Katalog

Türk Hava Kurumu Tek yetkili olmasına karşın… K urulduğu yıldan günümüze devlet bütçesinden hiçbir pay almayan, herhangi bir fondan kaynak aktarılmayan Atatürk’ün kurduğu haliyle bugünlere taşınan Türk Hava Kurumu’nun en önemli gelir kalemlerinden biridir kurban derisi geliri. Çok çabuk bozulan deri ve bağırsakların toplanması ve değerlendirilmesi oldukça önemli bir konu olduğu için devlet bu işi denetim altına almayı kararlaştırmış ve bir dizi önlem almıştır. Kurban derilerinin toplanması ve gelirlerinin dağıtılmasıyla THK’ye güvenleri ve havacılığın genç nesillere yerine getiriyor? Derileri nasıl topluyor, ne yapıyor?... ilgili ilk yasal düzenleme 1915 yılında çıkarılan Cemi tanıtılıp sevdirilmesi amacıyla kurban derilerini Kuruluşundan itibaren, kapsamlı bir örgütlenme ağı İanat Nizamnamesi’ydi. 10 yıl kadar bu nizamnameye THK’ye vermektedir. Ancak kurban derisinden büyük oluşturan THK’nin dönemsel değişiklik göstermekle uygun bir şekilde deri toplama çalışmaları çapta gelir elde edildiğini fark eden, yasal olmayan birlikte yurt çapında 500 civarında (şu an için 483) yürütülürken, 16 Şubat 1925’te Türk Hava bazı oluşumlar, dernekler ve vakıflar halkın dini şubesi bulunmaktadır. Kurban derisi toplama işlevi de Kurumu’nun kuruluşuyla, bu yetki ve görev THK’ya duygularını istismar ederek illegal yollarla deri bu şubeler kanalıyla sürdürülmektedir. Şubelerin devredildi. Halkının çoğunluğunun Müslüman ve toplamaya başlamıştır. Türkiye Cumhuriyetinin yasa ve toplayacakları deriler bayramdan bir ay önce kurban kesmenin dini bir vecibe olarak yönetmelikleriyle THK’ye verdiği bu yetkiyi tamamlanması öngörülen ihalelerle deri değerlendirildiği her ülke gibi yeni kurulan genç sorumsuzca kullanmaktadırlar. Üstelik en küçük bir müteahhitlerine satılır. Kurban Bayramı’ndan en az iki Türkiye Cumhuriyeti’nde stratejik hammadde olarak ta kayıt tutmadan, belge düzenlemeden. Yani kaçak ay önce ihalelerin nerelerde, nasıl yapılacağı gazete oldukça önemli bir yeri olan deri ve yollarla deriler toplanıyor. Hangi amaçlar için ilanlarıyla, şube bağırsak toplanması olayını bir THK, topladığı kullanılıyor, kimlere hangi bedelle satılıyor, bu başkanlıklarının düzenleme ile yasal zemine oturmak her deriye karşı konularda herhangi bir açıklık yok! bölgelerindeki kaçınılmaz bir ihtiyaçtı. makbuz veriyor... Oysaki Türk Hava Kurumu, topladığı her deriye ve müteahhitlere ve canlı Buradan hareketle 1925’ten 1983 bağırsağa karşı makbuz veriyor. Yasal düzenlemelere hayvan borsalarına yılına kadar herhangi bir sorun yaşanmaksızın kurban derileri THK Türk Hava Kurumu’nca Toplanan Kurban Derilerinin Son Üç Yıl Verileri tarafından toplandı. 25 Haziran 1983’te 2860 sayılı Yardım Toplama Kurban derisi 2004 2005 2006 Kanunu, 1985’te Yardım Toplama Esas Koyun (Adet) 614.686 672.793 701.071 ve Usulleri Hakkındaki Yönetmelik, Keçi (Adet) 325.106 381.107 438.004 1990’da 3294 sayılı Sosyal Sığır (Adet) 121.936 136.020 131.630 Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Bağırsak (Adet) 23.065 22.388 15.274 Kanunu yayınlanarak derinin nasıl toplanacağı, gelirlerinin hangi Vasıfsız (Adet) 13.973 10.362 11.991 kurumlar arasında nasıl pay edileceği Toplam (Adet) 1.098.766 1.222.670 1.297.970 belirlendi. Artış (yüzde) 9 11 7 Sonraki yıllarda kâh Türk Hava Toplam Gelir (YTL) 11.882.326 11.449.902 8.989.431 Kurumu’nun elinden bu görev ve yetki alınarak, kâh gelirden elde ettiği pay THK’ya Kalan (yüzde40) (YTL) 3.779.301 3.469.195 2.541.210 yüzde 1’lere kadar düşürülerek değişikliklerle sürekli bir belirsizlik uygun bir şekilde ihaleler açıyor, duyurularını yapıyor. bildirimleriyle kamuoyuna ortamı oluşturuldu. Son değişiklik 17 Herkese açık ihalelerde satış fiyatları netleştiriliyor. Ve duyurulur. Deri ile ilgili Aralık 1999’da yapıldı. Bu değişikliğe en önemlisi kurban derisi ve bağırsağından elde ettiği derneklere bilgiler verilir. İhaleler açık artırma göre Kurban derisi, fitre ve zekat toplamaya yetkili tek bu geliri 4 kuruluş aracılığıyla aldığı halkına, ihtiyaç usulüyle belirlenen merkezlerde yapılır (2006 yılında kuruluşun Türk Hava Kurumu olduğu yinelendi, sahibi vatandaşlarına yeniden dağıtıyor. 