Katalog

Yılbaşı ile birleşen uzun bayram tatili oturup 2006'nın muhasebesini çıkarmaya olanak sağladı. Geçen yıl neler okumuşum, hangi kitaplar ilgimi çekmiş, belleğimde iz bırakmış, bir baktım. Böylece bir yeniden hatırlama vesilesi olur diye düşündüm. 2006'nın iz bırakan başlıca edebiyat olayları; Orhan Pamuk'un Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanması, yazarların ve yayıncıların TCK 301. maddeden yargılanmaları, 100 Temel Eser skandalı, Frankfurt Kitap Fuarı'nda Türkiye'nin 2008'de Konuk Ülke olmasının ilanıydı. ŞİİR Bir Melek (Doğan Kitap) geçen yıl hikâyedeki kazanımlarımdı. ELEŞTİRİ DENEME Metin CELAL Okuduğum Kitaplar 2006’dan bende kalan ve yorumlayış olarak da nitelenebilecek Muinar'ı (Everest); Mehmet Eroğlu'nun insanı vareden temel kavramları diyaloglarla tartıştığı romanı Belleğin Kış Uykusu (Agora); İbrahim Yıldırım'ın Köy Enstitülerinden yola çıkıp cumhuriyetin bir dönemini konu alan çok katmanlı romanı Vatan Dersleri (Merkez), Murat Uyurkulak'ın günümüz Türkiye'sine sert göndermelerde bulunduğu "fantastik, ironik, travmatik" romanı Har (Metis), Sema Kaygusuz'un hem diliyle hem de anlatımıyla dikkati çeken ilk romanı Yere Düşen Dualar (Doğan Kitap); Ahmet Ümit'in Hitit'te düyanın en büyük ilk savaşı kabul edilen Kadeş Savaşı sırasında geçen şiirromanı Ninatta'nın Bileziği (Doğan Kitap); Faruk Duman'ın "dil ve yaratma eyleminin yansıtıcısı" olarak değerlendirildiği Kırk 'ı (Can); Ahmet Aziz'in İttihat Terakki dönemini başarıyla anlattığı ilk romanı Triumvira (Yalçın yay); Hakan Erdem'in Zaman Çöktü (Kanat); Ahmet Tulgar'ın bir polis memurunun kahramanı olduğu siyasi polisiye ilk romanı Volkan'ın Romanı (Everest) bende iz bırakan romanlardı. HİKÂYE Hikâyeciler 2006'da da her zaman olduğu gibi sessiz sakin işlerini yaptılar. Ömer Lekesiz 80 kitap tespit etmiş 2006'dan. Ölümünün 50. Yılında çağdaş Türk şiirinin büyük ismi Cahit Sıtkı Tarancı'nın hikâyecilik yönü ortaya çıkarıldı, Cumhuriyet gazatesi sayfalarında kalmış 43 hikâye Gün Eksilmesin Penceremden (Can) adıyla okurla buluştu. Orhan Duru'nun az ve öz sözle çok şey anlattığı Kazı'sı (Dünya); Selim İleri'nin 22 yıl aradan sonra yayınladığı yeni hikâye kitabı Fotoğrafı Sana Gönderiyorum (Doğan Kitap); Ayfer Tunç'un ilk kitabı Saklı'da konu ettiği hikâyelerini yeniden yazıp, ilk ve son halleriyle yayınladığı ilginç denemesi Evvelotel (Can); Murat Yalçın'ın on dokuz hikâye ve sekiz metinden oluşan, dil ve anlatımda yeniyi aradığı kitabı Şen Saat (Defne), Ahmet Büke'nin yalın bir anlatımla hayatın keskin yanlarına sakin dokunuşlarından oluşan kısa hikâyeler kitabı Çiğdem Külahı (Kanat), Barış Bıçakçı'dan Baharda Yine Geliriz (İletişim), Rıza Kıraç'tan Araf'ta Ş iirin doğasına uymayan biçimde sessiz, sakin, neredeyse hiç tartışmasız bir yıl geçirdik. Yine yaklaşık 200 kitap yayınlandı. Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın bütün şiirlerine almadığı tek kitabı Taş Devri'nin (Norgunk) tıpkı basımı bu büyük ustanın şiirinin tadını tekrar almak isteyenler içindi. Özdemir İnce'nin dergilerde yayınlanmadan ilk kez okur karşısına çıkan Keskindoreke Fındınfalava'sı (Kırmızı), Sennur Sezer'in yeni dil biçim arayışlarının ürünleri Akşam Haberleri (Evrensel), Mehmet Taner'in kendine has imge dünyasına bir kez daha dikkati çeken Necatigil ödüllü Çevre Çitin Üzerinde Yağmur'u (Dünya); Ebubekir Eroğlu'nun varlık ve yokluk üzerine düşündüğü Sınır Taşı (Yapı Kredi); Tuğrul Tanyol'un şiirinde durulaşmanın doruğuna ulaştığı Her Şey Bir Mevsim (Yapı Kredi); Salih Bolat'ın doğa gözlemlerini yaşam felsefesi ile sınadığı Kanıt (Varlık), 80'li yılların ilgi çeken şairlerinden Osman Konuk'un uzun bir suskunluktan sonra gelen Tehlikeli Belki (Hece), Sina Akyol'un ustalık dönemi ürünleri Meğer Söz Bakır (Yasak Meyve); küçük İskender'in Teklifsiz Serseri, (Sel), Birhan Keskin'in Y'ol (Metis), Emel İrtem'in Zehirli Rüya (Yitik Ülke), Ömer Erdem'in Evvel (Yapı Kredi), Baki Ayhan T'nin Fırtınaya Hazırlık (Yapı Kredi), Metin Kaygalak'ın Ortodoks Oğlanlar İçin Fücur (Avesta), ilk kitaplarını yayınlayan Gökçenur Ç'nin Her Kitabın El Kitabı (Yitik Ülke); Fatma N'nin Heyelan (Yasak Meyve) ve Yaprak Öz'ün Fırtına Günlüğü (Yitik Ülke) aklımda kalan şiir kitaplarıydı. Eleştiri ve deneme kitapları açısından oldukça verimli bir yıldı 2006. Efsane eleştirmen Hüseyin Cöntürk'ün bütün yazıları iki kalın ciltte toplandı; Çağının Eleştirisi (Yapı Kredi). Cemil Meriç'in uzun yıllardan sonra yayınlanan ve yayına hazırlanma anlayışı tartışmalar yaratan Kırk Ambar'ının ikinci cildi (İletişim) yayınlandı. 25. İstanbul Kitap Fuarı Onur Yazarı Doğan Hızlan bu yıl en faal yazarlardandı. Birçok kitabı yayınlandı, ben özellikle edebiyat üzerine araştırmalarının yer aldığı Sönmüş Kibritin İzinde'sine (Doğan) dikkati çekmek istiyorum. Oğuz Demiralp'in 19792005 arasında yazdığı edebiyat incelemeleri, denemeleri ve kitap tanıtma yazıları Satırlar Arasında Aylaklık (Yapı Kredi); Beşir Ayvazoğlu'nun bir fotoğrafta yer alan yazarlar ve şairlerden yola çıkarak bir dönemi anlattığı ilginç çalışması 1924 (Kapı), Nüket Esen'in Ahmet Mithat'tan Oktay İhsan Anar'a incelemelerinden oluşan Modern Türk Edebiyatı Üzerine Okumalar'ı (İletişim); Mehmet Ergüven'in görsel sanatlardan edebiyata uzanan denemelerinden oluşan Aydınlıkta Görmek'i (Agora), İsmet Özel'in şiir üzerine denemelerini bir araya getirdiği Çenebazlık (Şule