Katalog

2 0 0 . Y I L I N D A F R A N S I Z D E V R İ M İ olsun, her şeyden Ance kcndi yegflnellftini vc yıkiığını iddia ettiği jcylc ktiklen fıırklılıftını, ideolojik dü/lemde Urcımck /.orundadır. Zaieıı clevrimleri birer kopuş olarak algılamamı/a yul a<;an tcmel et* ken, onların bizalihi bir kopma olmaları değit dc inatcı bir $ckilde böyle sıınulmalandır. Yoksa bir tuplumun larihset olarak hazır olmadıgı bir jeyi oııa dayalraak olanaksızdır. Hazır olmak ise olacak olanın unsıırlarının çoğunun /aien ürctilmîş oldugu anlamına gelmektcdir. Fransız Devrimi'ne bu nokıadan yaklaşarak, scrinkanlı ve mesafcli bir tavır icinde kalmayı yeğleyen Fureı, "restni" söylemin ana lczi olan kopuş yaklaşımını rcddctmcktc vc I78*>*uıı aslında I ransız roplumunun de facto ka/anmış olduğu yapının hukuk vc siyasei duzleminde de yankı bulmasını sağlamak olclugunu söylemekıedir. Çünku madalyoııuıı üicki yuzü de vardır. Vc toplumun degistigini kabul ctmek istemeycn mcvcut yönctim. var olan hukuki dü/cni toplumun aynası olurak kabul ederek, kıskanvlıkla korumaya <,alı*maktadir. Demek ki kavga csas olarak siya&al du/ieıudedir. Daha açık olınayı detıcrsem, 1789 DevTİnıi'nin kıırumsalla>urdığı her ycy d o r i m öncesinde olujmuşlur ve yerli yerindedir, yoksa ihıilal olama/dı, (789'un erdemi sivil toplıımdaki gclişmelcri siyasal lopluma akiarrna.sındadır. Rrsmi bakış açısının yan önermelcri de Fureı'nin ete$(ircl kavrayıjından nasiplerini alnıakladıtlar. Temınu/ ihtiluli ile feodalilcnin yok edilmesi düşıincesi geçersi/dir. Çünkü, beniın dc kaııldıfım vcolgusal tarilıin de kanıtladıftı Uzerc, leodal tirciim ilifkilcri dcvrim öncesi Fransız hayaımdan çoklan »ilinmişlcrdir, yalmzca onların kötü vc silik birer yansımalan olan ha/ı feodal haklar kalmı>itı ki zatcn bunlar da kişiterin dcgıl, toprakların it/cıinv bmüiıilçıı haklardır. O haldt (789 lcodaliieye dcğil, koyldnün onun kalıııtılarındiirı dııydııgıı rahaisızlığa son vcrmi^ıir. ÇUnkt), Fransı/ tarihinc yakindan bakılması lıalindı birçok «oylu toprak sahibinin vuktan kapiıalist urctim ilişkilerinin oyununu oynanıaya başladıktan göhllccckıir. öıe yandan, 'Teodalite" adı allında soylulujun toprak mulkiyeiini konirol altında tuimasina karşı çıkan köytuiük, tcmel refleks olarak anıikapiıalisttir. ( ) haldc lransı/ Dcvrimi'nîn köylu cephcsinin antifcodal olması bir cfsaiK'den ibarettir. Çünkü ortada ne fcodaliic vardır ne dc kapitalist soylulan devirmek isiotıt köylülerin kapiıalizme yönclik Kıek vc lakpleri. Fransız Ucvrimi'ui "burjuva devrimi" olarak nitclcmek de guçtıır. çilnktl bıırjuvazinin dcvrim sonrasında geıirdifüni soyledigi her şey X V I . Louis'nin yönetimindedc