık Projesine üye olan GUAM devletleri önümüzdeki dönemde güvenlik alanındaki yeni ABD ve NATO stratejilerinde daha önemli Her ne kadar üye ülkeler zaman zaman bu birlikteliklerinin Rusya karşıtı bir blok olarak algılanmaması gerektiğini dile getirseler de Teşkilat içerisinde alınan karalar ve geleceğe yönelik koyulan hedefler Moskova’nın yakın çevresindeki siyasi, ekonomik ve askeri gücünü sınırlandırıcı nitelik taşımakta. Bakü Zirvesi’ne Litvanya, Polonya ve Romanya cumhurbaşkanlarının katılması da konuya ilişkin dikkat çeken bir diğer nokta. Şimdilik gündemde böyle bir konu olmasa da adını Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Teşkilatı olarak değiştiren GUAM’ın yeni üyeler kazanması da gündeme gelebilir. Bu durum elbette en çok Moskova’yı rahatsız edecektir. Batı 1991’den bu yana eski Sovyet alanındaki yaşadığı "giriş dönemini" tecrübeler edinerek geçirdi. Artık daha organize ve somut projelerle, kendi çıkarlarını koruma amacıyla ve Soğuk Savaş’ta yenilgiye uğrattıkları rakiplerinin yeniden bu alana hâkim olmasını engellemek maksadıyla geliştirdikleri yeni stratejilerle oyun sahasındaki yerlerini aldılar. Rusya ise tüm siyasi etkinliğiyle bölgedeki gücünü geliştirme ve koruma amacında. Enerji alanında Hazar bölgesindeki yeni girişimleriyle Kazakistan, Türkmenistan gibi devletleri kendi yanına çekerek Avrupa’ya ulaşacak enerjinin kendi topraklarından geçmesi için var gücüyle çalışıyor. Önümüzdeki dönemde kutuplar arasındaki mücadelenin daha da kızışması bekleniyor. Bu mücadelede Türkiye’de gerekli çıkarımları yapmalı ve hemen yanı başında süregelen bu projelerde kendisine nasıl bir hedef belirlemesi gerektiğini doğru bir biçimde analiz etmeli. Geç kalınmış girişimlerin Türkiye için hem maddi hem de manevi daha ağır maliyetleri olacağını da unutmamalı. Son yıllarda Moskova eksenine kayan Özbekistan’ın teşkilattan ayrılmasıyla GUAM, Batı’nın Avrasya politikasında daha etkin bir konuma kavuştu. Masada artık daha büyük hedefler var. Özellikle Hazar havzası enerji kaynaklarına yönelik yeni politikalar, Karadeniz’le ilgili projeler ve Baltık ülkeleriyle işbirliği, Teşkilatın bundan sonraki dönemde gündemini oluşturacak başlıklar. Rusya’nın geri planda müdahil olduğu Gürcistan’daki Abhazya ve Güney Osetya’daki de facto (fiili) yönetimlerle ilgili sorunları, Azerbaycan’ın yıllardır süregelen Karabağ’daki işgal edilmiş topraklarıyla ilgili uluslararası hukuku yakından ilgilendiren sorunların artık GUAM çerçevesinde daha etkin biçimde ele alınması hedefleniyor. Nitekim İlham Aliyev’in ''Biz bu sorunları Avrupa tecrübesine dayanarak çözmek istiyoruz. Sorunlar uluslararası hukuk, ülkenin toprak bütünlüğü ve yüksek özerklik statüsünün verilmesi yoluyla çözüme kavuşmalıdır'' sözleri konuyla ilgili izlenecek politikaları daha net ortaya koyuyor. Ekonomik işbirliği, uluslararası ticaretin ve yatırımların kolaylaştırılması yönünde atılacak bürokratik adımların yanı sıra özellikle enerjihammadde ve güvenlik alanındaki yeni açılımlar, GUAM’ın önümüzdeki dönemde bölgede bir koordinasyon merkezi olarak da çalışacağını gösteriyor. GUAM’ın elde edeceği başarıların en çok Avrupa Birliği’ni yakından ilgilendirdiği söylenebilir. Nabucco tarzı projelerle Hazar enerji kaynaklarına ulaşmayı hedefleyen AB için GUAM ülkelerinden geçecek enerji nakil hatlarının önemi büyük. Ukrayna