Katalog

? mıyor. Kısacası okuması için bir nedeni yok ki. Her ay üretilen şiirlerin binlercesi birbirine benzerse, bir şiir gettosu oluştuur; kendine dost(!), ötekine yabancı. Betül Yazıcı’nın şiiri içtenlikli. “hiçbir şey bilmiyorum/ ağzımda turunç bahçelerinin acı tadı narların cömertliği;/ tadına varıyorum/… / her şeyi görüyorum; gördüğüm sen değilsin/ olma!/ yabani meyvelerin tadına varıyorum/ bilmediğim bir rüzgâr kaçıyor gözüme/ kıyıdaki çakıllara yeni dilde dokunuyor deniz/ hiçbir şey anlamıyorum/… /ki ayağım bir pabuçta adım atılmamış yollarda duruyorum” (s.47). “… hiç tanımadığın birinin peşine düşmek/ sessiz kıyılarını bulmaya;/ kendin olduğunda dönüşebildiğin o umursamaz dinginliği/ susuzluğuna iyi gelir herhalde/ ‘taş sessiz’ olabilir, olmasına olur ama gölgesi yoktur taşın/ varsa bir de ses vardır yanında/ aynası mavidir martıların/ balıklarla yüz göz olunca da yüzgeçlenirsiniz/ güneşin gölgesi ateştir/ denedim / gölgesiz yaşanmıyor (s.48) ŞİİRDE ZAMAN Yazıcı’nın şiirindeki izleklerden biri de zaman. Hatta belki en önemlisi. Zaman kavramını sürekli olarak irdeleyen şair, onu biriktirmek ve çoğaltarak sunmak istiyor okuruna. Yaşamdaki olumsuzluklara ve hatta yaşamın düşmanı ölüme karşı direnişini yalnızca bilinçaltında tutmuyor, bilinçüstüne çıkararak işe yarar kılıyor. Şiirin estetikle ilişkisini damak tadında koruyarak felsefenin bir sorusuna da yanıt arıyor sürekli: Nereden nereye?... “durmuş saatlerden/ artık zamanlar topluyorum/ ters dönmüş terlikleri düzeltince/ ertelenecek ölümüm” (s.55) Umut, özendirme, direnç ve güvensizlik izleklerinden oluşan çelişmeli ve çarpıcı imgelerle kurmaya çalışıyor şiirini.: “…bir çiçeğin özüne saklanın en iyisi/ pul gibi ya yaşama/ üstüne adresinizi yazmayın/ açık kalsın ölümün ağzı…” Şu son dize örneğin; ne büyük, ne çok çağrışımlara yolluyor okurunu! Ayrıca insandoğa iletişim(sizliği) izleği de şair için önemli. Şiirlerindeki gezintimizde sıkça rastlıyoruz. “…yanı başınızdan geçtim, görmediniz/ donmuş bir gölü andırıyordu yüzünüz/ kıyısında durup küçük taşlar kaydırdım/ öte dünyalardan bana seslendi sanki bütün kuşlar/ gelseydim üstünüze, en zayıf noktanızdan içinize düşecektim acımsı bir su duruyordu orada/ taş buza değer değmez anladım/ buzun suya karıştığı yerde canımı yakacak bir şeyler var terinizin izi, söylediğiniz yalanlar/ kimse bilemez ki/ bir çiçeği koklamaya eğildiğinizde saatin kaç olduğunu…”(s.15). Yalan, sözlerin tutulmaması, suskunluk, yalnızlık; diğer önemli izlekler. “… her şey kayıt altında/ yine de yaşamak dediğimiz aynı ezberin kalıbı/ geçmişle şimdinin farkı, sadece bu/ yoksa ağızdan çıkan sözler hiçbir zaman tutulamadı.”(s.8) “baktıkça siliniyor yüzüm/ faydası yok yere basmanın/ yalanlar!”