50 merkezde ihale açılmıştır). İhaleyi kazanan şahıs ya paylaşım oranları ise şöyle belirlendi: Türkiye’de her yıl Kurban Bayramı’nda yaklaşık 4 da tüzel kişi belirlenen rakamın yüzde 25’ini peşin, "Yüzde 50’si Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma milyon civarında kurban kesimi yapılmaktadır. geri kalan yüzde 75’ini üçer aylık dönemler halinde üç Vakıflarına, yüzde 40’ı Türk Hava Kurumu’na, yüzde Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere THK taksitte öder. Derinin öyküsü Türk Hava Kurumu’nda 4’ü Türkiye Kızılay Derneği’ne, yüzde 3’ü Çocuk kesilen kurbanların ancak yüzde 2530’unun derisini bu aşamada tamamlanır. Esirgeme Kurumu’na, yüzde 3’ü Diyanet Vakfı’na toplamaktadır. Yaklaşık yüzde 70’lik bölümün kimler Kurban derisi toplama görevini THK; Genel verilecektir." tarafından toplanılıp, ne şekilde değerlendirildiği, elde Başkanlığı ve şube başkanlıklarıyla 82 yıldır tecrübe, Evet… Kurban derisinin toplanmasıyla ilgili yasal edilen gelirin nerelerde, hangi amaçlarla kullanıldığı birikim ve kapsamlı organizasyonlarla başarılı bir süreç buydu. Peki, Türk Hava Kurumu bu görevi nasıl ise tam anlamıyla bir muammadır. şekilde sürdürmektedir. Halkımız yılların alışkanlığı, THK, kurbanların ancak yüzde 2530’unun derisini toplayabiliyor Yaş çay taban fiyatına tepki var RİZE (A.A) Rize Ticaret Borsası (RTB) Yönetim Kurulu Başkanı Tahsin Sancak, yaş çaya verilen fiyatın yetersiz olduğunu, üreticiyi tatmin etmeyeceğini savundu. Sancak, 2007 yılı yaş çay taban fiyatının 64 YKr, destekleme priminin de 9 YKr olmak üzere 73 YKr olarak açıklandığını anımsattı. Bu fiyatın üreticileri memnun etmesinin mümkün olmadığını savunan Sancak, ''Fiyat yetersiz, üreticiyi tatmin etmez. Ama şunu da bilmemiz gerekiyor ki bu fiyat, sistemin verebileceği en yüksek fiyattır'' dedi. Kendisini üzen asıl sorunun yaş çayın yüzde 45'ini işleyen özel sektörün 2006 yılından üreticiye hala borcunun bulunması olduğunu ifade eden Sancak, şunları söyledi: ''2007 yılı yaş çay kampanyası dün açılmasına rağmen özel sektörün 2006 yılından üreciyi hala 15 milyon YTL'nin üzerinde borcu bulunuyor. Özel sektörde önemli sıkıntılar yaşanıyor. Bunların en önemli nedeni kaçak yollarla yabancı menşeli çayların Türkiye'de piyasaya sürülmesi ve yaş çayda kalitenin bozulmasıdır. Bu nedenle kaçak çayla etkili bir şekilde mücadele edilmelidir. Ayrıca yaş çayda verimliliği yükselterek özel sektörün karlı konuma getirilmesi için çalışma yapılmalıdır. Asıl üzerine eğilmek gereken konular bunlardır.'' Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç ise, verilen fiyatla üreticinin mağdur edildiğini savundu. İldeki sivil toplum örgütleri ile daha önce yaptıkları toplantılarda yaş çaya 95 YKr fiyat verilmesi gerektiği yönünde görüş açıkladıklarını kaydeden Paliç, şunları söyledi: ''Yaş çay üreticisinin yıllardır oluşan kaybının bir anda kapanmasının mümkün olmadığının farkındayız. Ama biz de Türkiye'nin şartlarını göz önüne alarak bir fiyat belirlemiştik. Verilen destekleme primi ile 73 YKr'lik fiyatın üreticiyi memnun etmesi mümkün değildir.'' Paliç, verilen 73 YKr'lik fiyatın bölgeden göçü önlemeye yetmeyeceğini ve yeni göçlere neden olacağını da öne sürdü. 9