mevcuttur. Üsıclik Fransı/ [îcvriıni'ndcn «ınra ortaya çıkan dcvlct X V I . Ltmis'nirıkirKİon daha despnttur. /avallı Kral lınıis'tıttı "Royaııt«"si, mııhicşem Botıaparıe'm "Kmpire"iııin yanında nedir ki? Fıansı/ Devrimi soyluluğu dogcl, loplunıdaki soylıılıık dü^üııccsini vc idcaiinı yıkmışiır, atna bıtnıın da /aıııanı gelıııi>lıı. Çünkü sovlıılıık nrtaçağ kavrayı$ı K'indc, gucüntı dcvlclten almayan, kayna^ı kcndıııdc olnıı bir stauıdur ve bu niiclığindcn Oiiııü, ivgılrlıık kttresinin lümünü oluşıuıur. Fraıısı/I.ıı oriav'ağdan l7K9'a olan lunhleıi csıiiiMiıda, başka sııııf vc labakatarın da bu oiguılıık ktırcsine, Miylıı olmaya gcrvk kalmaıtaıı kalılacaklan bir suıtu gcni^lcmcsi yasaınıslut dır. Ofnuk ki dc\'rini jîdıp uüttjında soy luluk aııakıonik hir sınıl'tır, v'ünkU Ozglir Soylu olmtsına kaışın. devnm sıreımla halk tsmglktel Cnarlone Cordsy tarafındsn öldufulflşu. lüğün atıf noktası olmakıan voktan çıkmışıır. Fcodaliıc ı,oktan yok oldugıı için (oplum.sal vc ckononuk dayunağı yoktuı; ft/gürlüftıln bclirlcyicisi vc uıntnıtoyıcısı olmakran çıkmışıır vc nihayci, dtvkı onun patronlar kulUbü olmakıan ı;ı>kian bcrr uzakla^mı^ıır, ctlnkü I raıısa dcvlclini oluşturnıak /orunda olan vc varlık nedcnteri buna dayalı olan krallar, aristokıasiyi ıılkcnin (de\loıin dejiil) satıibı olmaklan, dnleıiıı meımırlaıı oiına noktnsıııu indiııııi>k'itliı. Dcmtk kı 17X4 Fransa'nın kinıliğiııi bcliılfvvbilıncsi ııokıasmda, soyluluk gibi bir sınıfa ihıiyacı yok lur. Fnınsa'nın rıırıbaııa da ihıiyacı kalıtiamı$nr. Oiıavajtda dctlctin vc siyascuıı aıomi/c olması kar>ıstnda, ortada ycgune orgutld gllçolarak kilisc kahnı>ur. l a kat 13. yiı/yıldan irinarcn bii^Lıyıp, IA. yüzytlda lamamlanan Fransa krallıgının SalniJusle'un kız kvdaşf. oluşma süreci esnasında, kilisc gcreksiz bir yapı halinc dönu$mü$!Ur. Devrim bu olgııyu leşiı eimişrir. Ama bu nokıada büyckk dcvrimin cn çarpıvı, cn kalıeı yanı olan laisi/mi orıaya gkmakıatlıt. Dcvrim kiliseyi lanıameıı kısnıilijc indirgcycrtk. durıyeviyi egemcn kılarak, cn o/guıı yuıııııı oıı plana ^ıkartmı» olmaktadır. Bu İIJÜİIK;, vaıpıcı, dü>Undiın)cü kitahtn hcmcn hvr salıtııun dikkai vc ozenle okunması vc ü/crindc ıiiı>üııülıııcsi gereknıckicdir. Basnıakuhp üüylcınlrrin bir gürt sOylenti halinc üonü^cccjıinin vc luıu inandtrıcılıklarını yıeireccklcriııin bilinci iviııde, etncmli bir olayı bu öncıninc luyık bir şekildc kavramanın, her jeydcıı oncc Oiıu larlışmak demek olduğu kavrayışı ı'vinde, Furet'nin Fransı/ Dcvriminc ulı>ılını>ın tlı$mda bakışınm, oktıyucuyıı ycıvi avilınıl.ira ^öııiııııe olasılıgııım yüksck olduğuııa inanıyamm. I , Salnt Just» Kep Robesplerre'l savundu Ç E R Ç E V E