(s.19).”yalnızlığım/ dediklerini ve dudaklarını al git/ yalan nedir bilmeyen tarla faresinin yanına”(s.42). TABULAR VE DOGMALAR “İçimde Kirli Kuşlar”ın bir başka gizi daha çözülüyor. İnsanlığın başının belası tabular ve onların korku temelli dogmalarına da şiir dilinden başkaldırıyor, bu kez de toplumsal anlamına güç katıyor şiirin. Onda CUMHURİYET KİTAP SAYI kendini bulacaklar çoğalıyor böylece. Bireyin kendisi olmasının, kendisiyle hesaplaşmasının yanı başında bireytoplum eytişimi kuruluyor. “…başkaldır bana/ yıka yüzünden kirli tanrılarını, sonra tapın kendine/ saçlarımı kendine doğru tararken, haydi yeniden çal sam/ ve kendin çek ipini” (s.62) Şiirin ve sanatın yapay tanrılarını da şiirin ve sanatın yüzünden yıkamak gerek; bu ülkeye özgü bir tabu da böyle yıkılacak, çünkü buna acil gereksinmesi var. Yaşamın şiirde, şiirin yaşamda içselleştirilmesi ayrıntılara inildikçe ve estetiğin dizgini sağlam tutuldukça güzel dizelere dönüşüyor. Yalın anlatımın, kolay ulaşılabilirmiş gibi görünen derinliğinde katmerleşen dizeler, ses ve anlam, biçim ve içerik tahterevallisinde durmadan salınsa da yaşamdan sızılı, hüzünlü, acıklı, yaralı anlar ve buruk bir şiir tadı sunuyor okuruna: Yaşamsal deneyimlerin yoğunluğu, derinliği, karmaşık ayrıntılardaki buluşları şairin geleceğine açılan kapıları muştuluyor: “…iki virgül arasına sıkışmış kocaman dileklerim”(s.10), “…sokaklardan geliyorum/ yürümek uzaklaşmak değil kendimden/ bize birikmek/ …arkamda kalmıyor gelişim/ bununla geçiyorum eşikten/ bu eşik bir dehşet:…çıplaklığınla ört üstümü” (s.13). “…gözlerinizi kamaştırmak/ derin bir uykuda durmakmış/ orada sallanırken buldum kendimi/ yalnız bir uzunluksa eğer doğru/ kör bir çemberse zaman/ kırılmalı kilidi:/ temmuz’un adı bahar/ denizinki buz olmalı/ işte böyle açıldı başka ağızlar ağzımdan içeri/ başka bir baş buldum kendime/ bilmiyordum:/ en uzun görünen yol en kestirmeden gidenmiş/ bir sonu varmış uçsuz bucaksız kırların/ imkânsız dediğimiz kendimiz kadar yakınmış bize.” (s.16). Yalınlıkla yoğunluğun sağlam bir temelde buluşturulmasının iyi bir örneği olarak da şu küçük şiirine bakmak gerek şairin: “hep bir şeyler bekleyen boş bir denizkabuğu iken/ yer edinebilir miydim içinde/ nazlı salınıp duran uğultulu çakılların” (s.33). Devingen, diri, umut verici, yaşayan, paylaşan, bunaltmayan, okuruna sanatsal tatlar ve düşünsel imgeler veren; diğer bir deyişle (Tesniereciler kusura bakmasın) öznenin önemini yadsımayan bir şiir Betül Yazıcı’nın şiiri. Editörlüğünü Veysel Çolak’ın yaptığı kitaptaki bazı ufaktefek biçime dair sorunlar (“bir” sıfatının biraz fazla olması, kişi ekiyle zamirinin birkaç yerde birlikte kullanılması ve bazı sözcüklerin yakın tekrarı gibi) varsa da bu “kadı kızı”nda ve hatta usta şairlerimizin şiirlerinde bile olabilecek kadardır olup Betül Yazıcı şiirinin genel başarısını gölgeleyecek nicelikte ve nitelikte değildir. Örneklerini verdiğim özgün söylemlerini çoğaltması “Betül Yazıcı şiiri” betimlemesine giden yolu daha da kısaltacaktır. Onu gelecekte daha iyi bir yerde görebileceğimize inanıyorum. ? İçimde Kirli Kuşlar/ Betül Yazıcı/ Etki Yay./ 68 s. 942 SAYFA 15