yay.), Ahmet Soysal'ın Çağdaş Türk şiiri ve dünya şiirinden poetik okumalarının yer aldığı Eşsiz Olana Yakınlık'ı (Kanat); Baki Asiltürk'ün Abdülhak Hamit'ten günümüze Çağdaş Türk şiirini şairlerden yola çıkarak incelediği yazılarından oluşan kitabı Hilesiz Terazi (Yapı Kredi) ve 80'li yılların şiirini enine boyuna araştırdığı 1980 Kuşağı Türk Şiirinin Poetikası (Toroslu); Ali Galip Yener'in günümüz edebiyatı üzerine yazılarından oluşan Eleştirinin Eşiğinde Edebiyat (Hece). Haydar Ergülen'in hayata şiirden yola çıkarak baktığı denemeler kitabı Düzyazı 100 Yazı (Merkez), Selçuk Altun'un bir kitapsever yazar olarak kitaptan yola çıkarak edebiyata, dünyaya baktığı aforizmalar, alıntılar, kıssalar kitabı Kitap İçin (Sel) özenle okuduğum kitaplardı. Kubbealtı Vakfı 34 yıllık bir çalışma sonucunda Türkçe'nin en büyük sözlüğünü İlhan Ayverdi imzasıyla yayınladı. Adı üzerinde hemen her kelimenin kullanıldığı kitaplardan seçilmiş cümleler de yer alan Misalli Büyük Türkçe Sözlük de kitaplığımızda bulunması gereken bir eserdi. ÇEVİRİ 2006'da çevirmenler yine çok çalıştı, Dünya Edebiyatı'ndan bir çok seçkin eseri okuma olanağı bulduk. Dünya mizahının başyapıtlarından Yaroslav Haşek'in Aslan Asker Şvayk'ının tam metni (Can, çev. Celal Üster); Kitap Çevirmenleri Girişimi'nden 83 çevirmenin ortak çevirisi Japon edebiyatının klasiklerinden sayılan 10. Yüzyıl'dan kalma Yastıkname (Metis); Joseph Conrad'ın tam anlamıyla siyasi roman klasiği sayılan Gizli Ajan'ı (İmge Kitabevi); Umberto Eco'nun kitapların dünyasında gezinti yaptığı yeni romanı Kraliçe Loana'nın Gizemli Alevi (Doğan Kitap, Çev. Şemsa Gezgin); Thomas Berhard'ın ilk ve kült romanı Don (Yapı Kredi, Çev. Mustafa Tüzel); Fernando Pessoa'nın başyapıtı sayılan Huzursuzluğun Kitabı (Can yay. Çev. Saadet Özen); Milan Kundera'nın Roman sanatını incelediği deneme kitaplarının yenisi Perde (Can yay. Çev. Aysel Bora); Nick Hornby'nin en iyi romanı da sayılan dört ayrı kişinin intihara hazırlanmalarını neşeli bir dille anlattığı Düşerken (Sel yay, Çev. Banu Tellioğlu Altuğ) bence kayda değer çevirilerdi. ? CUMHURİYET KİTAP SAYI 883 ROMAN 2006 bol romanlı yıllardandı. Ömer Türkeş'in tespitine göre, bir rekor kırılmış, 364 roman yayınlanmış. Attilâ İlhan'ın ölümünden önce bitirdiği, Türkiye'nin "esaretten kurtuluşa" yönelimini gerçek kişileri kahramanı yaparak anlattığı son romanı Gazi Paşa (İş Kültür); Tahsin Yücel'in bir anti ütopya biçiminde kurduğu ve günümüz Türkiye'sinde yaşanan siyasi ortamı yargının özelleştirilmesi konusu ile eleştirdiği Gökdelen (Can); Pınar Kür'ün uzun yıllar aradan sonra yayınladığı polisiyesi Cinayet Fakültesi (Everest); Latife Tekin'in kadın gözüyle dünyaya bakış SAYFA 12