Katalog

12 C S TRATEJİ Brüksel’deki zirvede, AB’nin ‘Avrupa Süper Melek KIRMACI TUSAM Avrupa Araştırmaları Masası [email protected] ngela Merkel… İkinci Dünya Savaşı’ndan beri Şansölye koltuğuna geçen en genç isim. Aynı zamanda Federal Almanya’nın ilk Doğu Almanyalı Şansölyesi… İlkler rekorunu elinde bulundurarak Almanya’nın "kurtarıcısı" olma sıfatını hak etmek için ter döken "Angie"nin, Brüksel’deki Liderler Zirvesi öncesinde düşündüğü tek şey AB Anayasası’ndan kotarılacak reformlar konusunda uzlaşma sağlayarak zirvenin krize dönüşmesini engellemek ve dönem karnesine "yıldızlı pekiyi" yazdırabilmekti. A AB’nin birleşik bir devlete dönüşmesi amacıyla ortak marş, bayrak ve kurumları içeren AB Anayasası’ndan geri adım Brüksel zirvesinde onaylandı. İngiltere, ortak savunma, dış politikada, Polonya da temsil konusunda istediklerini elde ettiler. dolu sözcükleri duyabilmek için az ter dökmedi. Ne var ki anayasa hedefini samimiyetle destekleyen ülkelerin başını çeken Almanya, zirvede başarısızlığa uğramamak adına, birliğin "uluslarüstü bir Avrupa" değil "egemen uluslardan oluşan bir Avrupa" olduğu gerçeğini istemeyerek de olsa kabullendi. güvenlik alanında işbirliğine katılmama hakkı tanınmasıyla birlikte istediğini elde etti. Yine ekonomisinin rekabet gücünü azaltacağı gerekçesiyle Temel Haklar Sözleşmesi’ni reddeden İngiltere, sözleşmenin reform anlaşması metnine girmesini engelleyerek kazanan taraf oldu. ‘ANAYASA’YA VEDA 21 Haziran’da başlayan ve iki gün süren zirvede AB devlet ve hükümet başkanları, anayasanın reddedilmesiyle başlayan kurumsal krizi sona erdirmek amacıyla bir araya geldiler. Zirvenin "sıcak patatesi" hiç şüphesiz anayasanın yerini alacak anlaşmanın taslak metninde yer alması öngörülen reformlardı. Reformlar konusunda ilerleme sağlanabilmesi için Merkel, eski anayasa metninde birçok değişiklik sundu. 2009 yılındaki Avrupa Parlamentosu seçimlerinden önce yürürlüğe girmesi hedeflenen referanduma gitmeyi gerektirmeyecek yeni AB anlaşmasının unsurları ve yol haritası üzerinde uzlaşmak pek kolay olmadı. İki günlük zirvenin Cumartesi’ye sarkarak krize dönüşmesini engellemek için gece geç saatlere kadar çalışmak zorunda kaldılar. Görüş ayrılıklarını çözmenin zor olduğunu iyi bilen Merkel, ancak uzun pazarlıklar sonrasında reform sözleşmesinin taslak metnini oluşturacak hükümetlerarası bir konferansın toplanmasına tüm üyeleri razı etmeyi başarabildi. Dönem başkanlığı boyunca yeni reform anlaşmasının yol haritasını oluşturabilmek için çabalayan Merkel, "anayasa" kavramından tamamen vazgeçerek anayasa metnine göre birçok konuda taviz verdi. Uzlaşma sağlanabilmesi için yalnızca Almanya’nın değil tüm tarafların bazı tavizler vermek zorunda kaldığını belirten Merkel, böylelikle zirve sonrasında yapılacak eleştirilerden kurtulmayı amaçlıyor. Ne de olsa gösterdiği çabaya karşılık övgü İNGİLTERE İSTEDİĞİNİ ALDI AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso da "Engelleyici görünmekten çekinin. Bu akıllıca