Katalog

B E S T S E L L E R ' D E N bcr demiyordu. Toplantıiardan birinde Paramount'un başkanı Stanlcy Jafl'e. açıkça Brando'nun llaha'da kcsinlikle oynamayacağını soylcmişii. Evans ise fantasıik bir duşünceyle oynuyor, rolü Sophia Loren'in kocau, tıalyan yapımcı Carlo Pomi'ye vermekteu dem vuruyordıı. öte yandan, Coppola'ya bakılırsa, Frunk Sinatra da Don Corlconc rolünc lalip olmu>. ancak Coppola'yla birlikte projeıün haklarını Paramount'tan satın alma koşulunu gctirmişli. Jaffe'nin kaı>ı (.1x1^1 Coppola'nm Brando konıısunda scssiz inadını kıramamıglı. Çok gcçınedcn Jaffe Paramoum'un başındun ayrtidı. Urando, Coppola tarai'ından videoya alınan test fllminde enfes bir yorum çıkardı. Bir süre sonra da, Brando'nun hasılaıtan belli bir yüzde (bu ona net olarak I milyon 500 bin dolar kazandıracaktı) kar$ıhğında oynamaya ra» olması, Paramount yoneticilerini yumu$a(tı. Don Corlcone'nin en kuçuk oğlu Michael Corleone rolüne Al Pacino'nun scçilmcsi de sürtusmelcrc yul açtı. Pacino, beyazperdcdcki itk öncmli yorumu olan The Panic In Needk Park'taki uyuşlurucu dllşkünü rotünde buyük umuilar vcrmişti gerçi. Ama aynı rolü geri çcvircn Warren Bcatty'nin yerini o/ellikle grçe açısindan dolduramamı$lı. Oysa Pacino, filmitı giderek öne eıkan rolü oluıı Miehacl Corleone'de müthiş bir yorum çıkaracak. daha sonra Buba'nın devaın IIIminde de başrolü kupacaktı. Coppola'nın yaşamı boyıınca hep öne çıkrnış olan "aile sevgisi" çok gcçmeden kendiııi Baba'mn çekimlerinin ilk günlcrinde de güsıerdi. Bir lokantayı kapatan Coppola, büıün ckibi bir tıalyan sofrasının bajmda bir araya lopladı. Masanın başına oiuran Marlon FJrando rol arkadaşlan Jatnes Caan ve Al Pacino'yla dos lane sohbet cdcrken, Coppola'nın kı? kardeşi ve filmin oyutıcularından Talia Shire da spagetıilcri dagıın. Oyunculat Coppula'nın kurdugu sofrada ilk kcz tanışmi^lar. bir ailc gibi bir araya gclmışler, birbirlcrine kendilerini anlaıma olanağı bulmu^lardı. Filmdc Coppola'nın anncsiylc babası da görüneceklerdi. Ama Coppola, Don Corleone'nin kızı Connie rolünde kı/ kardeşi Talia'nın oynayacak olmasından tedirgindi. Talia'nın bu rol içiıı vok gu/.el ve kaıneralnr karşısında dcRuyinısiz olmasından kaygılunıyordu. Anncsi, bir kcrcsinde Coppula'nın şoylc bağırmaya bafiadıgını anımsıyor: "Talia bu rol için çok güzcl. Onu ışıcn atacağim! Bir mafya ailesinden k ı ; alaçak adamın çirkin ve tombul bir ttalyan kızıyla cvlcnmesi gerekir!" ABD'dcki llalyan kflkcnli çevrcler isc, Onccdcn de beklendigi gibi, Baba'mn çckiminc karşıydılar. Nitckim, Paramounı şirkcıi ıV.clliklc New Vork yrtrcsindc olmadık sendika sorıınlafıyla kar$ıla$ii. Dahası, 1971 şuhatıtıda lialyanAmerikan Birligi hukumet uyfleıinc bi ıtr lclgmf v'c'kcrck, Baba filnıiııin llalyan kökcnli Amcrikalıları kttçük düşürmcsinc 12in vtrrilmcnu'sini istcdi. Sfl/ konusıı lclgrafın basına açıklanınasından birkaı; gün