Katalog

¥ var kitabınızda: Onların bir bölümü, bugün ne yazık ki uykuda. Hayatta olanların epeyi de sağa sola dağıldı sanıyorum. Ankara, bu anlamda bana o yıllara göre yoksullaştı gibi geliyor. Doğru bir saptama mı bu? Ankara, bir dönem edebiyatın da başkentiydi bana göre. Varlık dergisinin çıkışıyla başlayan bir yükseliş dönemi yaşadı. A.M. Dıranas’ın, Muzaffer Buyrukçu’nun, Cemal Süreya’nın, Turgut Uyar’ın, Metin Eloğlu’nun, Adalet Ağaoğlu’nun, Özdemir İnce’nin, Enis Batur’un, Füsun Akatlı’nın ve başka pek çok yazarın, şairin yaşadığı bir kentti. Dergileriyle, gazeteleriyle, yayınevleriyle, meyhaneleriyle... gerçek bir edebiyat ortamı vardı benim şiir yazmaya başladığım yıllarda. Daha sonra edebiyatçılar, şairler, yayınevleri... bir bir İstanbul’a taşındılar. Ankara, kimi atılımlar yapmaya çalıştı ama olmadı, canlanamadı bir daha. 19771981 arası Türkiye Yazıları dergisinin etrafında kümelenen yazar ve şairler hâlâ yazıyorlar. Sıcak, doyurucu, besleyici bir edebiyat ortamı vardı o günlerde. Muzaffer Erdost Ağabey ve İlhan Erdost, Sol ve Onur Yayınlarını yönetiyordu ve ülkemizin gereksindiği bilimsel yapıtları yayımlıyorlardı. 12 Eylül vahşeti ilkin yaşı büyütülerek asılan Erdal Eren’i idam etti, sonra da “yasak yayın” bulundurdu diye İlhan Erdost’u ağabeyinin gözleri önünde öldürdü. Devlet ve o günkü yöneticiler bu ve bu gibi binlerce cinayetin hesabını vermek zorunda. Ankara’da bir edebiyat/şiir dergisi yayımlanıyor mu, bilmiyorum. Şükrü Erbaş, Antalya’ya yerleşti. Hüseyin Ferhad yıllardır Adana’da. Ramis Dara ise Bursa’da. Metin Demirtaş ve Betül Tarıman Antalya’da üretiyorlar. Yine de çok sevdiğim şairler, yazarlar var iyice taşralaşan ve türbanı bir marifetmiş gibi devletin başına geçirenlerin Ankara’sında. Ankara yalnızlaştı; hem siyasi, hem de edebi anlamda iyice yalnızlaştı. Camilere boğuldu Ankara. Ankara Belediyesi’nin amblemi bile cami ve kule. Ankara’da özlediğim yakınlarımın, dostlarımın dışında bir şey kalmadı benim için. Benim gittiğim sinemalar, dostlarımla rakı içtiğim meyhaneler, sevdiklerimle buluştuğum pastaneler, mektuplarımı postaladığım postaneler, sokaklarında şiir düşündüğüm sokaklar... yok artık. Zaman, Ankara’da sevdiğim yerlerin üstünden silindir gibi geçip gitti. KAYNAĞINI BULMA SEVİNCİ Bir de bunu merak ettim: Bu anımsamalar, böyle bir farkındalık sağladı mı: Hani bir şiir, bir dize söyleriz de söyleteni (olgu, durum vb.) kestiremeyiz. Ne var ki bir gün bir vesile olur da anlayıveririz: Meğer buymuş bana o şiiri, o dizeyi söyleten! Böyle bir “kaynağını bulma sevinci” yaşadınız mı? Ankara üzerine yazılan şiirlerde benim yaşamıma, anılarıma, kente bakışıma, gözlemlerime, düşlerime, düşüncelerime denk gelen pek çok dize yakaladım ve onları kitaba da aldım zaten. Bir de annemle dört yıl yaşadığım o tek odayı hiç unutmadım, unutamadım. Pek çok dizeme kendiliğinden girdi o boğucu mekân. O oda, hem yoksulluğumuzun, hem de yalnızlığımızın en yakın, en candan tanığıdır bazı