olmaz, ayrıca çıkarınıza da uymaz. Konumunuzu savunun ama buraya ‘kırmızı çizgi’ ve ‘veto’ söylemleri ile gelmeyin" diyerek Polonya ve İngiltere’yi üstü kapalı bir şekilde uyarmıştı uyarmasına ama AB Liderler Zirvesini, tarihe büyük bir başarısızlık olarak geçmekten son anda kurtarmak, Merkel’in de itiraf ettiği gibi, kolay olmadı. Başbakan sıfatıyla son kez Liderler Zirvesine katılan Blair, Brown İngilteresi’nin sırtına çok fazla yük bindirmemek için zirve boyunca kendi kırmızı çizgileri üzerindeki ısrarını sürdürdü. Nitekim zirveden çıkan karar, İngiltere’nin isteklerine boyun eğildiğini gösteriyor. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana’nın, yıllardır hayalini kurduğu "Avrupa Dışişleri Bakanı" yerine birliğin eskiden olduğu gibi dış politika temsilcisi olmasına yani bakan adı taşımamasına karar verildi. Üye ülkelerin dışişleri bakanlarının üzerinde olacağı endişesine kapılan İngiltere’nin itirazını gidermek üzere "kozmetik bir değişiklik" yapılarak "Yüksek Temsilci" unvanıyla görev yapacak kişinin yeni adı ise "AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi" olacak. Ne var ki görevi üstlenecek kişi yalnızca 27 üyenin tamamının onayladığı konularda uluslararası arenada Birlik adına konuşma yetkisine sahip olacak. Öte yandan içişleri ve adalet konularında veto hakkından vazgeçmek istemeyen İngiltere, ortak savunma, dış politika, adli ve polisiye konularıyla sosyal POLONYA’NIN ‘KAREKÖK’ OYUNU Avrupa’nın en zengin kömür madenlerinin sahibi Hitler’in en çok tahrip ettiği ülke, "Polonya’nın Kaczynskilerinin kırmızı çizgileri" AB’yi karıştırdı. Merkel’in zirve sonrasında yaptığı basın toplantısında, "zirvenin başarısızlıkla sonuçlanması durumunda birçok kimsenin istediği gibi felaket durumunun yaşanacağı" sözlerindeki "birçok kimse" elbette Polonya’ydı. Merkel ile Kaczynskiler arasındaki kavganın sebebi ise Polonya’nın, "ikili çoğunluk" sisteminin başta Almanya olmak üzere İngiltere, Fransa İtalya gibi nüfusu büyük ülkelerin AB Konseyi’ndeki ağırlığını artırdığını iddia etmesi. Zira Nice Anlaşması ile belirlenen oy oranlarına göre 38 milyon nüfusa sahip Polonya 27 oya sahipken 82 milyon nüfusu ile Almanya 29 oy hakkına sahip. Almanyanın teklifinde oy oranlarının anayasa metninde öngörüldüğü gibi "ikili çoğunluk" formülüne göre yani bir kararın alınabilmesi için üye tam sayısının yüzde 55’inin (15 ülke) ve toplam nüfusun yüzde 65’inin sağlanmasıyla karar alınmasına şiddetle karşı çıktılar. Almanya’nın 16, Polonya’nın ise 8 oya sahip olacağı "ikili çoğunluk" sistemi Polonya’nın AB Konseyi’ndeki ağırlığını azaltacağından itirazlar son ana kadar sürdü. "Ya karekök ya ölüm" sloganıyla Brüksel gündemini alt üst eden Kaczynskiler, her ülkenin nüfusunun karekökü alınarak nüfusu fazla ülkelerin az nüfuslu ülkeler karşısında elde edeceği fazla oy oranının azaltılması için ısrar ederek istediğini elde etmeyi başardı. Zirve öncesinde Merkel’in de Fransa’nın yeni lideri AB Liderlerinin aile fotoğrafı...