sonra, t'ilmin yapımcısı Al Ruddy, Tıaly.inAmerikan flirligi rcmsilcileriyle bir toplanıı isıcgindı htılundu. Toplaniı N f « York'ta l.a Scala l.okaıııası'ııda yapıtdı. Toplantıda Birlik adına ıııasanııı başına oturan Joscph C'olombo birkaç ay üonrfa ItalyanAmcrikan Uirlik CîUnü dulayı.sıyla yapılan bir loplaniıda vurulacak vc ağır bir biçimde yaralanacaktı. Toplarttıdan sonra The New Yortt Tlmes'a bir demev veren Babu'nın yapınıcısı Ruddy. fünıin gala gcı.csi cldc edilecck gcliriıı ((atyanAınerikaıı Insan Hakları Birligi'ne bırakılacaginı vc mafya ve B E Y A Z P E R D E Y E Mırfon Bnndo'nun yorumu Vönotmon Coppola'nın ya&nubayunça hep one çtkmış olan "alla savgisl" çok geçımdenkonöinl "Baba" nın çaklmlerlnin Itk günfarind» da gösterdi. Brando'nun «ntas yorumu darond/5/nanet otarak 1 milyon 500 bin dolar kazandtracaktı. Cosa Nostra gibi sözcüklcrin yerine lialyanca olmayan sozcüklerin kullanılacaftını açtktadı. Bu açiklamadan $onra Paramount $irkettnin scndikayla hiçbir &orunu kalmadt. Ancak genc de sonunda i$ geldi, büıve sorununa dayaııdı. Dumıadan tırmanan bütçe en sonunda yaklaşık 6 milyon doları butdu. Kimilerincgöre, başlangiı;ta tasarlanan bmccnin tırmanmasi, bir bakıma, Coppula'nın kılı kırk yaran ayrınıı ıiıi7İiğinden kayniikl.irtnıışıı. Çekimin 15. gllnu sona erdiginde, yapıın lıaltada 2 gıiıı gecikmeli giııııekicydi. Coppola sahncleri olağaııüstu bir tiıi/liklc yöııcliyor, hcr bir sahncniıı (,ckııninı ııornıaldcn çok daha la/.la tckrarltıtıyordu. Coppola sonradan şunlan söylcyccckıi: "Paramount yoneıicilcrine filmi SOgiinde tamamlayabileceğimi soylerni}tim. ama bana topu lopu 53 gün verdiler." Paramount yöneticilcri. Baba'nın çekimleri sırastııda, gi^e rekoru kırai'ak bir film yaprnak zorunda olduklannı çok iyi biliyorlardı. Bu yü/.dcn de, Coppola'nın $iddet salınclerini abarımaya yanaşmanıası karşısında korkuya kapıldılar. Hatla bir ara, i$i bir yardımcı yonetmcn aıa nıaya kadar vardırdılaı. Coppola'ya bakılırsa, "kendisinin karaktcr ili>kilcrinde (,'ok beccrikli, ama $iddc< koııusunJa çok ürkek olduğunu" fark ctmi$tcrdi. 1 $ bununlu da kutmadı, bir aralık orulıkta yöiıctmcn olarak Elia Ka/an'ın adı dola^maya başladı. Ynncıiciler, aralarında, Ka/an'tn Vİva /.apata vc Rıniımlur İ'ıtrlnde adlı l'ilmlerde Rraııdo'yıı tu kadar iyi yönelıif.iııden dem vuruyorlardı. Coppoia kura karu dUiimmt.70 bujlurnı>ıı: Üir gıiıı Ka/aıı svtc gclccck vc "Kusura bakıııa, Fraııcis, ama i$i bana verdiler" diyecekti. Bercket, Marlon Bmndo durumdan haberdardı ve Coppola'ya dcslek (ikmakıa gecikmedi. C'oppola'nın i$ine son verilecek olursa filmi yarıda bırakıp gideccğini söyledi. Brando, fiiın setinc atada sırada gcv gelerek yıldı/. sıalüsUnü bcllı ctmeklc birlikle Bana fîlminde son derecc profcsyonel bir tavır koydu ortaya. Puzo'ııun Don Cortcone'sinin kulakları ağır ijiti yordu. Brando da çekimler sırasında