arkadaşlarımla birlikte. Bize sahip çıkan bir odaydı işte, bizi açıkta bırakmayan, bizi koruyan, bizi bağrına basan. Şiirlerimde de çok sık göndermede bulundum Ankara’ya bir olayı, birini anımsadığımda. “Kaynağını bulma sevinci” yaşadım bu kitabı yazarken. Çünkü unuttuğumu sandığım pek çok görüntüye, olaya da ulaştım bu süreçte. Yitik Kent Ankara’nın devamı geCUMHURİYET KİTAP SAYI 963 lecek mi? 1980’den günümüze kadar Berlin’de de boş durmadınız, pek çok etkinliğe katıldınız ve kitaplar yayımladınız. Türklerin Berlin’deki izini süren çalışmalarınız ses getirdi. “300 Yıldır Türkler Berlin’de” (1983) ve Türk Edebiyatında Berlin (2003) gibi çalışmalar, açtığınız sergilerin yanında. Ufukta bir Berlin defteri de var mı? Var. Adı bile kondu: Berlin Berlin. 5 Şubat 1980’den başlayarak günümüze kadar geleceğim. Benimle birlikte kent ve göçün de yüreğine eğilmeye çalışacağım. Berlin’deki bizimkilerin bıraktığı izleri de ele alacağım. 29 yaşında geldiğim Berlin’deki yaşamımı, çalışma hayatımı, çıkardığım dergileri, kentin tarihsel, kültürel, siyasi yönünü de, bende bıraktığı izlerle işlemeye çalışacağım. Gurbetteki duygularım, özlemlerim, şiirlerim de Berlin Berlin’in ruhuna sinecek. Berlin, yaşını göstermeyen bir kadın gibidir: Hem yaşlı olduğunu duyumsarsınız, hem de ona yaşlılığı yakıştıramazsınız; olgun, kültürlü, çekici, zarif bir kadın gibi olduğunu düşünürsünüz onunla yaşamaya başladığınızda. Ankara babamsa, Berlin annem gibi. ANKARA, BERLİN VE AYVALIK Son olarak: Sizin Ayvalık tutkunuzu bilmeyen yok. Yarı Ayvalıklı sayılırsınız artık ve emekli olduğunuzda bu güzel kasabaya yerleşeceğinizi her fırsatta söylüyorsunuz. Peki, Ayvalık’la ilgili bir şey de yazmayı düşündünüz mü? Yaşamınızdaki yeri belli Ayvalık’ın ama şiirinizi de etkiledi mi orası? Evet, Ayvalık da var sırada. 17 yıl tatil yaptık Ayvalık’ta. Dolu dolu bir buçuk ay kaldık her yıl. Bir evimiz var. Sevdiğimiz, özlediğimiz, birlikte olmaktan mutluluk duyduğumuz dostlarımız var. Sakin bir yer Ayvalık. Orta hallilerin tercih ettiği bir yer olması önemli bizim için. Gösterişi yok. Doğasını, halkını, denizini, gecelerini, poyrazını, günbatımlarının doyumsuzluğunu, pazarlarını... seviyorum. Ayvalık da mutlaka yazılmalı diye düşünüyorum. Yıllardır Ayvalık’la ilgili ne yazılmışsa bulup okudum ve çok malzeme biriktirdim. Ömrüm yeterse farklı bir kitap yapmak istiyorum. Bakalım. Ayvalık yer yer şiirlerime de yataklık etti, ediyor. İki örnek vermek gerekirse Taşı Sula kitabımdaki “Yazname’den Suname”yle, Kanun Hükmünde Şiir’de yer alan “Narın Gülü Şiiri” tümüyle Ayvalık’ı ele alıyor. Ankara, Berlin ve Ayvalık. Yaşamımın üç önemli, beni etkileyen, biçimlendiren mekânı: Üç içli aşkım. Ömrümü paylaşan üç yer. Hayatımın, şiirimin beslendiği üç ana kaynak. Hepsi tarihiyle, kültürüyle, mimarisiyle, doğasıyla, yazınıyla, insanıyla, siyasi yapısıyla, anılarımla, dostlarımla.. iç içe. ? Yitik Kent Ankara/ Gültekin Emre/ Heyamola Yayınları/ 430 s. SAYFA 11