kıılaklanna pamuk koyarak gcrçckten konu^ıılanları güı; ijitmesini sağladı. Iş bununla da kalmadı. Raba Corlcona han lal bir adamdı ve çok ağır harcket cdiyordu. Runu da daha inandtııcı bir biçimde saglamak nınacıyla Urando'nun ayaklaıına ağırlıklar baglandı. Coppola'nın abisi Augusi, Babıı'daki Brando'yu, koca govdcsini bir ıılrlıi unutaınadıklan 1 «ııis amcalanrta bcn/eiiyordu: "Kgcr Babn'yı nornıal bir Amerikalı yöncımenc verseleıdi, rilmdeki lipler basmakalıp llalyan kokenli Anıoıikalılardan farklı olmayacakiı. Fraııcis isc gündetik yaşaınımı/dan esinieııdi ve öykünUn bircok ögesi $11 ya da bu bivimdc bizim ailctkn bir »cyler içermeyc ba^iadı. Bflylece gcrçck bir ton, renk vc ritm geldi filmc." Gerçcktcn dc, Coppola, Don Vito'nun v'i'fti romanlardaki bir mafya şefinden çok, bir New Yorkluya beıuemesi, bir New Yorklu gibi konuşmasında direımişti. Aslında "aile", sonuçta Coppola'nın Baba filmındc Uzerindc en çok durduğu ögeoldu. /.aten. Don Vito Corleone de, "Aücsine vakit ayırmayan erkek, gerçck crkek olama/" demiyor muydu? llalyan loplumu, erkegin üsiımtugU üslüııe kulutnuı^Hi; nilesi crkegin asıl varlığı, asıl ınulkıudıl. Coppolu da, bclki dc lilmdcki cn büvük baiarısını. bu '"maço" tavrı Baba'nın hcmcn bütlln sekan.ilarına egemen kılmasma borçtuydu. Biltün bu «iertlvenkrden sonra Baba daha gnsterildiği ilk gUndcn başlayarak lam bir gişe /aferi clde eiti. İlk birkaç lıafla boyunca günde I milyon dular gclir getirdi, Time Dergisi tarahndan kapak konusu yapılan filnı, Küzf>9r Gibl tieçli'nin liatyanAıncrikan tarrı otarak nitclendi ve bir yıl sonra da Cnbarel filminin lanışılma? egemenliğine karşın En İyi Crkek Oyımcıı d.ilında Brando'ya, En İyi Senaryo dalında da Coppola ile Pu70'ya birer Oscar getirdi. Baba'mn getirdigi para muazzam oldu. Daha 1972 yılı sona crmeden Baba filmi geltnij geçmiş cn büyük gişe rekonmeni oldu, rakam 150 milyon dolardı. Yapılan hesaplara hnkıhna, Coppola'nın yapıiını bugtıne kadar toplam 132 milyon seyircî .130 milyon dolar ödeyerek i/ledi. Oysa filmin kurgusunun lamamlan mak U/.cre oldugu günlerde Fraııcis Ford Coppola oriaya çıkacak sonuçtan hiç de umuılıı degiidi. ( ) sıralar aklından gccenleri sonradan şoyle dite getirecekıi: " I n sanlann, 0 heyecanlı, çok saian romanı alıp. yakın tlosiuın olan birçok oyuncuyıı (Brando lıariç) doluvturdııgiım karanIık, haııial vc sıkıcı bir f'ilme donüstürdüğümü düşüncceklerinden emindinı!..." Belki dc böyle bir kaygıdan yola çıkarak Coppola ve yapımeı Ruddy, 2 saat 55 dakika iııtaıı Baba'yı hiç Ucgilsc 2 saat 25 dakikaya indirmeyi dUfUnddler. Ama Paramount'un yapım holUmiınün ba$kan yardımcısı Bvans, filmin uzun versiyonuyla daha iyi ve daha hı/lı giııigini savundu ve izin vermedi. Ve sonunda, Loı Angeles Timcs'tan Charles Champlin'in de>"tşiyle Baba "sincma tarihinin belki de en hızlı 3 saaılik nimi" oldu... [ I Mart1989 ÇERÇEVE 17